Πώς το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2002 Έγινε το πιο Αμφιλεγόμενο Τουρνουά στην Πρόσφατη Ποδοσφαιρική Ιστορία

Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο VICE Sports. Τo Μουντιάλ του 2002 θα έπρεπε να το θυμόμαστε δικαιωματικά ως το τουνρουά του αουτσάιντερ. Η Σενεγάλη υπέταξε την πρωταθλήτρια κόσμου Γαλλία, στη φάση των ομίλων, ενώ στη συνέχεια πέταξε έξω από τον θεσμό τη Σουηδία, στη φάση των 16. Η Τουρκία έφτασε μέχρι τα ημιτελικά, προτού ηττηθεί με ένα μόλις γκολ από τη Βραζιλία. Η οικοδέσποινα Νότια Κορέα έκανε μια ξέφρενη πορεία, κατά την οποία ισοπέδωσε τόσο την Ιταλία όσο και την Ισπανία. Ο τελικός στη Γιοκοχάμα ήταν μια κονταρομαχία ανάμεσα σε δύο μεγάλους (Βραζιλία εναντίον Γερμανίας), αλλά ήταν οι ανατροπές και οι εκπλήξεις των προηγούμενων γύρων που είχαν κάνει παγκόσμια αίσθηση.

Εντωμεταξύ, τα αστέρια της διοργάνωσης ήταν ένα μυθικό επιθετικό τρίο ντυμένο στα κίτρινα της Βραζιλίας: ο Ronaldo, ο Rivaldo και ο Ronaldinho χόρεψαν κάθε άμυνα που βρήκαν μπροστά τους στην πορεία τους προς το τρόπαιο. Εντούτοις, αν ρωτήσεις πολύ κόσμο να σου πει τι θυμάται πιο έντονα από τη διοργάνωση, είναι πολύ πιθανό να μην σου πει για τα οκτώ γκολ του Ronaldo ή την περίφημη λόμπα του Ronaldinho πάνω από τον David Seaman της Αγγλίας: Αντί αυτών, θα σου μιλήσουν για τα γεγονότα που προκάλεσαν έντονη αμφισβήτηση και συζήτηση, κοινώς την πολιτική της FIFA, το «χρυσό γκολ» και την προκλητική διαιτησία. Η πρώτη αμφιλεγόμενη απόφαση για το τουρνουά, ελήφθη έξι ολόκληρα χρόνια πριν από το ξεκίνημα της διοργάνωσης, όταν Ιαπωνία και Νότια Κορέα επιλέχτηκαν ως συνδιοργανώτριες του Μουντιάλ, το καλοκαίρι του 1996. Έχοντας αρχικά παρουσιάσει ξεχωριστές προτάσεις για τη διοργάνωση του θεσμού, ήταν η πρώτη (και μέχρι στιγμής η μοναδική) φορά που δύο χώρες μοιράστηκαν τον ρόλο της οικοδέσποινας για ένα Παγκόσμιο Κύπελλο, με καμία εκ των χωρών να μην έχει τις απαιτούμενες εγκαταστάσεις, για να αναλάβει μόνη το στήσιμο μιας τέτοια διοργάνωσης. Το ότι η Ιαπωνία δεν έχει κερδίσει ποτέ την πρόκρισή της στην τελική φάση του θεσμού προκάλεσε κάποιες μουρμούρες, οι οποίες ενισχύθηκαν περαιτέρω με τα υλικοτεχνικά και οργανωτικά προβλήματα που θα δημιουργούσε η μεταφορά των οπαδών από τη μια χώρα στην άλλη. Εντωμεταξύ, η διαφορά ώρας σήμαινε πως οι Ευρωπαίοι φίλαθλοι θα έπρεπε να παρακολουθήσουν τα ματς τις πρωινές ώρες, κάτι που θα ήταν εξόχως προβληματικό για τον οποιοδήποτε εργαζόταν. Μιας και ήταν το πρώτο Μουντιάλ που διοργανώθηκε στην Ασία πολλές ήταν εκείνες οι φωνές που κατηγόρησαν τη FIFA ότι έβαλε τα πολιτικά της οφέλη πάνω από τους φιλάθλους, με τα ερωτήματα για την ποδοσφαιρική κουλτούρα της Ιαπωνίας και της Νοτίου Κορέας να ηχούν τότε, όσο δυνατά ηχούν και τα αντίστοιχα ερωτήματα για την ποδοσφαιρική κουλτούρα του Κατάρ, που θα διοργανώσει το Παγκόσμιο Κύπελλο το 2022.
Τα παραπάνω παράπονα θα μπορούσαν να απορριφθούν ως δείγματα ευρωκεντρικού σνομπισμού, βέβαια και η FIFA σίγουρα δεν ήταν διατεθειμένη να απορρίψει την ευκαιρία επέκτασης σε νέες αγορές, για να ευχαριστήσει τα παλαιά ποδοσφαιρικά «καθεστώτα». Εν τέλει, η φίλαθλη κουλτούρα στη Νότια Κορέα αποτέλεσε ευχάριστη έκπληξη για πολλούς, ακόμη και όταν ο αντίστοιχος φίλαθλος ενθουσιασμός «ξεφούσκωσε» στην Ιαπωνία, όταν η εθνική τους ομάδα αποκλείστηκε από την Τουρκία στη φάση των 16. Υπό την προπονητική καθοδήγηση του Guus Hiddink, οι Κορεάτες τα πήγαν πολύ καλύτερα από τους συνδιοργανωτές τους, δημιουργώντας θύελλα ποδοσφαιρικού ενθουσιασμού σε όλη τη χώρα. Αυτή η θύελλα ενθουσιασμού, βέβαια, πορεύτηκε παράλληλα με τη θύελλα αντιδράσεων για την επιτυχημένη πορεία της Νοτίου Κορέας. Η φάση των ομίλων κύλησε χωρίς πολλά προβλήματα για τους Κορεάτες, που σημείωσαν πειστικές νίκες απέναντι σε Πορτογαλία και Πολωνία, ενώ έμειναν στο 1-1 με τις ΗΠΑ. Οι Πορτογάλοι διαμαρτυρήθηκαν έντονα για τη διαιτησία, καθώς στο παιχνίδι με τους Κροάτες αποβλήθηκαν τόσο ο Beto όσο και ο Joao Pinto, αλλά στην πραγματικότητα οι οικοδεσπότες πήραν άξια τη νίκη και κατέκτησαν την κορυφή του ομίλου επάξια. Εκεί που ξεκίνησαν να υπάρχουν σοβαρά ερωτήματα για τη διαιτησία, ήταν στην αναμέτρηση των Κορεατών με τους Ιταλούς στην Νταετζεόν, στη φάση των 16, όταν οι οικοδεσπότες νίκησαν με 2-1, χάρη σε ένα «χρυσό γκολ» του Ahn Jung-hwan, τρία λεπτά πριν από το τέλος της παράτασης. Η Ιταλία δεν είχε εντυπωσιάσει μέχρι εκείνο το σημείο, παρά το γεγονός ότι είχε στις τάξεις της τους Maldini, Cannavaro, Totti, Nesta, Inzaghi, Materazzi και Vieri μεταξύ άλλων, αλλά ο τρόπος που ηττήθηκε άφησε μια πικρή γεύση στο στόμα των Ιταλών φιλάθλων, αλλά και των υπευθύνων του ιταλικού ποδοσφαίρου.

Ο Hiddink έστησε την ομάδα του με ένα επιθετικό 3-4-3 και το ενεργητικό τους πρέσινγκ δυσκόλεψε τους Ατζούρι από την αρχή. Αν και ο Christian Vieri άνοιξε το σκορ κοντά στο 20 ο λεπτό, οι Ιταλοί φίλαθλοι εκνευριζόταν όλο και περισσότερο με τα επαναλαμβανόμενα φάουλ των Κορεατών, που θεωρούσαν ότι έμεναν ατιμώρητα. Ο διαιτητής Byron Moreno από τον Ισημερινό, όμως, επέτρεψε το σκληρό παιχνίδι των οικοδεσποτών, που όπως αποδείχτηκε ήταν η σωστή τακτική. Πίεσαν τους Ιταλούς μέχρι την ισοφάριση και από εκεί και πέρα, η ιστορία γράφτηκε με το γκολ του Ahn Jung-hwan στην παράταση. Εντωμεταξύ, οι Ιταλοί είχαν να αντιμετωπίσουν και μια απίστευτη σειρά από διαιτητικά λάθη: o Francesco Totti αποβλήθηκε υπερβολικά αυστηρά για μια βουτιά, ο Damiano Tommasi είδε ένα γκολ του να ακυρώνεται λανθασμένα ως οφσάιντ, ο Choi Jin-cheul έκανε έναν ιδιαίτερα βίαιο μαρκάρισμα με τα δύο πόδια στον Gianluca Zambrotta που έμεινε ατιμώρητο, κάτι που ίσχυσε και για την αγκωνιά που έδωσε ο Kim Tae-young στον Alessandro Del Piero. Στην Ιταλία, πολύς κόσμος αρνήθηκε να αναγνωρίσει τη νίκη της Νοτίου Κορέας, ενώ σε μια κίνηση εκδικητικής μικροπρέπειας η Περούτζια ακύρωσε τον δανεισμό του Jung-hwan. Οι τίτλοι των εφημερίδων είχαν και αυτοί μια βιβλική υπερβολή, ενώ ο θρυλικός αθλητικογράφος και σπίκερ Giorgio Tosatti έγραψε στην Corriere della Sera: «Η Ιταλία αποκλείστηκε από ένα βρώμικο Παγκόσμιο Κύπελλο, όπου διαιτητές και επόπτες έπαιξαν τον ρόλο εκτελεστών». Σύντομα ξεκίνησαν να κυκλοφορούν θεωρίες συνωμοσίας για τον διαιτητή της συνάντησης, με τον Moreno να ερευνάται αργότερα και από τη FIFA, για «μια σειρά αμφισβητούμενα γεγονότα». Την περίοδο του Μουντιάλ, όμως, ο Sepp Blatter επέμενε πως τα λάθη ήταν καθαρά ανθρώπινα. Η επικρατούσα άποψη στην Ιταλία, ήταν πως το παιχνίδι είχε οδηγηθεί προς μια συγκεκριμένη κατεύθυνση. ώστε να παραμείνει στο τουρνουά η οικοδέσποινα και πως οι μεγάλες φιλοδοξίες της FIFA στην Ασία προηγούνταν σε σχέση με την εγκυρότητα και την ακεραιότητα του αποτελέσματος. Όταν οι Νοτιοκορεάτες πέταξαν και τους Ισπανούς από τη διοργάνωση στα προημιτελικά στη διαδικασία των πέναλτι, το μένος των ΜΜΕ της Ευρώπης εκτοξεύτηκε. Αυτήν τη φορά, ο αιγύπτιος ρέφερι Gamak Al-Ghandour βρέθηκε στο επίκεντρο της κριτικής, ακυρώνοντας δύο απόλυτα έγκυρα γκολ των Ισπανών. Γράφοντας με αγριεμένο ύφος στις σελίδες της Telegraph, ο Paul Hayward υποστήριξε ότι, «η ιστορία του θεσμού θα γράψει πως οι Κορεάτες απέκλεισαν την Ισπανία στα πέναλτι, το Σάββατο. Τα στοιχεία όμως αυτά είναι ψευδή και αυτό το τουρνουά είναι πλέον μια φάρσα». Επιτέθηκε επίσης στις εσωτερικές πολιτικές αποφάσεις, αλλά και τις διαιτητικές επιλογές της FIFA, αναφερόμενος στην παρουσία διαιτητών από «μικρές» ποδοσφαιρικά χώρες, ως μια επιλογή «μη αξιοκρατική». Τα ισπανικά Μέσα ήταν ακόμα πιο εξοργισμένα και όπως ακριβώς είχαν κάνει και τα αντίστοιχα ιταλικά υποστήριξαν ένθερμα ότι τα γεγονότα στο Μουντιάλ ήταν εξαιρετικά ύποπτα.

Αν η Νότια Κορέα είχε καταφέρει να περάσει και τους Γερμανούς στα ημιτελικά, ίσως να είχαμε και συμπλοκές, τουλάχιστον έξω από τα γραφεία των μεγάλων εφημερίδων της Ευρώπης. Αντ' αυτού, οι οικοδεσπότες επιτέλους αποκλείστηκαν από ένα γκολ του Michael Ballack, ολοκληρώνοντας τη μουντιαλική τους πορεία. Οι παίκτες του Hiddink αντιμετωπίστηκαν ως ήρωες στην πατρίδα τους, ενώ μέχρι και ο πρόεδρος της ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας της Βορείου Κορέας Ri Kwang-gun απέστειλε δημόσια συγχαρητήρια. Στην Ισπανία και στην Ιταλία, υπάρχουν μέχρι και σήμερα διαμαρτυρίες για τις αδικίες εκείνου του Μουντιάλ, διαμαρτυρίες και υποψίες που ενισχύθηκαν ακόμη περισσότερο, όταν αποκαλύφθηκε το σκάνδαλο διαφθοράς στη FIFA, το 2015. Ωστόσο, τα ματς εκείνου του θεσμού τα αναπολούν ακόμη με χαρά οι Νοτιοκορεάτες, μιας και καμία ευρωπαϊκή γκρίνια δεν μπορεί να μειώσει την επιτυχία και τη δόξα της πιο επιτυχημένης πορείας που σημείωσε ποτέ η χώρα τους σε Μουντιάλ.

Περισσότερα από το VICE

Η Υπέροχη Ζωή του Επαναστάτη Δημάρχου της Τήλου που Άλλαξε την Ιστορία του Νησιού

O Chester Bennington των «Linkin Park» Ήταν από τους Καλύτερους Ροκ Τραγουδιστές που Γνωρίσαμε

Μιλήσαμε με Έναν Προαγωγό που Πουλά Σεξ σε Δισεκατομμυριούχους στο Ντουμπάι