«Ήθελε να Απαλλαγεί από Ανθρώπους του Στρατού» - Μιλήσαμε με τον Πατέρα του Φαντάρου που Αυτοκτόνησε

«Μπαμπά, είχες δίκιο. Ο Κυριάκος έπεσε με τ’ αμάξι». 20 Φεβρουαρίου 2021, Κεφαλονιά. Με αυτά τα λόγια, ο μικρός αδερφός του στρατιώτη Κυριάκου Ευαγγελάτου είπε στον πατέρα τους, Γεράσιμο, ότι το αυτοκίνητο του αδερφού του έπεσε στον γκρεμό.

Το φρικτό προαίσθημα του Γ. Ευαγγελάτου είχε επιβεβαιωθεί. Η αγωνία του για τον Κυριάκο τον είχε κάνει να ζητήσει από τον μικρό του γιο να ακολουθήσει τον αδερφό του, με το δικό του αμάξι. Ο 21χρονος τότε φοιτητής έφτασε στο σημείο ελάχιστες στιγμές αφ’ ότου είχε πέσει ο Κυριάκος.

Ενώ οι πρώτες συγκεχυμένες πληροφορίες έκαναν λόγο για τροχαίο δυστύχημα, ο πατέρας του ήταν σίγουρος, από την πρώτη στιγμή, ότι επρόκειτο για αυτοκτονία, όπως λέει στο VICE. Ο 23χρονος φαντάρος, που είχε έρθει με επταήμερη άδεια στο νησί, αποδείχτηκε τελικά ότι αυτοκτόνησε, πέφτοντας με το αυτοκίνητό του στον γκρεμό και καταλήγοντας στον βυθό του Αγίου Κωνσταντίνου στην Κεφαλονιά, απ’ όπου ανασύρθηκε νεκρός.

Ο Γεράσιμος Ευαγγελάτος δηλώνει κατηγορηματικά ότι αρνείται «η αυτοκτονία του Κυριάκου να είναι μία ακόμη αυτοκτονία στρατιώτη που θα μπει στο αρχείο, χωρίς να αναζητηθούν ποινικές ευθύνες». Ο ίδιος κάνει λόγο για ακραία ψυχολογική βία, συστηματικό bullying και καψόνια στις μονάδες που υπηρέτησε ο γιος του, αρχικά στον Έβρο και στη συνέχεια στην Πάτρα, συμπεριφορές που όπως υποστηρίζει, τον οδήγησαν να βάλει τέλος στη ζωή του.

«Όταν ο Κυριάκος μού εξομολογήθηκε τι συνέβαινε μια μέρα πριν πεθάνει και του είπα ότι θα φροντίσω εγώ να πάρει αναβολή, ήταν κατηγορηματικός ότι αυτό δεν μπορούσε να γίνει. Του είχαν εμφυσήσει αυτό το “ό,τι και να κάνεις, δεν γλιτώνεις από εμάς, θα σου αλλάξουμε τα φώτα’’. Ζούσε σε έναν διαρκή φόβο και δεν το άντεξε άλλο.

»Μιλάμε για εγκληματική αμέλεια των ψυχολόγων του στρατού που δεν μας είχαν ενημερώσει, δεν έκαναν σωστά τη δουλειά τους. Ο Κυριάκος ήταν σε τέτοια ψυχολογική κατάσταση μετά τον εκφοβισμό στον στρατόπεδο του Έβρου, που έπρεπε να είχε πάρει απαλλαγή».

Κομβικής σημασίας είναι το γεγονός ότι ένα συντριπτικά μεγάλο ποσοστό στρατευσίμων που αυτοκτονούν, το 95% συγκεκριμένα, έχουν δώσει προειδοποιητικά σημάδια, σύμφωνα με τα στοιχεία του Μη Κυβερνητικού Οργανισμού ΚΛΙΜΑΚΑ. Όπως τονίζουν οι ειδικοί της γραμμής παρέμβασης για την αυτοκτονία, η αυτοχειρία δεν είναι ένα μοιραίο γεγονός και μπορεί να προληφθεί. Παράλληλα, υπογραμμίζεται ότι πρέπει να επικαιροποιηθεί άμεσα το πλαίσιο ψυχιατρικής και ψυχολογικής αξιολόγησης και των στελεχών του στρατού και των στρατιωτών.

Η Ένορκη Διοικητική Εξέταση (ΕΔΕ) του Γενικού Επιτελείου Στρατού, σχετικά με τις συνθήκες θανάτου του στρατιώτη, ολοκληρώθηκε τον Φεβρουάριο του 2022, χωρίς να υποδείξει ευθύνες μελών του στρατού για την αυτοκτονία και την ψυχολογική κατάσταση στην οποία είχε περιέλθει ο 23χρονος φαντάρος. Ωστόσο, πολύ σημαντικό είναι το γεγονός ότι η υπόθεση του Κυριάκου δεν μπήκε στο αρχείο. Είναι απ’ τις ελάχιστες περιπτώσεις που μια αυτοκτονία στρατιώτη φτάνει στην Εισαγγελία του Στρατοδικείου Αθηνών και ερευνώνται ποινικές ευθύνες.

Ο Γεράσιμος Ευαγγελάτος κλήθηκε να καταθέσει στον Εισαγγελέα, στα μέσα Σεπτεμβρίου, λίγες ημέρες πριν τον συναντήσει το VICE.  Αν ο εισαγγελέας κρίνει ότι είναι σκόπιμο να εξεταστούν  οι μάρτυρες που έχει προτείνει η οικογένεια μέσω των συνηγόρων της και ο ανακριτής, η διαδικασία αναμένεται να ολοκληρωθεί σε διάστημα περίπου δύο μηνών, όπως λέει ο 55χρονος πατέρας.

Ο ίδιος κάνει λόγο για πολύ σοβαρές ελλείψεις στη διενέργεια της ΕΔΕ και υποστηρίζει ότι το πόρισμα δείχνει αυτό που έδειχναν και όλα τα άλλα πορίσματα σε παρόμοιες υποθέσεις, δηλαδή ότι «κανείς ποτέ δεν ευθύνεται για τίποτα». Η οικογένεια του Κυριάκου δεν έμαθε ποτέ, όπως μας λέει ο πατέρας, παρά μόνο μετά τον θάνατό του, από τα στοιχεία της δικογραφίας, ότι στο στρατόπεδο του Έβρου, ο 23χρονος είχε διαγνωστεί με διαταραχή προσαρμογής με αγχώδες συναίσθημα.

«Λόγω αυτής της διάγνωσης, ο γιος μου είχε βγει Ι3, που σημαίνει ότι δεν μπορούσε να κουβαλάει όπλο και να κάνει σκοπιές. Ωστόσο, στο στρατόπεδο στην Πάτρα, τον είχαν υποχρεώσει να κάνει σκοπιά στην πύλη. Μετά τον θάνατό του, επικοινώνησα με έναν αξιωματικό και του ζήτησα τον λόγο. Το παραδέχτηκε και μου απάντησε ότι είχε καθυστερήσει να έρθει ο φάκελος του Κυριάκου από τη Θήβα. Το πόρισμα της ΕΔΕ, βέβαια, αναφέρει ότι ουδέποτε έκανε ο Κυριάκος σκοπιά.

 »Όχι μόνο δεν ενημερωθήκαμε από τον στρατό για το ψυχολογικό πρόβλημα του γιου μας, αλλά μας κατηγορούν κιόλας ότι δεν τους ενημερώσαμε. Μάλιστα, το πόρισμα της ΕΔΕ έλεγε ότι εμείς έπρεπε να τους είχαμε ενημερώσει για το πρόβλημα του Κυριάκου, το οποίο δεν προϋπήρχε, αλλά δημιουργήθηκε στην πορεία, μέσα στον στρατό.

»Άκουσον άκουσον. Πώς να τους ενημερώσουμε για κάτι που δεν γνωρίζαμε; Αντί ο διοικητής ή ο ψυχολόγος να σηκώσουν ένα τηλέφωνο και να ενημερώσουν την οικογένεια ότι το παιδί τους είχε ψυχολογικό πρόβλημα. Όχι μόνο ο Kυριάκος δεν είχε καμία υποστήριξη και την ειδική επίβλεψη που έπρεπε, αλλά του άλλαξαν τα φώτα».

Ο Κυριάκος, όπως λέει ο πατέρας του, πριν τον στρατό δεν αντιμετώπιζε ποτέ ψυχολογικά προβλήματα. «Μακάρι να είχε ψυχολογικά προβλήματα, γιατί δεν θα πήγαινε φαντάρος και θα ήταν ακόμα εδώ, ζωντανός να πίνουμε μπίρες παρέα. Σκέφτομαι συνεχώς τους άλλους στρατιώτες που τώρα μπορεί να περνάνε κάτι αντίστοιχο με τον γιο μου».

Ο 23χρονος, σύμφωνα με τις περιγραφές του πατέρα του, ήταν «ένα παιδί που πατούσε στα πόδια του και μπορούσε να ανταπεξέλθει μόνος του. Ήταν μέσα σε όλα, ευγενικός και δεν ήθελε ποτέ να θίξει κανέναν. Χαιρόταν τη ζωή πολύ περισσότερο απ’ ό,τι το έκανα ποτέ εγώ».

Ο Κυριάκος δεν είχε μιλήσει στους γονείς του για το τι πραγματικά συνέβαινε, μέχρι η κατάσταση να φτάσει στο απροχώρητο, αποφεύγοντας όπως πιθανολογεί ο Γεράσιμος Ευαγγελάτος να επιβαρύνει την οικογένειά του. «Το μόνο που ήξερα για τους μήνες που υπηρέτησε στον Έβρο είναι ότι δεν είχε αρβύλες και ότι του είχαν ρίξει φυλακή, επειδή είχε βγάλει μια φωτογραφία με ένα οπλοπολυβόλο – πράγμα που απαγορεύεται αλλά δεν υπάρχει φαντάρος που δεν το έχει κάνει. Κι εγώ το είχα κάνει».

Την πρώτη μέρα της επταήμερης άδειάς του από τον στρατό, δύο εικοσιτετράωρα πριν βάλει τέρμα στη ζωή του, τον Φεβρουάριο του 2020 στην Κεφαλονιά, ο Κυριάκος ξυπνάει τη μητέρα του, θέλοντας να της μιλήσει, γιατί δεν πήγαινε άλλο. «Είχα προβλήματα στον Έβρο που δεν σας τα είπα, συνεχίστηκαν στο στρατόπεδο στην Πάτρα και τώρα η κατάσταση έχει φτάσει στο απροχώρητο».

Την επομένη, επιστρέφει και ο πατέρας του στο νησί. Βρισκόμαστε πια μόλις μία μέρα πριν την αυτοκτονία του Κυριάκου. Τότε, ο 23χρονος εξομολογείται επιτέλους στον Γεράσιμο Ευαγγελάτο την ακραία ψυχολογική βία που, όπως είπε, δεχόταν επί μήνες στις μονάδες που υπηρέτησε.

Το VICE επικοινώνησε με το Γενικό Επιτελείο Στρατού και γνωστοποίησε τους ισχυρισμούς της οικογένειας Ευαγγελάτου σχετικά με περιστατικά εκφοβισμού, συνεχών απειλών και ψυχολογικής κακοποίησης. Αναφέραμε και την πάγια θέση της οικογένειας, μετά από ψυχιατρική έκθεση, ότι «η αυτοκτονία του Κυριάκου Ευαγγελάτου ήταν μια απόφαση η οποία ελήφθη κάτω από συνθήκες ψυχωσικής διαταραχής που του προκάλεσε η κακομεταχείριση στον στρατό». Η απάντηση που λάβαμε ήταν η παρακάτω:

«Σας γνωρίζουμε ότι σχετικά με την υπόθεση της διερεύνησης των συνθηκών και των αιτιών του θανάτου του ευρισκόμενου σε άδεια στην Κεφαλονιά Στρατιώτη Ευαγγελάτου Κυριάκου στις 20 Φεβρουαρίου 2021, έχουν ακολουθηθεί όλες οι νόμιμες διαδικασίες και η σχετική δικογραφία βρίσκεται στον Εισαγγελέα του Στρατοδικείου Αθηνών για ποινική αξιολόγηση.

Ως εκ τούτου, δεν είναι δυνατόν να σχολιαστούν οι ισχυρισμοί του κ. Γεράσιμου Ευαγγελάτου, πατέρα του Κυριάκου, καθ' όσον η υπόθεση τελεί υπό δικαστική διερεύνηση».

Ακολουθούν όσα εμπιστεύτηκε ο Κυριάκος στον Γεράσιμο Ευαγγελάτο, αρχικά σε σχέση με το στρατόπεδο του Έβρου και στη συνέχεια με τη μονάδα στην Πάτρα, τη μέρα πριν την αυτοκτονία του, όπως τα μετέφερε στο VICE o 55χρονος.

«Όλα ξεκίνησαν περίπου έναν μήνα αφ’ ότου παρουσιάστηκε ο Κυριάκος στονΈβρο, όταν μάζεψε τους συστρατιώτες τους και τους προέτρεψε να κάνουν ένα κίνημα παραπονούμενων, να μαζέψουν υπογραφές και να πάνε στον διοικητή σχετικά με την απαράδεκτη, όπως μου είπε, συμπεριφορά ενός συγκεκριμένου αξιωματικού. Ο Κυριάκος βάζει πρώτος-πρώτος την υπογραφή του. Ο αξιωματικός αυτός δεν συνεργαζόταν με τους υπόλοιπους και όσοι ήταν στη μοίρα του έφτυναν αίμα. Δεν έβγαιναν σωστά οι υπηρεσίες, δεν μπορούσαν να κοιμηθούν.

»Στη συνέχεια, όμως, αφού είχαν συμφωνήσει οι άλλοι να υπογράψουν, τους απείλησε ο αξιωματικός κι έκαναν πίσω. Μάλιστα, ο αξιωματικός έμαθε ότι πρωτοστάτησε ο Κυριάκος στο κίνημα παραπονούμενων και τότε άρχισε το μαρτύριο για τον γιο μου. Την πρώτη μέρα μετά απ’ αυτό, μετά τα γυμνάσια, τον πήρε και τον είχε 12 ώρες στη βροχή να κάνει push-ups μέσα στις λάσπες, ατομικό καψόνι, που αυτό απαγορεύεται.

»Επίσης, ο Κυριάκος επί τρεισήμισι μήνες δεν είχε αρβύλες. Πάνω στον Έβρο, το χιόνι ήταν τόσο πυκνό που όταν πήγαινε σε πορείες, όταν έκανε απομακρυσμένες σκοπιές, υπήρχε μεγάλη σωματική καταπόνηση, καθώς φορούσε αναγκαστικά τα αθλητικά του παπούτσια. Στην αρχή, τον είχαν υποχρεώσει να φοράει αρβύλες που του ήταν πολύ μικρές. Τα πόδια του γέμισαν πληγές και δεν μπορούσε τα περπατήσει. Μία αξιωματικός που τον είδε, τον λυπήθηκε και του έδωσε άδεια να φοράει τα αθλητικά του παπούτσια.

 »Ο ίδιος αξιωματικός τον κάλεσε στο γραφείο του να του γράψει κάτι. Ο Κυριάκος ήταν δυσλεκτικός. Τον κορόιδευε ότι άργησε να τελειώσει και τον ειρωνευόταν. Βρήκε ευκαιρία, πήγαινε στο ΚΨΜ και τον εξευτέλιζε. “Εσύ είσαι μορφωμένος, έχεις master και άλλοι που έχουν τελειώσει Δημοτικό μπορούν να γράψουν πιο γρήγορα από σένα’’.

»Την ίδια περίοδο, ο Κυριάκος είχε λάβει ένα δέμα από την κοπέλα του, που βρισκόταν στο Βέλγιο. Αρχικά, ο αξιωματικός που ανέφερα παραπάνω, δεν του το έδινε και όταν τελικά του το έδωσε, ο 23χρονος το έβαλε στον φοριαμό του και πήγε να κάνει μια αγγαρεία, στην οποία τον έστειλε ο συγκεκριμένος. Όταν επέστρεψε ο Κυριάκος, το δέμα του δεν ήταν εκεί, έλειπε το ρολόι που του είχε χαρίσει η κοπέλα του και ο αξιωματικός του είπε “πολύ ωραίες οι βέλγικες σοκολάτες, να ξαναφέρεις’’.

 »’’Αν πας στον Διοικητή, την έχεις γαμήσει’’, τον απείλησε ο αξιωματικός, όταν έμαθε ότι ο Κυριάκος σκόπευε να μιλήσει για τα όσα περνούσε. Μάλιστα, μπήκε μαζί του μέσα στο γραφείο του Διοικητή, πριν ο ίδιος ο Διοικητής του ζητήσει να περάσει έξω. Ο Κυριάκος εξιστόρησε τι είχε συμβεί και μετά απ’ αυτό, η κατάσταση προσωρινά βελτιώθηκε».

Ο 23χρονος το καλοκαίρι του 2020 διέκοψε τη θητεία του «για οικονομικούς λόγους», όπως ισχυρίστηκε. Ο πατέρας του είναι σίγουρος ότι το έκανε, επειδή δεν μπορούσε να αντέξει άλλο την ψυχολογική βία που δεχόταν. «Όταν επέστρεψε στην Κεφαλονιά, ήταν προβληματισμένος, αλλά δεν είχαμε καταλάβει τι συνέβαινε. Ενώ έβγαινε έξω και φαινόταν σχετικά καλά, κάπου χανόταν», θυμάται ο πατέρας του.

Με το πέρας της αναβολής, ο Κυριάκος παρουσιάζεται εκ νέου στη Θήβα, τον Ιανουάριο του 2021. «Εκεί, έναn μήνα πριν αυτοκτονήσει, υποβάλλεται ξανά σε ψυχιατρική εξέταση, η οποία περιέργως δεν περιέχεται στα στοιχεία της ΕΔΕ. Τα κρίσιμα στοιχεία δεν υπάρχουν πουθενά», αναφέρει ο Γ. Ευαγγελάτος. Λίγες μέρες μετά, τον στέλνουν στο στρατόπεδο στην Πάτρα, για να συνεχίσει τη θητεία του.

«Στην Πάτρα, ο Κυριάκος ήρθε επίσης αντιμέτωπος με κακοποιητικές καταστάσεις, εκφοβισμό και απειλές. Υπήρχε ένας αξιωματικός, ο οποίος ήταν αλκοολικός και του είχαν γίνει πάρα πολλές αναφορές από φαντάρους, αλλά λόγω οικογενειακών του διασυνδέσεων, δεν τον κουνούσε κανείς.

»Όποιος αξιωματικός ερχόταν, είτε γινόταν μέλος της “συμμορίας’’, είτε τον “σούταραν”. Επειδή η Πάτρα είναι δίπλα στο στρατόπεδο και ορισμένοι αξιωματικοί είχαν συμφέροντα, έβγαζαν τους Πατρινούς έξω και όλοι οι άλλοι έκαναν τις υπηρεσίες.

»Ο Κυριάκος που ήταν Ι3 δεν τους ήταν χρήσιμος, γιατί δεν μπορούσε να κάνει σκοπιά. Παρ’ όλα αυτά, τον έχωσαν να κάνει σκοπιά με όπλο, πράγμα που απαγορεύεται. Ο Κυριάκος έλεγε ότι δεν μπορεί να συμβεί αυτό. Έτσι, ξεκίνησε δεύτερος Γολγοθάς.

 »Ό,τι καψόνια μπορούσαν να του κάνουν, του τα έκαναν. Τον εκφόβιζαν. Ήταν δίπλα τους ο Κυριάκος και κάποιοι αξιωματικοί έλεγαν δυνατά για να τους ακούσει ότι θα τον βγάλουν με άδεια και θα στείλουν Στρατονομία στην Κεφαλονιά, να τον συλλάβει. “Θα τον βγάλουμε τον μαλάκα να πάει Κεφαλονιά, θα στείλουμε Στρατονομία να τον συλλάβει να τον ξεφτιλίσουμε κι εκεί’’.

»Έλεγαν συνεχώς ότι θα τον στείλουν Στρατοδικείο, επειδή στον Έβρο είχε βγάλει εκείνη τη φωτογραφία με το όπλο, που ανέφερα πριν. Του είχαν δημιουργήσει μια ψυχολογία ότι ανά πάσα στιγμή θα έρθει κάποιος να τον συλλάβει».

Όταν ο Κυριάκος τελείωσε τη διήγηση στον πατέρα του, μία μέρα πριν συμβεί το μοιραίο -όπως συνήθως αναφέρεται στην αυτοκτονία του γιου του ο Γεράσιμος Ευαγγελάτος -σοκαρισμένος ο 55χρονος του είπε να τα ξεχάσει όλα, να μην ανησυχεί για τίποτα κι ότι θα φροντίσει ο ίδιος να πάρει ο γιος του αναβολή. «Αμέσως, μου απαντάει ότι εκείνοι δεν θα τον άφηναν. “Δεν ξέρεις εσύ, δεν τ’ αφήνουν αυτά τα πράγματα’’. Ο Κυριάκος ένιωθε ότι τον καταδιώκουν διαρκώς».

Ο πατέρας του περιγράφει ένα περιστατικό που έλαβε χώρα την ημέρα πριν την αυτοκτονία του Κυριάκου, ενδεικτικό της ψυχολογικής κατάστασης στην οποία είχε περιέλθει ο 23χρονος. «Ήρθαν κάποιοι άνθρωποι να φτιάξουν το καλοριφέρ και έτυχε να φοράνε ρούχα παραλλαγής. Μόλις τους είδε ο Κυριάκος, ήρθε πάνω έξαλλος και μου είπε “ρε πατέρα, μ’ έδωσες; Ήρθε η Στρατονομία απ’ έξω’’. Με το που το ακούω αυτό, ήμουν πια σίγουρος ότι είχε ξεφύγει η κατάσταση».

Η οικογένεια του 23χρονου επικοινώνησε με ψυχολόγο, για να κάνει μια συνεδρία με τον Κυριάκο μέσω Skype. Η θεραπεύτρια συνέστησε στον 23χρονο να πάρει εκτάκτως ένα ηρεμιστικό το μεσημέρι κι ένα το βράδυ, και τόνισε στους γονείς του ότι δεν πρέπει επ’ ουδενί να ξαναγυρίσει στον στρατό, διότι όπως είπε στην οικογένειά του, είχε υποστεί πολύ μεγάλη πίεση. Ο Κυριάκος ήταν ανένδοτος, δεν ήθελε να πάρει κανένα χάπι.

«Την επόμενη μέρα, πολύ νωρίς ήρθε στο δωμάτιό μου. Έκανε βόλτες πάνω-κάτω, πηγαινοερχόταν και ήταν πολύ ανήσυχος. Τον παρακάλεσα να πάρει το ηρεμιστικό, έστω το μισό. Κάνει ότι το παίρνει, αλλά δεν το κατάπιε, διότι η τοξικολογική εξέταση έδειξε ότι δεν είχα πάρει τίποτα. Είχα και τύψεις μετά, πριν το πόρισμα του πραγματογνώμονα  ότι ήταν αυτοκτονία, μήπως το ηρεμιστικό του έφερε υπνηλία. Φυσικά, η πραγματογνωμοσύνη έδειξε ότι το αυτοκίνητο ήταν σταματημένο αρχικά, ο Κυριάκος φορούσε ζώνη κι έπεσε με πέντε χιλιόμετρα στον γκρεμό.

 »Εκείνη τη στιγμή δεν τα ήξερα όλα αυτά και είχα τρελαθεί από τις ενοχές μου. Ο Κυριάκος θα πήγαινε με το αυτοκίνητο να πάρει την κοπέλα του. Το έβλεπα ότι κάτι δεν πήγαινε καλά και επέμενα να πάω εγώ μαζί του ή ο αδερφός του. Έφυγε μόνος του, αλλά εγώ δεν μπορούσα να ηρεμήσω.

»Είπα στον αδερφό του να πάρει το αμάξι και να τον ακολουθήσει, γιατί είχα ένα δυσάρεστο προαίσθημα. Έφυγε βολίδα. Ήταν πολύ δύσκολο για τον μικρότερο γιο μου, γιατί ο Κυριάκος προσπέρασε το σπίτι της κοπέλας του και μετά από λίγο τον είδε να πέφτει στον γκρεμό.

 »Μας παίρνουν τηλέφωνο από το Λιμενικό και μας λένε ότι έχει πέσει ένα αυτοκίνητο της εταιρείας μας με την τάδε πινακίδα και δεν μας έλεγαν τίποτα άλλο. Εκεί ήθελα να φάω σίδερα, να ξέρεις ότι το αμάξι είναι του γιου σου και να σου κλείνουν το τηλέφωνο χωρίς να σου πουν τι έχει συμβεί. Αυτό ήταν το χειρότερο, το πιο τραγικό απ’ όλα, δεν ήξερα αν ζει ή αν πέθανε. Και να παίρνεις τηλέφωνο το Λιμενικό και να μην το σηκώνουν μετά (σ.σ. επαναλαμβάνει την πρόταση πέντε φορές).

 »Δεν περιγράφεται αυτό το πράγμα. Μπαίνω στο φέρι για να πάω στο σημείο που έπεσε τ’ αμάξι και η αγωνία μου… δεν περιγράφεται. Δεν ήθελα να το πιστέψω ότι μπορεί να είχε πεθάνει. Ήλπιζα ότι θα είχε σωθεί. Φτάνω με παντιλίκια στο Λιμενικό.

»Βλέπω τον γερανό με το αυτοκίνητο και τον γιο μου στο ασθενοφόρο, μέσα στη σακούλα. Ανοίγω τη σακούλα και αρχίζω να του κάνω καρδιοαναπνευστική ανάνηψη. Μάταια. Έβαλαν τις σειρήνες, πήγαμε στο νοσοκομείο και προσπάθησαν κι εκεί. Τίποτα.

»Εγώ απ’ την αρχή ήμουν σίγουρος ότι ήταν αυτοκτονία. Ήξερα ο Κυριάκος υπέφερε από αυτήν τη μανία καταδίωξης που του είχαν δημιουργήσει συγκεκριμένοι άνθρωποι του στρατού. Όλο αυτό του ήταν αφόρητο, γι’ αυτό αυτοκτόνησε. Ήθελε να απαλλαγεί απ’ αυτούς και δεν ήξερε άλλο τρόπο.

»Απ’ όταν είδα τον γιο μου νεκρό, ήταν σαν να ήμουν σε άλλο πλανήτη. Ήμουν μουδιασμένος. Πιστεύω ότι αν ως οικογένεια, δεν είχαμε προσλάβει δικό μας πραγματογνώμονα, ο θάνατος του Κυριάκου, θα είχε καταγραφεί ως δυστύχημα. Οι μόνοι πραγματογνώμονες που έστειλε ο στρατός ήταν ένας φανοποιός, ένας μηχανικός κι ένας ηλεκτρολόγος – ούτε η Τροχαία δεν πήγε».

Ο Γεράσιμος Ευαγγελάτος πάντα δούλευε πολύ, αλλά απ’ όταν αυτοκτόνησε ο γιος του δουλεύει συνεχώς. Προσπαθεί να κάνει εργασιοθεραπεία, όπως λέει, να μην έχει χρόνο να σκέφτεται. Όλο αυτό το διάστημα έχει έρθει σε επαφή με πολλές οικογένειες που οι γιοι τους αυτοκτόνησαν το διάστημα που υπηρετούσαν τη θητεία τους. Ο Γεράσιμος καταλαβαίνει απόλυτα γιατί πολλοί από αυτούς τους γονείς επιλέγουν να μην κυνηγήσουν δικαστικά την υπόθεση.

 «Οι περισσότεροι είναι καταβεβλημένοι. Έχει πολύ μεγάλο ψυχικό κόστος να σκεφτείς και να μιλήσεις για αυτό, οι περισσότεροι δεν θέλουν να αγγίξουν ξανά αυτό που συνέβη. Το καταλαβαίνω απόλυτα, αλλά απ’ την άλλη αν εμείς οι γονείς δεν το κυνηγήσουμε, η κατάσταση αυτή θα διαιωνίζεται. Πρέπει οι υπεύθυνοι να τιμωρηθούν. Πρέπει η Δικαιοσύνη να πάρει θέση. Τώρα με τα ελληνοτουρκικά που θέλουν να υποστηρίξουμε τον στρατό, υπάρχει πολλή μεγάλη περίπτωση να θαφτεί η υπόθεση υπέρ πίστεως και πατρίδος. Αυτό όμως δεν επιλύει τίποτα».

 Ο Γεράσιμος Ευαγγελάτος τονίζει ότι, κατά τη διεξαγωγή της ΕΔΕ, δεν αναζητήθηκαν οι μάρτυρες εκείνοι που γνώριζαν πραγματικά τι συνέβαινε, αλλά κάποιοι νεοσύλλεκτοι φαντάροι που δεν ήταν καν παρόντες στα περιστατικά που καταγγέλλει η οικογένεια.

Μάλιστα, στην αρχή, ο 55χρονος υποστηρίζει ότι ανατέθηκε στους ίδιος αξιωματικούς που εκφόβιζαν τον Κυριάκο να διεξάγουν την ΕΔΕ, «τους έβαλαν δηλαδή να δικάσουν τον εαυτό τους. Στείλαμε ένα αίτημα στον αρχηγό του ΓΕΣ και ευτυχώς τοποθετήθηκαν άλλοι», υπογραμμίζει ο 55χρονος.

«Δεν περίμενα ότι το πόρισμα τη της ΕΔΕ δεν θα ασχοληθεί με την ουσία, ότι δεν θα περιλαμβάνονται όλες οι ψυχιατρικές εκθέσεις, ότι δεν θα ασχοληθούν με το υλικό από τις κάμερες για να διαπιστωθεί αν ο Κυριάκος είχε υποχρεωθεί να κάνει παράτυπα σκοπιά κι ότι θα γράψουν ότι ο γιος μου είχε αρβύλες σε μια βδομάδα, αντί για τρεισήμισι μήνες που ήταν το πραγματικό διάστημα».  

Η αυτόματη επόμενη ερώτηση είναι ποια μπορεί να είναι η δικαίωση για τη μνήμη του γιου του.

«Η δικαίωση για μένα θα είναι αυτά τα καθάρματα που δεν τηρούν τον όρκο τους να πάνε σπίτι τους, να έχουμε έναν στρατό που μας αξίζει ως χώρα. Προσωπικά, ήμουν ένας πατέρας που είχε περάσει καλά στον στρατό και προέτρεπε τους γιους τους να πάνε. Δεν είναι δυνατόν να στέλνουμε τα παιδιά μας που τα έχουμε μεγαλώσει με τόσο κόπο και να πέφτουν σε “συμμορίες’’ που τα μεταχειρίζονται κατ’ αυτόν τον τρόπο.

»Οι στρατιώτες όταν υπηρετούν φοβούνται να καταθέσουν για τα όσα γνωρίζουν κι όταν απολύονται δεν θέλουν να μπλέξουν και τρομοκρατούνται για το τι θα συμβεί αν τα βάλουν με το σύστημα. Δεν σκέφτονται οι άνθρωποι ότι αύριο μεθαύριο μπορεί ο δικός τους γιος να αντιμετωπίσει αυτό που έζησε ο Κυριάκος, αν συνεχίσει η κατάσταση να είναι έτσι στον στρατό και αν αφήνουμε μερικούς να κάνουν ό,τι γουστάρουν χωρίς καμία κύρωση.

»Πρέπει να υπάρξει μια αξιολόγηση, μια επίβλεψη, για να λειτουργεί σωστά ο στρατός. Πρέπει να υπάρξει κάθαρση. Είναι δυνατόν όλες αυτές οι αυτοκτονίες να μην ερευνώνται και να μην έχει δικαιωθεί κανένας στρατιώτης που έχει αυτοκτονήσει μέχρι τώρα, ούτε οι οικογένειές τους; Είναι δυνατόν πάντα να φταίνε οι φαντάροι που αυτοκτονούν; Στατιστικά να το πάρεις, δεν γίνεται. Κάπου θα έχει κάνει λάθος και ο στρατός. Ή έχουμε το θάρρος να πούμε τα πράγματα με το όνομά τους ή να πάμε σπίτι μας».

Θα άφηνε τον μικρότερο του γιο να πάει στον στρατό μετά απ’ όσα συνέβησαν με τον Κυριάκο; «Αν δεν δικαιωθεί η μνήμη του Κυριάκου, θα το σκεφτώ πάρα πολύ. Ειλικρινά. Αν η Δικαιοσύνη πάρει θέση και υπάρξει κάθαρση, φυσικά και ναι. Συνάντησα πολύ φόβο, πόνο, αδικίες εις βάρος και άλλων φαντάρων, σκαλίζοντας τα πράγματα μετά τον θάνατο του Κυριάκου», τονίζει ο Γ. Ευαγγελάτος και καταλήγει σ’ αυτό που θεωρεί ο ίδιος σημαντικότερο για να αποδοθεί δικαιοσύνη για την αυτοκτονία του γιου του και να υπάρξει κάθαρση στον στρατό:

«Υπήρχαν φαντάροι που ήταν πρόθυμοι να καταθέσουν για την υπόθεση, αφού απολύονταν απ’ τον στρατό. Μετά όμως, τους απορρόφησε το σύστημα, η δουλειά, η ζωή και αν και γνωρίζουν πράγματα και γεγονότα, φοβήθηκαν να τα βάλουν με ένα μεγάλο εχθρό: το κράτος, τον στρατό που είναι στο απυρόβλητο. Τα άβατα όμως πέφτουν όταν θέλουμε εμείς, αλλά θέλει πολλή προσπάθεια».

Περισσότερα από το VICE

Η Μαρία Διηγείται τη Φρικτή Εμπειρία της Παράνομης Άμβλωσης στην Πολωνία

Φωτογραφίες Δείχνουν Ναρκωτικά Αξίας Μισού Δισεκατομμυρίου να Γίνονται Καπνός

«Είδα Όλη μου την Ιστορία σε Flashback» - Ένας Πρώην Κρατούμενος Περιγράφει τις Τελευταίες Στιγμές στη Φυλακή

Ακολουθήστε το VICE σε Facebook, Instagram και Twitter.