Οι Άνθρωποι του Τσίρκο Πίσω από τα Φώτα

Φωτογραφίες: Αλέξανδρος Αβραμίδης

Στο τσίρκο τίποτα δεν είναι όπως φαίνεται. Πίσω από τα φώτα και κάτω από το μακιγιάζ, κρύβονται ανθρώπινες ιστορίες πιο ιλιγγιώδεις από τα τινάγματα των ακροβατών, πιο γκροτέσκ από τα νούμερα των κλόουν. Η πρωινή παράσταση της Κυριακής ξεκινούσε στις 11.30, όμως τουλάχιστον μία ώρα νωρίτερα, κάτω από τη μεγάλη τέντα του Circo Italiano di Roma, που έχει κατασκηνώσει τις τελευταίες μέρες στην Ανατολική Θεσσαλονίκη, μία άγνωστη κοινωνία 50 ανθρώπων βρισκόταν στο πόδι.

«Εγώ είμαι ο Πίτερ, κλόουν και κονφερασιέ. Γεννήθηκα στον Καναδά και εργάζομαι σε προγράμματα ψυχαγωγίας γύρω στα 25 χρόνια. Είμαι ο μοναδικός Έλληνας στο τσίρκο. Έτσι, παρουσιάζω το πρόγραμμα», συστήθηκε ο άνθρωπος με το ζεστό χαμόγελο στην υποδοχή. Στο παρελθόν έχει εργαστεί στο Medrano, το Embell, το Riva, το Massimo και άλλα. Στις 10.30 ήταν ήδη μακιγιαρισμένος και, τελικά, ο μοναδικός που δεν άλλαξε κοστούμι ως το τέλος. Οι περισσότεροι θα έκαναν τα πάντα. Ας πούμε, η ταξιθέτρια θα παρουσίαζε αργότερα το νούμερο με τις φλόγες, κάποια στιγμή θα κρυβόταν κάτω από ένα ακέφαλο κοστούμι με χρωματιστούς κρίκους και στο διάλειμμα θα γύριζε ανάμεσα στο κοινό, πουλώντας παιχνίδια.

Η μικρόσωμη Ντάνα εργάζεται στο τσίρκο από μικρό κορίτσι, δηλαδή τουλάχιστον τρεις δεκαετίες. Έχει τεράστιες βλεφαρίδες και διάθεση για κουβέντα. Κατάγεται από τη Ρουμανία και το καλλιτεχνικό της όνομα είναι Σαμίρα. Κινείται στα παρασκήνια σαν σίφουνας, αλλάζει κοστούμια, ετοιμάζει τα σύνεργα που μεγαλώνουν τη φήμη της και στον χρόνο μεταξύ των σόου, ρουφά αθόρυβα το ηλεκτρονικό της τσιγάρο.

Ο Ίβο είναι ο Βούλγαρος κασκαντέρ, που εκτελεί το πιο αβανταδόρικο νούμερο, την περιστροφή με μοτοσικλέτα στο εσωτερικό μιας σφαίρας φτιαγμένης από μεταλλικές λάμες. Γνωρίζει ότι θα εμφανιστεί προς το τέλος και ακόμη κινείται νωχελικά στο προαύλιο, το οποίο χωρίζει την τέντα από τον χώρο όπου βρίσκονται τα τροχόσπιτα των καλλιτεχνών. Ο ίδιος πρέπει να πέρασε περισσότερες ώρες της ζωής του πάνω σε μια μοτοσικλέτα, παρά πατώντας στα πόδια του. Στον βραχίονα του δεξιού του χεριού έχει ένα old school τατουάζ που απεικονίζει μια μοτοσικλέτα μέσα σε φλόγες.

Το τσίρκο γεμίζει παιδικές φωνές και μυρωδιά ποπ κορν. Η μουσική ξεκινά, τώρα πια όλοι κινούνται μεθοδικά, όχι φουριόζικα, αλλά με τέμπο. Στεκόμαστε ακριβώς πίσω από τη μεγάλη κουρτίνα του τσίρκο, σχεδόν ακίνητοι στην καρδιά μιας καλο-κουρδισμένης μηχανής θεάματος. Δεν αποσυντονίζονται από την παρουσία των «ξένων», ποζάρουν μεν στον φακό και ανταλλάσσουν πειράγματα, ωστόσο το μυαλό τους είναι έξω στη σκηνή. Κάθε αλλαγή στη μουσική και τα φώτα είναι το σινιάλο ότι πρέπει να αλλάξουν ρόλο, πόστο και αυτοπεποίθηση. Οι γυναίκες βάφονται στο πόδι, αλλάζουν κοστούμια μηχανικά, οι ζογκλέρ κάνουν ένα μικρό ζέσταμα, και οι κλόουν τσιγάρο.

Η Ροσέλα είναι Ιταλίδα, μια μικροκαμωμένη ξανθιά ζογκλέρ και ακροβάτισσα, η οποία γεννήθηκε στο τσίρκο, εργάζεται σε αυτό από έξι ετών και έχει γυρίσει ολόκληρο τον κόσμο. Το ίδιο και η Βανέσα, που κάνει το σόου της πριγκίπισσας των πάγων και είναι η κόρη του επιχειρηματία του τσίρκο. Δεν φαίνεται να έχει διακριτική μεταχείριση. Τα κορίτσια μου λένε ότι στην Ιταλία το τσίρκο είναι μέρος της καθημερινής κουλτούρας του κόσμου, ότι υπάρχουν 130 επιχειρήσεις που γυρίζουν όλη την Ευρώπη και επίσης ότι οι παραστάσεις με ζώα δεν έχουν απαγορευτεί εκεί, όπως έχει γίνει στην Ελλάδα.

Όσο περισσότερο εξοικειωνόμαστε με τον χώρο, τόσο λιγότερο ενοχλούμε. Οι άνθρωποι του τσίρκο δεν κάνουν παρέες σύμφωνα με τη γλώσσα ή το ταίρι τους στη σκηνή. Στη ζωή, πίσω από τα φώτα και κάτω από το βαρύ μακιγιάζ, μαγειρεύουν μόνοι τους στα τροχόσπιτα, απλώνουν μπουγάδες, διαβάζουν βιβλία και παίζουν με τα σκυλιά τους. Πολλοί αφοσιώνονται στην προετοιμασία του σόου. Έτσι, ο ακροβάτης θα κατασκευάσει ένα μονόζυγο για ζέσταμα, ο κασκαντέρ με τη μοτοσικλέτα ένα μικρό συνεργείο με λάδια και ντίζες, η ζογκλέρ θα περιποιηθεί τις αλλαξιές της και ο κλόουν θα μοιραστεί ανέκδοτα. Έστω και αν δεν μιλούν όλοι την ίδια γλώσσα, καταλαβαίνουν μια κοινή λατινογενή αργκό των καλλιτεχνών.

Η νομαδική ζωή εμπεριέχει μια ιδιότυπη ανάγκη για μοναχικότητα, όταν η μουσική σωπάσει. Οι περισσότεροι έχουν αφήσει πίσω παιδιά ή γονείς, αναμνήσεις από παραστάσεις σε όλο τον κόσμο, όνειρα για μεγάλη καριέρα αρτίστα. Ζούνε από το μεγάλο τσίρκο και παράλληλα μέσα στο τσίρκο. Το στήνουν με τα χέρια τους μέσα σε έξι ώρες, μαζεύουν χρήματα και χειροκρότημα κι έπειτα αναχωρούν για την επόμενη πόλη. Τον επόμενο μήνα θα μεταφερθούν στην άλλη πλευρά της Θεσσαλονίκης και αργότερα, μάλλον, στα Γιάννενα.

Ο Μπόμπο είναι Βούλγαρος κλόουν και μαζί του εργάζεται η σύζυγός του, η οποία τραβά αναμνηστικές φωτογραφίες στα διαλείμματα. Πίσω στην πατρίδα τους έχουν μία ταβέρνα και μαζί ένα σωρό υποχρεώσεις. «Στην επαρχία υπάρχει μεγαλύτερη ανάγκη για θεάματα και ενθουσιασμός από τον κόσμο. Πριν την παράσταση, μας φέρνουν γλυκά και όταν βγαίνουμε στα τοπικά καφέ και μπαρ, τις περισσότερες φορές μας κερνούν», είπαν.

Από όλους τους ανθρώπους πίσω από τα φώτα, οι πιο κλειστοί ήταν της ομάδας των ακροβατών από τη Χιλή, πατέρας, γιος και κόρη, οι οποίοι εκτελούν στο δεύτερο μέρος το νούμερο «Ιπτάμενοι Άγγελοι», το μοναδικό με δίχτυα ασφαλείας, που «κόβει» το αίμα. Αυστηροί και λιπόσαρκοι, με πειθαρχημένη διατροφή, εμφανίστηκαν από τους τελευταίους στα παρασκήνια, έκαναν διατάσεις και ζέσταμα στο μονόζυγο κι έπειτα βγήκαν στη σκηνή, φορώντας άσπρα κολάν ενόργανης.

Η παράσταση φθάνει προς το τέλος. Ο Ίβο ζεσταίνει τη μηχανή και τοποθετεί ένα καψύλλιο στο πίσω μέρος κάτω από τη σέλα. Οι εργάτες σπρώχνουν την πλατφόρμα με τη μεταλλική σφαίρα και σε λίγο η μηχανή αφήνεται στη φυγόκεντρο δύναμη. Ένας εθελοντής από το προσωπικό μπαίνει στο κλουβί και στέκεται όρθιος, ενώ η μοτοσικλέτα σφυρίζει δίπλα του περνώντας χιαστί. Έπειτα, ο κασκαντέρ πυροδοτεί το πυροτέχνημα, μαζί με τις στριγκλιές του κινητήρα και το χειροκρότημα, όσα παιδιά δεν κλείνουν τα μάτια, βλέπουν τις σπίθες να βγαίνουν από το πίσω μέρος της μηχανής και να σβήνουν κυκλικά, στο μέσο κάτω από τη μεγάλη τέντα.

Περισσότερα από το VICE

Τι Έχουν Μάθει για τις Σχέσεις οι Yπαλλήλοι των ΙΚΕΑ;

Οι Πρώην μας Λένε πώς Ήταν να Βγαίνουν Μαζί μας

Η Εφηβική Βαρεμάρα στην Αμερική του '80