Τελευταία Λόγια και Πεθαμένα Όνειρα

Source: Flickr/ Craig Sunter

Κάποιοι άνθρωποι στην διάρκεια της ζωής τους ήταν πραγματικά επικοί. Εφηύραν σημαντικά πράγματα, ελευθέρωσαν πόλεις και δημιούργησαν ιδεολογίες. Και σαν να μην έφταναν αυτά, αποφάσισαν οι τελευταίες λέξεις τους να είναι εξίσου θαυμάσιες. Για να τις διαβάζουμε εμείς σήμερα και να ζηλεύουμε την πνευματική υπεροχή τους ή ίσως την φαντασία τους, που τους επέτρεπε να φτιάχνουν αυτές τις υπεράνθρωπες περσόνες για τους εαυτούς τους.

Ο Andy Warhol πριν πεθάνει είπε: «Εγώ βγαίνω… και μάλλον θ' αργήσω να γυρίσω», ο Che Guevara είπε: «Ήρθατε να με σκοτώσετε. Ρίξε, δειλέ, έναν άντρα θα σκοτώσεις» και ο Mozart: «Έχω στα χείλη μου τη γεύση του θανάτου, νιώθω κάτι που δεν είναι του κόσμου τούτου». Και εγώ, από την άλλη μεριά, δεν μπορώ να σκεφτώ μια καλή ατάκα να απαντήσω, όταν με βρίζει κάποιος στο φανάρι.

Αναπόφευκτα αυτή η σύγκριση κάπως με έριξε. Σκέφτηκα από πού είχαν ξεκινήσει αυτοί οι άνθρωποι, πόσο αφοσιωμένοι ήταν στους στόχους τους, στα όνειρα τους, στις ιδέες τους. Πόσο έτοιμοι ήταν να τα υπερασπιστούν όλα αυτά. Και αντίστοιχα πόσες φορές, στην σύντομη μέχρι τώρα ζωή μου, έχω απελπιστεί. Πόσες φορές έχω πει ότι τίποτα δεν έχει νόημα και ότι δεν θα καταφέρω ποτέ πολλά από τα πράγματα, που έχω φανταστεί για τον εαυτό μου.

Ο Andy Warhol, γεννημένος το 1928,  ήταν ανοιχτά γκέι σε μια εποχή που η ομοφυλοφιλία ήταν ακόμα μεγάλο ταμπού και μεγάλος καλλιτέχνης. Δημιούργησε ένα νέο είδος τέχνης, άνοιξε τον δρόμο για την pop art, εφήυρε νέους τρόπους να φωτογραφίσεις και να επεξεργαστείς φωτογραφίες. Και όλα αυτά τα έκανε τότε, με τα, σημαντικά λιγότερα, τεχνολογικά μέσα που ήταν διαθέσιμα. Θα φανταζόταν κανείς ότι τώρα που έχουμε στην διάθεση μας πιο πολλά μέσα απ όσα θα μπορούσε ποτέ ο Warhol να φανταστεί, πιο μεγάλο βήμα για να μοιραστούμε τις ιδέες μας απ ότι θα ονειρευόταν ποτέ ο Che Guevara, θα ήμασταν και στο πικ των αποδόσεων μας. Αν όχι συνολικά, σαν ανθρωπότητα, τουλάχιστον οι νεότεροι, των ηλικιών 20-35.

Το 30% των ερωτηθέντων μιας έρευνας σχετικά με το αν έχουν νιώσει ποτέ απελπισία, σε αυτές τις ηλικίες, δίνουν θετική απάντηση. Και πάνω από 40% των ερωτηθέντων, δηλώνουν ότι έχουν περάσει περιόδους κατάθλιψης. Όλο και περισσότεροι άνθρωποι μένουν για περισσότερα χρόνια στα πατρικά τους σπίτια, περνούν περισσότερο χρόνο μόνοι τους και αν βρίσκονται σε σχέση καθυστερούν τα μεγάλα βήματα όπως ο γάμος ή η απόκτηση ενός παιδιού, για να μην μπλοκάρουν την καριέρα τους ή λόγω έλλειψης χρημάτων. Σε γενικές γραμμές δηλαδή, επικρατεί ένας βάλτος στον ψυχισμό των νεότερων.

Η ειρωνεία της όλης κατάστασης ενέχεται στην αφθονία της εποχής. Αυτή την στιγμή, ο μέσος άνθρωπος που τελειώνει το σχολείο μπορεί πραγματικά να γίνει τα πάντα. Μπορεί να πάει στο Πανεπιστήμιο ή όχι. Κάποιοι  άνθρωποι ζουν από τα videos που ανεβάζουν στο Youtube και άλλοι φτιάχνοντας αμυντικά πλάνα για το zombie apocalypse. Μπορεί κανείς να δουλεύει από το σπίτι ή από γραφείο. Να πουλήσει ό,τι του κατέβει μέσω ίντερνετ και να αγοράσει επίσης οτιδήποτε του κάνει αίσθηση. Η φράση endless possibilities δεν ήταν ποτέ τόσο αληθινή όσο είναι τώρα.  Είσαι κυριολεκτικά ό,τι πουλήσεις. Και παρ όλα αυτά, σπάνια συναντάς κάποιον που θα σε εμπνεύσει. Κάποιον που τα λόγια και οι πράξεις του μπορούν να σε παρασύρουν, να σε πείσουν ή να σε διασκεδάσουν πραγματικά πριν αποσπαστεί η προσοχή σου από κάτι άλλο.

Έχουμε φτάσει στην εποχή όπου δεν υπάρχουν πραγματικά καινούργιες εντυπωσιακές ιδέες ή απλά τα νέα πράγματα που δημιουργούνται τώρα, έρχονται και φεύγουν πριν προλάβει να δημιουργηθεί κάποια αντίστοιχη περσόνα για τον δημιουργό; Η αλήθεια είναι ότι δεν θα υπήρχε ενδιαφέρον για να μάθουμε τις τελευταίες λέξεις αυτού που ίδρυσε το Youtube ή το Spotify, ή τις τελευταίες λέξεις του Jay-Z (αν και μάλλον θα τις μάθουμε).  Γιατί οι άνθρωποι που κάνουν σημαντικά πράγματα για την σημερινή εποχή, είναι με λίγα λόγια, πραγματικά βαρετοί- ειδικά αν τους συγκρίνεις με τους παλαιότερους.

Δημιουργούνται νέα πράγματα, πάρα πολλά μάλιστα. Και τόσο γρήγορα, που ουσιαστικά σε αφήνουν να τα παρακολουθείς σαστισμένος και νιώθοντας ανίκανος. Αυτή είναι η αιτία πίσω από την διαρκή αίσθηση ανικανοποίητου των νέων, που αναφέρει η έρευνα. Απελπίζεσαι πριν καν ξεκινήσεις, καθώς οποιαδήποτε νέα ιδέα σου, είτε έχει γίνει ήδη, είτε φαντάζει παρωχημένη, συγκρινόμενη με κάτι που έχει βγει, είναι πολύ συναρπαστικό και κυρίως πραγματικό.

Αυτό που διαχωρίζει τον σημερινό φερέλπιδα καινοτόμο από τον αντίστοιχο της παλιάς εποχής είναι ο χρόνος. Τότε όποιος είχε μια ιδέα, δεν βρισκόταν σε αγώνα δρόμου με άλλες 50 εξίσου ενδιαφέρουσες. Είχε χρόνο και χώρο να μεγαλώσει και να αναπτυχθεί σε κάτι σπουδαίο. Τώρα, είσαι σε μια διαρκή μάχη με το timing. Αυτή η πίεση είναι όμως που απελπίζει ολοένα και περισσότερους ανθρώπους. Άμα χάσεις το timing, χάνεις την ευκαιρία σου. Και σε έναν κόσμο που όλοι ψάχνουν την δικιά τους, δεν σε παίρνει. Ή μήπως σε παίρνει;