Έξι Απαγορευμένα Βιβλία της Μέσης Ανατολής που Πρέπει να Διαβάσεις

Από τότε που «γεννήθηκε» ο γραπτός λόγος, κυβερνήσεις και ηγέτες ανά τον κόσμο έχουν προσπαθήσει πολύ για να κρατήσουν τις ιδέες και τις απόψεις των συγγραφέων υπό έλεγχο. Στη Μέση Ανατολή, μια περιοχή με απίστευτη ποικιλία γλωσσών, διαλέκτων και απόψεων, οι συγγραφείς οι οποίοι συγκρούονται με τις αρχές πρέπει να εργάζονται εντός των στενών περιορισμών προκειμένου να ακουστεί η φωνή τους.

Το γράψιμο μπορεί να είναι επικίνδυνο, ακόμα και μοιραίο επάγγελμα στην περιοχή. Τα παραδείγματα αφθονούν: Ο τυφλός Ιρακινός-Πέρσης ποιητής Bashar Ibn Bourd -ο οποίος φημιζόταν τόσο για την ασχήμια του όσο και τον αριθμό των εραστών του- ξυλοκοπήθηκε και ρίχτηκε στον ποταμό Tigris για την ερωτική ποίησή του το 784.  Το βιβλίο του βρετανού συγγραφέα Salman Rushdie, The Satanic Verses (Οι Σατανικοί Στίχοι) είχε ως αποτέλεσμα ο Ayatollah Khomeini να εκδώσει φετφά ζητώντας τη δολοφονία του. Στη συνέχεια, ο Ιάπωνας μεταφραστής του βιβλίου μαχαιρώθηκε μέχρι θανάτου. Στην πολιτική αναταραχή των αραβικών εξεγέρσεων, η λογοκρισία του γραπτού λόγου συνεχίζεται. Στον Περσικό Κόλπο, για παράδειγμα, η ποιήτρια και φοιτήτρια από το Μπαχρέιν, Ayat al-Qormezi φυλακίστηκε και βασανίστηκε για την ανάγνωση ενός ποιήματος που είχε γράψει χλευάζοντας το καθεστώς του Μπαχρέιν κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων του 2011. Μερικά πρώην απαγορευμένα βιβλία έχουν βρει το δρόμο τους πίσω στα ράφια στην Τυνησία και την Αίγυπτο, αλλά η λογοκρισία εξακολουθεί να υφίσταται. Τον Ιούνιο, ένα αιγυπτιακό δικαστήριο καταδίκασε τον συγγραφέα Karam Saber σε πέντε χρόνια φυλάκισης για τη συλλογή διηγημάτων του Where is God? (Πού είναι ο Θεός;). Ακόμα και στην εποχή του Διαδικτύου, είναι σαφές ότι ο γραπτός λόγος διατηρεί τη δύναμη να εξαγριώνει.

Το σεξ, η θρησκεία και η πολιτική -όχι απαραίτητα με τη σειρά αυτή- είναι τα παραδοσιακά τρία θέματα που κεντρίζουν την προσοχή της λογοκρισίας. Τα βιβλία που θεωρούνται προκλητικά μπορούν να κατάσχονται κατόπιν διαταγής των Υπουργείων, από την αστυνομία των συνόρων, ή να αφαιρεθούν από τις εκθέσεις σε διεθνείς εκθέσεις βιβλίου. Πάνω από 400 βιβλία αφαιρέθηκαν από το Διεθνές Φεστιβάλ Βιβλίου του Ριάντ στη Σαουδική Αραβία το Μάρτιο, για λόγους που είναι ακόμα ασαφής.

Ωστόσο, οι αναγνώστες και οι εκδότες επιστρέφουν τα πυρά. Μέσω online πλατφόρμες εκδόσεων όπως η Neel wa Furat, Kotobi.com και Jamalon, οι αναγνώστες μπορούν να βρουν και να κατεβάσουνε αμφιλεγόμενα βιβλία που μπορεί να έχουν απαγορευτεί στη χώρα τους. Προς τιμήν της Εβδομάδας Απαγορευμένων Βιβλίων, και τους γενναίους συγγραφείς που συνεχίζουν να αγωνίζονται κατά της λογοκρισίας, επιλέξαμε έξι βιβλία από τη Μέση Ανατολή που πιστεύουμε ότι θα έπρεπε να διαβάσετε.

Metro (αριστερά) και Goat Days

Metro (Αίγυπτος)

Συγγραφέας: Magdy El Shafee

Αυτό το σκοτεινό εικονογραφημένο μυθιστόρημα ερευνά τη διαφθορά που ήταν μέρος της καθημερινής ζωής για πολλούς αιγύπτιους υπό τον πρώην πρόεδρο Χόσνι Μουμπάρακ. Η αιγυπτιακή κυβέρνηση απαγόρευσε το βιβλίο όταν κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 2008: οι κυβερνητικές δυνάμεις ασφαλείας εισέβαλαν στον εκδοτικό οίκο, κατάσχεσαν όλα τα αντίγραφα και απαγόρευσαν στην εταιρεία την περαιτέρω δημοσίευση, υποστηρίζοντας ότι το βιβλίο «προσέβαλε τα δημόσια ήθη». Ο συγγραφέας και εκδότης συνελήφθησαν και χρεώθηκαν με πρόστιμο. Το 2013, το βιβλίο βρήκε τελικά το δρόμο του πίσω στα ράφια τουλάχιστον ενός βιβλιοπώλη στο Κάιρο.

Goat Days (ΗΑΕ και Σαουδική Αραβία)

Συγγραφέας: Benyamin & Joseph Koyippally

Το βιβλίο του συγγραφέα με έδρα το Μπαχρέιν, Benyamin, που γράφτηκε στα Μαλαγιαλαμικά το 2008, είναι η μυθιστορηματική αφήγηση της ζωής ενός Ινδού εργαζόμενου μετανάστη, ο οποίος κακοποιήθηκε και αναγκάστηκε από τον εργοδότη του να εργαστεί σε ένα αγρόκτημα αιγών στη Σαουδική Αραβία για τρία χρόνια. Το μυθιστόρημα κέρδισε το βραβείο Kerala Sahitya Academy και βρέθηκε στην μεγάλη λίστα για το Man Asian Literary Prize. Φέτος, η αραβική μετάφραση του βιβλίου φέρεται να απαγορεύθηκε στα ΗΑΕ και τη Σαουδική Αραβία για αδήλωτους λόγους. Ο συγγραφέας, όπως αναφέρθηκε, δήλωσε ότι δεν κατάλαβε την απαγόρευση, αφού το μυθιστόρημα ασχολείται με το καθολικό θέμα του ανθρώπινου πόνου.

For Bread Only (αριστερά) και Chirldren of Our Alley

For Bread Only (Μαρόκο και όλη τη Μέση Ανατολή)

Συγγραφέας: Mohammed Choukri

Ο Μαροκινός συγγραφέας Mohammed Choukri μεγάλωσε αγράμματος και έμαθε να διαβάζει και να γράφει όταν ήταν 20 χρονών. Έγραψε την αυτοβιογραφία του περιγράφοντας πως μεγάλωσε φτωχός στη Ταγγέρη, και συμπεριέλαβε γραφικές περιγραφές της απόλυτης φτώχειας, της κατάχρησης ναρκωτικών, και το πώς αναγκάστηκε να κλέψει και να πορνεύσει  τον εαυτό του για να επιβιώσει. Το βιβλίο εκδόθηκε για πρώτη φορά σε μετάφραση το 1973, αλλά όταν τελικά δημοσιεύθηκε στα αραβικά, ο υπουργός Εσωτερικών του Μαρόκου το απαγόρευσε από το 1983 έως το 2000. Το 2005, το έργο του Choukri αφαιρέθηκε από την ύλη του Αμερικάνικου Πανεπιστημίου του Κάιρο για τις σκηνές σεξ που περιγράφει, και λογοκριτές κατέσχεσαν το βιβλίο από τη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου του Κάιρο το 2008.

Children of Our Alley (Αίγυπτος και όλη τη Μέση Ανατολή)

Συγγραφέας: Naguib Mahfouz

Το αμφιλεγόμενο μυθιστόρημα εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1959 στην κρατική εφημερίδα Al-Ahram. Όταν εμφανίστηκε σε μορφή βιβλίου το επόμενο έτος, απαγορεύτηκε για το θρησκευτικό του περιεχόμενο (Ο Mahfouz μαχαιρώθηκε στο λαιμό από δύο θρησκευτικούς εξτρεμιστές το 1994, αλλά επέζησε). Το βιβλίο παρέμεινε απαγορευμένο στην Αίγυπτο για σχεδόν 50 χρόνια και τελικά ανατυπώθηκε το 2008. Πιο πρόσφατα, το 2011, το βραβευμένο βιβλίο του αιγύπτιου συγγραφέα Ibrahim Farghali, Sons of Gebelawi, το οποίο βασίζεται στο έργο του Mahfouz, λογοκρίθηκε στην Αίγυπτο και το Κουβέιτ.

Mornings in Jenin (αριστερά) και Stray Memories

Mornings in Jenin (Ιορδανία)

Συγγραφέας: Susan Abulhawa

Αυτό το μυθιστόρημα του 2010 ασχολείται με μια οικογένεια παλαιστινίων που ζει σε ένα στρατόπεδο προσφύγων το 1948, και περιλαμβάνει πολλούς χαρακτήρες: ανάμεσά τους, τα δίδυμα που διαχωρίζονται και το ένα καταλήγει με μια ισραηλινή οικογένεια και το άλλο με μια οικογένεια παλαιστινίων. Ενώ το βιβλίο είναι διαθέσιμο στην Ιορδανία στα αγγλικά, η αραβική μετάφραση απαγορεύτηκε πέρυσι για πολιτικούς λόγους.

Stray Memories (Κουβέιτ)

Συγγραφέας: Abdullah Al Busais

Απαγορεύθηκε από το Υπουργείο Πληροφόρησης του Κουβέιτ αυτό το μήνα, το μυθιστόρημα του Abdullah Al Busais, που ασχολείται με το θέμα της ζωής στη χώρα πριν και μετά την εισβολή του Ιράκ το. Το βιβλίο φέρεται να απαγορεύτηκε για τη συζήτηση μιας "ευαίσθητης περίοδο πολιτικού χρόνου".

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter,  Facebook και Instagram.