Αν Τώρα Τελευταία Νιώθεις Άχρηστος, Μπορείς Απλώς να Δώσεις Λίγο Αίμα

Μία κοπέλα τρώει τούμπα την ώρα που κάνει γυμναστική στο σπίτι της. Ένας τύπος με ποδήλατο σκάει σε κάτι φυτά και σαβουριάζεται. Ένας άνδρας σηκώνει τη σύζυγό του στα χέρια στο γλέντι του γάμου τους, όμως του φεύγει από τα χέρια και σκάνε μαζί πάνω στη γαμήλια τούρτα. Ένας άλλος τύπος προσπαθεί να κάνει τον Batman σε ένα κάγκελο, αλλά πέφτει και το κάγκελο «σκάει» ανάμεσα στα πόδια του.

Τα παραπάνω είναι μερικά μόνο από τα στιγμιότυπα που περιλαμβάνονται στο fail compilation βίντεο της νέας καμπάνιας του Εθνικού Κέντρου Αιμοδοσίας, που καλεί τους πολίτες να μπουν στη μάχη για τη ριζική αλλαγή της κουλτούρας του Έλληνα για την αιμοδοσία. Η ιδέα του βίντεο είναι απλή: σε πολλά πράγματα μπορεί να μην τα καταφέρνεις και να νιώθεις άχρηστος, όμως είναι εύκολο να προσφέρεις το αίμα σου και να γίνεις ήρωας, συμβάλλοντας στη διάσωση μιας ζωής.

Η σημασία της καμπάνιας φαίνεται από το πόσο πολλοί άνθρωποι επιλέγουν καθημερινά να μη γίνουν οι ήρωες της διπλανής πόρτας. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, το 90% των ανθρώπων που μπορούν να προσφέρουν αίμα δεν είναι αιμοδότες, ενώ μία μονάδα αίματος μπορεί να σώσει μέχρι και τρεις ζωές, με κατάλληλη χρήση όλων των συστατικών του. Κάθε χρόνο, εισάγουμε 25.000 μονάδες αίματος από τον Ελβετικό Ερυθρό Σταυρό, για να καλυφθούν πλήρως οι ανάγκες των ασθενών με μεσογειακή αναιμία. Τα παραπάνω στατιστικά μάς λένε ένα απλό πράγμα: δώσε αίμα, κάποιος εκεί έξω το χρειάζεται για να ζήσει.

Σχετικά με την καμπάνια, που δημιουργήθηκε από τον σκηνοθέτη Αργύρη Παπαδημητρόπουλο (Wasted Youth, Suntan), ο Κώστας Σταμούλης, αιματολόγος και επιστημονικός διευθυντής του Εθνικού Κέντρου Αιμοδοσίας, λέει στο VICE: «Στόχος μας είναι να προσεγγίσουμε νέους ανθρώπους που δεν έχουν προηγούμενη εμπειρία αιμοδοσίας και να τους δείξουμε πώς μπορούν να βοηθήσουν τον συνάνθρωπό τους δωρίζοντας λίγο αίμα. Αν και φαίνεται απλό, είναι εξαιρετικά πολύτιμο, αφού μόνο ο ανθρώπινος οργανισμός μπορεί να παράγει αίμα. Η τεχνητή παρασκευή του είναι, μέχρι σήμερα, αδύνατη».

Η κινητοποίηση και η αιμοδοσία από μεγαλύτερο αριθμό πολιτών είναι αναγκαία, αφού στην Ελλάδα υπάρχει μεγάλο ποσοστό «αιμοδοτών συγγενικού περιβάλλοντος», λέει ο κ. Σταμούλης. «Πρόκειται για ανθρώπους που δεν προσφέρουν αίμα σε τακτά χρονικά διαστήματα, αλλά αιμοδοτούν, μόνο όταν κάποιος συγγενής τους το χρειάζεται. Αυτό το χαρακτηριστικό της αιμοδοσίας πρέπει να αλλάξει, επειδή δεν ανταποκρίνεται στην ιδέα της εθελοντικής αιμοδοσίας. Η αιμοδοσία συγγενικού περιβάλλοντος θεωρείται εκβιαζόμενη αιμοδοσία και βάζει τον πολίτη σε θέσει αυτοάμυνας, καθώς του λέει ότι είναι προσωπικό του πρόβλημα να βρει αίμα για τον άνθρωπό του. Όμως η εύρεση αίματος δεν είναι ζήτημα ενός συγγενή ή φίλου, αλλά δουλειά του Συστήματος Υγείας και γενικότερα της κοινωνίας. Ακόμη, ο αιμοδότης συγγενικού περιβάλλοντος εγείρει ζήτημα ασφάλειας, καθώς είναι δεδομένο ότι κάποιος που αιμοδοτεί για ένα προσφιλές του πρόσωπο -που χρειάζεται αμέσως αίμα- είναι πιθανόν να αποκρύψει πληροφορίες που ενδέχεται να τον καθιστούν ακατάλληλο αιμοδότη».

Η λύση στην παραπάνω στρεβλή ιδέα περί αιμοδοσίας θα δοθεί, μόνο όταν ικανοποιητικός αριθμός πολιτών «προσφέρει αίμα, όχι μόνο για τον συγγενή και τον φίλο του, αλλά και για τον άγνωστο που βρίσκεται στο περιθώριο της κοινωνίας», λέει ο κ. Σταμούλης. «Αυτό κάνουν τα πιο οργανωμένα Συστήματα Υγείας σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως για παράδειγμα στη Δανία, όπου εντοπίζονται οι ελλείψεις που θα υπάρξουν σε αίμα, οι πολίτες καλούνται να δώσουν αίμα και εκείνοι απλώς το κάνουν».

[VICE Video] Οι Επαγγελματίες Υγείας στην Ελλάδα Βρίσκονται στα Όρια της Εξάντλησης

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.

Η σημασία της συστηματικής αιμοδοσίας ανά τακτά χρονικά διαστήματα έγκειται στο ότι το αίμα έχει ημερομηνία λήξης. «Το αίμα που δωρίζεται έχει διάρκεια ζωής για 35 με 42 ημέρες. Άρα, ακόμη και αν σήμερα ένα εκατομμύριο άνθρωποι δώσουν αίμα, αυτό δεν θα είναι διαθέσιμο μετά από 42 μέρες. Στις στατιστικές θα φαίνεται ότι είχαμε αρκετό αίμα από αιμοδοσίες, όμως αυτό θα δεν σημαίνει ότι είχαμε πάντα το αίμα που χρειαζόμασταν, αφού μπορεί να είχαμε περισσότερο αίμα τον ένα μήνα, όμως πολύ λιγότερο τον επόμενο», λέει ο κ. Σταμούλης. Αυτή είναι η μεγαλύτερη αδυναμία της αιμοδοσίας στην Ελλάδα, όπου δεν λείπει τόσο το αίμα, όσο η οργανωμένη προσφορά του από τους πολίτες: «Οι αριθμοί δείχνουν ότι δεν τα πάμε άσχημα, καθώς διαθέτουμε ικανοποιητικές μονάδες αίματος σε αντιστοιχία με τον πληθυσμό, οι οποίες θεωρητικά θα έπρεπε να καλύπτουν τις ανάγκες των ασθενών. Εκεί όπου δεν τα καταφέρνουμε τόσο καλά είναι στη συστηματική ροή προσφοράς αίματος, αφού δεν έχουμε αρκετούς εθελοντές που θα προσφέρουν αίμα ανά τακτά διαστήματα, ανεξάρτητα από το αν το χρειάζεται κάποιος συγγενής τους. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να υπάρχουν περίοδοι με ελλείψεις σε αίμα, όπως για παράδειγμα συμβαίνει τους καλοκαιρινούς μήνες με τους ασθενείς που πάσχουν από μεσογειακή αναιμία. Όταν το μοντέλο του συνειδητοποιημένου αιμοδότη αντικαταστήσει εκείνο του αιμοδότη συγγενικού περιβάλλοντος, το Εθνικό Σύστημα Υγείας θα είναι σε θέση να προγραμματίζει τα αποθέματα αίματος και να καλύπτει τις ανάγκες καθ' όλη τη διάρκεια του χρόνου. Αυτό θα μας επιτρέψει να διαμορφώσουμε ένα εθνικό στρατηγικό σχέδιο αιμοδοσίας, που μέχρι σήμερα δεν υπήρξε ποτέ στην Ελλάδα».

Παρότι οι Έλληνες τείνουν να μην έχουν εμπιστοσύνη στο σύστημα αιμοδοσίας και προτιμούν να προσφέρουν αίμα κυρίως για πρόσωπα που γνωρίζουν, τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει σημαντικά βήματα στον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε την αιμοδοσία. «Μέχρι το 2012, πάνω από το 50% των αιμοδοτών στην Ελλάδα ήταν αιμοδότες συγγενικού περιβάλλοντος. Την τελευταία πενταετία, βλέπουμε μια θετική μεταστροφή, καθώς σήμερα το 58% των αιμοδοτών προσφέρουν αίμα ανεξάρτητα από το αν το χρειάζεται κάποιος γνωστός τους. Αν σκεφτεί κανείς ότι οι εθελοντές αιμοδότες κατά κανόνα μειώνονται σε περιόδους κρίσης, θα καταλάβει ότι έχουμε μία βελτίωση, όχι μόνο ποσοτική, αλλά και ποιοτική. Αυτή η ανορθόδοξη ελληνική τάση να αυξάνονται οι αιμοδότες σε περίοδο κρίσης δείχνει ότι η κοινωνία μας είναι ευαισθητοποιημένη γύρω από τη σημασία της αιμοδοσίας. Αυτό που χρειάζεται είναι να καταλάβουμε ότι δεν είναι μόνο οι φίλοι μας που μας χρειάζονται, αλλά και πολλοί άγνωστοι συμπολίτες μας. Ένα σύστημα αιμοδοσίας βασισμένο στο συγγενικό περιβάλλον δεν μπορεί να διατηρήσει σε βάθος χρόνου τη σταθερή επάρκεια αίματος, ούτε να εξασφαλίσει τις μεγάλες ποσότητες που απαιτούνται σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης, όπως είναι ένα ατύχημα ή μία φυσική καταστροφή», λέει ο κ. Σταμούλης και συμπληρώνει: «Στην προσπάθειά μας να ανοίξουμε μια συζήτηση για την αιμοδοσία μπορούν να βοηθήσουν και τα ΜΜΕ, αρκεί να μην ασχολούνται με το θέμα, μόνο όταν κάνουμε μια καμπάνια. Η ανάγκη για αίμα υπάρχει κάθε μέρα».

Περισσότερα από το VICE

Ο Γιάννης Αγγελάκας Σιχαίνεται τον Καπιταλισμό

Η Ιστορία του Αργυροχρυσοχόου στη Δράμα που Σκότωσε Δύο Διαρρήκτες με Διαφορά 21 Χρόνων

Τα Μάτια (Chico) Φανερώνουν τον Σεξουαλικό σου Προσανατολισμό