Στα Μεγαλύτερα Καταστήματα του Κόσμου Πωλούνται οι Ταϊλανδικές Γαρίδες που Συνδέονται με το Δουλεμπόριο

Τα προϊοντα γαρίδας που πωλούνται σε μερικές από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις λιανεμπορίου του κόσμου συνδέονται με εταιρία εκτροφής θαλασσινών στην Ταϊλάνδη που χρησιμοποιεί το δουλεμπόριο σε βασικό κομμάτι της αλυσίδας παραγωγής της, σύμφωνα με έκθεση που δημοσιεύτηκε πριν λίγες μέρες στον Guardian.

Μετά από έξι μήνες έρευνας, η εφημερίδα διαπίστωσε ότι ο μεγαλύτερος εκτροφέας γαρίδας στον κόσμο, η Charoen Pokphand Foods (CPF), αγοράζει ιχθυάλευρα από εταιρίες που «κατέχουν, διαχειρίζονται ή αγοράζουν» από πλοία που απασχολούν θύματα δουλεμπορίου. Οι εργαζόμενοι φέρονται να κρατούνται σε φρικτές συνθήκες, να βασανίζονται και να εκτελούνται. Τα ιχθυάλευρα δίνονται στα καρκινοειδή (γαρίδες, καραβίδες κλπ) στα εκτροφεία της CPF και τα προϊοντα πωλούνται σε σουπερμάρκετ συμπεριλαμβανομένων των Walmart, Tesco, Costco, και Carrefour.

'Ο κόσμος χρησιμοποιεί τον όρο σύγχρονη δουλεία, δεν υπάρχει τίποτα σύγχρονο σε όλο αυτό, είναι καθαρή δουλεία'

Στη Βρετανία, μεταξύ των καταστημάτων που πωλούν προϊοντα της CPF είναι επίσης και τα Morrisons, Co-operative, Aldi UK και Iceland.

Η υπόθεση δεν είναι η πρώτη που βλέπει το φως της δημοσιότητας και αφορά το δουλεμπόριο στη βιομηχανία αλιείας στην Ταϊλάνδη, όπου απασχολούνται περίπου 300.000 άνθρωποι και οι εξαγωγές φθάνουν τους 56.000 τόνους ετησίως.
Τα τελευταία χρόνια, οργανισμοί όπως η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας (ILO) και το πρόγραμμα του ΟΗΕ για την εμπορία ανθρώπων, έχουν απευθύνει προειδοποιήσεις και έχουν εκπονήσει σχετικές μελέτες. Πιο πρόσφατα, τον περασμένο Μάρτιο, έκθεση της φιλανθρωπικής οργάνωσης Environmental Justice Foundation (EJF) που μάχεται για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων βρήκε στοιχεία για διακίνηση, εκμετάλλευση και παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην εν λόγω βιομηχανία που έχει τζίρο 7 δις δολάρια.

«Αυτό που πραγματικά με εξέπληξε ήταν η έκταση της κακοποίησης και οι ακραίες πράξεις βίας» είπε ο  Steve Trent, εκτελεστικός διευθυντής της EJF στο VICE News. «Ο κόσμος χρησιμοποιεί τον όρο σύγχρονη δουλεία, δεν υπάρχει τίποτα σύγχρονο σε όλο αυτό, είναι καθαρά δουλεία».

Σύμφωνα με την έκθεση, εργάτες στα ταϊλανδικά αλιευτικά σκάφη έχουν μιλήσει για 20ωρες βάρδιες, χαμηλούς μισθούς, αναγκαστική κράτηση και σωματική κακοποίηση τόσο στο λιμάνι όσο και στα πλοία.

«Προσπαθήσαμε να φύγουμε αλλά ο πράκτορας μας έπιασε και μας έδειραν. Ο φίλος μου έχασε τις αισθήσεις του. Επειδή καλύφθηκα με τα χέρια μου, δεν με χτύπησαν στο πρόσωπο. Αλλά τον φίλο μου τον χτύπησαν άσχημα» είπε στη EJF ο Than Shwe, ένας 18χρονος από τη Μιανμάρ ο οποίος εργάστηκε ως ψαράς στην Ταϊλάνδη.

Ο Trent είπε ότι το δουλεμπόριο βρίσκεται σε άνοδο στην ταϊλανδική βιομηχανία αλιείας, κι αυτό σε μεγάλο βαθμό οφείλεται στις απαιτήσεις της αγοράς. «Υπάρχει έλλειψη στην προσφορά γαρίδας σε όλο τον κόσμο» εξήγησε ο Trent. «Επίσης υπάρχουν λιανέμποροι στη Δυτική Ευρώπη και την Αμερική οι οποίοι αισθάνονται την πίεση του καταναλωτικού κοινό για χαμηλότερες τιμές».

Στη μεγέθυνση του προβλήματος συμβάλλει επίσης και το υψηλό ποσοστό απασχόλησης στην Ταϊλάνδη, καθώς η χώρα στηρίζεται στους μετανάστες από τις γύρω χώρες για να καλύψει τις θέσεις εργασίας. Περισσότεροι από το 90% των εργαζομένων στην αλιεία είναι μετανάστες, σύμφωνα με τον Guardian.

Η CPF φέρεται να έχει επίγνωση ότι έχει γίνει γνωστό το πρόβλημα εδώ και αρκετό καιρό. Ενώ δεν κατέστει δυνατό να επικοινωνήσουμε με την εταιρία, στον ιστότοπο της υπάρχει σελίδα που εστιάζει λεπτομερώς στις πρακτικές αειφορίας και εργασίας που ακολουθούνται. Τον Σεπτέμβριο του 2013, η εταιρία εισήγαγε ένα πιλοτικό πρότζεκτ Υπεύθυνης Αλιευτικής Ζώνης, που περιλάμβανε μέτρο για την ενθάρρυνση όλων των συμμετεχόντων στην εφοδιαστική αλυσίδα να «χρησιμοποιούν νόμιμο εργατικό δυναμικό».

«Δεν είμαστε εδώ για να υπερασπιστούμε αυτό που συμβαίνει» είπε ο Bob Miller, διευθύνων σύμβουλος της CPF Βρετανίας, στον Guardian. «Γνωρίζουμε ότι υπάρχουν θέματα όσο αφορά στην πρώτη ύλη που έρχεται στο λιμάνι, αλλά το πόσο σοβαρά είναι δεν έχουμε τη δυνατότητα να το γνωρίζουμε».

Τα νέα της άμεσης σχέσης μεταξύ της CPF και των μεγάλων διεθνών καταστημάτων λιανικής πώλησης, συμπεριλαμβανομένων των Walmart, Carrefour, Costco και Tesco, βάζουν στο τραπέζι ζητήματα για το πώς οι παγκοσμιοποιημένες εταιρίες αντιμετωπίζουν τα διεθνή πρότυπα εργασίας.

'Έχουμε εμπλακεί ενεργά σε αυτό το ζήτημα. Η Walmart παίζει σημαντικό ρόλο στο να φέρει σε επαφή τους μετόχους, τις ΜΚΟ και άλλες εταιρίες του ιδιωτικού τομέα και να βοηθήσει στην εξάλειψη της εμπορίας ανθρώπων'.

«Εδώ και πολύ καιρό λένε ‘δεν καταλαβαίνουμε την βιομηχανία, είναι μια περίπλοκη αλυσίδα εφοδιασμού, δεν μπορούμε να εντοπίσουμε που υπάρχει πρόβλημα’» είπε ο Trent.

Όταν το θέμα ανέκυψε στο παρελθόν, λέει, παράγοντες της βιομηχανίας αντέδρασαν παρουσιάζοντας σχέδια αντιμετώπισης και κάνοντας συνεδριάσεις, αλλά μόλις εξασθενεί το ενδιαφέρον «όλα ξαναγίνονται όπως πριν».

«Θεωρούμε τη δουλεία εντελώς απαράδεκτη. Συνεργαζόμαστε με την CPF για να διασφαλίσουμε ότι η αλυσίδα εφοδιασμού δεν στηρίζεται σε σκλάβους. Επίσης δουλεύουμε με την ILO και την  πρωτοβουλία  Ethical Trading Initiative για να επιτύχουμε μια ευρύτερη αλλαγή σε όλη την ταϊλανδική βιομηχανία αλιείας» είπε στο VICE News εκπρόσωπος της Tesco.

Ο εκπρόσωπος της Walmart, Kevin Gardner είπε στο VICE News: «'Έχουμε εμπλακεί ενεργά σε αυτό το ζήτημα. Η Walmart παίζει σημαντικό ρόλο στο να φέρει σε επαφή τους μετόχους, τις ΜΚΟ και άλλες εταιρίες του ιδιωτικού τομέα και να βοηθήσει στην εξάλειψη της εμπορίας ανθρώπων από τον εξαγωγικό τομέα θαλασσινών της Ταϊλάνδης».

Πάντως ο Trent σημειώνει ότι τα τελευταία χρόνια η αντίδραση βασικών διεθνών και τοπικών φορέων στα προβλήματα της καταναγκαστικής εργασίας και του εμπορίου ανθρώπων στον τομέα της αλιείας, είναι πολύ εξειδικευμένη και ανοργάνωτη. Για αυτό προτείνει αιφνιδιαστικούς ελέγχους της αλυσίδας εφοδιασμού, βελτίωση των κρατικών ελέγχων και να είναι νομικά υπόλογες οι εταιρίες για αυτά τα θέματα. Ο Trent λέει ότι όλοι οι εμπλεκόμενοι πρέπει να έχουν ένα μερίδιο «κοινής ενοχής», ακόμα κι αν το πρόβλημα βρίσκεται στην άλλη άκρη του πλανήτη.

«Εάν αυτό το είδος κακοποίησης συνέβαινε στη Βοστώνη και τη Νέα Υορκη ή το Λονδίνο και το Μάντσεστερ, θα έμπαινε λουκέτο στη βιομηχανία μέσα σε μια νύχτα» είπε ο Trent.  «Ακριβώς επειδή συμβαίνει σε μια χώρα μακρινή, κατά κάποιο τρόπο οι παίκτες είναι στην ευχάριστη θέση να μπορούν να το αγνοήσουν».

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter,  Facebook και Instagram.