Τα Βασανιστήρια στο Μεξικό είναι «Εκτός Ελέγχου» Σύμφωνα με τη Διεθνή Αμνηστία

Μεγάλη είναι η αύξηση των πιθανολογούμενων υποθέσεων βασανιστηρίων στο Μεξικό από τις δυνάμεις ασφαλείας και το στρατό της χώρας, την τελευταία 10ετία. Αυτό τουλάχιστον έδειξε ειδική έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας που εκδόθηκε στις 4 Σεπτεμβρίου.

Η έκθεση, με τίτλο «Εκτός Ελέγχου», λέει ότι η εθνική επιτροπή ανθρωπίνων δικαιωμάτων του Μεξικού έλαβε περισσότερες από 7.000 καταγγελίες από το 2010 έως το 2013. Το 2003, η επιτροπή είχε λάβει 219 αναφορές για υποτιθέμενα βασανιστήρια. Μέχρι το 2013, αυτός ο αριθμός αυξήθηκε στις 1.505 - μια δραματική αύξηση που αντιστοιχεί με τα ακραία επίπεδα βίας τα οποία παρατηρούνται στο Μεξικό από τότε που ο στρατός έχει σταλεί στους δρόμους της χώρας για να πολεμήσει τους λαθρεμπόρους ναρκωτικών.

«Είναι μέσα στο πλαίσιο της μάχης κατά των εμπόρων ναρκωτικών, αλλά νομίζω ότι έχει να κάνει και με μία ευρεία πολιτισμική ανοχή της κακοποίησης» είπε στο VICE News ο διευθυντής της Διεθνούς Αμνηστίας στο Μεξικό, Quiroz. «Ως κοινωνία, θεωρούμε τα βασανιστήρια φυσιολογικά, ως μια κοινή πρακτική».

Παρόλο που μερικές από αυτές τις περιπτώσεις έχουν φθάσει ενώπιον της δικαιοσύνης, μόλις καμιά δεκαριά αξιωματούχοι έχουν καταδικαστεί για βασανιστήρια από μεξικανικό ομοσπονδιακό δικαστήριο την τελευταία 10ετία, αριθμός ασήμαντος σύμφωνα με τη Διεθνής Αμνηστία.

Η οργάνωση συνέλεξε πληροφορίες από κυβερνητικές πηγές, μη κυβερνητικούς οργανισμούς (ΜΚΟ) και καταθέσεις από επιζώντες βασανιστηρίων στο Μεξικό. Όπως λέει χαρακτηριστικά, τα βασανιστήρια χρησιμοποιούνται για να ληφθούν παράνομα ομολογίες που θα εξυπηρετούν την ατζέντα της αστυνομίας ή της κυβέρνησης. Τα θύματα φέρονται να βίωσαν τη στιγμή λίγο πριν από την ασφυξία, σεξουαλική βία, ηλεκτροσόκ και προσομοιώσεις εκτελέσεων. Σύμφωνα με την έκθεση της Αμνηστίας, αυτές οι μέθοδοι χρησιμοποιούνται συχνά από Μεξικανούς αξιωματούχους και οι αρχές τις ανέχονται σε όλες τις βαθμίδες της ιεραρχίας.

Μια τέτοια υπόθεση είναι αυτή του Amilcar Colón, ενός Αφρικανού Γκαριφούνα (μειονότητα) μετανάστη από την Ονδούρα. Ο Colón  κρατήθηκε το 2009 στην Τιχουάνα, καθώς ταξίδευε προς τις ΗΠΑ για να βρει δουλειά, προκειμένου να πληρώσει την αντικαρκινική θεραπεία του γιου του.

Τον Μάρτιο του 2009, ο Colón συνελήφθη από την αστυνομία, που στη συνέχεια πραγματοποίησε έφοδο στο σπίτι του και τον προσήγαγε με την κατηγορία της συμμετοχής του στο οργανωμένο έγκλημα, διακίνηση ναρκωτικών και κατοχή στρατιωτικών όπλων. Συνελήφθη αφού υπέγραψε ομολογία κάτω από συνθήκες που η Διεθνής Αμνηστία θεωρεί ότι είναι βασανιστήρια, ενώ παραμένει σε ομοσπονδιακή φυλακή στο κρατίδιο Ναγιαρίτ.

«Τον έκαναν να υπογράψει κάτι που δεν ήταν αλήθεια» είπε στο VICE News, η Yuli Baltazar σύζυγος του Amilcar Colón. «Ανέφεραν πολύ το χρώμα του δέρματός του».

«Τον αποκάλεσαν «καταραμένο νέγρο”» πρόσθεσε. «Αυτές είναι βαριές λέξεις. Τον μετέτρεψαν σε κλόουν τους».

Ο Colón είπε στη Διεθνή Αμνηστία ότι του έδεναν τα μάτια και τον έδερναν πολλές φορές. Στη συνέχεια τον μετέφεραν σε μια στρατιωτική βάση όπου άκουγε τα ουρλιαχτά άλλων κρατουμένων. Είπε ότι τον εξανάγκασαν να περπατάει με τα γόνατα γυμνός και να γλύφει τις μπότες των άλλων κρατουμένων.

Κάποια στιγμή, κατά τη διάρκεια του μαρτυρίου, ο Colón  λέει ότι τον ανάγκασαν να υπογράψει μια δήλωση, παρουσία εισαγγελέα. Έτσι φέρεται να απέσπασε η αστυνομία την ομολογία του.

«Καμία κυβερνητική υπηρεσία του Μεξικού δεν έκανε προσπάθεια να ενημερώσει την Πρεσβεία της Ονδούρας ότι κρατούσαν πολίτη της» είπε η Baltazar. «Δεν έκαναν τη δουλειά τους».

Η Διεθνής Αμνηστία πιστεύει ότι ο Colón βασανίστηκε λόγω της φυλετικής του ταυτότητας. Και αυτό φάνηκε καλύτερα όταν ζητήθηκε να γίνει ψυχολογική εξέταση προκειμένου να διαπιστωθούν οι επίμονοι ισχυρισμοί του Colón για βασανισμό. Ο εξεταστής αρνήθηκε να ερευνήσει την υπόθεση περαιτέρω επικαλούμενος «πολιτισμικές διαφορές», αναφέρει η έκθεση.

«Οι αρχές δεν μπορούν να συνεχίσουν να κοιτάνε αλλού» είπε στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στην Πόλη του Μεξικού η διευθύντρια της Διεθνούς Αμνηστίας στην Αμερική, Erika Guevara. «Το γεγονός ότι είναι ελάχιστα τα μέτρα που λαμβάνονται για την αποτροπή των βασανιστηρίων και άλλων κακοποιήσεων αποτελεί σαφή ένδειξη ότι η κυβέρνηση δεν προστατεύει τα ανθρώπινα δικαιώματα».

Η Διεθνής Αμνηστία δημοσίευσε 14 συστάσεις που έχουν στόχο τον περιορισμό των βασανιστηρίων στο Μεξικό. Η οργάνωση συστήνει στις αρχές να διατηρούν δημόσια μητρώα των κρατουμένων και να σταματήσουν να χρησιμοποιούν στρατιώτες ως αστυνομικούς.

Η μεξικανική κυβέρνηση έχει πει στο παρελθόν ότι βρίσκεται στο σωστό δρόμο προς την εξάλειψη των βασανιστηρίων. Τον περασμένο Απρίλιο, το μεξικανικό Κογκρέσο ενέκρινε μια σειρά μεταρρυθμίσεων στον στρατιωτικό κώδικα δικαιοσύνης, που θα επιτρέπει να δικάζονται οι στρατιωτικοί στα αστικά δικαστήρια όταν είναι ύποπτοι για το βασανισμό ενός πολίτη.

Ωστόσο παρά τις αλλαγές στους νόμους, οι οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων εκλαμβάνουν υποθέσεις όπως αυτή του Colón ως σαφή ένδειξη ότι τα βασανιστήρια παραμένουν διαδεδομένη πρακτική και τακτική της μεξικανικής κυβέρνησης.

«Απαιτείται η αστυνομία, ο στρατός και οι λειτουργοί να τα εκτελούν, οι γιατροί να τα αξιολογούν, οι δικαστές να μην ακούνε και ένα ολόκληρο σύστημα να τα στηρίζει» είπε η Valeria Moscoso, κοινωνική λειτουργός που ασχολείται με τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter,  Facebook και Instagram.