Κανείς δεν Ενδιαφέρεται για τη Δίκη Παπαγεωργόπουλου στη Θεσσαλονίκη

Φωτογραφίες: Αλέξανδρος Αβραμίδης

Στη σκιά της ρούμπα του Γιάννη Μπουτάρη τη βραδιά των εκλογών, με την οποία γιόρτασε την επανεκλογή του στο δημαρχιακό αξίωμα, βρίσκεται σε εξέλιξη μια δίκη στη Θεσσαλονίκη που φαντάζει να προέρχεται από το μακρινό παρελθόν της πόλης.

Στο Πενταμελές Εφετείο Κακουργημάτων κορυφώνεται αυτές τις μέρες η εκδίκαση σε δεύτερο βαθμό του σκανδάλου υπεξαίρεσης ποσού 17,9 εκατ. ευρώ από το ταμείο του Δήμου, επί θητείας Βασίλη Παπαγεωργόπουλου. Ο πρώην δήμαρχος, έχοντας καταδικαστεί πρωτόδικα σε ισόβια κάθειρξη, βρίσκεται στο εδώλιο μαζί με πρώην στελέχη της διοίκησής του, που επίσης εκτίουν πολυετείς ποινές. Κοντά 15 μήνες μετά την απόφαση-βόμβα, η δίκη επαναλαμβάνεται στο Εφετείο, όμως ελάχιστοι στην πόλη φαίνεται να ενδιαφέρονται για την εξέλιξή της.

Εκτός από ορισμένα δημοσιεύματα στις τοπικές εφημερίδες, η Θεσσαλονίκη συμπεριφέρεται θαρρείς σαν να θέλει να ξεχάσει το μεγαλύτερο οικονομικό σκάνδαλο στην ιστορία της Αυτοδιοίκησης, ερωτήματα του οποίου μένουν αναπάντητα ως σήμερα. Έξω στον δρόμο και τα στέκια ελάχιστοι μιλούν πλέον γι' αυτό, κανένα αθηναϊκό μέσο ενημέρωσης δεν παρακολουθεί συστηματικά τη δίκη, με όσα συμβαίνουν στο Εφετείο ουδείς ασχολήθηκε ως και στις πρόσφατες δημοτικές εκλογές στη Θεσσαλονίκη. Την Τετάρτη, 39η ημέρα της ακροαματικής διαδικασίας, η δίκη του σκανδάλου υπεξαίρεσης πέρασε στο πιο κρίσιμο στάδιο, αυτό των απολογιών. Σε μια καταθλιπτική δικαστική αίθουσα η πόλη μοιάζει να αναμετράται ξανά με το πολύ πρόσφατο παρελθόν της, όσο κι αν φαίνεται ότι προσπαθεί να το προσπεράσει.

Ο κόσμος στο ακροατήριο κατά την πρώτη μέρα των απολογιών ίσα που γεμίζει τα ξύλινα καθίσματα. Έξω από τα δικαστήρια δεν υπάρχει κανένα τηλεοπτικό συνεργείο. Πρώτος ξεκινά την απολογία του ο κεντρικός κατηγορούμενος, πρώην ταμίας Παναγιώτης Σαξώνης, ο μοναδικός από τους πέντε στο Εφετείο που ομολογεί τη συμμετοχή του στην υπεξαίρεση. Ο Σαξώνης κάθεται στην πρώτη θέση του εδωλίου. Η δεύτερη παραμένει κενή και στην τρίτη είναι καθισμένος ο πρώην γενικός γραμματέας του Δήμου, Μιχάλης Λεμούσιας, άλλοτε δεξί χέρι και εξ απορρήτων του πρώην δημάρχου.

Ο τελευταίος βρίσκεται ακριβώς δίπλα του στο εδώλιο. Έχει τα χέρια σταυρωμένα στο στήθος και τίποτα στην εμφάνισή του δεν μαρτυρά ότι βρίσκεται στη φυλακή Διαβατών τους τελευταίους 15 μήνες. Εκτός, ίσως, από το φθηνό ψηφιακό ρολόι χειρός. Καθ' όλη τη διάρκεια της απολογίας Σαξώνη, ο πρώην δήμαρχος κοιτάζει ευθεία μπροστά την έδρα του δικαστηρίου, ανέκφραστος. Κάποιες στιγμές κάνει μορφασμούς απορίας με το στόμα, δεν πίνει γουλιά από το μπουκαλάκι με το νερό ούτε κάνει νεύματα στους δικηγόρους του. Στη δεύτερη σειρά πίσω του, είναι καθισμένοι οι δύο τελευταίοι κατηγορούμενοι, πρώην διευθυντές της Ταμειακής Υπηρεσίας και οι μόνοι που βρίσκονται εκτός φυλακής, έχοντας κερδίσει αναστέλλουσα δύναμη στην έφεση κατά της πρωτόδικης βαριάς ποινής τους.

Ο Σαξώνης είναι αδυνατισμένος, έχει τα χέρια πίσω στη μέση και το στόμα του στεγνώνει όσο μιλά. Λέει ότι έχει αναλάβει «την ευθύνη που του αναλογεί» και ξεκινά την αφήγηση από το 1986, όταν προσλήφθηκε στον Δήμο Θεσσαλονίκης. «Όλοι έλεγαν ότι ο Παναγιωτάκης ήταν ο πιο εργατικός υπάλληλος, ότι υπέγραφε 20 βεβαιώσεις όταν οι υπόλοιποι υπέγραφαν τέσσερις» λέει για τον εαυτό του. Έπειτα, εξιστορεί την ανάμιξή του στη νυχτερινή διασκέδαση, παράλληλα με τη δουλειά του στον Δήμο. Αναφέρεται στο BOOM«που εγκαινίασαν και βάφτισαν το 2003 οι Καρβέλας-Βίσση, με νυχτοκάματο 35.000 ευρώ, που όμως δεν πήγε καλά την πρώτη χρονιά και ρεφάρισε την επόμενη με τον Μάκη Χριστοδουλόπουλο». Μιλά για αγοροπωλησίες νυχτερινών κέντρων σε Θεσσαλονίκη και Χαλκιδική από τον ίδιο, για διοργάνωση συναυλιών, για την αγορά της ομάδας μπάσκετ του Πανοράματος που έφτασε ως την A2, για το περιβόητο Πόρσε Καγιέν, το οποίο αγόρασε 68.000 ευρώ και πάρκαρε έξω από το δημαρχείο κάθε πρωί πηγαίνοντας στο πόστο του. «Από τη νύχτα βγήκα χαμένος, ζημιώθηκα κατά 1 εκ. ευρώ» λέει.

Έπειτα, ο Σαξώνης μπαίνει στο δια ταύτα. Ισχυρίζεται ότι τον Μάρτιο του 1999, λίγο καιρό μετά την ανάληψη της δημαρχίας από τον Β. Παπαγεωργόπουλο, ο πρώην γενικός γραμματέας Λεμούσιας τού ζήτησε ευθέως «να βρει τρόπο να υπεξαιρεθούν χρήματα, τα οποία θα πήγαιναν στη γαλάζια δημοτική παράταξη 'Αναγέννηση'». Ο ταμίας αντιπρότεινε να βρεθούν χρήματα από τις συναλλαγές με προμηθευτές του Δήμου. «Όμως, ο γενικός επέμενε και συμφώνησα να πλαστογραφώ παραστατικά καταβολής εισφορών στα ασφαλιστικά ταμεία των δημοτικών υπαλλήλων» είπε.

Τα υπεξαιρεθέντα ποσά άρχισαν να φουσκώνουν. Ως το 2003 είχαν σηκωθεί από τα ταμείο 2,5 εκατ. ευρώ, ενώ το μεγαλύτερο πάρτι έγινε τα επόμενα χρόνια, ως το 2008 που αποκαλύφθηκε η υπόθεση. «Έδινα χρήματα στον Λεμούσα στο γραφείο μου. Κλειδωνόμουν μέσα το μεσημέρι και οι καθαρίστριες νόμιζαν ότι είχα φύγει. Ακούστηκε ότι έδινα χρήματα σε μαύρες σακούλες, όμως τα χρήματα, αν τα διπλώσεις, χωράνε και στο σακάκι. Μετά το 2000, άρχισα να κρατώ το 10% των χρημάτων για 'μένα» κατέθεσε στο δικαστήριο ο Σαξώνης.

Ρωτήθηκε επίμονα αν ο Παπαγεωργόπουλος γνώριζε. «Ο Λεμούσιας μού έδειξε μια πόρτα στο γραφείο του. 'Εκεί πίσω κάθεται ο δήμαρχος, που είναι ενήμερος. Μπορεί να μην ξέρει από πού προέρχονται, αλλά αφήνω χρήματα στο γραφείο του. Όσοι πρέπει να γνωρίζουν, γνωρίζουν' μου είπε. Δεν με έλεγξε ποτέ κανένας από τους προϊσταμένους μου. Συμπέρανα ότι γνώριζαν πολλοί». Ο ίδιος, πάντως, δεν έδωσε ούτε αυτήν τη φορά μια πειστική απάντηση σχετικά με έγγραφα της Δ΄ ΔΟΥ, στα οποία αναφέρεται ότι ποσά ασφαλιστικών εισφορών του 1997, που αντιστοιχούν σε πλαστές προσωρινές δηλώσεις του δήμου, δεν πληρώθηκαν ποτέ.

Το ενδιαφέρον εστιάζεται τώρα στις απολογίες Παπαγεωργόπουλου και Λεμούσια και κυρίως στη στάση που θα κρατήσουν μεταξύ τους οι άλλοτε αχώριστοι συνεργάτες. Ο πρώην δήμαρχος εκτιμάται ότι θα προσπαθήσει να κρατήσει μια απόσταση, επιμένοντας ότι ο ταμίας υπεξαιρούσε χρήματα πολλά χρόνια πριν αναλάβει ο ίδιος τη δημαρχία, καθώς και ότι ο ίδιος είχε διαβεβαιώσεις από πολλές υπηρεσίες ότι δεν συνέβαινε τίποτε μεμπτό. Αντίστοιχα, ο Λεμούσιας αναμένεται να επιμείνει στην αθωότητα του, επιμένοντας ότι οι ισχυρισμοί Σαξώνη είναι μυθεύματα που δεν βασίζονται σε κανένα απολύτως στοιχείο.

Έξι χρόνια μετά την αποκάλυψη της υπόθεσης, ωστόσο, αναπάντητο παραμένει το ερώτημα «πού πήγαν τα λεφτά» του σκανδάλου υπεξαίρεσης στον Δήμο Θεσσαλονίκης. Σύμφωνα με την πρωτόδικη απόφαση, το ποσό της υπεξαίρεσης ανέρχεται σε 17,9 εκατ. ευρώ. Ποσό 1,7 εκατ. ευρώ (το 10%) κράτησε ο πρώην ταμίας Παναγιώτης Σαξώνης, ενώ τα υπόλοιπα αγνοούνται. «Αποκρύφτηκαν σε άγνωστες οικονομικές περιοχές» είχε πει χαρακτηριστικά ο πρόεδρος του πρώτου δικαστηρίου, κατά την εκφώνηση της απόφασης. Μέρος των χρημάτων διαπιστώθηκε ότι κατέληξε στον κοινό τραπεζικό λογαριασμό Λεμούσια - Παπαγεωργόπουλου στην Τράπεζα Κύπρου, ενώ περί τις 400.000 ευρώ παίχτηκε στο Χρηματιστήριο. Και μετά, το χάος.

Λίγες μέρες μετά την ολοκλήρωση της πρώτης δίκης, η εφημερίδα Μακεδονία αποκάλυψε ότι μέσω τραπεζικού λογαριασμού γυναίκας υπαλλήλου του Δήμου, η οποία είχε απαλλαχθεί με βούλευμα για την υπεξαίρεση, διακινήθηκε ποσό 12 εκατ. ευρώ προς το Χρηματιστήριο. Στις τραπεζικές καταθέσεις της ίδιας υπαλλήλου φέρεται να εντοπίστηκαν σημαντικές αποκλίσεις με βάση τα εισοδήματά της. Σε βάρος της ασκήθηκε πρόσφατα ποινική δίωξη για ξέπλυμα χρήματος. Οι Αρχές, άγνωστο με ποια επιπλέον στοιχεία, συνδέουν ανεπίσημα προς το παρόν το εντυπωσιακό εύρημα με την υπεξαίρεση. Στο μεταξύ, εκκρεμεί η ολοκλήρωση επτά πορισμάτων, τα οποία αφορούν ξέπλυμα χρήματος και στρέφονται κατά υπαλλήλων του Δήμου.

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.