Ο Εθισμός στα Video Games Μπορεί να Καταστρέψει Ζωές

H στέρηση έκανε τον Brett να θέλει να πεθάνει. Ο 12χρονος είχε χάσει ως τιμωρία τα προνόμια του στα video games για μονάχα λίγες ώρες και το μυαλό του ήδη είχε πάει σε ένα σκοτεινό και επικίνδυνο μέρος. Κοιτώντας έξω από το παράθυρο τους σπιτιού στο οποίο έμενε με την οικογένειά του στο Wassenar, ένα προάστιο της Χάγης, ο Αμερικάνος μετανάστης φαντάστηκε τον εαυτό του να βουτάει στο κενό και να πέφτει στο έδαφος, ανοίγοντας το κεφάλι του στα δύο. Ένας άσχημος θάνατος σίγουρα, αλλά εκείνη την στιγμή ένιωθε ότι ακόμα και κάτι τέτοιο θα ήταν προτιμότερο από το να μην μπορεί να παίξει Counter Strike.

O πατέρας του Brett είχε περάσει μια μεταλλική κλειδαριά στον υπολογιστή του για να αποτρέψει τον γιο του από κάθε πρόσβαση στα παιχνίδια. Όταν ήταν κλειδωμένος, το data cable του υπολογιστή ήταν αποσυνδεδεμένο από τον σκληρό δίσκο, ως ένα ακόμη μέτρο ώστε να αποτρέψει τον Brett από το να κυνηγάει ψηφιακούς εχθρούς. Μισή ώρα αφότου ο Brett σκεφτόταν να δώσει τέλος στην ζωή του, ένας φίλος του τον πήρε τηλέφωνο και τον ρώτησε αν ήθελε να περάσει από το σπίτι του για να παίξουν video games. Έχοντας φτάσει στα ψυχολογικά του όρια, η πρόταση του ακούστηκε σωτήρια.

Όσο περίεργο κι αν ακούγεται αυτό, αυτό το συμβάν, ήταν απλός ένας πρόλογος μπροστά σε αυτά που θα ακολουθούσαν καθώς ο Brett θα βυθιζόταν ολοένα και πιο βαθιά στον video-game-ικό εθισμό, μια κατάσταση που έχει αφήσει τα σημάδια της στην υγεία του, στις διαπροσωπικές του σχέσεις, αλλά και στην ζωή του γενικότερα.

Ο εθισμός του έφτασε το κρεσέντο του το 2007, όταν πήγαινε γυμνάσιο και ζούσε στο Marin της California. Είχε αφοσιωθεί τόσο στο World of Warcraft που σταμάτησε να πλένεται και να βουρτσίζει τα δόντια του. Κοιμόταν ελάχιστα, μιας και οι νύχτες του ήταν αφιερωμένες στο παιχνίδι και συνολικά ξόδευε γύρω στις 40 ώρες την εβδομάδα στα video games, αντιμετωπίζοντας το σχολείο καθαρά τυπικά. Η κατάσταση έφτασε σε τέτοιο σημείο που διώχθηκε από το σχολείο από καθηγητή του επειδή έμοιαζε με τα τέρατα που σκότωνε τα βράδια. «Έμεινε» σε όλα του τα μαθήματα εκείνο το τρίμηνο.

Όταν έφτασαν πλέον οι διακοπές του καλοκαιριού, οι γονείς αποφάσισαν να αναλάβουν δράση. Στις 3 τα ξημερώματα μας μέρας του Ιουνίου, δύο άγνωστοι τράβηξαν τον Brett από το κρεβάτι του και τον οδήγησαν στην κατασκήνωση αποτοξίνωσης του προγράμματος αποκατάστασης Second Nature, στο Bend του Oregon. Εκεί, συνάντησε έφηβους αλκοολικούς και χρήστες ναρκωτικών. Μιλώντας του στο Skype, ρώτησα τον Brett τι συζητούσε καθώς πήγαινε προς το πρώτο του πρόγραμμα αποκατάστασης. «Κυρίως για video games», μου είπε. «Μιλούσα για το γεγονός ότι τελικά δεν θα έβρισκα την ευτυχία αν γινόμουν ο καλύτερος παίκτης World of Warcraft του κόσμου».

Επτά χρόνια μετά, ο Brett έχει περάσει από δύο προγράμματα αποκατάστασης, τα οποία έχουν κοστίσει πάνω από 100,000 δολάρια και συνεχίζει να ξοδεύει 65 ώρες την εβδομάδα στα video games.

O Brett δεν είναι ο μόνος που υποφέρει από αυτόν τον εθισμό. Η τελευταία δεκαετία μας έχει δώσει κι άλλες τραγικές ιστορίες εθισμένων gamers από όλον τον κόσμο. O Seungseob Lee, ένας επισκευαστής καυστήρων από την Νότια Κορέα, έπαιξε StarCraft για πάνω από 50 συνεχόμενες ώρες σε ένα ίντερνετ café, προτού υποστεί μια θανατηφόρα καρδιακή προσβολή. Στην Κίνα, ένας άντρας με το όνομα Xu Yan, πέθανε αφού έπαιξε συστηματικά ένα online παιχνίδι για δύο εβδομάδες. Και στην Αμερική, η Rebecca Christie καταδικάστηκε σε 25 χρόνια φυλάκιση γιατί άφησε την κόρη της να πεθάνει από την πείνα, ενώ εκείνη ήταν απορροφημένη στο World of Warcraft.

Οι ειδικοί υπολογίζουν πως περισσότεροι από 3 εκατομμύρια Αμερικάνοι, μεταξύ των ηλικιών 8-18, μπορεί να υποφέρουν από εθισμό στα video games. Και αυτό είναι κάτι που πλέον αναγνωρίζουν και οι ιατρικές αρχές. Η τελευταία έκδοση του Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders ονόμασε το φαινόμενο ως «internet gaming disorder» και προειδοποιεί πως «η συνεχιζόμενη και επίμονη ιντερνετική δραστηριότητα οδηγεί σε σημαντικές βλάβες». Για να το βάλουμε σε ένα αναγνωρίσιμο πλαίσιο όλο αυτό, σύμφωνα με στοιχεία είναι πολύ πιθανόν να υπάρχουν ένα εκατομμύριο περισσότερα άτομα εθισμένα στα video games από ότι στην κοκαΐνη.

Το DSM σημειώνει πως η εν λόγω κατάσταση, έχει αρχίσει να μπαίνει στην σφαίρα των γνωστών και αναγνωρισμένων διαταραχών ψυχικής υγείας, χωρίς όμως να έχει βρεθεί ακόμα ένα επαρκές ιατρικό μοντέλο για την διάγνωσή της. Ο Δρ. Douglas Gentile, ένας ειδικός πάνω στον εθισμό των εφήβων στα media, πιστεύει πως ο εθισμός στα video games μπορεί να μετρηθεί με τον ίδιο τρόπο που μετράει κανείς τις ψυχολογικές παθήσεις. Αλλά ο Gentile καταλαβαίνει αυτούς που τον αντιμετωπίζουν με αμφιβολία και σκεπτικισμό. Ξεκίνησε την έρευνά του πάνω στο εθισμό στα media to 1999 «κυρίως προσπαθώντας να αποδείξει ότι ήταν λάθος».

Δεν υπάρχει κάποιο «τυπικό» μοντέλο εθισμένου στο gaming. Ψάχνοντας σε διάφορα online φόρα συνάντησα τον Scott, έναν 41χρονο πρώην αλκοολικό που έμπλεξε με το video gaming μέσω του online τζόγου. Από εκεί εθίστηκε στα strategy και puzzle games, κάτι που οδήγησε στο να χωρίσει με την γυναίκα του, καταλήγοντας τελικά σε ένα online πρόγραμμα απεξάρτησης για εθισμένους gamers. Στο Reddit, συνάντησα έναν 21χρονο που δήλωνε εθισμένος σε 27 παιχνίδια κονσόλας αλλά και flash games. Πρόσφατα «καθάρισε» σε ένα «σχολείο αποκατάστασης» και κρατιέται «καθαρός» μέσω ενός online support group που είναι αφιερωμένο σε εθισμένους στο gaming.

Έπειτα υπήρχε η Patricia, μια 69χρονη που είχε περάσει καρκίνο, πρώην εθισμένη στο World of Warcraft και μέλος των Ανώνυμων Αλκοολικών. Για χρόνια, η Patricia έπαιζε video games για 8 με 12 ώρες την ημέρα, αρχικά ακόμα και την ώρα της δουλειάς της σε μια βιβλιοθήκη. «Ήθελα να αποκλειστώ από την πραγματικότητα. Ήθελα απλά να μπω μέσα στο παιχνίδι και να μείνω εκεί», μου λέει. Αφοσιώθηκε στον χαρακτήρας της, την Patria, ένα όνομα που χρησιμοποιεί και στην διαδικτυακή ομάδα βοήθειας για εθισμένους στα video games, την Computer Gaming Addicts Anonymous (CGAA). Όταν η Patricia κατάφερε να «ισιώσει» το 2011, αντιμετώπισε πολλά συμπτώματα στέρησης, που είχαν πολλές ομοιότητες με αυτά της κοκαΐνης: έλλειψη ύπνου, άγχος και παραισθήσεις.

Ο εθισμός του Brett ξεκίνησε το 1995, όταν η γιαγιά του έκανε δώρο για τα Χριστούγεννα στον μεγάλο του αδερφό ένα Sega Genesis. Έχοντας βάλει στο μάτι την κονσόλα του αδερφού του, ο Brett γρήγορα χάθηκε στον κόσμο του side scrolling, beat-em-up Streets of Rage, αλλά και του κλασσικού Sonic the Hedgehog. O πατέρας του απέκτησε μερικά χρόνια αργότερα έναν φτηνό υπολογιστή και από εκεί ο εθισμός του μεταφέρθηκε στο StarCraft.

Το 2003, όταν ο πατέρας του δέχτηκε μια προσφορά εργασίας από την Ολλανδία, ο Brett δεν αντιμετώπισε κανένα άγχος σκεπτόμενος ότι θα έχανε τους φίλους του και το σπίτι στο οποίο μεγάλωσε. «Είχα πάρει ένα Playstation 2 μερικούς μήνες πριν και η πρώτη μου σκέψη ήταν πως δεν μπορούσα να πάρω παιχνίδια εκεί γιατί δεν ήταν συμβατά με την κονσόλα μου». Η προσοχή του Brett λοιπόν εστιάστηκε στο Counter Strike, που εκείνη την εποχή ήταν το πιο δημοφιλές online shooter, τουλάχιστον μέχρι την εμφάνιση του Call of Duty. Αν και ο αργός του υπολογιστής δεν μπορούσε να χειριστεί ανάλυση πάνω από 400 επί 300, με 15 frames ανά δευτερόλεπτο και ολική απουσία ήχου, ο Brett εθίστηκε.

Οι γονείς του βέβαια δεν ενθουσιάστηκαν με την καινούργια αγάπη του γιού τους. Ο πατέρας του αστυνόμευε αυστηρά το κλειδί της κλειδαριάς για τον υπολογιστή του Brett, αλλά ήξερε καλά πως αν ο γιος του δεν είχε καμία πρόσβαση στα παιχνίδια του, τότε υπήρχε ο κίνδυνος «έκρηξης», είτε αυτό αφορούσε την επιθετική του συμπεριφορά, είτε τις αυτοκτονικές του σκέψεις.

Είναι σίγουρα τρομακτική η ιδέα του ότι τα video games μπορούν να προκαλέσουν κατάθλιψη. Το θέμα βέβαια είναι πως δεν είναι και ακριβώς αλήθεια. Στα πρώιμα ακόμα στάδια της έρευνάς του, ο Gentile αναρωτήθηκε αν η κατάθλιψη ήταν το βασικό πρόβλημα για τους εθισμένους στο gaming και αν το gaming ήταν ένα σύμπτωμα αυτής. Παρακολουθώντας 3000 παιδιά για τρία χρόνια, ο Gentile έμαθε ότι υπήρχε μια περίπλοκη δομή που συνέδεε το παθολογικό gaming και την κατάθλιψη. Οι άνθρωποι με ψυχικά προβλήματα ή προβλήματα υγείας ή προβλήματα με ελλειμματική προσοχή, είναι αυτοί που είναι πιο επιρρεπείς στο να απορροφηθούν από το συστηματικό gaming. Επιπλέον, άτομα όπως ο Brett, που ασχολούνται συστηματικά με αυτό από μικρή ηλικία, είναι πολύ πιθανόν να αναπτύξουν θέματα ελλειμματικής προσοχής και κοινωνικά στρες, τα οποία οδηγούν σε προβλήματα στο σχολείο και εν τέλει δημιουργούν πιο έντονα ψυχικά προβλήματα και μια πιο δυνατή ανάγκη για gaming.

H ψυχική υγεία του Brett χειροτέρεψε περισσότερο όταν μετακόμισε ξανά στην California το 2004, την χρονιά που κυκλοφόρησε το World of Warcraft. Στην California, ο Brett απέκτησε ένα λαπτοπ το οποίο ήταν μια παροχή του σχολείου του, χωρίς κλειδώματα και χωρίς συνθηματικά. Ξαφνικά, ο Brett ήταν ελεύθερος να ταξιδέψει σε έναν κόσμο gaming που δεν είχε όρια. Μπορούσε να παίζει WoW αντί να δουλεύει. «Δεν μου είχε περάσει ποτέ από το μυαλό πως μπορούσα απλά να μην κάνω τα μαθήματά μου», μου είπε. O Brett ήταν ένας ο BobaBuilder, ένας πολεμιστή ορκ. Σε ελάχιστο χρόνο, έχασε την ικανότητα να μιλάει για οτιδήποτε άλλο εκτός από video gaming.

Σήμερα, ο Brett προσπαθεί να αποκτήσει την πιστοποίηση του ώστε να γίνει τεχνικός υπολογιστών. Ακολουθεί ανά διαστήματα μαθήματα στο Santa Barbara City College εδώ και μερικά χρόνια, χωρίς να έχει καταφέρει να ολοκληρώσει περισσότερα από μερικά εξάμηνα μαζεμένα. Ταυτόχρονα ασχολείται ακόμα με το gaming παρά τα περάσματά του από προγράμματα αποκατάστασης. Μιλώντας μου στο Skype, ο Brett μου αναφέρει με περίσσιο ενθουσιασμό περίπου 100 παιχνίδια που τον έχουν αποτρέψει να πλυθεί εδώ και έξι μέρες, τονίζοντας ότι προτιμάει να αφιερώνει ακόμα και αυτά τα 15 λεπτά στο gaming.

«Αυτήν την περίοδο», μου λέει, «δεν ασχολούμαι και με πολλά».

Ο πατέρας του εμφανώς απογοητευμένος προσθέτει πως «είναι στην ίδια άσχημη κατάσταση σήμερα που ήταν όταν τον στείλαμε για πρώτη φορά σε πρόγραμμα αποκατάστασης. Με άλλα λόγια, έχει πετάξει στα σκουπίδια έξι με επτά χρόνια της ζωής του».

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.