Η Ζωή των 20άρηδων στην Τήλο: Επαγγελματικά Ρίσκα, Γαλήνη και Λίγη Πλήξη

Την εβδομάδα που δούλευα αυτό το ρεπορτάζ πέρασα τουλάχιστον επτά ώρες μέσα στο αμάξι μου στην Κηφισίας, σχεδόν μία εργάσιμη μέρα επιπλέον. Αυτήν τη στιγμή, το κομπρεσέρ των από πάνω μού τρυπάει τα αφτιά και σκέφτομαι αυτό που μου είπε ο 23χρονος Μανώλης, μόνιμος κάτοικος της Τήλου, λίγες μέρες πριν.

«Αν θέλεις, πριν κλείσουμε, να βγω έξω να ακούσεις τον αέρα και τη θάλασσα. Δεν ακούγεται τίποτα άλλο εδώ». Αυτή η απόλυτη ησυχία που οι περισσότεροι από εμάς έχουμε ταυτίσει με τον «παράδεισο της μιας βδομάδας» το καλοκαίρι, για τους κατοίκους της Τήλου είναι καθημερινότητα. Δουλεύοντας αυτό το θέμα, είναι από τις λίγες φορές που ένιωσα νοσταλγία για έναν τόπο που δυστυχώς δεν έχω επισκεφτεί ποτέ.

Η Τήλος έχει τέσσερις οικισμούς: το Μεγάλο Χωριό, τα Λιβάδια, τον Άγιο Αντώνιο και την Έριστο. Το έδαφός της είναι ορεινό και βραχώδες, με πολλά πεζοπορικά μονοπάτια. Η μόνη μικρή πεδιάδα βρίσκεται στο κέντρο του νησιού και καταλήγει σε μια από τις πιο όμορφες παραλίες, αυτήν της Ερίστου.  

«Ζώντας» στην πηγμένη Κηφισίας, είναι εύκολο να πέσουμε στην παγίδα της εξιδανίκευσης ενός ακριτικιού νησιού, μιας μικρής βραχονησίδας 64 τετραγωνικών χιλιομέτρων μεταξύ Χάλκης και Νισύρου.

Ωστόσο, η Τήλος, παρά τις φυσικές της ομορφιές και την πανάρχαια ησυχία του χειμώνα της, αντιμετωπίζει προβλήματα, με σημαντικότερο αυτό της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και της έλλειψης μόνιμου ειδικευμένου γιατρού.

«Αφήστε μας να ζήσουμε στα νησιά μας», είχε πει η Δήμαρχος Τήλου, Μαρία Καμμά Αλειφέρη, σε παρέμβασή της. «Έχω δει να πεθαίνουν δίπλα μου άνθρωποι αβοήθητοι γιατί δεν πέρναγε καράβι, γιατί δεν υπήρχε ελικοδρόμιο», συμπλήρωσε οργισμένη.

Το νησί των Δωδεκανήσων κατά καιρούς έχει έρθει στην επικαιρότητα σε παγκόσμιο επίπεδο, προσελκύοντας τουρίστες και μόνιμους κατοίκους από κάθε γωνιά της Γης, με διάφορες αφορμές: από τους δύο πρώτους γάμους ομόφυλων ζευγαριών στην Ελλάδα το 2008, από τον τότε δήμαρχο του νησιού, Τάσο Αλειφέρη (το Πολιτικό Εφετείο Δωδεκανήσου προέβη στην ακύρωση των μυστηρίων δύο χρόνια μετά), μέχρι το τεράστιο ποσοστό ανακύκλωσης αποβλήτων (80%) και τη βράβευση του νησιού από την Κομισιόν, ως το πρώτο πράσινο νησί της Μεσογείου για την ενεργειακή του επάρκεια.

Πώς είναι όμως η καθημερινότητα για έναν πολύ νέο άνθρωπο τον χειμώνα στην Τήλο, σ’ αυτό το μικρό νησί με τους 899 μόνιμους κατοίκους; Ο Γιώργος είναι σεφ, μόλις 22 ετών. Μετακόμισε μόνιμα στο νησί από τη Ρόδο και ετοιμάζεται σε μερικές μέρες να ανοίξει το πρώτο εστιατόριο της Τήλου με fusion κουζίνα και sushi, που θα μένει ανοιχτό και τον χειμώνα.

Ο Μανώλης, 23 ετών, είναι ψηφιακός νομάς, δουλεύει από απόσταση για εταιρεία του εξωτερικού και επέστρεψε μόνιμα στο νησί μετά τις σπουδές του στη Θεσσαλονίκη. Η Ματίνα, μόλις 20 ετών, δουλεύει από τον Απρίλιο μέχρι τον Οκτώβριο στο εστιατόριο των γονιών της, είναι πεπεισμένη ότι θα μείνει για πάντα στην Τήλο και τον χειμώνα απολαμβάνει την ελευθερία και την ηρεμία του νησιού.

Οι τρεις εκπρόσωποι της Gen-Z της Τήλου μας μιλάνε για το πώς αποφάσισαν να επιλέξουν το νησί ως βάση τους, τι θα ήθελαν να συμβεί για να έρθουν περισσότεροι νέοι μόνιμα, τι απολαμβάνουν και με τι δεν την παλεύουν στην Τήλο τον χειμώνα. Είναι μύθος ότι για να βρεις τον έρωτα στο νησί, πρέπει να περιμένεις το καλοκαίρι;

Γιώργος Κωνσταντάκης, 22 ετών, σεφ

Γεννήθηκα στη Ρόδο, πέρασα ένα μέρος της παιδικής μου ηλικίας στην Τήλο για τη δουλειά του πατέρα μου και στα 16 επέστρεψα στη Ρόδο. Μετακόμισα στην Τήλο τον τελευταίο χρόνο. Το αρχικό μου πλάνο δεν ήταν να γυρίσω μόνιμα στο νησί, όμως μου παρουσιάστηκε μια ευκαιρία να ανοίξω το δικό μου εστιατόριο και ήρθα να δοκιμάσω την τύχη μου.

Ήταν ένα μεγάλο όνειρο για μένα να έχω το δικό μου εστιατόριο. Μόλις έμαθα ότι το συγκεκριμένο μαγαζί που ήταν για χρόνια κλειστό νοικιάζεται, αποφάσισα γρήγορα να κάνω το επόμενο βήμα επαγγελματικά, εδώ στην Τήλο.

Θέλω να μάθω τα πάντα γύρω από πολλές και διαφορετικές κουζίνες, αλλά πιο πολύ κλίνω στη μεσογειακή. Και τώρα που δεν έχουμε ανοίξει ακόμα επίσημα, κάνουμε κάποιες βραδιές στο εστιατόριο, όπου μαγειρεύω μια συγκεκριμένη κουζίνα και ο κόσμος έρχεται να φάει.

Πολλοί κάτοικοι νόμιζαν ότι θα ανοίξω εστιατόριο sushi, γιατί ήδη έχουμε κάνει κάποιες τέτοιες βραδιές στο μαγαζί. Θα έχουμε fusion κουζίνα και θα υπάρχει και sushi, γιατί φαίνεται ότι ο κόσμος το θέλει.

Ο κόσμος της Τήλου έχει ανάγκη να βγει. Θέλω να είμαι ο πρώτος που θα έχει το εστιατόριό του ανοιχτό και τον χειμώνα. Το έχω ανάγκη κι εγώ, μ΄ αρέσει η εξωστρέφεια και η κοινωνική ζωή. Τον χειμώνα η αλήθεια είναι ότι δεν έχεις σχεδόν καθόλου επιλογές στο νησί, το καλοκαίρι είναι εντελώς άλλη η κατάσταση.

Το «Ακρογιάλι» βρίσκεται στον Άγιο Αντώνιο, πάνω από τη θάλασσα. Είμαστε έτοιμοι, μπορούμε ανά πάσα στιγμή να ανοίξουμε. Το πλάνο μου είναι για μετά την Καθαρά Δευτέρα. Το νησί είναι πανέμορφο και μου έλειπε όταν ζούσα στη Ρόδο. Έχω μεγαλώσει εδώ κι έχω ευχάριστες αναμνήσεις.

Όμως, έχω μεγάλο άγχος για το πώς θα πάει το εστιατόριο σε ένα τόσο μικρό μέρος. Αυτή η αγωνία υπάρχει συνέχεια, αν θα έχουμε κόσμο τον χειμώνα. Ο κόσμος της Τήλου ανυπομονεί, βέβαια. Επίσης, επειδή ξέρω πώς λειτουργεί η σεζόν στο νησί, που ξεκινάει τον Μάιο με τουρίστες από το εξωτερικό, πιστεύω ότι το εγχείρημα θα πάει καλά.

Νιώθω μέρος της οικογένειας της Τήλου, αυτής της μικρής κοινωνίας. Σίγουρα, δεν είναι όλα ιδανικά και όπως σε όλα τα μικρά μέρη μπορούν να προκύψουν κόντρες, αλλά ευτυχώς όλα λύνονται. Εγώ που αυτήν τη στιγμή κυνηγάω να κάνω κάτι δικό μου, έχω πολλά πράγματα να κάνω, η μέρα μου είναι γεμάτη.

Δοκιμάζω συνεχώς νέες συνταγές, καινούρια πράγματα στην κουζίνα. Δεν δουλεύω όμως συνέχεια, θα κάνω και τις βόλτες μου και κάνα δυο φορές τη βδομάδα θα πάω για ποτό στο μοναδικό μπαρ στο νησί που πάει κόσμος της ηλικίας μου.

Στη Ρόδο άφησα πίσω μου πολύ καλούς φίλους που μου λείπουν. Εδώ θα μιλήσω με όλους, αλλά κοντά στην ηλικία μου δεν είμαστε τόσοι πολλοί. Οι παλιοί μου συμμαθητές έχουν φύγει από την Τήλο, αλλά δεν νιώθω μοναξιά. Έχω τους γονείς μου και ένα-δυο άτομα με τα οποία είμαστε πολύ κοντά.

Δεν υπάρχουν πολλές κοπέλες στην ηλικία μου, αλλά και μ’ αυτές που υπάρχουν έχουμε γίνει μια παρέα, είμαστε φίλοι. Είναι ένα μεγάλο θέμα το ερωτικό (γελάει). Όταν ήμασταν στην εφηβεία, περιμέναμε το καλοκαίρι για να φλερτάρουμε. Κάποιος που θα γυρίσει πίσω στην Τήλο μόνιμα, πολλές φορές είναι ήδη σε σχέση.

Αυτό που μου λείπει στο νησί είναι οι νέες εμπειρίες που δεν μπορεί να μου δώσει. Μου λείπει η επιλογή να μπορώ να κάνω κάτι διαφορετικό. Θα ήθελα να υπάρχουν κι άλλα μαγαζιά, και άλλες αθλητικές -κι όχι μόνο- δραστηριότητες, εκτός από την ποδοσφαιρική ομάδα. Θα ήταν ωραίο να μπορούσαμε να πάμε να μάθουμε ένα μουσικό όργανο, ας πούμε, όχι τόσο για εμάς όσο για τα παιδιά που μεγαλώνουν τώρα.

Είναι ωραίο που ανοίγουν νέα μαγαζιά. Εκτός από μένα, υπάρχει άλλος ένας νέος κάτω των 30 που θα επιχειρήσει σύντομα να ανοίξει το δικό του εστιατόριο. Θέλω να συμβάλλω κι εγώ στο να αλλάξει η Τήλος, να γίνει πιο ελκυστική για τους νέους, όχι μόνο το καλοκαίρι. Το όνειρό μου είναι να λέει ο κόσμος «έχω ακούσει πολύ καλά λόγια για το εστιατόριο του Γιώργου και θέλω να πάω στην Τήλο και για αυτό, όχι μόνο για τις ωραίες παραλίες». Μακάρι.

Ματίνα Κουράκη, 20 ετών

Ζω στην Τήλο πάνω από δέκα χρόνια, από το 2012. Παλιότερα ζούσαμε οικογενειακώς στην Κρήτη. Δουλεύω στο εστιατόριο των γονιών μου. Η σεζόν διαρκεί από τον Απρίλιο μέχρι το τέλος Οκτωβρίου. Τώρα που δεν δουλεύω, μου αρέσει να περπατάω, το νησί έχει απίστευτα μονοπάτια. Κάθε απόγευμα, θα κάνω έναν τουλάχιστον δίωρο περίπατο, θα πάω σε μακρινές αποστάσεις.

Εκτός από το περπάτημα, δεν είναι ότι θα κάνω κάτι συναρπαστικό, θα κάτσω σπίτι να διαβάσω τα βιβλία μου αλλά μου αρέσει που τον χειμώνα είναι πιο χαλαρά τα πράγματα, γιατί το καλοκαίρι υπάρχει πολύ τρέξιμο. Στην Τήλο πάνω απ’ όλα απολαμβάνω το ότι είμαστε ελεύθεροι. Δεν έχει αποστάσεις, τρέξιμο, υπάρχει μια ηρεμία. Με τίποτα δεν θα έφευγα από το νησί. Το μόνο σίγουρο είναι ότι αν κάνω οικογένεια, στο μέλλον, θα επιλέξω την Τήλο.

Δεν μου αρέσουν οι συνθήκες της πόλης. Δεν θέλω να αγχώνομαι, να φοβάμαι, να έχω ανασφάλεια. Η φύση του νησιού είναι φοβερή, βγαίνεις έξω και αναπνέεις. Ωστόσο, εννοείται ότι θα μου άρεσε να υπήρχε ένα σινεμά, ένα θέατρο, να γίνονται συναυλίες.

Μου αρέσει να βγαίνω έξω για ποτό, για καφέ και όταν διοργανώνονται πάρτι ή χοροεσπερίδες θα πάω. Μου αρέσει το «όλοι μαζί» που υπάρχει εδώ, αυτή η έντονη αίσθηση της κοινότητας.

Τα κορίτσια στην ηλικία μου είναι αρκετά λιγότερα και σίγουρα τα αγόρια δεν έχουν τόσες επιλογές. Προσωπικά, είμαι σε σχέση.

Στο νησί έχουμε πολλούς κατοίκους που δεν είναι Τηλιακοί, αλλά το επέλεξαν, γιατί δεν άντεχαν άλλο να ζουν όπως ζούσαν. Αρκετοί άνθρωποι από το εξωτερικό επίσης που δουλεύουν από απόσταση ή έχουν πάρει σύνταξη, ζουν μόνιμα στην Τήλο. 

Σίγουρα υπάρχουν δυσκολίες. Πρώτα απ’ όλα, δεν έχουμε μόνιμο γιατρό. Έχουμε έναν στρατιωτικό γιατρό που κάνει το αγροτικό του και τη θητεία του μαζί κι έναν γενικό γιατρό που έρχεται μια φορά τον μήνα για δέκα μέρες. Υπάρχει μια ανασφάλεια μήπως συμβεί οτιδήποτε και βρεθούμε αποκλεισμένοι. Μπορεί να έχει πολύ αέρα και να μην μπορεί να προσγειωθεί το ελικόπτερο, για παράδειγμα. Στην Τήλο και σε όλα τα νησιά πρέπει να υπάρχει η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη που τους αξίζει.

Θέλω να στηρίζουμε την Τήλο και γενικά να προσέχουμε και να αγαπάμε τα μικρά νησιά. Θα ήθελα να μείνουν οι νέοι στο νησί και να έρθουν κι άλλοι άνθρωποι, συνειδητοποιημένοι ότι θέλουν να αλλάξουν τη ζωή τους. Λες να εμπνεύσω κι άλλους να έρθουν με τη σιγουριά μου; (γελάει).

Μανώλης, 23 ετών, ψηφιακός νομάς στον χώρο του μάρκετινγκ

Απ’ το σπίτι μου, η θάλασσα είναι στα 20 μέτρα – μπορεί να λέω και πολλά. Θα μπορούσα να μείνω οπουδήποτε έχει θάλασσα δίπλα, με γαληνεύει. Κολυμπάω όλο τον χρόνο, εκτός από τον Γενάρη και τον Φλεβάρη. Κοντά μου έχει ένα ακόμη σπίτι που είναι άδειο και στην περιοχή που μένω, υπάρχουν μόνο άλλοι εννέα κάτοικοι. Η ησυχία είναι απίστευτη.

Όταν περνάει αμάξι από ‘δω μια στο τόσο, αγριεύω γιατί μου χαλάει την ηρεμία μου. Έχω συνηθίσει στην απόλυτη ησυχία, μόνο η θάλασσα ακούγεται. Αν θέλεις πριν κλείσουμε να βγω έξω να ακούσεις τον αέρα και τη θάλασσα. Αν πεθάνω εδώ, δεν θα με βρείτε ποτέ (γελάει).

Τον χειμώνα η φάση είναι λίγο δύσκολη. Εντάξει, πλήττω μερικές φορές. Δεν μπορείς να βγεις, να φας σε ένα εστιατόριο, σε μια ταβέρνα. Ο χειμώνας στην Τήλο δεν έχει καμία σχέση με το καλοκαίρι που είμαστε χιλιάδες άτομα. Τον χειμώνα φτάνουμε να είμαστε κάποιες εκατοντάδες κάτοικοι και οι πιο πολλοί ηλικιωμένοι. Δεν έχει πολλά πράγματα να κάνεις.

Μου αρέσει ο καιρός της Τήλου. Το σημείο που μένω είναι το πιο βορινό σημείο του νησιού και μου αρέσει να κάθομαι σπίτι και να απολαμβάνω χρόνο με τον εαυτό του, να δω μια ταινία, να διαβάσω. Άλλες φορές θα πάω για ψάρεμα, θα κάνω πεζοπορία.

Ξυπνάω νωρίς. Όλες τις ημέρες που έχει ήλιο, θα βγω να κάνω ηλιοθεραπεία, διότι τα πρωινά μου είναι ελεύθερα. Δουλεύω μεσημέρι-βράδυ, από το σπίτι, για μια εταιρεία του εξωτερικού στον χώρο του μάρκετινγκ και των πωλήσεων, αντικείμενο που μου αρέσει πολύ.

Παλιότερα, ήμουν σε δύο remote δουλειές. Τώρα που είμαι σε μία, προσπαθώ να κάνω περισσότερα πράγματα για μένα, κάθε μέρα. Μπορεί να διαβάσω το βιβλίο μου ή να συνεχίσω κάποια online σεμινάρια που παρακολουθώ.  

Τα Σαββατοκύριακα το πρωί προσπαθώ να κατεβαίνω κάτω στα Λιβάδια που υπάρχουν μερικές καφετέριες, για να τα πούμε με τους φίλους μου και το βράδυ μπορεί να βγω για ποτό. Είναι μία συγκεκριμένη καφετέρια που το βράδυ γίνεται μπαρ και πάμε οι πιο νέοι.

Εγώ μετά τις σπουδές μου στη Θεσσαλονίκη, γύρισα μόνιμα στην Τήλο και θα ήθελα να το κάνουν κι άλλοι νέοι αυτό, κυρίως οι Τηλιακοί αλλά όχι μόνο. Βρήκα δουλειά με ένα πρόγραμμα οκτάμηνης απασχόλησης σε εταιρεία ανακύκλωσης κι έμεινα. Αν αποφασίσουν να μείνουν περισσότεροι νέοι, το νησί θα γίνει ακόμη πιο όμορφο και θα υπάρχουν πιο πολλά ερεθίσματα.

Σε ένα μέρος σαν την Τήλο νιώθω πιο κοντά στον εαυτό μου και στη φύση μου, σ’ αυτό που πιστεύω ότι είναι καλό για τη ζωή μου. Όταν είμαι στο νησί, νιώθω ότι τα vibes μου είναι τέλεια, είναι σε αρμονία. Στις μεγάλες πόλεις το τσιμέντο με ρίχνει.

Ο δήμος τα τελευταία χρόνια κάνει τα πάντα για να προσελκύσει νέους ανθρώπους, προσπαθεί να δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας στο νησί. Υπάρχουν προγράμματα για αγρότες και κτηνοτρόφους, οπότε πάρα πολύς κόσμος θα μπορούσε να τα εκμεταλλευτεί και να ξεκινήσει τη ζωή του εδώ. Βέβαια το καταλαβαίνω ότι πολλοί νέοι δεν θέλουν να απασχοληθούν στον πρωτογενή τομέα, αλλά όπως κι εγώ θέλουν να κάνουν κάτι διαφορετικό.

Είναι δύσκολο για κάποιον που δεν είναι Τηλιακός και δεν έχει σπίτι, να έρθει να ζήσει εδώ. Είναι λίγα τα σπίτια που είναι διαθέσιμα στο νησί. Έχουμε ένα σύλλογο στον οποίο είναι όλοι οι νέοι του νησιού και κάνουμε διάφορες δράσεις. Συζητάμε τι μπορεί να αλλάξει στην Τήλο και απευθυνόμαστε και στον Δήμο. Υπάρχει η σκέψη στη δημοτική αρχή να φτιαχτούν περισσότερα καταλύματα για να έρθει περισσότερος κόσμος στην Τήλο να εγκατασταθεί.

Επίσης, έχει εγκριθεί ένα κονδύλι μέσω του οποίου μπορεί να φτιαχτεί ένα κλειστό γυμναστήριο στην Τήλο, το οποίο μπορεί να έχει και γήπεδο μπάσκετ, βόλεϊ. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν τα χρήματα για να υλοποιηθεί, αλλά όλο κάπου κολλάει. Το γυμναστήριο είναι κάτι που λείπει σε πολλούς - και στους νέους και στους πιο μεγάλους. Πώς θα μείνουν οι νέοι στο νησί αν δεν γίνουν μερικά πράγματα;    

Θα ήθελα να υπάρχουν πιο πολλά ερεθίσματα στην Τήλο και να επιστρέψουν και οι φίλοι μου. Κάποιοι έχουν πάει να δουλέψουν, κάποιοι σπουδάζουν, άλλοι μένουν μόνιμα στη Ρόδο. Πιο παλιά μπορεί να μην ερχόταν καράβι από την Αθήνα, δύο και τρεις βδομάδες, λόγω καιρού και απεργιών.

Πάλι καλά, έχουμε αγρότες και δικό μας νερό, οπότε τώρα πια το νησί έχει επισιτιστική επάρκεια, αλλά σίγουρα δημιουργούνται πολλά προβλήματα. Επίσης, είναι πρόβλημα ότι το νησί δεν έχει μόνιμο γιατρό, η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη είναι μεγάλο θέμα.

Όμως, η Τήλος για μένα είναι το λιμανάκι μου, είναι η βάση μου. Εκτός απροόπτου, σκοπεύω να μείνω στην Τήλο και θα ήθελα να βοηθήσω ώστε να αλλάξουν κάποια πράγματα στο νησί. Αν δεν μας βγει, δεν πειράζει, αλλά μπορεί μετά να θελήσω να φύγω.

Γενικά, προσπαθώ να πηγαίνω συχνά στη Ρόδο, για να μη βαριέμαι. Αν και μ’ αρέσει η μοναχικότητά μου, κάποιες φορές η μοναξιά χτυπάει άσχημα στο νησί. Είναι δύσκολη η φάση μερικές φορές, καμία σχέση με τις πόλεις, αλλά εμείς φτιάχνουμε τον παράδεισό μας.

Κανείς δεν ξέρει πώς θα πάει. Μπορεί να κάνω μια σχέση και μαζί να αποφασίσουμε να φύγουμε. Το νησί δεν έχει πολύ γυναικείο πληθυσμό στην ηλικία μου. Υπάρχει ένα μοτίβο του τύπου «περίμενε το καλοκαίρι για να βρεις τον έρωτά σου». Οι μεγαλύτεροι αυτά προτείνουν σε εμάς, για να μας κάνουν να μείνουμε στο νησί (γελάει).

Ακολουθήστε την Ντιάννα Βασιλείου στο Instagram.

Περισσότερα από το VICE

Ο Σκηνοθέτης του "Pari" Πιστεύει ότι τα Εξάρχεια Δεν Κινδυνεύουν από Τίποτα

«Ήθελε να Βάψει τη Ferrari του Μέσα σε 96 Ώρες» - Η Τρελή Ζωή των Βοηθών Πολυτελείας των Ποδοσφαιριστών

«Δεν Αναγνώριζα τον Εαυτό μου στον Καθρέφτη»: Ο Ανδρέας Περιγράφει Πώς Είναι να Ζεις με Αποπροσωποποίηση

Ακολουθήστε το VICE σε Facebook, Instagram και Twitter.