Το «Νέο» Ιράν Αντιστέκεται για Πρώτη Φορά στην Αστυνομία Ηθικής

Οι νέοι στο Ιράν αντιδρούν άνευ προηγουμένου στην αστυνομία ηθικής της χώρας, η οποία σπέρνει τον φόβο, αφότου μια νεαρή γυναίκα βρήκε τον θάνατο όταν συνελήφθη επειδή δεν φορούσε σωστά το χιτζάμπ της. Τουλάχιστον επτά άτομα έχασαν τη ζωή τους στις διαδηλώσεις και εκατοντάδες τραυματίστηκαν και συνελήφθησαν κατά τη διάρκεια των συγκρούσεων με τις δυνάμεις καταστολής τις τελευταίες ημέρες.

Οι διαδηλώσεις αποτελούν πονοκέφαλο για τη σκληροπυρηνική ηγεσία της χώρας, καθώς οι νέοι δείχνουν ότι δεν πρόκειται να ανεχτούν τις καταπιέσεις που, εν πολλοίς, οι γονείς τους θεωρούσαν δεδομένες.  Τις τελευταίες ημέρες, σε πόλεις σε όλο το Ιράν οι νέοι έχουν βγει στους δρόμους και νεαρές γυναίκες συγκεντρώνονται και βάζουν φωτιά στα μαντίλια τους, κόβουν τα μαλλιά τους μπροστά στα πλήθη και χορεύουν στους δρόμους. Μετά την Ισλαμική Επανάσταση του 1979 οι γυναίκες υποχρεούνται διά νόμου να καλύπτουν το κεφάλι τους.

Οι διαδηλώσεις ξεκίνησαν ως αντίδραση για τον θάνατο της Mahsa Amini, μιας 22χρονης γυναίκας που έχασε τη ζωή της στην Τεχεράνη όταν τη συνέλαβε η περίπολος της αστυνομίας ηθικής, γνωστή ως Ershad. Η αστυνομία λέει ότι πέθανε από καρδιακή προσβολή σε μια συνεδρία «επανεκπαίδευσης» ενώ κρατούνταν, αλλά οι φωτογραφίες της από το νοσοκομείο στηρίζουν τους ισχυρισμούς της οικογένειάς της ότι υπέστη τραύμα στο κεφάλι. Τελευταία φορά την είδε ο αδελφός της την περασμένη Τρίτη όταν τη συνέλαβαν με άλλες γυναίκες και την έβαλαν σε ένα αστυνομικό βαν.

Η μονάδα της Ershad, αποτελούμενη από αστυνομικούς που κυκλοφορούν με βαν, συλλαμβάνει γυναίκες που θεωρούνται άσεμνα ντυμένες. Ο σκληροπυρηνικός πρόεδρος Ibrahim Raisi έχει πάρει σκληρά μέτρα ενάντια στην «αντι-ισλαμική συμπεριφορά» και επί της προεδρίας του υπάρχουν περισσότερα σημεία ελέγχου της Eshrad. Μοιράζουν τιμωρίες που κυμαίνονται από μια μικρή περίοδο κράτησης στη φυλακή και μαστιγώματα για κατά συρροή παραβάτιδες.

Στο Ιράν έχουν γίνει πολλές διαδηλώσεις τα τελευταία χρόνια, που πυροδοτούνται κυρίως από την οικονομική δυσπραγία, αλλά το τελευταίο κύμα  αφορά αποκλειστικά την αστυνομική βία ενάντια στις γυναίκες. Η κλίμακα αυτών των διαδηλώσεων είναι άνευ προηγουμένου και δείχνει το επίπεδο μαζικής δυσαρέσκειας στους νέους, που συνήθως παραβλέπουν τις αρχές και τους αυστηρούς ισλαμικούς κανόνες της χώρας. Αυτές οι διαδηλώσεις αποτελούν πρόκληση για το μέλλον του καθεστώτος.

Σχολιαστές λένε ότι οι διαδηλώσεις δείχνουν πόσο επικίνδυνα απουσία επαφής υπάρχει ανάμεσα στην ελίτ και τη νεολαία της χώρας. Ο εξόριστος δημοσιογράφος Reza Haghighatnejad έγραψε ότι η σιωπή του ανώτατου ηγέτη Αγιατολάχ Ali Khamenei πάνω στο θέμα δείχνει ότι δεν έχει ξυπνήσει ακόμα. Έγραψε «Κοιμήσου γέρο, οι νέοι είναι ξύπνιοι».

Στο Ιράν η κυβέρνηση ελέγχει τα πάντα, από τα ΜΜΕ μέχρι τις οργανώσεις δικαιωμάτων. Οι δυνάμεις ασφαλείας είναι διαβόητες για τη βία που ασκούν σε όσους βγαίνουν να διαδηλώσουν, και έτσι είναι σχεδόν αδύνατον να υπάρξει κίνημα διαμαρτυρίας ή γνήσια αντιπολίτευση. 

Ο Raisi φέρεται να μίλησε με την οικογένεια της Amini και ζήτησε να γίνει έρευνα για τον θάνατο της νεαρής γυναίκας, αλλά μέχρι στιγμής οι ανώτεροι του ιρανικού καθεστώτος έχουν τηρήσει σιγή ιχθύος.

Ο Raisi, μιλώντας στην ετήσια συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη τη Δευτέρα, κατηγόρησε τις δυτικές χώρες για double standard στα ανθρώπινα δικαιώματα και είπε ότι ο Καναδάς έχει σκοτώσει δεκάδες αθώες γυναίκες, αναφερόμενος σε αυτόχθονες πληθυσμούς.

Ο Joe Biden, πρόεδρος των ΗΠΑ, αναφέρθηκε στον θάνατο της Amini μετά την ομιλία του Raisi και είπε: «Σήμερα στεκόμαστε πλάι στους γενναίους πολίτες και τις γενναίες γυναίκες του Ιράν, που αυτή τη στιγμή διαδηλώνουν ενάντια στην κυβέρνηση για να διασφαλίσουν τα βασικά τους δικαιώματα».

Παρά τα αυστηρά μέτρα που έχουν ληφθεί από τις Αρχές ενάντια στις γυναίκες, πάντα υπήρχαν τρόποι να παρακάμψεις τους κανόνες τους χιτζάμπ. Οι γυναίκες είναι αναγκασμένες να φοράνε μαντίλα και να καλύπτουν τα ρούχα τους μέχρι το γόνατο, αλλά πολλές φορές φορούν στενά τζιν και καλύπτουν λίγο τα μαλλιά τους.

Το γεγονός ότι στις διαδηλώσεις υπάρχουν και άνδρες εκτός από γυναίκες  δείχνει την ορμή που υπάρχει. Βίντεο που κυκλοφορούν στα social media δείχνουν μια ομάδα μασκοφόρων αντρών να επιτεθούν αιφνιδιαστικά σε έναν αστυνομικό της ομάδας καταστολής που κρατούσε ένα τέιζερ και ένα γκλομπ. Αυτό συνέβη παρόλο που μπορεί να καταδικαστείς σε θάνατο αν αντισταθείς σε αστυνομικό στο Ιράν. 

Η καμπάνια του Raisi να εντείνει τις περιπολίες της Ershad έρχεται τη στιγμή που οι κληρικοί της χώρας παραπονιούνται ότι οι νέοι αψηφούν τους ισλαμικούς κανόνες της χώρας.

Οι διαδηλώσεις μετά τον θάνατο της Amini δείχνουν πόσο αντιδημοφιλείς είναι οι πολιτικές του Raisi στους νέους του Ιράν, αλλά η αστυνομία δεν αφήνει τις διαμαρτυρίες αναπάντητες. Ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων λένε ότι η αστυνομία άνοιξε πυρ ενάντια στους διαδηλωτές στα δυτικά μέρη της χώρας, σκοτώνοντας και τραυματίζοντας πολίτες.

Η αστυνομία στην Τεχεράνη κυκλοφόρησε ένα απόσπασμα από βίντεο κάμερας κλειστού κυκλώματος μέσα από το τμήμα που δείχνει τη στιγμή της κατάρρευσης της Amini, αλλά σύμφωνα με ρεπορτάζ οι αστυνομικοί την έσπρωξαν όταν τη συνέλαβαν, της χτύπησαν το κεφάλι με ένα γκλομπ και μετά της χτύπησα το κεφάλι σε αυτοκίνητο.

Σε συνέντευξη Τύπου η αστυνομία κατηγόρησε την Amini επειδή δεν είχε καλυμμένο σωστά το κεφάλι της, αλλά αυτό δεν μείωσε τον θυμό ενάντια στα αυστηρά μέτρα και την παρενόχληση που υφίστανται οι Ιρανές κάθε μέρα.

Αντί να αναγνωρίσει το αίσθημα που επικρατεί στη χώρα, ιδίως ανάμεσα στους νέους, η Ιρανική Αστυνομία κατηγορεί τους «εχθρούς της» για τις μαζικές διαδηλώσεις, όπως τις κουρδικές αυτονομιστικές ομάδες στο δυτικό τμήμα της χώρας, όπου έχουν γίνει τεράστιες διαδηλώσεις τις τελευταίες μέρες. Όμως κάποιες ομάδες που συγκρούονται με την αστυνομία είναι παραδοσιακά προπύργιο των σκληροπυρηνικών Σιιτών που υποστηρίζουν την κυβέρνηση.

Η Hengaw, νορβηγική οργάνωση που παρακολουθεί τα ανθρώπινα δικαιώματα στο Ιράν, λέει ότι επτά άτομα έχασαν τη ζωή τους και 450 τραυματίστηκαν από την αρχή των διαδηλώσεων. Η οργάνωση ισχυρίζεται επίσης ότι πολλοί άνθρωποι που έχουν τραυματιστεί στις διαδηλώσεις δεν έχουν πάει σε ιατρικά κέντρα από φόβο μη συλληφθούν. 

H Nada al-Nashif, Επίτροπος Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών λέει ότι έχει λάβει αριθμό βίντεο και αποσπασμάτων βίαιης αντιμετώπισης από την αστυνομία προς τις γυναίκες.

«Οι Αρχές πρέπει να σταματήσουν να στοχοποιούν, να παρενοχλούν και να συλλαμβάνουν τις γυναίκες που δεν υπακούνε τους κανόνες του χιτζάμπ», συμπλήρωσε με δήλωση.

Η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών έχει εκφράσει ανησυχίες σε δήλωσή της για την πρόσφατη καταστολή ενάντια σε γυναίκες στο Ιράν. Η εκπρόσωπος του γραφείου Τύπου δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών στη Γενεύη, Ravina Shamdasani, λέει ότι τα Ηνωμένα Έθνη προβληματίστηκαν με τη βίαιη καταστολή ενάντια στους διαδηλωτές. 

«Το συμπέρασμα είναι ότι αυτοί οι κανόνες δεν θα έπρεπε να υπάρχουν. Οι γυναίκες δεν πρέπει να τιμωρούνται για το τι φοράνε», λέει. 

«Οι γυναίκες που αψηφούν  αυτούς τους κανόνες δεν πρέπει να παρενοχλούνται, δεν πρέπει να υπόκεινται σε βία και πρέπει να γίνεται δίκαιη έρευνα», συμπλήρωσε σε δήλωση που δημοσιεύτηκε την Τρίτη.

Περισσότερα από το VICE

«Το Βλέπουν σαν Φετίχ, Λες και Είμαι Κάποιο Sex Toy» - Δύο Bi Άτομα Μιλούν για τη Ζωή τους

Khay Be: Το “Pyro” Album, η Ζωή στην Αγγλία και το West Coast Rap

Η Βίαιη και Ρατσιστική Ιστορία των Μονάδων Κ-9

Ακολουθήστε το VICE σε Facebook, Instagram και Twitter.