Οι Γυναίκες Σέρφερ του Μαρόκο

Η Randa El Amraoui είναι μια 31χρονη καθηγήτρια γλώσσας και επικοινωνίας. Τα μαλλιά της είναι ακόμα βρεγμένα ενώ ακουμπάει σε ένα πλαστικό τραπέζι, κουβεντιάζοντας κάτω από τις ομπρέλες του τοπικού συλλόγου σερφ. Η El Amraoui κάνει σερφ εδώ και οκτώ χρόνια. «Ήταν ένα παιδικό μου όνειρο, από τότε που είδα για πρώτη φορά τις γυναίκες σέρφερ της Χαβάης στο Disney Channel», αστειεύεται.

Το Μαρόκο διαθέτει μια τεράστια ακτογραμμή μήκους 3.600 χιλιομέτρων και τα τελευταία χρόνια έχει κερδίσει τη φήμη του ιδανικού προορισμού για σέρφινγκ. Το συγκεκριμένο άθλημα απευθυνόταν για χρόνια στο αντρικό κοινό, όμως πλέον προσελκύει αρκετές γυναίκες, ειδικά τα τελευταία πέντε χρόνια, σύμφωνα με τον Chadi Lahrioui, πρωταθλητή σέρφινγκ στο Μαρόκο και την Αφρική και διευθυντή ενός συλλόγου σερφ στην παραλία Oudayas. Η El Amraoui θεωρεί ότι το άθλημα έχει γίνει πιο δημοφιλές στη χώρα χάρη στις αναρτήσεις στο Instagram που δείχνουν ξένες και ντόπιες γυναίκες σέρφερ να δαμάζουν τα κύματα.

Η Zainab Rabbaa, 24 ετών, από το Μεκνές, ασχολούνταν ανέκαθεν με τον αθλητισμό. Κολυμπούσε και έπαιζε ποδόσφαιρο για χρόνια και ανακάλυψε το σερφ όταν μετακόμισε στο Ραμπάτ για να κάνει το διδακτορικό της στις εφαρμοσμένες τέχνες. «Πραγματικά κόλλησα την πρώτη φορά», λέει. «Μου το πρότεινε ένας φίλος μου». Έκτοτε προπονείται κάθε εβδομάδα. Το επόμενο βήμα της: διακοπές στο Taghazout, ένα παραθαλάσσιο θέρετρο στο νότιο Μαρόκο γνωστό για τα κύματα του.  

Αν και το άθλημα γίνεται όλο και πιο δημοφιλές στις γυναίκες, συχνά, το να είσαι γυναίκα σε μια παραλία στο Μαρόκο δεν είναι εύκολο. «Όταν πηγαίνω μόνο με μια φίλη μου, μερικές φορές συναντάμε εχθρικούς ανθρώπους», λέει η Rabaa. «Αν όμως πάω με κάποιον άντρα, όλα είναι καλά».

Ωστόσο, μόλις φορέσει τη στολή της, αυτή η δυναμική συνήθως αλλάζει. «Όταν οι άνθρωποι σε βλέπουν με σανίδα του σερφ, δεν σε πλησιάζουν, δεν υπάρχει πλέον σεξουαλική παρενόχληση», προσθέτει η El Amraoui. «Είτε θεωρούν ότι είσαι πλούσια και ανήκεις σε έναν από τους συλλόγους της περιοχής, είτε υποθέτουν ότι βρίσκεσαι εκεί μόνο για να προπονηθείς και όχι για να φλερτάρεις». 

Τα περιστασιακά βλέμματα αποδοκιμασίας δεν είναι το μοναδικό πράγμα που προβληματίζει τις γυναίκες σέρφερ. Οι οικογένειές τους συχνά ανησυχούν ότι το άθλημα είναι πολύ επικίνδυνο για τις ίδιες. «Στην αρχή, η οικογένειά μου ήταν εντελώς αντίθετη με αυτό γιατί φοβόταν το νερό», θυμάται η El Amraoui.

Η Rabbaa χρειάστηκε να συζητήσει πολύ με την οικογένειά της για να κάνει σερφ. «Οι γονείς των κοριτσιών που δεν έχουν φύγει ποτέ μόνα τους από το σπίτι ή δεν έχουν ταξιδέψει στο εσωτερικό της χώρας είναι συχνά πολύ φοβισμένοι», λέει. Ωστόσο η οικογένειά της δεν προσπάθησε ποτέ να τη σταματήσει, επειδή ήταν πολύ ανεξάρτητη από όταν ήταν μικρή. «Ήθελα να βγαίνω μόνη μου από μικρή», λέει με περηφάνεια. «Έκανα το πρώτο μου ταξίδι στα 20. Πήγα στην παραλία, επομένως το συνήθισαν». Εξάλλου, οι οικογένειες «φοβούνται περισσότερο τους άντρες παρά τα κύματα», προσθέτει.

Η Ines Tebbai είναι ένα 17χρονο ανερχόμενο αστέρι ανάμεσα στους επαγγελματίες σέρφερ του Μαρόκου. Τη συνάντησα στο διαμέρισμα της οικογένειάς της στην Καζαμπλάνκα, μόλις μερικές εκατοντάδες μέτρα από τη θάλασσα. Στο σαλόνι υπήρχαν πολλές σανίδες του σερφ και στα ράφια δεκάδες μετάλλια και τρόπαια. Η Tebbai είναι μαθήτρια λυκείου, αλλά έχει γραφτεί σε ένα πρόγραμμα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης. Σε δύο χρόνια, θα ταξιδέψει για σπουδές στα Κανάρια Νησιά, στην Ισπανία. «Αν πάω στο εξωτερικό, θα βγάλω κάρτα διαμονής, θα ταξιδέψω σε όλη την Ευρώπη και θα γίνω πιο έμπειρη», λέει γεμάτη αισιοδοξία. «Μπορεί να γνωρίσω διεθνούς φήμης σέρφερ και ίσως να βρω περισσότερες ευκαιρίες».

Η Tebbai εκπροσωπεί ήδη το Μαρόκο σε αγώνες, όπως και η μεγαλύτερη αδερφή της, η Lilias, η οποία είναι μία από τις τρεις γυναίκες σέρφερς του Μαρόκο που αγωνίζονται σε παγκόσμιο επίπεδο. «Είναι δύσκολο να τη νικήσεις», αστειεύεται. Παρά το νεαρό της ηλικίας της, η Tebbai έχει ήδη συμμετάσχει στο Μαροκινό, το Ευρωπαϊκό και το Αφρικανικό πρωτάθλημα, ακολουθώντας τα βήματα της Fatima Zahra Berrada, της πρώτης Μαροκινής γυναίκας σέρφερ που έλαβε μέρος σε διεθνείς αγώνες το 1996.

Στο επίπεδο της Tebbai, η προπόνηση προφανώς απαιτεί χρόνο και χρήματα. Ακόμη και σε ερασιτεχνικό επίπεδο, το άθλημα δεν είναι προσιτό για τους περισσότερους Μαροκινούς. Αυτή τη στιγμή, η χώρα βρίσκεται στη μέση μιας οικονομικής κρίσης που επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό την αγοραστική δύναμη των ανθρώπων, ενώ η φτώχεια και οι κοινωνικές ανισότητες αυξάνονται διαρκώς. Μια καινούργια σανίδα του σερφ κοστίζει περίπου 5.000 ντιρχάμ (450 ευρώ) και μια μεταχειρισμένη 2.000 ντιρχάμ (180 ευρώ). Στο Μαρόκο, ο κατώτατος μισθός είναι μόλις 2.769 ντιρχάμ, ή 250 ευρώ. Ορισμένοι τυχεροί μπορεί να βρουν κάποια σανίδα που άφησαν πίσω τους οι τουρίστες, αλλά αυτό είναι σπάνιο.

Οι άνθρωποι που θέλουν πραγματικά να ασχοληθούν με το σερφ αλλά δεν διαθέτουν τα μέσα για να το κάνουν, συχνά βασίζονται στην κοινότητα για να τους βοηθήσει. «Μερικοί είναι πολύ καλοί σε αυτό, αλλά έχουν παλιές και κατεστραμμένες σανίδες», λέει η El Amraoui. Στην Oudayas, οι σέρφερ συχνά μοιράζονται τα ίδια ρούχα ή αναζητούν τρόπους ώστε να πληρώσουν αργότερα για εξοπλισμό. Η El Amraoui πιστεύει ότι το σύστημα λειτουργεί καλύτερα για τα αγόρια, καθώς είναι πιο δικτυωμένα.

Εκτός όμως από το κόστος, οι καλύτερες παραλίες για σερφ στο Μαρόκο –η Ραμπάτ, η Καζαμπλάνκα, η Mehdia και η Oualidia– συχνά δεν είναι εύκολα προσβάσιμες για όσους ζουν σε άλλα τμήματα της χώρας. Επιπλέον, για πολλές Μαροκινές, το να ξέρουν κολύμπι αποτελεί προνόμιο. «Παντού στον κόσμο, συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας, το κοινωνικό χάσμα στην κολύμβηση παραμένει στενά συνδεδεμένο με κοινωνικούς παράγοντες», εξηγεί η Meriam Cheikh, μια ανθρωπολόγος που μελετά τις αποκλίσεις ανάμεσα στους νέους που ανήκουν στην κατώτερη κοινωνική τάξη στο Μαρόκο. «Τα αγόρια, από την άλλη πλευρά, είναι πιο πιθανό να μάθουν μόνα τους λόγω της σωματοδομής τους».

Αν και οι γυναίκες σε πόλεις όπως το Ραμπάτ ενδιαφέρονται όλο και περισσότερο για το σερφ, το άθλημα παραμένει σχεδόν αποκλειστικά ανδρικό. Η Cheikh λέει ότι όσοι επιλέγουν να συμμετάσχουν, συχνά παρακινούνται από την επιθυμία να κάνουν παρέα με άντρες, αδέρφια ή ξαδέρφια, αντί να ακολουθούν τα παραδοσιακά πρότυπα του φύλου τους.

Το σερφ ουσιαστικά αποτελεί ένα είδος υποκουλτούρας στο Μαρόκο, όπου αθλήματα όπως το ποδόσφαιρο, το χάντμπολ, ο στίβος και το μπάσκετ είναι πολύ πιο δημοφιλή. Σε αυτόν τον υδάτινο μικρόκοσμο, οι γυναίκες που ανεβαίνουν στη σανίδα δεν θεωρούνται εκκεντρικές, αντίθετα, συναντούν ένα «θετικό κλίμα», εξηγεί η Cheikh, «επειδή είναι ένα άθλημα που τα κορίτσια το κάνουν για τον εαυτό τους». 

Η El Amraoui λέει ότι κάνει σερφ σχεδόν μόνο με άνδρες και ότι την ενθαρρύνουν πολύ. «Υπάρχει ένα σημείο όπου κάνουν σερφ μόνο όσοι είναι πολύ καλοί», προσθέτει. «Όταν πάω εκεί, τα αγόρια είναι πολύ υποστηρικτικά – χαίρονται που βλέπουν τουλάχιστον ένα κορίτσι. Τα κορίτσια εδώ μπορούν να μετρηθούν στα δάχτυλα του ενός χεριού. Τα αγόρια είναι πραγματικοί φίλοι μου».

Η Royal Maroccan Surfing Federation (FRMS) προσπαθεί από την πλευρά της να ενθαρρύνει περισσότερες γυναίκες να ασχοληθούν με το άθλημα. Το 2016 διοργάνωσε τον πρώτο διεθνή διαγωνισμό που έγινε στο Μαρόκο, ο οποίος περιελάμβανε και κατηγορία γυναικών. Αλλά, στο τέλος της ημέρας, «μόνο τρεις διαγωνιζόμαστε διεθνώς για να εκπροσωπήσουμε το Μαρόκο» λέει η Tebbai. «Και αν κάποια από εμάς τραυματιστεί, θα πρέπει να υπάρχουν περισσότερα κορίτσια για να δείξουν ότι η παρουσία μας δεν ήταν απλώς θέμα τύχης».

Τον Μάρτιο του 2023 πραγματοποιήθηκαν οι πρώτοι Αφρικανικοί Αγώνες Σέρφινγκ στο Taghazout, όπου συμμετείχαν για πρώτη φορά αθλητές αποκλειστικά από αφρικανικές χώρες, όπως η Σενεγάλη, το Πράσινο Ακρωτήριο, η Ακτή Ελεφαντοστού, η Μαδαγασκάρη, ο Μαυρίκιος, η Μπουρκίνα Φάσο, η Δημοκρατία του Κονγκό και το Μαρόκο. Η Tebbai ήρθε πρώτη στην κατηγορία κάτω των 18 ετών και στη δεύτερη θέση στις γυναίκες, πίσω από την αδελφή της, τη Lilias.

Σύμφωνα με την Cheikh, το σερφ είναι μόνο μία από τις εκδηλώσεις της «αυξανόμενης έμφασης στην ατομικότητα στο Μαρόκο». Είναι μια τάση που εντοπίζεται και στους skateboarders, τους καλλιτέχνες αλλά και σε άλλες υποκουλτούρες της χώρας. «Συχνά υπάρχει η εντύπωση ότι οι νέοι στον αραβικό κόσμο είναι μια ενιαία ομάδα με κοινές αξίες και κανόνες», λέει. «Είναι σημαντικό να δείξουμε ότι υπάρχουν πολλοί τρόποι να είσαι νέος στον αραβικό κόσμο και το να ασχολείσαι με τον αθλητισμό είναι ένας από αυτούς».

Περισσότερα από το VICE

Μια Ωδή στο Θρυλικό Skate Park της Γλυφάδας (από Έναν Νότιο)

Ματωμένα MacBook και Μετρητά: Μέσα στους Βίαιους Server του Discord Όπου Νέοι Φλεξάρουν τα Εγκλήματά

Περιπέτεια ή Poverty Porn; Εταιρεία Χρεώνει 4.000 Δολάρια για Πεζοπορία σε Μεταναστευτική Διαδρομή

Ακολουθήστε το VICE σε Facebook, Instagram και Twitter.