Υπάρχει Κάποια Αβεβαιότητα στην Κλιματική Επιστήμη Και Αυτό Είναι Καλό

Photo via Flickr

Η αβεβαιότητα είναι η κινητήρια δύναμη της επιστήμης, οδηγεί την προσπάθειά μας να κατανοήσουμε το σύμπαν. Όμως, σήμερα, η παρανόηση και η διαστρέβλωση της αβεβαιότητας στην κλιματική επιστήμη προκαλεί προβλήματα. Προβλήματα που θα μπορούσαν να επιλυθούν εάν οι κλιματολόγοι και ο κόσμος έβρισκαν έναν καλύτερο τρόπο να επικοινωνούν μεταξύ τους.

Υπάρχουν σίγουρα πολλά πράγματα για τα οποία οι κλιματολόγοι είναι βέβαιοι: οι άνθρωποι ανατρέπουν το ενεργειακό ισοζύγιο της Γης, οπότε ο πλανήτης ζεσταίνεται και η στάθμη της θάλασσας ανεβαίνει. Η Γη θα συνεχίσει να θερμαίνεται, οι βροχοπτώσεις θα γίνουν σφοδρότερες σε πολλές περιοχές (όπως οι υγρές τροπικές περιοχές) και η στάθμη της θάλασσας θα συνεχίσει να ανεβαίνει.

Γενικές προβλέψεις όπως αυτές βασίζονται στη θεμελιώδη επιστήμη που περιλαμβάνει παρατηρήσεις και κατανόηση της φυσικής που χρονολογούνται έως και 200 χρόνια. Αλλά οι λεπτομέρειες των προβλέψεων μας -όπως το πόσο γρήγορα οι θερμοκρασίες και η στάθμη των θαλασσών θα ανεβούν- πρέπει να προέρχονται από υπολογιστικά μοντέλα μια και δεν έχουμε μια Γη-μινιατούρα με την οποία να πειραματιστούμε. Εάν θέλεις να μελετήσεις την εξέλιξη των γαλαξιών, είναι ευκολότερο να γράψεις κώδικα υπολογιστή από το να δημιουργήσεις 100 δις αστέρια. Στην καρδιά των κλιματικών μοντέλων βρίσκονται βασικοί νόμοι της φυσικής, όπως ο νόμος του Νεύτωνα για την κίνηση, ενισχυμένος με ακόμα περισσότερη φυσική, χημεία, βιολογία και γεωλογία.

Ωστόσο ένα μοντέλο είναι εξ ορισμού μια απλοποιημένη αναπαράσταση της πραγματικότητας, που σημαίνει ότι δεν μπορεί να είναι τέλειο. «Όλα τα μοντέλα είναι λάθος» είπε ο στατικολόγος George Box, «αλλά μερικά είναι χρήσιμα». Επιπροσθέτως, οι προβλέψεις τους εν μέρει εξαρτώνται από τους αριθμούς με τους οποίους τα τροφοδοτούν οι επιστήμονες. Και μερικές φορές δεν μπορούμε να γνωρίζουμε με βεβαιότητα ποιοι θα πρέπει να είναι αυτοί οι αριθμοί.

Μελετάμε έναν εξαιρετικά πολύπλοκο πλανήτη. Για παράδειγμα, τα τελευταία 17 χρόνια υπήρξε μια επιβράδυνση -ακόμα και μια μικρή παύση- στο ρυθμό αύξησης της θερμοκρασίας. Είμαστε σίγουροι ότι το κλίμα εξακολουθεί να αλλάζει, επειδή οι ωκεανοί εξακολουθούν να ζεσταίνονται, η γη έχει απώλειες πάγου και η στάθμη της θάλασσας ανεβαίνει. Προβλέπουμε ότι η ατμόσφαιρα θα αρχίσει να θερμαίνεται ξανά μετά από αυτή τη μικρή διακοπή και σκεφτόμαστε ότι υπάρχουν αρκετοί παράγοντες που συνέβαλαν στην παύση, συμπεριλαμβανομένων της αλλαγής στην κίνηση της θερμότητας γύρω από τον πλανήτη, μιας μείωσης της φωτεινότητας του ήλιου και της αντανάκλασης του ήλιου λόγω μόλυνσης και ηφαιστειακών εκρήξεων. Όμως ακόμα δεν γνωρίζουμε την ακριβή συμβολή του καθενός.

Ο ακριβής ορισμός του κλίματος εμπεριέχει αβεβαιότητα στον πυρήνα του. Ενώ ο καιρός είναι η φυσική κατάσταση της ατμόσφαιρας-θερμοκρασίες, βροχοπτώσεις και πιέσεις τις οποίες μπορούμε να μετρήσουμε-το κλίμα μπορεί να θεωρηθεί ως η πιθανότητα των διαφόρων τύπων που μπορεί να εκδηλωθούν. Φυσικά, μια πιθανότητα είναι μια κατάσταση αβεβαιότητας: «Προβλέπουμε ότι ο καιρός θα είναι πιο συχνά Χ, μερικές φορές Υ και περιστασιακά Ζ».

Ωστόσο αυτό το είδος της αβεβαιότητας δεν αποτελεί ένδειξη ότι δεν ξέρουμε γιατί μιλάμε. Σημαίνει μόνο ότι υπάρχουν όρια στην κατανόησή μας, τα οποία τα επαναπροσδιορίζουμε με κάθε νέο αποτέλεσμα. Οι επιστήμονες σε κάθε τομέα της έρευνας αιχμής θα διαφωνήσει μεταξύ τους καθώς αναζητούν το σωστό μονοπάτι. Αλλά επειδή η κλιματική αλλαγή είναι πολιτικοποιημένη, αυτές οι διαφωνίες συχνά πλασάρονται στο κοινό ως απόδειξη αναξιόπιστης επιστήμης. Για παράδειγμα, ορισμένοι επιστήμονες προβλέπουν ότι η παγκόσμια μέση αύξηση της στάθμης της θάλασσας στο πλαίσιο του σεναρίου με τις υψηλότερες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου θα είναι πιθανώς 20-30 ίντσες (50,8-76,2 εκ ) μέχρι το τέλος του αιώνα. Άλλοι προβλέπουν ότι είναι πολύ πιθανό να είναι πάνω από 35 ίντσες (89 εκ) και πάνω από έξι πόδια (182,8 εκ).

Οι δυο ομάδες εξετάζουν το πρόβλημα με πολύ διαφορετικούς τρόπους-η πρώτη μέθοδος βασίζεται στη φυσική, η δεύτερη στη στατιστική. Και αυτό είναι ενδιαφέρον επειδή δείχνει την εξελισσόμενη διαδικασία της επιστήμης.

Δυστυχώς, η εγγενής επιστημονική αβεβαιότητα επιτρέπει στους ανθρώπους να περιστρέφουν κατά βούληση τα αποτελέσματα των ερευνητών. Πέρυσι, κάναμε συνέντευξη Τύπου για το πρότζεκτ ice2sea στο οποίο δούλευα και που έκανε προβλέψεις της μελλοντικής στάθμης των θαλάσσιων υδάτων χρησιμοποιώντας μεθόδους βασισμένες στη φυσική. Κάποια πρωτοσέλιδα έγραψαν «Η άνοδος της στάθμης της θάλασσας θα είναι λιγότερο σοβαρή από ότι φοβόμασταν» επειδή τα ρεπορτάζ συνέκριναν τα ευρήματά μας με τις βασισμένες σε στατιστικά στοιχεία μελέτες. Άλλα ανέφεραν «Ο κίνδυνος από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας είναι χειρότερος από ότι φοβόμασταν» επειδή τα ρεπορτάζ συνέκριναν τα ευρήματά μας με προηγούμενες εκθέσεις που επίσης χρησιμοποιούσαν τη φυσική αλλά δεν είχαν συγκρίνει κάθε πιθανό σημείο ανόδου της στάθμης της θάλασσας. Ένας ιστότοπος έγραψε «Το τέλος του Λονδίνου όπως το γνωρίζουμε».

Εν συντομία, κάθε μέσο ενημέρωσης είπε την ιστορία που ήθελε να πει.

Η πολυπλοκότητα και η αβεβαιότητα δημιουργούν επιπλέον δυσκολία στους ειδικούς στην επεξήγηση των αποτελεσμάτων τους και στους μη ειδικούς στην κατανόησή τους. Η κλιματική επιστήμη δεν είναι μια λακωνική επιστήμη.

Και οι κλιματολόγοι δεν βοηθούν. Δεν έχουμε πλασάρει την ιδέα της αβεβαιότητας εκτός από αναπόφευκτη και ως θετική λόγω του τρόπου που οδηγεί τους επιστήμονες να κατανοήσουν το άγνωστο.  Η παύση της υπερθέρμανσης της ατμόσφαιρας εξέπληξε τα μέσα ενημέρωσης και το κοινό αλλά οι επιστήμονες περίμεναν ότι μπορεί να συμβεί σε σύντομο χρονικό διάστημα. Γιατί δεν το κάναμε σαφές; Εν μέρει επειδή μερικές φορές υπεραπλουστεύουμε τον τρόπο επικοινωνίας με το κοινό.

Επίσης δεν τα καταφέραμε καλά στο να είμαστε διαθέσιμοι-πόσους κλιματολόγους μπορείτε να ονομάσετε; Συνήθως κρατάμε τα κεφάλια μας κάτω από το παραπέτο από φόβο μη τυχόν και προσελκύσουμε πυρά επικοινωνώντας μια σύνθετη επιστήμη σε μια πολιτικοποιημένη ατμόσφαιρα. Οφείλουμε να είμαστε πιο γενναίοι.

Υπάρχουν εκατοντάδες κλιματολόγοι στο Twitter και ο μικρός αριθμός εξ ημών που έχει μπλογκ αυξάνεται. Όμως κατά κύριο λόγο αλληλεπιδρούμε με ανθρώπους που είναι ήδη παθιασμένοι, είτε είναι περιβαλλοντολόγοι, είτε διαφωνούντες. Θέλουμε να μιλήσουμε με περισσότερους ανθρώπους από το μεσαίο χώρο-τους αναποφάσιστους και τους δικαιολογημένα μπερδεμένους.

Για αυτό το λόγο επιμελούμαι μια λίστα με τα ονόματα κλιματολόγων στο Twitter, ενεργοί ερευνητές οι οποίοι μελετούν τις κλιματικές αλλαγές και την επίδρασή τους στη ζωή. Εάν είστε κλιματολόγοι ή γνωρίζετε κάποιον, στείλτε μου tweet για να προστεθείτε στη λίστα. Για να κάνετε κάποια ερώτηση σε κλιματολόγο, παρακαλώ μη διστάσετε να απευθυνθείτε σε κάποιον από τους επιστήμονες στη λίστα.

Εάν δεν είστε βέβαιοι για την αβεβαιότητα, ελάτε και βρείτε μας. Θα μας άρεσε πολύ να μιλήσουμε.

Η δρ. Tamsin Edwards είναι κλιματολόγος στο Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ που μελετάει την αβεβαιότητα στα μοντέλα του κλίματος.

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter,  Facebook και Instagram.