Ψάχνοντας τον Μικρό Μπεν

Τον Μάη του 2011 ανέλαβα μια δουλειά, την οποία απέρριπτα επί 10 και πλέον χρόνια. Ένα κανάλι της Αγγλίας μου ανέθεσε να ασχοληθώ με την εξαφάνιση του μικρού Μπέν στην Κω, ενός βρέφους 2,5 ετών με καταγωγή από την Αγγλία, η οποία συνέβη το 1991.

Διάφοροι παραγωγοί μου ζητούσαν επί χρόνια να ερευνήσω την υπόθεση διότι είχα σπουδάσει στην Αγγλία και είχα εργαστεί σε βρετανικά μέσα. Από την πλευρά μου αρνιόμουν για χρόνια να ασχοληθώ με το θέμα διότι από τη μία φαίνονταν καταθλιπτικό και από την άλλη δεν είχα καμία εμπειρία σε ανάλογου είδους ρεπορτάζ.

Μάλιστα η υπόθεση, που αναφερόταν συχνά στα αγγλικά ΜΜΕ, μου είχε προκαλέσει και μια γενικότερη αντιπάθεια προς την Κω, με αποτέλεσμα να μην έχω καμία επιθυμία να επισκεφτώ το νησί για αναψυχή ή εργασία. Τελικά, πήγα δύο φορές στην Κω, ενθουσιάστηκα με το νησί και τώρα θέλω να την επισκεφτώ ξανά - αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία.

Ο φάκελος της υπόθεσης Μπεν είχε στην ουσία μπει στο αρχείο από τις ελληνικές αρχές -το 2011 συμπληρώνονταν 20 χρόνια από την εξαφάνισή του- και οι άνθρωποι με τους οποίους μιλούσα μου έδιναν να καταλάβω ότι έβρισκαν σχεδόν διαστροφικό να ψάχνω αυτή την υπόθεση τόσο καιρό αργότερα. Πολλοί πίστευαν και πιστεύουν ότι η μητέρα του Μπεν θα έπρεπε απλά να το πάρει απόφαση ότι έχασε το παιδί της, ανεξήγητα μια μέρα στο ελληνικό νησί στο οποίο είχε αποφασίσει να μετακομίσει η οικογένειά της και ότι θα έπρεπε να συνεχίσει με τη ζωή της.

Καθένας που διαβάζει ή ακούει δυο λέξεις για το θέμα αρχίζει να σου παραθέτει τη δική του θεωρία για το τί συνέβη στον Μπεν. Το ίδιο κάνουμε και όσοι δουλεύουμε σε αυτή την υπόθεση. Κάθε βράδυ μετά το τέλος των γυρισμάτων για οποιοδήποτε ρεπορτάζ, όλα τα μέλη του συνεργείου πηγαίνουμε για ποτό και φαγητό και ο καθένας με τη σειρά του λέει τη δική του θεωρία – αν ευθύνεται κάποιος γείτονας, ή οι τσιγγάνοι, ή μαφιόζοι, ή κάποιο από τα πολλά μέλη της οικογένειας ή πρόκειται για κάποιο ατύχημα. Η ίδια συζήτηση επαναλαμβάνεται κάθε φορά που βρισκόμαστε για κάποιο ρεπορτάζ - τις περισσότερες φορές το γκρουπ αποτελείται από τα ίδια τρια-τέσσερα άτομα. Έχουμε γυρίσει μικρά και μεγάλα ρεπορτάζ, ντοκιμαντέρ και έχουμε συλλέξει πολλές ώρες υλικού που δεν έχουν χρησιμοποιηθεί ποτέ διότι απλά οι έρευνες δεν κατέληξαν πουθενά.

Έχω πάει αρκετές φορές ακόμα και στη Νικολούλη, ζητώντας από τον κόσμο να βοηθήσει δίνοντας στοιχεία. Με εντυπωσιάζει η ανταπόκριση του κόσμου αλλά δυστυχώς μέχρι σήμερα δεν είχαμε κάποιο αποτέλεσμα. Τα στοιχεία τα μοιράζομαι αμέσως με τη μητέρα, η οποία με τη σειρά της τα μοιράζεται με τη βρετανική αστυνομία ή όποιον άλλο επιθυμεί η ίδια. Έχουν οριστεί δυο -αν δεν κάνω λάθος- αστυνομικοί οι οποίοι διαχειρίζονται τις καθημερινές της επαφές με τις αρχές, την ενημερώνουν για τις έρευνες και την προστατεύουν όταν έρχεται στην Ελλάδα. Κάθε φορά που περνά η μητέρα τα ελληνικά σύνορα από μια χώρα εκτός Σένγκεν χτυπά συναγερμός και οι αρχές ενημερώνονται για την άφιξή της – αυτό το μάθαμε στην πράξη.

Μιλάω με πολύ κόσμο που πιστεύει ότι ξέρει που βρίσκεται ο Μπεν. Συνήθως πιστεύουν ότι είναι κάποιο ξανθό παιδί οικογένειας Ρομά το οποίο θυμούνται να εμφανίζεται ξαφνικά σε μικρή ηλικία. Έτσι έχω επισκεφτεί πολλούς καταυλισμούς και έχω μιλήσει με πολλούς ανθρώπους.

Κάποια στιγμή πήγα με την Κέρι (τη μητέρα), τον παππού του Μπεν και δυο συναδέλφους στα Γιάννενα όταν επικοινώνησε μια κοπέλα μαζί μας για να μας πει ότι πίστευε πως ένας παιδικός της φίλος και γειτονάκι ήταν ο Μπεν. Ο άνθρωπος που ψάχναμε είχε μεγαλώσει με μια οικογένεια Ρομά και εκείνο το καλοκαίρι η οικογένεια -που στο μεταξύ είχε φύγει από την πόλη και ζούσε νομαδικά τα καλοκαίρια της- είχε επιστρέψει στα Γιάννενα για το πανηγύρι του Δεκαπενταύγουστου. Ο νεαρός είχε εν τω μεταξύ παντρευτεί μια κοπέλα, επίσης Ρομά, πανέμορφη και είχαν κάνει δυο τουλάχιστον κατάξανθα παιδιά με καταγάλανα μάτια. Ήταν όλοι τους κούκλοι, ίσως η πιο όμορφη οικογένεια που έχω δει στη ζωή μου.

Τους παρακολουθήσαμε από απόσταση στο κέντρο της πόλης όσο πουλούσαν φουρφούρια και άλλα τέτοια γιορτινά. Η Κέρι είχε μεγάλη αγωνία, έτρεμε και δεν ήξερε πώς να τους πλησιάσει. Τελικά πήγα εγώ και του μίλησα και του εξήγησα την κατάσταση. Αμέσως ήρθαν και τα αδέρφια του και φοβήθηκα ότι θα γίνει κάποιο άσχημο σκηνικό. Όμως οι άνθρωποι ήταν ευγενέστατοι και συγκινητικά συμπονετικοί. Τους εξήγησα ότι η μητέρα του Μπεν ψάχνει εναγωνίως το παιδί της και της είχαν πει ότι μπορεί να είναι εδώ. Όλη η οικογένεια του υποτιθέμενου Μπεν ήξερε την ιστορία, ήξεραν και ποιοι γείτονες είχαν επικοινωνήσει για να δώσουν την πληροφορία. Για χρόνια γίνονταν αυτές οι συζητήσεις εκεί. Το παιδί μου είπε ότι θα δώσει DNA για δυο λόγους: πρώτον διότι λυπήθηκε την Κέρι, η ιστορία της είναι γνωστή και όποιος έχει παιδιά καταλαβαίνει τι περνάει. Ο δεύτερος ήταν διότι σε όλη του τη ζωή άκουγε ότι μπορεί να είναι ο Μπεν και είχε αρχίσει και ο ίδιος να αμφιβάλει για την ταυτότητά του. Ήθελε να λήξει το θέμα μια για πάντα.

Μου είπε επίσης ότι επειδή ο ίδιος είναι πολύ μαυρισμένος γιατί περνά τις μέρες του στην ύπαιθρο και ανοικτούς χώρους, η γυναίκα του πολύ μελαχροινή και τα παδιά τους κατάξανθα, τους σταματούν τακτικά στο δρόμο και τους πηγαίνουν στο τμήμα για να βεβαιωθούν ότι τα παιδιά είναι όντως δικά τους.

Στη συνέχεια πήρα την αστυνομία τηλέφωνο ώστε η λήψη DNA να γίνει εκεί, επισήμως. Η αστυνομία πήρε τον άνθρωπο τηλέφωνο και του ζήτησε να έρθει στο τμήμα. Η Κέρι είχε φέρει μαζί της τα σύνεργα για να γίνει το τεστ -της τα είχε δώσει το τοπικό της αστυνομικό τμήμα στην Αγγλία- αλλά ήταν πολύ νευρική για να το κάνει και μου ζήτησε να το κάνω εγώ. Πριν μπει το παιδί άρχισε να τρέμει σύγκορμη. Όταν μπήκε τον αγκάλιασε και τον ευχαρίστησε που δέχθηκε να κάνει το τέστ. Ήταν πολύ απλό, έβαλα μια μπατονέτα στο στόμα του για να πάρω σάλιο, την ακούμπησα στο μάγουλο και στη συνέχεια την έβαλα σε ένα πλαστικό δοχείο και το σφράγισα και το έδωσα πίσω στη μητέρα. Μετά το τέλος η Κέρι ξέσπασε σε κλάματα και για να πω την αλήθεια και εγώ έκλαψα κατά τη διάρκεια της παραμονής μας στην πόλη. Είναι γενικά πολύ φορτισμένη η ατμόσφαιρα κάθε φορά που υπάρχει έστω και η ελάχιστη πιθανότητα να βρεθεί ο Μπεν. Είναι φορτισμένη η οικογένειά του, αλλά και ο άνθρωπος που εμπλέκεται και που ίσως να είναι ο Μπεν. Αν το αποτέλεσμα βγει θετικό κάποιος που μεγάλωσε θεωρώντας σίγουρη την ταυτότητά του, θα δει το αφήγημα της ζωής του να ανατρέπεται, θα γίνει το καημένο παιδί που το πήρανε από τους γονείς του και το μεγάλωσαν οι «απαγωγείς» του.

Μερικές μέρες μετά πήρα το παιδί από τα Γιάννενα τηλέφωνο για να του πω ότι δεν είναι ο Μπεν. Δεν κατάλαβα εάν ηρέμησε ή απογοητεύτηκε. Ήταν τόσο ευγενής και έδειξε τόση μεγαλοψυχία που πιστεύω ότι οποιοσδήποτε θα ήταν περήφανος να τον έχει γιο του.

Έχω μιλήσει και σε δυο-τρεις ντετέκτιβ, ζητώντας τα φώτα τους. Ένας από αυτούς μου έστειλε αφιλοκερδώς μέσα σε λίγες ώρες στο κινητό μια φωτογραφία ταυτότητας ενός ανθρώπου τον οποίο αναζητούσαμε για να δούμε αν είναι ο χαμένος Μπεν. Την έστειλα σε συναδέλφους στην Αγγλία όπου έγινε σύγκριση με φωτογραφίες του Μπεν από την παιδική του ηλικία. Για άλλη μια φορά είχαμε το λάθος άτομο.

Την περασμένη εβδομάδα, για πρώτη φορά επικοινώνησε με την εκπομπή της Νικολούλη ένας νεαρός που πιστεύει ότι είναι ο Μπεν. Αυτό ήταν κάτι στο οποίο, όσοι ψάχνουμε αυτή την υπόθεση είχαμε εναποθέσει τις ελπίδες μας, ότι δηλαδή ο πραγματικός Μπεν -αν ζει ακόμα- κάποια στιγμή θα αναζητήσει ο ίδιος να μάθει ποιος είναι. Οι πρώτες ενδείξεις δεν είναι θετικές αλλά, μέχρι να βεβαιωθούμε, έστω και στο πίσω μέρος του μυαλού μου δεν το αποκλείω εντελώς.

Η αλήθεια είναι ότι στο παρελθόν έχω απογοητευτεί πολλές φορές με αυτή την υπόθεση και θα τα είχα παρατήσει αν κάθε λίγο και λιγάκι δεν ανέκυπτε κάποια νέα πληροφορία. Η πικρή αλήθεια πάντως είναι ότι 24 χρόνια μετά, δεν ξέρουμε τίποτα περισσότερο απ' όσα γνωρίζαμε εκείνο το απόγευμα του Ιουλίου του 1991.