Μεσημέρι, τσουχτερό κρύο και ήλιος. Βγαίνω από το μετρό της Ομόνοιας στην Αγίου Κωνσταντίνου και περπατάω γρήγορα προς το κτίριο Τσίλλερ του Εθνικού Θεάτρου που από τις 4 Φεβρουαρίου τελεί υπό κατάληψη, από σπουδαστές όλων των δραματικών σχολών.Όταν φτάνω, η πρωινή συνέλευση του Σώματος Συντονισμού Δραματικών Σχολών έχει ολοκληρωθεί. Πολλά νέα παιδιά μπαινοβγαίνουν στο ιστορικό κτίριο Τσίλλερ του Εθνικού Θεάτρου και παρόλο που συζητάνε ήρεμα, η συναισθηματική φόρτιση είναι έκδηλη.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Πώς θα μπορούσε να είναι αλλιώς, αφού από τις 17 Δεκεμβρίου 2022, με το προεδρικό διάταγμα 85/2022, τα πτυχία όλων των δραματικών σχολών, της Κρατικής Σχολής Ορχηστρικής Τέχνης και των Ωδείων εξισώνονται με απολυτήριο Λυκείου, αφού οι απόφοιτοί τους εντάσσονται στην κατηγορία ΔΕ (Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης), σε ό,τι αφορά το Δημόσιο, συμπαρασύροντας μια σειρά από εκπαιδευτικά δικαιώματα, όπως το μεταπτυχιακό στον τομέα τους, αλλά και εργασιακά δικαιώματα, όπως η διδασκαλία σε δήμους, σχολεία κ.λπ. αφήνοντας μετέωρο το θέμα των αμοιβών τους ως ηθοποιοί.
Στέκομαι στην Αγίου Κωνσταντίνου και παρατηρώ περίπου 20, πολύ νέα, παιδιά σε σχηματισμό. Τριάδες και τετράδες αγοριών και κοριτσιών ετοιμάζονται να κάνουν ένα συντονισμένο αργό περπάτημα, ακολουθώντας τις οδηγίες του σπουδαστή που έχει αναλάβει χρέη χορογράφου. Τους πλησιάζω και μου λένε ότι κάνουν πρόβα για μια καλλιτεχνική δράση που θα λάβει χώρα σήμερα.Η Λ., μέλος του Σώματος Συντονισμού Δραματικών Σχολών, με περιμένει για να μπούμε μέσα στην κατάληψη. Το σύνθημα που ενώνει όλες και όλους τις τελευταίες 50 μέρες είναι το «Σε εσάς που μας ακούτε», που τα παιδιά της κατάληψης φωνάζουν δυνατά.«Όλοι οι καλλιτέχνες, σπουδαστές και επαγγελματίες είμαστε ενωμένοι, θέλουμε να ακουστεί η φωνή μας επιτέλους και να φτάσει στον κάθε πολίτη και στα κρατικά όργανα που επιλέγουν να μη μας ακούσουν. Τώρα θα μας ακούσετε», μου λένε.
Πολλές μερίδες φαγητό έχουν μόλις φτάσει στο κτίριο και κάποιοι σπουδαστές τρώνε στα όρθια. Άλλοι ανεβοκατεβαίνουν τις σκάλες για να μοιράσουν φαγητό στα παιδιά που βρίσκονται στον πάνω όροφο, όπου διανυκτερεύουν τουλάχιστον 100 άτομα κάθε βράδυ με βάρδιες, για την περιφρούρηση της κατάληψης. Οι σπουδαστές θα μου πουν ότι οι κοινωνικές κουζίνες τούς στέλνουν φαγητό, καθημερινά.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Μπουφάν και κασκόλ είναι στοιβαγμένα σε μια γωνία, μαζί με μπουκαλάκια νερό, τρία-τέσσερα παιδιά κάθονται στο γραφείο που κανονικά εκδίδονται τα εισιτήρια και δουλεύουν για να καταγράψουν τα θέματα που θα συζητηθούν στη βραδινή συνέλευση.Στον τοίχο υπάρχει ένα ροζ χαρτόνι με οδηγίες για την προστασία και τη συνύπαρξη μέσα στον χώρο και σε ένα άλλο σημείο, είναι αναρτημένες οι βραδινές βάρδιες περιφρούρησης. Καθόμαστε σε έναν κύκλο με πολλά παιδιά που εκπροσωπούν το συντονιστικό και συζητάμε.
«Παίρνουμε δύναμη ο ένας από τον άλλο. Για όλα τα πράγματα, έρχεται η ώρα. Εμείς είμαστε η γενιά που αυτά τα σκατά, αυτή την απίστευτη κατάσταση που παραλάβαμε στον πολιτισμό, θα την αλλάξουμε. Πρέπει να αναλογιστούν όλοι τι σημαίνει αξιοκρατία και αν ο τρόπος που αντιμετωπιζόμαστε από την πολιτεία είναι αξιοκρατικός. Θέλουμε το πτυχίο μας να έχει αξία, να είναι καλυμμένα τα εργασιακά μας δικαιώματα».Σχεδόν στη μέση της φράσης του σπουδαστή, τον διακόπτει μια σπουδάστρια για να ανακοινώσει με δυνατή φωνή ότι μόλις προστέθηκε η Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών (ΑΣΚΤ) και το τμήμα Θεάτρου του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου στις 11 σχολές και θέατρα που τελούν υπό κατάληψη σε όλη τη χώρα. Η περηφάνια των σπουδαστών για αυτό το κύμα αντιδράσεων που ολοένα και μεγαλώνει δεν κρύβεται.
Μετά την ανακοίνωση για τις νέες καταλήψεις από τη Β., τα παιδιά πανηγυρίζουν με τον δικό τους τρόπο για την ελπίδα, τη συσπείρωση περισσότερων καλλιτεχνών και τη στήριξη τριών μέχρι στιγμής πανεπιστημιακών τμημάτων που θεωρητικά δεν βάλλονται.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
«Μόνο με τη υποστήριξη όλων θα διορθωθούν παθογένειες ετών. Με την απαξίωση που ζούμε, πλήττονται όλοι οι καλλιτέχνες. Δεν ανταγωνιζόμαστε κανέναν, με τους φοιτητές των πανεπιστημίων είμαστε όλοι μαζί. Οι δράσεις και τα αιτήματά μας είναι πανκαλλιτεχνικά», θα μου πει ένας σπουδαστής και μια άλλη κοπέλα αμέσως θα συμπληρώσει ότι στην αρχή πριν παραιτηθούν οι καθηγητές του Εθνικού Θεάτρου, δεν υπήρχε σχεδόν καμία κάλυψη από τα μέσα, μερικά από τα οποία μάλιστα έλεγαν ότι μόνο οι σπουδαστές του Εθνικού αντιδρούσαν.Αυτό σε καμία περίπτωση δεν ισχύει Στην κατάληψη του Τσίλλερ γνώρισα σπουδαστές απ’ όλες τις δραματικές σχολές της χώρας και όχι μόνο, κρατικές, ημικρατικές και ιδιωτικές, ενωμένους πίσω από έναν κοινό σκοπό. Η δραματική σχολή του ΚΘΒΕ, του Εθνικού θεάτρου και του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Πάτρας τελούν υπό κατάληψη, ενώ οι σπουδαστές της πλειονότητας των δραματικών σχολών είναι σε αποχή, με κίνδυνο να χαθεί το έτος.
«Βρισκόμαστε στο κενό, στον αέρα. Ζητάμε από αδιαβάθμητοι που είμαστε να ενταχθούμε στη βαθμίδα της Τεχνολογικής Εκπαίδευσης (ΤΕ) ή να δημιουργηθεί μια νέα βαθμίδα που να μας καλύπτει, Καλλιτεχνικής Εκπαίδευσης (ΚΕ). Υπάρχουν τρόποι, εμείς παλεύουμε το πτυχίο μας να έχει αξία», λένε σπουδαστές και σπουδάστριες.Τα παιδιά δεν έχουν αυταπάτες. Γνωρίζουν ότι το πάγιο αίτημα του καλλιτεχνικού κόσμου για ίδρυση Δημόσιας Σχολής Παραστατικών Τεχνών Ανώτατης Εκπαίδευσης δεν θα ικανοποιηθεί αύριο. Όμως ζητάνε να υπάρξει πολιτική δέσμευση και όχι έωλες υποσχέσεις για συγκεκριμένη τροποποίηση του ΠΔ 85, μέχρι τη διάλυση της Βουλής για τις επερχόμενες εκλογές. Αυτό που οι σπουδαστές των καλλιτεχνικών σχολών δεν θέλουν με τίποτα είναι μια καταπραϋντική αντιμετώπιση από την πολιτεία για να ηρεμήσουν τα πνεύματα. Θέλουν να δουν πράξεις και πραγματική πολιτική βούληση.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Οι σπουδαστές λένε ότι δεν περιμένουν πολλά από τη συνάντηση με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη στο Μέγαρο Μαξίμου. «Δεν είναι πολλά υποσχόμενη η συνάντηση, δεν τη θεωρούμε κομβικής σημασίας, αφού δεν κλήθηκε καν εκπρόσωπος από τις ιδιωτικές δραματικές σχολές, πράγμα για το οποίο παλεύαμε, παρά μόνο εκπρόσωπος της σχολής του Εθνικού. Το γεγονός αυτό και μόνο είναι διασπαστικό».Η αγωνία ότι θα χάσουν το έτος τους στη δραματική σχολή που για όσους δεν ξέρουν έχει δεκάωρη υποχρεωτική καθημερινή παρακολούθηση και πρόβες τα Σαββατοκύριακα είναι έκδηλη, αλλά είναι αποφασισμένοι/ες να μην υποχωρήσουν. Σπουδάστρια και σπουδαστές της δραματικής σχολής του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Πάτρας, του Κ.Θ.Β.Ε. και του Εθνικού θεάτρου θα μου πουν ότι για εκείνους σήμερα τυπικά χάθηκε το έτος τους, αφού βρίσκονται πια στην πέμπτη βδομάδα αποχής από τα μαθήματα, εκτός αν γίνει αργότερα κάποια πολιτική παρέμβαση από το υπ. Πολιτισμού. Το κλίμα βαραίνει, όμως αμέσως οι σπουδαστές συμφωνούν:«Αυτό που συμβαίνει είναι μεγαλύτερο από εμάς», τονίζουν όλοι ο ένας μετά τον άλλο, ο καθένας εκφράζεται με τον δικό του τρόπο. «Η συσπείρωση και η συνεργασία είναι από τα σημαντικότερα πράγματα που έχουμε κερδίσει μέσα σε όλο αυτό. Ένας καθηγητής μας, μας είπε ότι αυτό είναι το σημαντικότερο μάθημα που θα λάβουμε. Κι είχε δίκιο».
Οι σπουδαστές θυμούνται τον φόβο των πρώτων ημερών, όταν μετά από συνελεύσεις επί συνελεύσεων που έβλεπαν ότι η κατάσταση οδηγείται σε αδιέξοδο, «έπεσε η ιδέα να πάρουμε το Τσίλλερ». Στην αρχή, η αγωνία τους για το τι μπορούσε να συμβεί ήταν πολύ μεγάλη.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
«Φοβόμασταν ότι θα μας την πέσουν τα ΜΑΤ. Τώρα, ο φόβοι μας έχουν καταλαγιάσει. Η κίνηση που κάναμε να προχωρήσουμε στην κατάληψη είναι καθαρά πολιτική, αλλά είμαστε πολύ ξεκάθαροι/ες ότι δεν υπάρχει κομματικό χρώμα».Πολλοί έρχονται και μου μιλάνε για το πώς μέσα στις κινητοποιήσεις ήρθαν αντιμέτωποι, 18 χρονών, με τις ευθύνες του συντονιστικού, ήρθαν σε επαφή με τον πολιτικό λόγο για πρώτη φορά. «Χτίζονται πολιτικές συνειδήσεις θα μου πει η Λ.».
Για τους σπουδαστές που ονειρεύονται να παίξουν μια μέρα στο σημαντικότερο θέατρο της χώρας, η συμβολική αξία του κτιρίου Τσίλλερ και Ρεξ του Εθνικού είναι τεράστια. Κανείς δεν την εκτιμάει περισσότερο από τους ίδιους, θα μου πουν.«Έλεγα ότι θα μπω Εθνικό και μπήκα», κάνει πλάκα ο Β. και είναι από τις λίγες φορές, τις ώρες έμεινα μαζί τους, που όλοι θα ξεσπάσουμε σε γέλια. «Σκεφτόμασταν ότι και να σκάσει αστυνομία, το ότι μπήκαμε στο Τσίλλερ, δεν θα πάει στράφι, κάτι θα έχει μετακινηθεί, κάτι θα έχουμε κερδίσει. Αλλάζουμε κι εμείς και μαθαίνουμε κάθε μέρα».
«Με το Προεδρικό Διάταγμα κατάφεραν να μας ενώσουν»
Σίγουρα, υπάρχουν άνθρωποι στους οποίους δεν έχει φτάσει ακόμα η φωνή των καλλιτεχνών. Μπορεί να μην έχουν καταλάβει τι ακριβώς διακυβεύεται ή μπορεί να ανήκουν σε εκείνους που δυστυχώς ακόμα νομίζουν ότι οι καλλιτέχνες κάνουν το χόμπι τους. «Πρέπει να έρθουν μια βδομάδα στις δραματικές σχολές για να καταλάβουν τι εννοούμε», θα μου πει μια σπουδάστρια και μια άλλη θα συμπληρώσει:«Ακόμη καλύτερα, μπορούν να κλείσουν τα ραδιόφωνα, τα βιβλία, τις τηλεοράσεις, αν δεν πηγαίνουν θέατρο ή σινεμά. Ζωή χωρίς τέχνη δεν υπάρχει. Ένας κόσμος χωρίς τέχνη θα ήταν ένα τίποτα». Όσο μιλάμε σπουδαστές μπαινοβγαίνουν στο κτίριο, ανεβοκατεβαίνουν τις σκάλες, ένα καινούριο πανό ετοιμάζεται να ανέβει στην πρόσοψη του Εθνικού.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Μιλάμε για το πόσο δύσκολα είναι τα καλλιτεχνικά επαγγέλματα - και να τα ασκήσεις, και να τα σπουδάσεις. «Επειδή κάνω μια δουλειά που μ’ αρέσει, μην με τιμωρείς, μην με κάνεις να πρέπει να βρω άλλες δύο δουλειές, για να μπορώ να ζήσω αξιοπρεπώς», λέει μια σπουδάστρια απευθυνόμενη σε όλους. «Η απαξίωση του πολιτισμού και η αντιμετώπισή του ως χόμπι από τους θεσμούς επιβεβαιώνεται από όσα συμβαίνουν τώρα και από τα υποτυπώδη εργασιακά δικαιώματα που έχουμε», προσθέτει.«Η Ομόνοια είναι πιο όμορφη τελευταία». Μια σπουδάστρια θυμάται όταν μια από τις προηγούμενες μέρες, έπαιζε το «Βαλς των Χαμένων Ονείρων» από τις ντουντούκες και περνούσαν ηλικιωμένοι άνθρωποι που κοντοστέκονταν να δουν τι συνέβαινε. Η κοπέλα συγκινείται και δακρύζει πριν γελάσει από αμηχανία.
«Αυτές οι αλλαγές θα έπρεπε να έχουν γίνει 20 χρόνια τώρα, αλλά τελικά θα τις φέρουμε εμείς». Σιγά-σιγά πλησιάζει 19.00 κι έρχεται η ώρα για τη συνέλευση του ΣΕΗ στο θέατρο Βεάκη. Οι σπουδαστές περιμένουν να δουν τι θα αποφασιστεί για τις περαιτέρω απεργιακές κινητοποιήσεις και καλούν όλον τον κόσμο την Τετάρτη στις 11.00 το πρωί στα Προπύλαια, μια πορεία που θα φτάσει μέχρι το Μέγαρο Μαξίμου.Πολλοί βγαίνουν έξω για να καπνίσουν ή να μιλήσουν με τους περαστικούς της Αγίου Κωνσταντίνου εν αναμονή των εξελίξεων. «Πάντως αυτό που κατάφεραν με το ΠΔ 85/2022 είναι να μας ενώσουν. Φαντάσου όλο αυτό που έγινε να είναι μια τεράστια φάρσα και να μην ισχύει τίποτα. Είναι όλοι τους ηθοποιοί», θα μου πουν και θα ξεσπάσουν σε τρανταχτά γέλια.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
«Τα θέματα που θα συζητηθούν στη συνέλευση είναι ήδη καταγεγραμμένα», ακούω λίγο πριν φύγω από το Εθνικού θέατρο, για να τους αφήσω να προετοιμαστούν για τη βραδινή συνέλευση.Έχει σχεδόν σκοτεινιάσει και μεταξύ άλλων σκέφτομαι αυτό που μου είπε μια σπουδάστρια:«Συνεργαζόμαστε όλοι/ες μαζί για να δημιουργήσουμε νέα δεδομένα, για το θέατρο που εμείς γουστάρουμε και αξίζουμε να δουλέψουμε, όχι αυτό που μας παρέδωσαν».Ακολουθήστε την Ντιάννα Βασιλείου στο Instagram.
Με την εγγραφή σας στο newsletter του VICE συμφωνείτε να λαμβάνετε ηλεκτρονικά ενημερώσεις που αφορούν το VICE, οι οποίες ορισμένες φορές ενδέχεται να περιλαμβάνουν διαφημιστικό ή/και χορηγούμενο περιεχόμενο.
