Οι NONOTAK Θεωρούν πως το Φως Είναι το Καλύτερο Υλικό

Το Athens Video Art Festival κλείνει φέτος τα δέκα του χρόνια και σε συνεργασία με το VICE.COM φέρνουν για πρώτη φορά στην Ελλάδα τους ΝΟΝΟΤΑΚ Studio. Στις 30 Σεπτεμβρίου θα παρακολουθήσουμε μία οπτικοακουστική open air performance στην πλατεία Μοναστηρακίου και λίγες μέρες αργότερα, 2-5 Οκτωβρίου στην «Τεχνόπολις», θα έχουμε τη δυνατότητα να τους ξαναδούμε σε ένα μόνιμο installation στο πλαίσιο του 10ου AVAF.

Οι ΝΟΝΟΤΑΚ Studio είναι μια συνεργασία μεταξύ του Takami Nakamoto και της Νοemi Schipfer. Eίναι μια συνεργασία αρχιτεκτονική, μουσική και εικονογραφική. Πολλοί μπορεί να νομίζουν ότι οι NONOTAK είναι ομάδα, αλλά οι ίδιοι αναγνωρίζονται ως δίδυμο και θεωρούν την συνεργασία τους μια εξερεύνηση της σχέσης που υπάρχει μεταξύ του χώρου. Γι'αυτό το λόγο άλλωστε, δεν κάνουν μόνο installations, αλλά οπτικοακουστικές performance. Συνάντησα τους  ΝΟΝΟΤΑΚ (διαδικτυακά) για να μάθω παραπάνω πληροφορίες για τη σχέση τους με τα υλικά, την performance που θα πραγματοποιήσουν στην Αθήνα και την αγάπη του για το φως.

VICE: Θα παρουσιάσετε στο αθηναϊκό κοινό μία open air performance στην πλατεία Μοναστηρακίου. Προτιμάτε γενικά η δουλειά σας να γίνεται σε συγκεκριμένο χώρο; Σας ενδιαφέρει πιο πολύ η εξερεύνηση παρά η εστίαση;

NONOTAK Studio: Εξαρτάται, γιατί η έμπνευσή μας είναι περισσότερο σαν ένα αντικείμενο που τοποθετούμε σε έναν χώρο και κατά κάποιο τρόπο αρχίζουν να τροποποιεί αυτόν τον χώρο. Ακόμα και όταν τοποθετούμε κάποιο αντικείμενο πάντα σκεφτόμαστε την καλύτερη τοποθέτηση σε σχέση με το πλαίσιο που το περιβάλλει, αλλά προς το παρόν η έμπνευση μας δεν είναι καθ'όλα τοπική. Θα μας άρεσε να δουλεύαμε πιο in-situ, αλλά θα είναι πρακτικά πιο δύσκολο ειδικά όταν περιοδεύεις.

Σε πιο βαθμό αντιλαμβάνεστε την σχέση μεταξύ του χώρου και της σκιάς, του φωτός και των ήχων;

Το γεγονός ότι πειραματιζόμαστε μαζί μας επιτρέπει να συνδυάζουμε κάθε ικανότητα μας έτσι ώστε να δημιουργήσουμε κάτι μοναδικό, γιατί είναι σαν να ενώνουμε όλες τις διαφορετικές μας ικανότητες. Εάν δουλεύαμε μόνοι μας, εγώ (Takami) θα έκανα απλά αρχιτεκτονική και μουσική και η Noemi θα έκανε απλά illustrations. Οι NONOTAK είναι ένα συνονθίλευμα της σχέσης μεταξύ αυτών των πραγμάτων και η δουλειά μας την εξερευνά επειδή το επιθυμούμε.

Υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο μέρος όπου θα θέλατε να χρησιμοποιήσετε για να δουλέψετε τις ιδέες σας;  

Ναι, μόλις ανακαλύψαμε καθώς βρισκόμαστε στην Πορτογαλία για το Lumina Festival, μια αποθήκη στην οποία δουλεύουμε και κάνουμε κατασκευές για τα installations μας και είναι τεράστια και πολύ ενδιαφέρουσα και σίγουρα θα μας ενδιέφερε να την χρησιμοποιήσουμε και στο μέλλον.

Το ISOTOPES V.2, παλαιότερο έργο σας, είχε ένα κοινωνικό νόημα από πίσω του γιατί ήταν εμπνευσμένο από την κατάρρευση της Fukushima. Υπάρχει πάντοτε κάποια κοινωνική επιρροή πίσω από τις ιδέες σας;

Όχι απαραίτητα. Το ISOTOPES V.2 νομίζω ήταν ειδική περίπτωση γιατί ήταν η πρώτη μας εξερεύνηση σε installation και πιστεύω πως ότι έγινε στην Fukushima πιο πολύ μας ώθησε σε αυτό το έργο παρά μας επηρέασε. Είναι μια αφήγηση η οποία μας επιτρέπει να κάνουμε τον κόσμο να μπορεί να νοιώσει την ιστορία και παράλληλα το installation. Μετά αρχίσαμε να μπαίνουμε σε πιο αφηρημένες αφηγήσεις και πιο στοχαστικά πράγματα.

Σας ανησυχεί που μέσω ενός κινητού τηλεφώνου μπορεί κάποιος να καταγράψει μόνο ένα μέρος του installation αντί για ολόκληρο και έτσι να αλλάξει το νόημα του; Το θεωρείτε παρεμβατικό;

Νομίζω πως είναι έτσι για κάθε καλλιτέχνη. Νοιώθουν κάπως απογοητευμένοι όταν κάποιος παίρνει μόνο μία στιγμή από την δουλειά τους, αλλά όταν παρατηρώ ανθρώπους να παίρνουν φωτογραφίες δεν νοιώθω απογοήτευση γιατί παίρνουν τον χρόνο τους να δούνε ολόκληρο το έργο και μετά τραβάνε διάφορες φωτογραφίες, για να δείξουν στον κόσμο τι είδαν και να το μοιραστούνε. Με απογοητεύει όταν ο κόσμος απλά προσπερνάει και τραβάει φωτογραφίες με το κινητό και απλά δεν εκτιμάνε. Δεν απολαμβάνουν ολόκληρο το installation και απλά προχωράνε. Νοιώθουμε αρκετά ευγνώμονες για όσους θέλουν να μοιραστούν την δουλειά μας.

Θεωρείτε ότι τα καινούργια μέσα, όπως τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι καλύτερη πλατφόρμα για την προώθηση ενός νέου καλλιτέχνη;

Εννοείται πως είναι, εμείς με κάθε έργο που δημιουργούμε, κάθε installation που κάνουμε ή φεστιβάλ που επισκεπτόμαστε, πάντα φτιάχνουμε ένα βίντεο για να επικοινωνήσουμε κατά κάποιο τρόπο μέσω αυτού. Το βλέπουμε ως κάτι σημαντικό, γιατί σου επιτρέπει να εκθέσεις την δουλειά σου στο νεότερο κοινό που χρησιμοποιεί αυτά τα μέσα. Χρησιμοποιούμε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να επικοινωνούμε τα καινούργια μας έργα. Οπότε, πιστεύω πως είναι σημαντικό για τους νέους καλλιτέχνες να «μιλάνε» με νέα projects και να δημιουργούν αρχεία με στόχο την προβολή του έργου τους.

Playgrounds Festival - Performance Night 2013 teaser from OddOne on Vimeo.

Ποιο είναι το όραμά σας για την Αθήνα; Καθώς θα κάνετε μία oper air performance με το LATE SPECULATION αλλά θα εκθέσετε και στο 10ο Athens Video Art Festival. Θα υπάρξει αλληλεπίδραση μεταξύ των δύο ενεργειών;

Καταρχάς, νοιώθουμε άβολα με την λέξη ‘αλληλεπίδραση’. Είναι μια λέξη που χρησιμοποιείται στην ψηφιακή τέχνη σε έργα που δεν δουλεύουν λόγω σφάλματος. Δεν θα υπάρξει κάποια άμεση σύνδεση μεταξύ του installation και της performance, αλλά το θέμα είναι ότι είμαστε καλλιτέχνες που δουλεύουμε με πολλές παρόμοιες τεχνικές οπότε υπάρχει μια φυσική σύνδεση μεταξύ τους, διότι είναι φτιαγμένα από εμάς και δουλεύουμε με παρόμοιες επιδράσεις από την αρχή.

Είπατε πως δεν νοιώθετε άνετα με την λέξη αλληλεπίδραση – είστε άνετοι με την λέξη ‘αποπλάνηση’ που ήταν και μέρος της σκέψης πίσω από το ISOTOPES;

Δεν προσπαθούμε να αποπλανήσουμε τον κόσμο. Εάν δεν του αρέσουμε, τότε εντάξει. Μας αρέσουν τα minimal πράγματα, που είναι πολύ απλά, αλλά που έχουν πολλές επιδράσεις. Θέλουμε να κρατήσουμε τα πράγματα απλά και αφηρημένα, αλλά δεν νομίζω ότι αποπλανούμε.

Το «απλά και αφηρημένα» έχει να κάνει και με το παιχνίδι των σχημάτων στα έργα σας;

Νομίζω πως ο πρώτος λόγος που τα οπτικά μας είναι τόσο μινιμαλιστικά είναι επειδή δεν θεωρούμε τις προβολές μας ως βίντεο. Περισσότερο μας αρέσει να πιστεύουμε ότι ελέγχουμε το φως με εργαλεία που μας το επιτρέπουν, δεν θεωρούμε τους εαυτούς μας ψηφιακούς καλλιτέχνες. Απλά χρησιμοποιούμε τα εργαλεία της ψηφιακής τέχνης έτσι ώστε να καταφέρουμε να υλοποιήσουμε την ιδέα που έχουμε. Όλα αυτά τα έργα που έχουμε κάνει δεν είναι όλα βασισμένα στην ψηφιακή τέχνη, απλά μας αρέσει να παίζουμε με την αντίληψη, το όραμα, την έννοια του χώρου. Ένα φως πάνω σε μία κατασκευή παίζει με το χώρο, γιατί καθώς ο κόσμος περπατάει τριγύρω από το έργο, αλλάζει το πώς φαίνεται. Πραγματικά δεν είναι για την ψηφιακή τέχνη, είναι πιο πολύ για να βρεις μια πραγματικά απλή ιδέα και να την υλοποιήσουμε. Με τον πιο απλό και καθαρό τρόπο έτσι ώστε ο κόσμος να μπορεί να αντιλαμβάνεται πως δουλεύει, χωρίς να έχει αντίληψη των τεχνικών λεπτομερειών πίσω από το σύνολο του έργου.

Υπάρχει κάποια συγκεκριμένη αντίληψη που θα θέλατε να αλλάξετε μέσω των ιδεών που επεξεργάζεστε στο έργο σας;

Δεν έχουμε κάποιους συγκεκριμένους οπτικούς στόχους με τους οποίους δουλεύουμε αυτή την στιγμή. Προσπαθούμε να παίξουμε με την δομή μίας σύλληψης. Εάν πιστεύουμε πως είναι αρκετά τρελό για εμάς, πιστεύουμε πως υπάρχει και μεγαλύτερη περίπτωση να το απολαύσει ο κόσμος. Δεν ψάχνουμε για κάποιες συγκεκριμένες επιδράσεις. Υπάρχουν πολλά ατυχήματα που μας οδηγούν σε πειραματικά αποτελέσματα και μας ωθούν στο να προχωράμε. Οπότε, δεν έχουμε κάποιους συγκεκριμένους κανόνες σε ό,τι αφορά στην σύλληψη την ίδια.

Η γεωμετρία είναι ένας τρόπος για σας να έχετε πειθαρχία στην δουλειά σας; 

Είναι σαν να ζωγραφίζουμε τους χώρους με φως και όπως είπαμε κάνουμε αφηρημένα πράγματα. Νομίζω πως όσο λιγότερο ζωγραφίζεις, τόσο πιο αφηρημένος και είσαι. Ξέρεις, εάν θες κάτι στρογγυλό, θα κάνουμε κύκλους και γεωμετρικά πράγματα, γιατί φυσικά θα σκεφτούμε πως είναι οι μορφές που μπορούμε να βρούμε. Όπως ένα τετράγωνο πηγαίνει σε μια ζωγραφιά και όχι σε ένα γεωμετρικό σχήμα έτσι είναι και η διαδικασία μας. Προσπαθούμε να βρούμε την πιο απλή και καλύτερη επίδραση που μπορούμε.

Τι χρειάζεται να ξέρει κάποιος για τους NONOTAK προτού έρθει να δει την δουλειά σας στην Αθήνα;

Νομίζω πως αυτό που απολαμβάνω περισσότερο με τη δουλειά των NONOTAK, και νομίζω πως το ίδιο συμβαίνει και με την Noemi, είναι ότι δεν χρειάζεται να τα εξηγήσουμε. Όταν ο κόσμος βλέπει τα βίντεό μας ή όταν εμείς βλέπουμε τις αντιδράσεις των ανθρώπων στα installations μας, δεν βλέπουμε ποτέ κάποιον να διαβάζει τον χαρακτήρα μας. Δεν βλέπουμε ποτέ κάποιον να διαβάζει την περιγραφή του installation προτού την απολαύσει. Απλά έρχονται και βλέπουν το έργο να τρέχει και κάνουν τα δικά τους: ή περνάνε τον χρόνο τους, απολαμβάνοντάς το ή μισώντας το, δεν ξέρω τι από όλα αυτά, αλλά απλά συνεχίζουν και μετά προσπαθούν να μάθουν πως φτιάχτηκε ή έρχονται σε εμάς και μας κάνουν ερωτήσεις.

Είπατε πως δεν έχετε δει ποτέ κάποιον να διαβάζει τη περιγραφή και πως είναι πολύ καλό αν ο κόσμος απλά έμπαινε στο συναίσθημα αυτού που φτιάχνετε.

Μας αρέσει αυτού του είδους η σχέση με το κοινό μας, ακόμη και με τα παιδιά: είδαμε πολλά παιδιά κατά την διάρκεια έργων μας να περνάνε καλά. Είναι πολύ σημαντικό γιατί όταν τα παρακολουθούσαμε, νοιώθαμε πως καταλάβαιναν πολλά πράγματα. Ξέρεις, χωρίς να διαβάζουν την περιγραφή, χωρίς να προσπαθούν πραγματικά να αισθανθούν τι είναι η τέχνη, οπότε μας αρέσει πολύ αυτού του είδους η σχέση μεταξύ των έργων μας και του κοινού μας. Δεν υπάρχει κάτι που θα έπρεπε να ξέρουν από πριν. Εάν δουν τις φωτογραφίες και είναι περίεργοι να μάθουν για αυτές, αυτό είναι σημαντικό. Εάν όχι, όχι.

Οπότε όταν δημιουργείτε τα σόου σας, δεν έχετε κάποια συγκεκριμένη βλέψη για το τι θα θέλατε να βιώσει κάποιος;

‘Έχουμε μια αφήγηση, η οποία είναι ένας τρόπος να τονίζουμε κάποια σημεία, να δραματοποιήσουμε κάποιο μέρος του installation, αλλά δεν υπάρχουν συγκεκριμένοι κανόνες: εάν ο κόσμος δεν επιδρά, δεν νοιώθουν κάποια εμβάθυνση σε αυτό και απλά δεν τους ευαισθητοποιεί, αυτό είναι όλο. Δεν έχουμε κάποιους συγκεκριμένους στόχους, είναι απλά πολύ σημαντικό να κάνεις αυτό που απολαμβάνεις να κάνεις.

Υπάρχει κάποιο project μέχρι στιγμής το οποίο να έχετε απολαύσει περισσότερο ή που να σας έχει εκπλήξει με την ανάπτυξή του;

Νομίζω το DAYDREAM V.2 και το LATE SPECULATION πάνε πολύ καλά γιατί μας πηγαίνουν σε μέρη που δεν έχουμε πάει ποτέ. Μια από τις καλύτερες και πιο περίεργες εμπειρίες νομίζω ήταν η Κολομβία. Πήγαμε το LATE SPECULATION εκεί και τότε συνειδητοποιήσαμε πόσο τέλειο είναι το ότι μπορούμε να μοιράστουμε ένα μέρος της δουλειάς με μέρη όπου δεν έχουμε ξαναέρθει ποτέ και μέρη όπου τα πράγματα είναι τόσο διαφορετικά από τη πραγματικότητα που γνωρίζουμε.

Υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο υλικό με το οποίο να έχετε ψύχωσαη όσον αφορά στη δουλειά σας;

Το φως.

Τι είναι το φως για εσάς; Εάν έπρεπε να δώσετε έναν ορισμό των NONOTAK για το φως;

Πραγματικά το θεωρούμε υλικό, και αυτό με το οποίο έχουμε ψύχωση είναι το ότι αυτό το υλικό είναι κάπως αόρατο. Έχουμε ψύχαωση με το πως μπορούμε να το υλοποιήσουμε. Σε όλα τα  installations που φτιάχνουμε προσπαθούμε να υλοποιούμε τους άξονες του φωτός βάζοντας ημιδιαφανείς στρώσεις για να το αιχμαλωτίζουμε. Οπότε αυτό είναι ένα μεγάλο κομμάτι της δουλειάς μας. Το φως.

Το VICE.COM & το Athens Video Art Festival παρουσιάζουν για πρώτη φορά στην Ελλάδα τους NONOTAK studio σε μία μοναδική οπτικοακουστική open air performance. Τρίτη 30 Σεπτεμβρίου 2014 @ 20:30, Πλατεία Μοναστηρακίου

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter,  Facebook και Instagram.