Peter Funch: Η Τελευταία Πτήση

Ο Peter Funch, είναι ένας Δανός φωτογράφος με έδρα το Σικάγο, του οποίου η συλλογή, Last Flight, είναι ένα ερευνητικό πορτρέτο της ζωής στο Άτσισον του Κάνσας, τη στιγμή μιας έκρηξης. Δουλεύοντας με μια σχολή φωτορεπορτάζ, ο Funch, έβαλε 15 φωτογραφικές μηχανές, σε διαφορετικά σημεία της μικρής πόλης, για να καταγράψει τι συνέβαινε τη στιγμή της ενδόρρηξης της Amelia Earhart Bridge, της γέφυρας που πήρε το όνομά της από την αγαπημένη κόρη της πόλης που εξαφανίστηκε. Ο Funch θέλει να φτιάξει ένα αρχείο που δεν θα δίνει μια βέβαιη απάντηση, αλλά θα θέτει ερωτήματα που ζητούν από τον θεατή να ενώσει τα κομμάτια του παζλ. Στο στούντιο του Funch και κάτω από μια γιγαντιαία φωτογραφία του με ένα σύννεφο πυκνού καπνού, στο Γκρινπόιντ του Μπρούκλιν, μιλήσαμε για το πώς βλέπει την Αμερική ως εξωτερικός παρατηρητής, τις δυνατότητες καταγραφής μιας γενικής έννοιας, και το συμβολισμό πίσω από την κατεδάφισης της γέφυρας.

VICE: Μίλησέ μου για την έκθεσή σου, στη V1 Gallery, στην Κοπεγχάγη.

Peter Funch: Η έκθεση λεγόταν Last Flight, και ήταν βασισμένη στην κεντρική Αμερική, ανάμεσα στα σημεία Α και Β. Το θέμα της είναι η έκρηξη μιας γέφυρας. Γκρέμιζαν μια γέφυρα, γιατί ήταν πολύ παλιά, και δεν ήταν πια ασφαλής. Ενθουσιάστηκα με το γεγονός, γιατί ήταν οι ιστορίες δυο καταστάσεων. Το γκρέμισμα μιας γέφυρας, άρα, και μια μεταβατική κατάσταση.

Τι σε ενδιαφέρει στις μεταβατικές καταστάσεις;

Η μετάβαση σε κάτι νέο ή κάτι διαφορετικό είναι κάτι που δεν μπορούμε να προσδιορίσουμε. Βρίσκουμε ένα νέο τρόπο να βλέπουμε τα πράγματα ή να τα προσδιορίζουμε. Δεν μπορούμε να περιγράψουμε την παρούσα κατάσταση της γέφυρας. Δεν είναι γέφυρα, ούτε ερείπιο, είναι κάτι άλλο. Φωτογράφισα το γεγονός από διαφορετικές γωνίες, σε μια πολύ μικρή πόλη της Αμερικής, και ύστερα, φωτογράφισα διαφορετικά στοιχεία, αντικείμενα, ανθρώπους και περιστατικά που σκιαγραφούν τις ίδιες καταστάσεις.

Υπήρχε και μια άλλη διάσταση αυτής της γέφυρας. Ονομάστηκε Amelia Earhart Bridge, διότι η γέφυρα βρισκόταν στη γενέτειρα της Amelia.

Σ’ αυτή την πόλη γεννήθηκε;

Γεννήθηκε σ’ αυτή τη μικρή πόλη του Κάνσας, το Άτσισον. Εξαφανίστηκε το 1937, και το 1939, όταν ολοκληρώθηκε η κατασκευή της γέφυρας, έγινε η δήλωση θανάτου της. Έτσι, κατά κάποιο τρόπο, και η ίδια πέρασε από μια μετάβαση, και έγινε κάτι άλλο. Πρώτα ήταν πιλότος και μετά έγινε θρύλος. Υπάρχει μετάβαση.

Φωτογράφισες την έκρηξη της γέφυρας, την ίδια στιγμή από πολλές, διαφορετικές γωνίες, με τη βοήθεια μιας σχολής.

Ήρθα στο Άτσισον με τέσσερις ανθρώπους, έναν παραγωγό και δυο βοηθούς φωτογράφου. Είχα τη βοήθεια του προγράμματος δημοσιογραφίας, από το κολλέγιο. 26 φοιτητές, με βοήθησαν, τοποθετώντας όλες αυτές τις φωτογραφικές μηχανές, ταυτόχρονα, τη στιγμή της έκρηξης.

Πόσες μηχανές ήταν;

Ήταν 13 μηχανές και δυο αεροσκάφη με μηχανές. 15 μηχανές να φωτογραφίζουν το ίδιο γεγονός.

Οπότε είχες πολλές φωτογραφίες της στιγμής που έπεφτε η γέφυρα, αλλά μετά έκανες έρευνα, φωτογραφίζοντας το αρχειακό υλικό της πόλης.

Επέστρεψα πολλές φορές. Διηγούμαι την ιστορία της έκρηξης της γέφυρας, αλλά και της Amelia Earhart και την εξέλιξη της πόλης, η οποία συρρικνωνόταν. Υπήρχε και μια απροσδιόριστη αλλαγή. Προσπαθώ να κάνω αυτές τις ιστορίες να διαδέχονται η μια την άλλη. Είναι το πέρασμα του χρόνου από μια μικρή πόλη, από μια απομονωμένη κοινωνία.

Γιατί η φωτογραφία είναι ένα καλό μέσο για να μεταφέρεις αυτή τη μετάβαση;

Αντιτίθεμαι στην ερευνητική δημοσιογραφία: μια καλή δημοσιογραφική έρευνα που προσεγγίζει τη φωτογραφία. Έχω δουλέψει στο φωτορεπορτάζ, και το καταρρίπτω με τον δικό μου τρόπο. Μου αρέσει ο παραδοσιακός τρόπος αφήγησης μιας ιστορίας: Κάνεις μια έρευνα και λες κάποιες αλήθειες. Θέτεις τα πλαίσια και αφηγείσαι την ιστορία στον θεατή.

Η φωτογραφία δεν δείχνει το πριν και το μετά. Φαντάζομαι ότι η σειρά των φωτογραφιών είναι αφηγηματική, αλλά φαίνεται ότι κάνεις κάτι πιο πολύπλοκο και όχι γραμμικό. 

Αυτή είναι η γοητεία της φωτογραφίας. Καταρρίπτεις τους κανόνες και το πώς βλέπεις τη φωτογραφία και την αφήγηση. Έτσι προσέγγιζε τη φωτογραφία ο Cartier-Bresson. Είναι η στιγμή. Η φωτογραφία, επίσης, μπορεί να μην είναι μια στιγμή, αλλά πολλές.

Η ιστορία εκτυλίσσεται στην Αμερική, αλλά είσαι από τη Δανία. Νομίζω ήταν ο Robert Frank, ο οποίος έδωσε μια πιο αντικειμενική όψη της Αμερικής, από τους ίδιους τους Αμερικάνους.

Η εξωτερική παρατήρηση, η οπτική ενός μετανάστη, είναι κάτι που δουλεύω αυτό τον καιρό. Μου αρέσει να είμαι ξένος. Αλλά πιστεύω ότι δεν είμαι καθόλου αντικειμενικός.

Παρατηρώ τα πράγματα με έναν καθόλου ρομαντικό τρόπο, με όσο τον δυνατό λιγότερη νοσταλγία, διότι δεν έχω γεννηθεί εδώ και δεν γίνεται να είμαι νοσταλγικός.

Πρόκειται για ένα βιβλίο και μια έκθεση, και η έκθεση δεν είναι  μια παραδοσιακή εγκατάσταση. Αντανακλά την εξέλιξη, την ενδιάμεση κατάσταση για την οποία μιλάς.

Πηγαίνω σε πολλές εκθέσεις φωτογραφίας, που δίνουν μια δισδιάστατη προοπτική των πραγμάτων: Φωτογραφίες που κρέμονται στον τοίχο. Ήθελα να γίνει η ενσωμάτωση του χώρου. Αφού πρόκειται για μεταβατικές καταστάσεις, σκεφτόμουν την κατεδάφιση και την ανακαίνιση. Έτσι, τοποθέτησα προσωρινούς τοίχους, οπού φαινόταν το αλουμίνιο και το κοντραπλακέ. Έβαλα φωτογραφίες στο πάτωμα, ή ακουμπισμένες στον τοίχο, ή έτοιμες για ανάρτηση.

Μαζεύονται πολλά πράγματα που συνθέτουν μια καθόλου σαφή απάντηση. Φαίνεται μια αλληλουχία αλλαγών, σε πλαστική μορφή. Τι επιδιώκεις; Τι ελπίζεις να «χτυπήσουν» οι εικόνες σου;

Πάντα μου άρεσε η άποψη ότι όταν βουτάς σε μια κατάσταση, δεν μπορείς να βρεις την απάντηση. Δεν πρόκειται για το χάρτη του θησαυρού. Δεν είναι κάτι μονοδιάστατο. Σαν θεατής, μπορείς να προσεγγίσεις ή να κατανοήσεις με τον τρόπο που θες, μπορείς να διαβάσεις το κείμενο και να λάβεις τις πληροφορίες που σχετίζουν την Amelia Earhart με τη γέφυρα, και να καταλάβεις κάτι απ’ αυτό. Υπάρχουν άπειροι τρόποι.

Φαίνεται ότι, συνήθως, το φωτορεπορτάζ, σχεδόν δίνει μια απάντηση, μια καταγραφή των γεγονότων.

Το φωτορεπορτάζ εστιάζει στην κατανόηση μιας σύγκρουσης. Είναι μια αντιπαράθεση, μια συζήτηση, αλλά δεν υπάρχει σαφής απάντηση. Ο καθένας κατανοεί αλλιώς τις εικόνες.

Οι φωτογραφίες, αφήνουν στο θεατή να κατανοήσει πολλά. Ζητάς από τους θεατές να είναι πιο δραστήριοι.

Είναι μια καλή πρόκληση για τον θεατή. Περιμένεις από τον κόσμο κάτι παραπάνω. Το τελευταίο μου project, Babel Tales, εισχώρησε σε πολλά blogs. Συζητήθηκε πολύ γιατί ήταν ευφυής σύλληψη.

Υπάρχει κάτι στο Last Flight, οπού φαινόταν στα πάντα, σαν να έχει γίνει μια έκρηξη. Κάτι τρέχει.

Είναι σαν χολιγουντιανό κόλπο. Γι’ αυτό πάντα με συνέπαιρναν τέτοιες καταστάσεις. Παρουσιάζουν μια φαινομενικά όμορφη ιστορία, αλλά μιλάνε για μια στιγμή και δεν ξέρεις τι πραγματικά έχει συμβεί, δεν έχει προσδιοριστεί κάτι.

Ο Peter Funch, είναι ένας Δανός φωτογράφος με έδρα τη Νέα Υόρκη. Σπούδασε φωτορεπορτάζ στο Danish School of Journalism και έχει κάνει εκθέσεις διεθνώς.

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter,  Facebook και Instagram.