Η Ενεργειακή Επανάσταση της Ουρουγουάης

Σαν να μην ήταν αρκετά προοδευτική η νομιμοποίηση της μαριχουάνας στην Ουρουγουάη, συγκριτικά με τον υπόλοιπο κόσμο, το μικρό νοτιοαμερικανικό έθνος ετοιμάζεται για μια νέα επαναστατική κίνηση: Την ενεργειακή ανεξαρτησία.

Ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη μια προσπάθεια για την κατασκευή αιολικών πάρκων, ενώ ο ιδιωτικός και δημόσιος τομέας της Ουρουγουάης επενδύει σημαντικά σε εναλλακτικές μορφές ενέργειας, έτσι ώστε να παραχθεί ηλεκτρική ενέργεια που δεν εξαρτάται από το πετρέλαιο. Οι αλλαγές έχουν ήδη μειώσει το ενεργειακό κόστος για τους καταναλωτές.

Σε μια συνέντευξη του VICE News με τον Ramon Mendez, διευθυντή της Επιχείρησης Ενέργειας της Ουρουγουάης, είπε ότι το 84% της ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας το 2013, παραγόταν από φυσικές πηγές ενέργειας όπως είναι ο άνεμος, το νερό και τα γεωργικά απόβλητα.

Αποτέλεσμα όλου αυτού είναι η χώρα να καταφέρει να μειώσει τους λογαριασμούς του ηλεκτρικού κατά 5,5%, από τον Ιούλιο που πέρασε. Οι αρχές έχουν υποσχεθεί ότι επίκεινται και νέες μειώσεις.

«Η Ουρουγουάη δεν θα χρησιμοποιήσει ποτέ ξανά πετρέλαιο για την παραγωγή ηλεκτρισμού» είπε ο Mendez στο VICE News. Η πρόοδος οφείλεται κατά κύριο λόγο σε μια πηγή ενέργειας που οι Ουρουγουανοί έχουν σε αφθονία, τον άνεμο.

Η ως επί το πλείστον επίπεδη χώρα των 3,3 εκατομμυρίων κατοίκων πλήττεται συνεχώς από ισχυρούς ανέμους,  που είναι το αποτέλεσμα της σύγκρουσης της τροπικής ζέστης από τα δάση του Αμαζονίου, βόρεια της Ουρουγουάης, με τις ψυχρές ανεμοθύελλες από την Ανταρκτική προς τα νότια. Πριν από επτά χρόνια, η χώρα αποφάσισε ότι θα ήταν ο ιδανικός τόπος για να αναπτυχθούν αιολικά πάρκα. Στη συνέχεια, με την υποστήριξη όλων των πολιτικών κομμάτων, επένδυσε 7 δις δολάρια στο πλαίσιο 25ετούς ενεργειακού σχεδίου. Από το 2005 και κάθε χρόνο, η Ουρουγουάη  επενδύει περισσότερο από το 3% του ΑΕΠ της για την μετατροπή του ενεργειακού συστήματός της. Αυτά τα μέτρα έχουν ανάγει τη χώρα σε παγκόσμιο ηγέτη στις επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας σε σχέση με το ΑΕΠ της, σύμφωνα με το Global Status Report, που παρακολουθεί τη βιομηχανία των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Η χώρα έχει διοχετεύσει τμήμα αυτής της επένδυσης σε μια εξελιγμένη ενεργειακή υποδομή που  συνδυάζει αποτελεσματικά την ισχύ της βροχής και του ανέμου, χρησιμοποιώντας ανεμογεννήτριες και αποθηκευμένο νερό σε υδροηλεκτρικά εργοστάσια. Μέχρι το 2016, η αιολική ενέργεια αναμένεται να καλύψει τη ζήτηση της ηλεκτρικής ενέργειας σε εθνικό επίπεδο, προμηθεύοντας τους καταναλωτές με περίπου 1.200 μεγαβάτ ηλεκτρικού.

Επειδή ο άνεμος είναι απρόβλεπτος, υπάρχουν προκλήσεις όταν πρέπει να αποθηκευτεί η παραγόμενη από αυτόν ενέργεια. Το δίκτυο της χώρας θα στραφεί σε υδροηλεκτρικά συστήματα, όπως απαιτείται,  έχοντας πρόσβαση στους αποταμιευτήρες νερού, όταν οι άνεμοι καταλαγιάζουν, εξήγησε ο  Mendez.

Συνολικά, τα επιτεύγματα είναι σημαντικά για μια χώρα χωρίς γνωστά κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου. Η Ουρουγουάη παραδοσιακά εξαρτάται από τις εισαγωγές καυσίμων από γειτονικές χώρες όπως η Αργεντινή. Όμως η οικονομική αστάθεια της Αργεντινής έχει επηρεάσει την αξιοπιστία της ως προμηθευτή και οι υψηλές τιμές του πετρελαίου κάνουν την εξάρτηση από τις εισαγωγές ανεπιθύμητη εξέλιξη.

«Εξαρτόμαστε σε μεγάλο βαθμό από το εισαγόμενο πετρέλαιο» είπε ο Mendez. «Οι τιμές εξαπλασιάστηκαν μέσα σε τέσσερα, πέντε χρόνια. Ήταν μια απαράδεκτη κατάσταση».

Αυτή η εξάρτηση δημιουργεί προβλήματα και στην τσέπη του μέσου Ουρουγουανού. Ο ηλεκτρισμός είναι εξωφρενικά ακριβώς στην Ουρουγουάη επειδή δεν επιδοτείται, όπως για παράδειγμα γίνεται στην Αργεντινή.

Το μέσο μηνιαίο εισόδημα ενός νοικοκυριού στην Ουρουγουάη είναι 1.900 δολάρια, αλλά ο λογαριασμός του ηλεκτρικού μπορεί να είναι πάνω από 200 δολάρια το μήνα – ιδιαίτερα τον χειμώνα.

«Η ενεργειακή ανεξαρτησία στην Ουρουγουάη δεν είναι τόσο ιδεολογία, αλλά οικονομική επιβίωση» είπε ο Mendez, φυσικός και πρώην υπάλληλος της Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας στη Γαλλία, ο οποίος αφιέρωσε χρόνια στο σχεδιασμό του εθνικού ενεργειακού σχεδίου της Ουρουγουάης.

Για να επιτευχθούν οι στόχοι του, ο Mendez είπε ότι η Ουρουγουάη άνοιξε τις πόρτες της  σε ξένες εταιρίες. Τα δυο τρίτα της επένδυσης των 7 δις δολαρίων σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας προέρχονται από δημόσιες-ιδιωτικές κοινοπραξίες. Η κρατική εταιρεία ηλεκτρικής ενέργειας έχει τη στήριξη ειδικών από διάφορες χώρες, όπως Ισπανία, Ιταλία, Γερμανία, Δανία, ΗΠΑ, Κίνα, Ινδία και Γαλλία.

«Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας δημιουργούν και πολλές θέσεις εργασίας στις αγροτικές περιοχές» είπε στο VICE News, ο Hugo Lucas, ειδικός στην Ενέργεια και πρώην μέλος της Διεθνούς Υπηρεσίας Ανανεώσιμης Ενέργειας.

«Παράλληλα με την αγροτοβιομηχανία, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι ένας από τους πλέον υποσχόμενους τομείς στην αγροτική Ουρουγουάη, που είναι μια χώρα με τον περισσότερο πληθυσμό της συγκεντρωμένο στην πρωτεύουσα, το Μοντεβίδεο».

Ωστόσο, ακόμα, η Ουρουγουάη διατηρεί ένα σχέδιο έκτακτης ανάγκης που βασίζεται στο φυσικό αέριο και δεν αποκλείει το πετρέλαιο. Ξένες εταιρίες όπως οι Exxon, BP και Petrobras έχουν ξοδέψει μέχρι τώρα 2 δις δολάρια σε υπεράκτια έρευνα για πετρέλαιο. Στο Punta del Tigre, περίπου 20 μίλια μακριά από το Μοντεβίδεο, η κυβέρνηση σχεδιάζει να ανοίξει ένα νέο εργοστάσιο συνδυασμένου κύκλου -το είδος του εργοστασίου που χρησιμοποιεί μηχανική ενέργεια για να τροφοδοτήσει ηλεκτρικές γεννήτριες- που θα λειτουργεί με εισαγόμενο υγροποιημένο φυσικό αέριο.

Η διάθεση για μια ενεργειακή επανάσταση στην Ουρουγουάη δεν σταματάει εκεί. Τώρα, η χώρα προτίθεται να μετατρέψει το Διεθνές Αεροδρόμιο Carrasco στο πρώτο βιώσιμο αεροδρόμιο του κόσμου. Με κόστος 10 εκατομμυρίων δολαρίων, το αεροδρόμιο θα χρησιμοποιεί ηλιακές και αιολικές γεννήτριες για να τροφοδοτεί με ηλεκτρισμό τις σύγχρονες εγκαταστάσεις.

Η Ουρουγουάη, επιδιώκει επίσης να αλλάξει τον τρόπο που οι κάτοικοί της καταναλώνουν την ενέργεια. Το Μοντεβίδεο δοκιμάζει τα πρώτα ηλεκτρικά ταξί και μέχρι το 2030 η κυβέρνηση σχεδιάζει όλα τα μέσα μεταφοράς να κινούνται με ηλεκτρισμό. Επιχειρήσεις και ιδιοκτήτες ακινήτων που εφαρμόζουν τα μέτρα ενεργειακής απόδοσης για να μειώσουν την κατανάλωση μπορούν επίσης να περιμένουν επιπλέον περικοπές στους λογαριασμούς του ηλεκτρικού, είπε ο Mendez.

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter,  Facebook και Instagram.