Το S.O.S του Ερασιτεχνικού Αθλητισμού στην Ελλάδα

 Photo: flickr/Davi Sommerfeld
Σε μια εποχή όπου οι οικονομικές συνθήκες σαρώνουν τις κοινωνικές δομές, ο ερασιτεχνικός αθλητισμός δεν θα μπορούσε να μείνει ανεπηρέαστος. Οι ενδείξεις για το τεράστιο «ψαλίδι» στις επιχορηγήσεις υπήρχαν εδώ και καιρό. Άλλωστε, από το 2012 στο 2013, η μείωση έφτανε το 30% σε κάποιες ομοσπονδίες. Πέραν όμως των μειώσεων, το πρόβλημα είναι ότι ελάχιστα από αυτά τα χρήματα φτάνουν στους αθλητές. Χρειάζεται ένα σημαντικό ποσό για τις πάγιες ανάγκες και τις πληρωμές του προσωπικού.

Η απάντηση κάθε φορά είναι μία: «Απολύστε τους». Χωρίς να ενδιαφέρεται κανείς για τις συνέπειες και τις λεπτομέρειες, όπως το που θα βρεθούν χρήματα για τις αποζημιώσεις, μιας τέτοιας επιλογής. Φέτος, τα πράγματα αναμενόταν να είναι χειρότερα, αφού οι περικοπές που είχε προαναγγείλει ο υφυπουργός Αθλητισμού, Γιάννης Ανδριανός, θα έφταναν ή θα ξεπερνούσαν το 50%. Σε κάποιες, το «ψαλίδι» θα ήταν περισσότερο από 65%.  Συνολικά, το ποσό που είχε αποφασιστεί να μοιραστεί στις ομοσπονδίες ήταν της τάξεως των 11 εκατομμυρίων ευρώ.

Πριν από λίγες μέρες, η Ελληνική Ολυμπιακή Επιτροπή πρότεινε αναστολή  των αγωνιστικών δραστηριοτήτων το Σαββατοκύριακο 12-13/4, η οποία έγινε αποδεκτή από όλες τις ομοσπονδίες, εκτός από αυτές του ποδοσφαίρου, του μπάσκετ και του τένις. Τελικά, κατόπιν συνάντησης με τον Αντώνη Σαμαρά, η κυβέρνηση υποσχέθηκε να βοηθήσει. Μέχρι την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές δεν έχει ανακοινωθεί ακριβές ποσό, αλλά υπάρχει η ελπίδα ότι τελικά θα δοθούν συνολικά 23 εκατομμύρια, όσα και πέρυσι. Οι εξελίξεις τρέχουν.

Προφανώς, για το ότι η διάρκεια ζωής των ομοσπονδιών βρίσκεται σε άμεση εξάρτηση από το κρατικό χρήμα, ευθύνονται και οι ίδιες. Ειδικότερα σε κάποιες, όπου τόσα χρόνια δεν υπήρχε κανένας έλεγχος για το που πηγαίνουν τα χρήματα, οι «αιώνιοι» παράγοντες είχαν «κάτσει» πάνω στις επιχορηγήσεις και δεν προσπάθησαν ποτέ να βρουν άλλα έσοδα. Να ανοιχτούν, να ψάξουν για χορηγούς και συνεργασίες. Τις καλομαθημένες αυτές Ομοσπονδίες, οι κυβερνητικές πολιτικές τις αποτελειώνουν, με το κοινωνικό κόστος να είναι τεράστιο. «Όλοι λίγο-πολύ, με δεδομένο ότι τα χρήματα που έδινε το κράτος μέχρι το 2010 ήταν πολύ σημαντικά, είχαμε βολευτεί. Οι περισσότεροι αρκούνταν σε αυτά και δεν είχαν μηχανισμούς για εύρεση εσόδων από την ιδιωτική πρωτοβουλία. Σήμερα που το κάνουμε εξ' ανάγκης πλέον, δεν υπάρχει μεγάλη δυνατότητα», μου λέει ο Αχιλλέας Μαυρομάτης, πρόεδρος της Ομοσπονδίας βόλεϊ.

«Να κρατήσουμε την αξιοπρέπειά μας»

Απευθύνομαι στον Σάκη Βασιλειάδη, πρόεδρο της Ομοσπονδίας γυμναστικής, ο οποίος λέει: «Νομίζω ότι καταρχάς συμφωνήσαμε με το πνεύμα στο οποίο εξέδωσε η Ολυμπιακή Επιτροπή την ανακοίνωση για αναστολή δραστηριοτήτων. Αποτελεί μια στάση διεκδίκησης απέναντι στα προβλήματα που υπάρχουν. Πρέπει να κρατήσουμε την αξιοπρέπεια ενός θεσμού και οι αθλητές να μπορούν να αγωνιστούν χωρίς να χρειάζεται να καταβάλουν επιπρόσθετα χρήματα, γιατί έτσι χάνεται η αξιοπιστία του πρωταθλήματος. Υπάρχουν πολλών ειδών ταχύτητες χρηματοδότησης στις ομοσπονδίες. Υπάρχουν άλλες που παίρνουν λίγα αλλά μπορούν να προχωρήσουν, αλλά υπάρχουν και κάποιες με περισσότερα χρήματα και τεράστιο έργο στα παιδιά, με παρουσίες και μετάλλια και δεν μπορούν να συνεχίσουν. Εκεί ανήκουμε και εμείς. Έχουμε τρία Ολυμπιακά Αθλήματα με επιτυχίες και στα τρία. Μόνο για να μπούμε σε διαδικασία συμμετοχής στα ευρωπαϊκά πρωταθλήματα, τα οποία παίζουν και ρόλο στην πρόκριση σε Ολυμπιακούς, θέλουμε 60-70.000 ευρώ. Έχουμε έναν προϋπολογισμό που τον υπολογίζω στις 600.000, αλλά από αυτά οι 5000.000 είναι αναγκαστικές δαπάνες που δεν μπορούν να αποφευχθούν. Έχουμε τη μισθοδοσία υπεράριθμου προσωπικού και αυτό είναι κάτι που το έχουμε πει πολλές φορές. Δεν ζητώ περισσότερα χρήματα, απλά πρέπει να σκεφτεί κανείς ότι στο τέλος μένουν 50.000-60.000 που δεν φτάνουν ούτε για να έχουμε μαζί γιατρούς και φυσικοθεραπευτές. Και εμείς ξεκινάμε τη φάση πρόκρισης των Ολυμπιακών Αγώνων από φέτος τον Σεπτέμβριο».

Για τον Αχιλλέα Μαυρομάτη,  είναι δεδομένο ότι ο αθλητισμός πρέπει να αλλάξει. Απλά αυτό δεν γίνεται από τη μία μέρα στην άλλη. «Εγώ θεωρώ ότι απλά η κατάσταση είναι πάρα πολύ δύσκολη. Αντιλαμβάνομαι ότι σαν Ομοσπονδία η δική μας του βόλεϊ θέλει να είναι από τις πρώτες που θα προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα. Αλλά η προσαρμογή πρέπει να βοηθηθεί λίγο από την Πολιτεία, δεν μπορεί να γίνει έτσι. Μας κατεβάζουν σε ένα ποσό, το οποίο είναι στο όριο των αθλητικών δαπανών και μόνο. Έχουμε καταθέσει τις προτάσεις μας και μέσω της Ολυμπιακής Επιτροπής και σαν Ομοσπονδία και περιμένουμε με ποιο τρόπο να μπορέσουμε να διασφαλίσουμε παραπάνω έσοδα και να περιορίσουμε τις δαπάνες. Σε θέματα όπως αυτό των υπαλλήλων και των εξόδων για το ΟΑΚΑ χρειαζόμαστε τη βοήθεια της Πολιτείας και την περιμένουμε. Ανήκω στους ανθρώπους που πιστεύουν ότι πρέπει να γίνει μια συνολική διαμόρφωση ενός νέου χάρτη στον αθλητισμό. Να δοθεί η δυνατότητα σε αυτούς που θα οργανωθούν σωστά να επιβιώσουν χωρίς να περιμένουν τη βοήθεια του κράτους. Αλλά αυτό δεν μπορεί να γίνει από τη μία μέρα στην άλλη».

Τα «παγιδευμένα» χρήματα της ΔΟΕ!

Ένα άλλο ζήτημα που έχει προκύψει είναι το πακέτο των χρημάτων από τη ΔΟΕ, τα οποία και βρίσκονται στην τράπεζα για να τα απορροφήσουν οι αθλητές. Δεν είναι δυνατόν όμως να γίνει αυτό καθώς υπάρχει νόμος που απαγορεύει στο δημόσιο να επιχορηγεί ιδιωτικούς φορές και η Ελληνική Ολυμπιακή Επιτροπή, στην οποία έχουν δοθεί τα χρήματα, είναι όργανο δημόσιου δικαίου. Οι Ομοσπονδίες περιμένουν εδώ και αρκετούς μήνες μια νομοθετική ρύθμιση για να πάρουν τα λεφτά αυτά.

Ο Σάκης Βασιλειάδης μου λέει: «Η γενικότερη αίσθηση είναι ότι δεν χρειάζονται πολλά χρήματα. Νομίζω ότι, όπως είπαμε και πέρυσι, μπορεί να γίνει μια συμπληρωματική επιχορήγηση 7-8 εκατομμυρίων για όλον τον αθλητισμό, για περίπου 1.5 εκατομμύριο παιδιά δηλαδή. Δεν είναι τεράστιο ποσό. Πρέπει να γίνει και μια νομοθετική ρύθμιση για να απαλλάξουν τα χρήματα των χορηγών της Ολυμπιακής Επιτροπής και νομίζω θα μπορέσουμε να σταθούμε. Καταλαβαίνουμε και εμείς και οι αθλητές και όλοι το πρόβλημα. Δεν ζητούμε επιχορηγήσεις των προηγούμενων ετών. Έχουν περικοπεί τα χρήματα στο 70%-80% και ζητούμε να μείνουν εκεί».

«Οι δαπάνες περνούν στις οικογένειες»

Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Κωπηλασίας, Γιάννης Καρράς, μου λέει ότι οι μισές Ομοσπονδίες δεν θα τα καταφέρουν, αν οι υποσχέσεις Σαμαρά δεν γίνουν πραγματικότητα: «Μετά την αναγγελία, έστω κι αν δεν είναι γραπτή, του προϋπολογισμού των ομοσπονδιών, πιστεύω ότι οι μισές δεν θα μπορέσουν να λειτουργήσουν. Από τις υπόλοιπες, οι περισσότερες οριακά θα καταφέρουν να αντιμετωπίσουν τις πάγιες υποχρεώσεις τους. Ίσως να μπορέσουμε απλά να διοργανώσουμε ένα πανελλήνιο πρωτάθλημα. Τη βοήθεια που δίναμε σε κάποια σωματεία τη σταματήσαμε ήδη από πέρυσι. Άρα υπάρχει και μείωση στους αθλητές, ενώ περνούν και οι δαπάνες στις οικογένειες. Αυτή τη στιγμή, το κράτος πληρώνει λιγότερα και ο Έλληνας φορολογούμενος/γονιός, αναλαμβάνει να πληρώσει αυτά που δεν πληρώνει το κράτος. Επίσημα δεν έχουμε τίποτα, αλλά ξέρουμε ότι είμαστε 49% κάτω από τον περσινό προϋπολογισμό, ο οποίος ήταν 40% κάτω από τον προπέρσινο».

Το να βγει μια Ομοσπονδία στη γύρα για αναζήτηση χορηγού στις μέρες μας μόνο εύκολο δεν είναι. «Αν δεν αλλάξει η Πολιτεία, το καθεστώς που υπάρχει ως προς του χορηγούς, δεν θα υπάρξει λύση. Αν έρθετε εσείς αύριο το πρωί και μου πείτε ότι θα σας δώσω 10000 ευρώ πρέπει να δώσω εγώ το 23% ΦΠΑ και εσείς δεν θα πάρετε φοροαπαλλαγή για αυτά τα χρήματα που δώσατε. Κάποιος που έχει τη διάθεση να δώσει, θα πληρώσει και το φόρο και το ΦΠΑ. Επομένως όλα αυτά είναι ανασταλτικοί παράγοντες», προσθέτει ο Γιάννης  Καρράς.

Στη συνέχεια μου λέει πως: «Δεν είναι εύκολο όλα τα αθλήματα να βρουν χορηγούς. Εμείς προσπαθήσαμε πολλές φορές και εκείνο που μας ρώτησαν οι ενδιαφερόμενοι ήταν πόσο τηλεοπτικό χρόνο έχουμε. Το άθλημα δεν πουλάει, η τηλεόραση δεν έρχεται. Έτσι δεν έρχεται και ο χορηγός. Άρα με ποιον τρόπο μπορεί να βρει κανείς χρήματα; Εδώ και 10 χρόνια σταθερά είμαστε πολύ ψηλά, έχουμε αποτελέσματα, αλλά αυτό δεν φέρνει χρήματα. Τα λεφτά από την Πολιτεία τα διαθέτουμε στους αθλητές και τις εγκαταστάσεις μας, γιατί έχουμε ακριβό υλικό, με διάρκεια ζωής μάξιμουμ μια τριετία. Αυτά πρέπει και να τα μεταφέρουμε. Είναι πολλά τα έξοδα. Πέρυσι στην Κορέα τα στείλαμε με κοντέινερ, σε ταξίδι δύο μηνών. Θεωρούμε ότι η δουλειά μας είναι να στηρίξουμε τους αθλητές μας. Άρα με την υπάρχουσα σήμερα οικονομική συγκυρία πρέπει να γίνουν πολλά για να επιβιώσει ο αθλητισμός. Ίσως η Πολιτεία να πρέπει να σκεφτεί και τη συγχώνευση Ομοσπονδιών μέχρι ένα σημείο. Οπωσδήποτε στο θέμα της στέγασης. Δεν γίνεται να νοικιάζουμε γραφεία με τόσα Ολυμπιακά Ακίνητα να υπάρχουν. Έχω ζητήσει εδώ και 10 χρόνια να μας βρουν γραφείο και είμαστε ακόμα στο νοίκι. Ακόμα και τα 100 ευρώ πλέον είναι υπολογίσιμα».

«Έχουμε τις λύσεις και χωρίς χρήματα. Αυτό που μας λείπει είναι η επαφή, χαθήκαμε», μου εξηγεί ο Σάκης Βασιλειάδης. Σκέφτομαι ότι οι παρεμβάσεις της κυβέρνησης ενδέχεται τελικά να σώσουν τις ομοσπονδίες, έστω και την ύστατη στιγμή. Τα προβλήματα όμως παραμένουν. Το θέμα είναι, από κοινού με την Πολιτεία, να καταφέρουν να δουλέψουν πάνω σε αυτές και να μην βολευτούν ξανά.

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.