Ο Ποδηλάτης με τα Tattoo που Θέλει να Αλλάξει την Αθήνα

Με τον Χάρη Σκαφτούρο, ιδρυτή της BondEx, της εταιρείας courier που αντί για μηχανάκια χρησιμοποιεί ποδήλατα, μίλησα ακούγοντας ελληνική hip-hop στον νέο χώρο της εταιρείας του, που βρίσκεται στην οδό Μελανθίου. Ο χώρος αυτός (ο όρος γραφεία είναι πολύ επίσημος για κάτι τόσο χρωματιστό) είναι βαμμένος μισός γαλάζιος και μισός κίτρινος, σαν μια περίεργη Cruella De Ville. Αυτά είναι τα επίσημα χρώματα της BondEx, μετά το redesign του brand που έγινε το καλοκαίρι.

Ο Χάρης είναι ένας 37άρης με πολλά tattoos. Αυτοχαρακτηρίστηκε ως ένας free will fighter από το διάστημα, ο οποίος δέχεται τα αρνητικά σχόλια, καθώς αναγνωρίζει ότι αυτό που κάνει δεν είναι για τον καθένα. Έχει κάνει το ποδήλατο επάγγελμα και θέλει να αλλάξει πολλά πράγματα γύρω του. Και όσο παράξενο κι αν είναι, όντως προσπαθεί να το κάνει, αντί να το συζητάει μόνο.

Όταν πήγα να τον συναντήσω, ήξερα ότι ήθελα να τον ρωτήσω για την BondEx,. Επίσης ήθελα να μάθω για την μετάλλαξη του στενού της Μελανθίου, από στέκι τοξικομανών, σε ποδηλατόστενο. Αυτό όμως που με κέρδισε περισσότερο, τελικά,  ήταν ο τρόπος που αντιλαμβάνεται την ελληνική πραγματικότητα.

Η έναρξη κάτι διαφορετικού και άγνωστου ποτέ δεν είναι εύκολη. Για τους πρώτους δέκα μήνες, όταν ξεκίνησε την εταιρεία το 2009, ο Χάρης και οι αρχικοί του συνεργάτες, δούλευαν για το τίποτα. «Ήμασταν ευχαριστημένοι, όμως. Και εγώ είχα λιγότερα πράγματα στο κεφάλι μου, απ’ ότι εχω τώρα. Μπορεί να γύρναγα και να μην είχα τίποτα. Τίποτα απολύτως. Έχω κοιμηθεί οπού να 'ναι, αλλά ήμουν πολύ γεμάτος, είχα κάνει όλα τα χιλιόμετρα μέσα στην μέρα, ήξερα ότι προχωράει αυτό το πράγμα. Ένιωθα ότι ήμουν εκεί που έπρεπε. Άμα νιώθεις ότι είσαι στο σωστό μέρος, όλα τα προβλήματα δεν είναι πραγματικά. Και αυτό είναι που μας κρατάει ακόμα και πηγαίνουμε».

Η Οδός Μελανθίου, είναι ένα πρώην στέκι τοξικομανών. Σήμερα, όταν περνάς από εκεί, ο δρομάκος, σου δίνει μια υπέροχη αίσθηση ενεργητικότητας, αισιοδοξίας και ζωής. Σε αυτό το απειροελάχιστο στενό έχει συγκεντρωθεί η πλειοψηφία της urban ποδηλατικής σκηνής της Αθήνας. Εκεί λειτουργούν αυτή την στιγμή το VCA, ένα μαγαζί που πουλάει και επισκευάζει ποδήλατα, το Handle Bar, ποδηλατοκαφετέρια,  όπου βρίσκεις τα πάντα, από ωραίο καφέ μέχρι υγιεινά vegan πιάτα και η BondEx. Όλη αυτή η αλλαγή ξεκίνησε με το άνοιγμα του VCA.

Όταν ο Gareth Jones, manager του VCA, έστησε το μαγαζί, πάρθηκε συγχρόνως η απόφαση, αυτή η γειτονιά, να γίνει ποδηλατογειτονιά. Σιγά- σιγά, συσπειρώθηκε κόσμος και έβαλαν όλοι από ένα χεράκι. Αυτό είναι κάτι, που ακόμα και αν δεν είσαι υπέρ της φάσης του ποδήλατου, οφείλεις να αναγνωρίσεις στα παιδιά. Από την αρχή ήταν πρεσβευτές της υποστήριξης και της αλληλοβοήθειας για να φτάσουν την σκηνή εκεί που την θέλουν. «Η Μελανθίου έγινε η φωλιά της φάσης του fix και όχι μόνο». Επικρατεί μια πιο urban κατάσταση. Είναι όλοι νέοι, κάνουνε το ποδήλατο τους, αλλά όλα αυτά κάτω από τις συνθήκες αλητείας του κέντρου.

Με την πρωτοβουλία και την βοήθεια του Gareth, ο δρόμος αυτός μεταλλάχθηκε. Και υπάρχουν και άλλα σχέδια, όπως το να ανοίξει, στο κτίριο που στεγάζεται η BondEx, ένα Bike Hostel.

VICE: Θα είναι για άτομα που ταξιδεύουν με ποδήλατο;

Χάρης Σκαφτούρος: Ναι, μπορεί να κάνεις ένα ταξίδι και να είσαι ποδηλάτης. Το καλοκαίρι είχαμε και πολλά άτομα που ερχόντουσαν από το εξωτερικό και ήθελαν να δουλέψουν σε εμάς για διακοπές. Messengers που δουλεύανε κάπου έξω, το καλοκαίρι ήθελαν να το κάνουν στην Αθήνα. Δεν ήθελαν να έρθουν σαν τουρίστες.

Όταν ξεκίνησε εδώ η αλλαγή σε τι κατάσταση ήταν ο δρόμος;

Όλος ο δρόμος ήταν γεμάτος πρεζάκια. Εκεί που είναι τώρα το Ηandle Βar ήταν ένα καφενείο του ’50 με χασικλοπαππούδες και γενικά καταλαβαίνεις, Ψυρρή. Και ειδικά η Μελανθίου ήταν πολύ παρατημένη…

Ήταν δική σας προσπάθεια ή βοήθησε και το ότι «καθάρισαν» γενικά το κέντρο;

Μαζευτήκαμε εδώ και σιγά σιγά ήμασταν περισσότεροι από τους πρεζάκηδες. Έκλεισε το καφενείο και έγινε το Handle Bar. Έχουμε μετακομίσει όλοι εδώ γύρω. Το έχουμε σαν το σπίτι μας. Το σπίτι σου θα το έκανες σκατά;

Μπορεί να το περιγράφει σαν κάτι απλό, αλλά σίγουρα δεν είναι. Αποτελεί πολύ καλό πρότυπο. Όταν κάτι δεν σου αρέσει, είναι στο χέρι σου να το αλλάξεις. Ειδικά σε μία πόλη σαν την Αθήνα, που τα απαγορευμένα στενάκια, έχουν γίνει περισσότερα από τα ασφαλή.

Ιστορίες παράξενων παραγγελιών, έχουν πάρα πολλές. Ο Χάρης έχει κληθεί μια φορά, να πάει από τη Βουλιαγμένη στον Σχοινιά, για να παραλάβει ένα δέμα που έπρεπε να παραδώσει στην Πολιτεία. Ένα άλλο παιδί, ο Αλέξανδρος, στις 10:30 το βράδυ πήγε στην Πανόρμου για να πάρει από ένα αυτοκίνητο, το κοστούμι του Ζαχαράτου για την Πρεμιέρα του στο Παλλάς, που το είχε ξεχάσει.

Και ενώ το απλοϊκό μου μυαλό λαχανιάζει και μόνο στο άκουσμα αυτών των διαδρομών, έρχομαι αντιμέτωπη με ανθρώπους που γουστάρουν άπειρα. Και δεν είναι πλεον ένας και δυο, ή τέσσερις, που ήταν η πρώτη παρέα του Χάρη, αλλά πολλοί περισσότεροι.

VICE: Γιατί πιστεύεις ότι ο ποδήλατο και μάλιστα το fix είναι τόσο εθιστικό, ιδιαίτερα στην Αθήνα που δεν είναι μια φιλική πόλη;

Χάρης Σκαφτούρος: Το μεγαλύτερο μυστικό του ποδηλάτου, είναι η ελευθερία που σου δίνει. Το fix το πάει αυτό, σε άλλο επίπεδο. Παλιά, αν δεν ήσουν αθλητής ή πολύ καυλωμένος δεν υπήρχε μέρος να πας και να σε εξυπηρετήσουν. Κανείς δεν σε προέτρεπε βγεις στον δρόμο, να γυρίσεις την πόλη σου, να μετακινηθείς με το ποδήλατο. Τώρα πια είναι πιο εύκολο. Παίρνεις μια αίσθηση απόλυτης ελευθερίας. Σε βάζει σε ένα εντελώς διαφορετικό trip, το ευχαριστιέσαι. Θυμίζει skate, snowboard.

Πώς μοιάζει με αυτά τα σπορ;

Είσαι ένα με το ποδήλατο και όλα εξαρτώνται από εσένα. Δεν έχει ούτε φρένα, ούτε τίποτα.

Πώς μπορείς να διαχειριστείς τους Έλληνες οδηγούς ώστε να μην είναι επικίνδυνοι για σένα, όταν είσαι πάνω σε ένα ποδήλατο χωρίς φρένα;

Δεν είναι τόσο επικίνδυνο. Εντάξει ακούς πολλές ιστορίες. Αλλά αντίστοιχα, πόσες ακούς με μηχανάκια και αυτοκίνητα; Και τώρα μπορεί να βγούμε έξω από ‘δω με τα πόδια και να σκοντάψουμε και να πέσουμε και να χτυπήσουμε. Ίσα- ίσα με το ποδήλατο, δεν μπορείς να πηγαίνεις και με ταχύτητες, που είναι εξωπραγματικές. Αν είναι να γίνει, θα γίνει. Αλλά έχεις ζήσει σε πόλη με καλύτερο καιρό από την Αθήνα; Αυτό είναι το νούμερο ένα κίνητρο για τους ποδηλάτες. Εμείς γουστάρουμε που βγαίνουμε με καταιγίδα, αυτό θα μας πειράξει;

Μεταξύ σας έχετε διαχωρισμούς;  Ξέρω συγκεκριμένα για τα fixάκια, ότι είναι τα μαύρα πρόβατα του ποδηλατικού κόσμου.

Ναι και αυτό είναι ένα μέρος αυτής της ελευθερίας. Αν είσαι αντιδραστικός τύπος δεν θα πας στην κούρσα, να δεις τα διαδικαστικά. Πας κατευθείαν στην αντίδραση -fix, χωρίς φρένα, με την ταυτότητα στο στόμα κι ό,τι γίνει.- Κι αυτό μέρος αυτής της ελευθερίας είναι. Ένας τρόπος έκφρασης. Και πολύ καλός, εγώ θα έλεγα. Όπως όλα τα πράγματα που κάνεις. Τουλάχιστον δεν είναι μπουζούκια και τεράστια τζιπ. Που και αυτό είναι λάθος κριτική. Το θέμα είναι, το που πάνε όλα αυτά τα πράγματα. Τι μπορούν να προσφέρουν.

Είναι καλό που προμοτάρεις σαν lifestyle και ιδεολογία, το να είσαι έξω, να έχεις παρέα και να νιώθεις ότι με το ποδήλατο και τα πόδια σου μπορείς να πας όπου θέλεις.

Γενικά να προμοτάρεις την πίστη. Πρέπει ο κόσμος να αποκτήσει πίστη. Και κυρίως πίστη στο τι μπορεί να κάνει μόνος του. Πού μπορείς να φτάσεις τον εαυτό σου. Αυτό λείπει και έλειπε. Και αν είναι να μάθεις ένα μάθημα από όλη αυτή την ιστορία της κρίσης και της απόλυτης καταστροφής που έσκασε ξαφνικά, αυτό είναι. Να μάθεις να πιστεύεις σε εσένα και όχι να περιμένεις ότι υπάρχει κάπου, κάποιος, που θα μπορεί να τα λύσει όλα και ότι θα είναι στρωμένα, έτοιμα. Τι μπορείς να κάνεις εσύ; Κινητοποίηση σε πρώτη φάση. Και εννοείται ότι το ποδήλατο σε βάζει σε αυτό το σκεπτικό, του να κινητοποιείσαι. Να κουβαλήσεις τον κώλο σου από το Α στο Β μόνος σου.

Μετακόμισες στην Ελλάδα από την Αμερική στα 15 σου. Σου αρέσει περισσότερο εδώ;

Όχι, αλλά δεν μετανιώνω. Τα πράγματα που έγιναν, σε έχουν φέρει εδώ που είσαι. Εδώ που ειμαι, ειμαι ικανοποιημένος, οπότε δεν υπάρχει λόγος να μετανιώνω. Δεν ξέρω τι θα είχε γίνει. Θα σου πω ψέματα. Εδώ θέλει πολύ περισσότερο κόπο, για πράγματα που εκεί είναι αυτονόητα. Αυτό το ξέρεις από την πρώτη μέρα. Όποιος σε γνωρίζει θα σε περνάει για τρελό. Το συνηθίζεις αυτό.

Πώς διατηρείς μια τέτοια ιδεολογία όταν είσαι στην Ελλάδα;

Εγώ ήμουν αντιδραστικός από παιδάκι. Εδώ μπορώ να το διατηρήσω. Όσο περισσότερο μου λένε όλοι ότι φυσάει προς τα εκεί, τόσο πιο πολύ θα πάω από την άλλη. Το ότι εδώ η κατάσταση είναι γάμα τα, εμένα μου αρέσει.

Έχεις μια σειρά χαρακτηριστικών, που όπως και να τα πάρεις θα προκαλούν κάποια αντίδραση εδώ. Το ποδήλατο, η χορτοφαγία, τα tattoos. Δεν σε κουράζει αυτό;

Όχι, μου δίνει κίνητρο. Σκέψου ότι έχουμε έναν πελάτη, την ΔΕΠΑ, την Δημόσια Επιχείρηση Αερίου, και εχω γνωριστεί με όλες τις κυριούλες και τα λέμε. Μέσα στην εβδομάδα μου λέει μια κυρία, ότι πριν γνωρίσει εμένα, δεν ήξερε κανέναν που να έχει πολλά tattoos και να είναι συμπαθητικός. Μου είπε ότι είχε πολύ κακή γνώμη. Αυτό είναι τρελό κίνητρο για μένα, ανοίγεις τα μάτια του κόσμου. Σκέψου ότι αυτή η κυρία έκρινε τον κόσμο από το αν έχει tattoos η όχι. Και αυτό άλλαξε μέσα της. Σημασία έχει ότι το είδε, όχι το γιατί ήταν έτσι.

Θα προτιμούσες να μην έχεις πάει πανεπιστήμιο;

Θα προτιμούσα να μην εχω παει καν σχολείο. Τσάμπα, όλα άχρηστα. Το ίδιο άχρηστο είναι και στην Αμερική. Δεν κέρδισα τίποτα με το σχολείο. Με το σχολείο στο κάνουν πολύ δύσκολο να φτάσεις εκεί που πρέπει σαν άνθρωπος. Σκέψου μόνο ένα πράγμα: Για ποιον λόγο είσαι υποχρεωμένη, τον κολλητό σου φίλο, σε έναν πλανήτη 7 δισεκατομμυρίων ανθρώπων, να τον διαλέξεις από ανθρώπους οι οποίοι μένουν στην περιοχή σου και το όνομα τους ξεκινάει από το ίδιο γράμμα με το δικό σου; Αν υπάρχει μια απάντηση σε αυτό, εγώ ειμαι υπέρ του σχολείου.

Πιστεύεις ότι μαζεύοντας όλους τους ποδηλάτες μαζί μπορείς να βοηθήσεις κάποιον να βρει τον κολλητό του;

Ναι. Γιατί ξέρεις ποσό διαφορετικός κόσμος είναι αυτός; Άνθρωποι οι οποίοι υπό άλλες συνθήκες δεν νομίζω ότι θα μιλάγανε ποτέ μεταξύ τους. Ποτέ και για κανέναν λόγο. Και ηλικιακά και λόγω κουλτούρας. Αλλά αυτό το κοινό, που είναι το ποδήλατο, μπορεί να τους φέρει πολύ κοντά. Και έτσι γίνεται μεγάλη ανταλλαγή. Ανοίγουν τα μυαλά όλων.

Έχεις γνωρίσει άτομα που ήταν εγκλωβισμένα σε λάθος κύκλους;

Συνέχεια. Ούτως η άλλως, η μετάβαση είναι πάντα πολύ προσωπική, δηλαδή εσύ ατομικά επιλέγεις να ενταχθείς σε μια κοινότητα, δεν είναι ότι εμείς οι 4 πάμε να βρούμε ποδηλάτες. Είναι πολύ προσωπική υπόθεση. Γνωρίζω συνέχεια άτομα, από τότε που ήμασταν 4-5 στην fixοκοινότητα και τώρα είναι άπειροι. Δεν ξέρω πια κανέναν! Οι κύκλοι είναι εντελώς διαφορετικοί. Οι πρώτοι τέσσερις ήμασταν: ένας σχεδόν 30 χρονών, ότι  να ‘ναι τύπος, από το πουθενά, ένας πιτσιρίκος που μόλις ήρθε από την Αγγλία από τις σπουδές του, ένας τύπος 40 χρονών ψυχολόγος, που μένει στο Κολωνάκι, τύπου λεφτά και τέτοια, και ένας παλιός δημοσιογράφος, Εξάρχεια φάση, αναρχοαυτόνομος, whatever, εναλλακτικός. Ξέρεις πόσο παρέα κάναμε οι τέσσερίς μας; Δεν εχω κάνει παρέα με κανέναν άλλο τόσο πολύ. Και στα προσωπικά μας, ήμασταν άσχετοι.

Η ποδηλατική κοινότητα είναι κλίκα;

Στο ποδήλατο, you’re more than welcome, δεν έχει τέτοια. Εγώ μέχρι ένα σημείο που μπορούσα να παρακολουθήσω την εξέλιξη, όποιον έβλεπα που δεν τον ήξερα καλά και έσκαγε και άραζε μόνος του, πήγαινα και του μίλαγα αμέσως. Είτε ήταν 15 χρονών είτε 25, δεν με ενδιέφερε.