Το θέμα δημοσιεύτηκε αρχικά στο VICE UK.

Η πρώτη δεκαετία της νέας χιλιετίας ήταν τόσο ψυχρή εποχή για να είσαι Ευρωπαίος. Ήμασταν πολύ μικροί, το τραγούδι «Because I Got High» του Afroman έπαιζε παντού και όλοι φαίνονταν πραγματικά ανακουφισμένοι που ο ιός της χιλιετίας δεν μας είχε εξαφανίσει όλους.

Αυτή η περίοδος ήταν επίσης η δεκαετία που το κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα ήρθε στο προσκήνιο. Το ευρώ ήταν μια τολμηρή οικονομική πρωτοβουλία, που οι περήφανοι Ευρωπαίοι αντιμετώπισαν εξίσου με ενθουσιασμό και σκεπτικισμό. Ήμασταν ενθουσιασμένοι με την ιδέα ενός νέου νομίσματος που θα μας ένωνε και θα μας προστάτευε από τους εξωτερικούς οικονομικούς κινδύνους. Μερικοί ήταν σκεπτικοί, καθώς πίστευαν ότι το όλο εγχείρημα θα καταστρεφόταν και στο τέλος θα κατέληγε σε ένα σόου, με τις χώρες η μία να κατηγορεί την άλλη για την οικονομική ύφεση. Μήπως είναι καιρός να παραδεχθούμε ότι ήταν χαζή ιδέα η επιβολή ενός κοινού νομίσματος σε ένα ευρύ φάσμα διαφορετικών οικονομιών; Ότι το όλο πράγμα ήταν λίγο φιάσκο;

Σκεφτήκαμε ότι θα ήταν καλή ιδέα να ζητήσουμε από τους Ευρωπαίους συντάκτες μας να θυμηθούν την εποχή που το ευρώ δεν σήμαινε καταδίκη και κατήφεια. Κυρίως, σήμαινε σοκολάτες, δωρεάν κομπιουτεράκια και ντροπιαστικά αφελείς διαφημιστικές καμπάνιες.

Το ευρώ δεν ήταν μεγάλη υπόθεση, για τους περισσότερους από εμάς. Η συντριπτική πλειοψηφία των αγαθών δεν άλλαξε τιμή. Ένα ευρώ αντιστοιχούσε με δύο γερμανικά μάρκα. Οπότε, για παράδειγμα, ένα CD (τα θυμάστε;) θα σου κόστιζε 15 ευρώ αντί για 30 μάρκα. Εύκολο. Για κάποια μικρότερα πράγματα, απλά, μετέφρασαν το γερμανικό «pfennig» σε cent, γεγονός που άφησε τον κόσμο με την ελαφρά υποψία πως ξαφνικά η αγορά ενός πρέτσελ ισοδυναμούσε με απάτη.

Η προοπτική του ταξιδιού και της επιστροφής χωρίς να έχεις τις τσέπες σου γεμάτες με άχρηστα κέρματα ήταν συναρπαστική. Δεν χρειαζόταν πια να κάνουμε «ουρές» για να ανταλλάξουμε χρήματα. Έτσι, το ταξίδι σε χώρες που στο παρελθόν ήταν φθηνές, όπως η Ελλάδα, έπαψε να είναι τόσο διασκεδαστικό. Δεν μπορούσες, πλέον, οικονομικά μιλώντας, να «βρέχεις» χρήμα όπως στο παρελθόν.

Ακόμα και η κυβέρνηση είχε κάνει την παραγωγή ενός -υπέρ του ευρώ- βίντεο που έδειχνε πόσο πολυπολιτισμικό και καθόλου οπισθοδρομικό επρόκειτο να είναι το νόμισμα. Στο βίντεο εμφανιζόταν μια ελαφρά ντυμένη γυναίκα να παίζει βιολί σε κάτι κακοφτιαγμένα αρχαιοελληνικά ερείπια και ένα μικρό παιδί από την Ιρλανδία να παίζει φλάουτο στο γρασίδι. Το βίντεο κορυφώνεται με ένα ευρωνόμισμα να πετάει και να προσγειώνεται στην ταράτσα κτηρίου όπου γινόταν το χειρότερο πάρτι του κόσμου.

Ορισμένοι άνθρωποι ήταν πραγματικά ενθουσιασμένοι με όλα αυτά. Για εκείνους που είχαν έντονο ενδιαφέρον για το νέο νόμισμα, τα «εργαλεία του αρχάριου» ήταν η Rolls-Royce των συλλεκτικών αντικειμένων. Τριάντα χρόνια μετά, εκείνα τα «τα εργαλεία των αρχάριων» δεν προκαλούν τον ίδιο αφελή ενθουσιασμό όπως στο παρελθόν και σήμερα είναι αρκετά εύκολο να εντοπίσει κανείς μερικές από τις πιο εμφανείς αποτυχίες του ευρώ. Το νόμισμα μπορεί να σήμαινε λίγο πιο ακριβά λουκάνικα για τη Γερμανία, αλλά για τους Έλληνες σήμαινε εκτόξευση των τιμών. Πρέπει να αναλάβουμε την ευθύνη για την ιδέα της Ευρώπης. Δεν μπορείς απλά να αρχίσεις κάτι πραγματικά μεγάλο, το οποίο υποτίθεται ότι θα ενώσει ένα σωρό έθνη έναντι της εξωτερικής απειλής, και μετά να περάσεις όλο το χρόνο σου σκατώνοντάς τα από μέσα.

- BARBARA DABROWSKA

Εκείνη η περίοδος προσαρμογής στο ευρώ είχε προκαλέσει σύγχυση στην Ιρλανδία.

Από τη μία πλευρά, ήμασταν όλοι χαρούμενοι για το ότι δεν θα χάναμε τα χρήματά μας από κακές συναλλαγματικές ισοτιμίες, ενώ ετοιμαζόμασταν να πάθουμε ανεπανόρθωτα εγκαύματα στη Μαγιόρκα. Από την άλλη πλευρά, ήμασταν τρομοκρατημένοι ότι θα ληστέψουν την εθνική μας ταυτότητα. Τι κόλπα έκρυβε η διαβολική Ευρωπαϊκή Ένωση στα «μανίκια» της, αυτή τη φορά; Ακούγαμε όλοι ότι προσπαθούσαν να θέσουν εκτός νόμου της κυρτές μπανάνες και τους πυροσβεστικούς στύλους.

Αφού ποτέ δεν ήμουν πραγματικά καλός στα μαθηματικά, η κυριότερη ανησυχία μου επικεντρωνόταν στο ότι η μία λίρα είχε γίνει ξαφνικά 1,27 ευρώ. Θα έπρεπε να πληρώσω περισσότερο τη σοκολάτα Mars, απλά επειδή είχα το ίδιο νόμισμα με κάποιο άλλο παλικάρι στην ήπειρο; Εάν ναι, γιατί; Όλη η αρχική νευρικότητα γρήγορα διαλύθηκε, αμέσως μόλις πιάσαμε στα χέρια μας τα κέρματα για πρώτη φορά και συνειδητοποιήσαμε ότι το κέρμα των 2 ευρώ ουσιαστικά έκανε τη Σουηδία και τη Φινλανδία να μοιάζουν με προσπάθεια ενός τεράστιου πέους να τρομοκρατήσει την υπόλοιπη Ευρώπη.

Ωστόσο, ήμασταν αρκετά τυχεροί να μας το παρουσιάσουν με μια διαφήμιση όπου ο Kieran, από το Westlife, μας εξήγησε το όλο concept ενώ έπαιζε νευρικά με τη θήκη ενός CD. Αυτό το τελευταίο είναι τόσο ρετρό, που βασικά είναι το ισοδύναμο ενός minidisc.

Σήμερα, δεν είμαι ιδιαίτερα ενθουσιώδης με το ευρώ. Με δεδομένο ότι η Ευρωζώνη φαίνεται, με κάθε ευκαιρία, να χαρακτηρίζει λαούς ως τρακαδόρους, αμέσως μόλις αντιμετωπίσουν δυσκολίες, είναι δύσκολο να νιώσει κανείς αυτή την ενότητα που αρχικά υποσχόταν το νόμισμα. Δεν υπάρχει κανένας λόγος να «είμαστε όλοι μαζί σε αυτό», εάν είναι να υπάρχει μόνο για τις καλές εποχές. Αυτό είναι κάτι που οι Ιρλανδοί γνωρίζουν πολύ καλά.

- IAN MOORE

Το 2000, η ομάδα μάρκετινγκ που ανέλαβε την -τότε ακόμα τιμητική- αποστολή να παρουσιάσει το ευρώ στον ολλανδικό λαό επινόησε ένα μικρό πρακτικό ακρωνύμιο για να μας βοηθήσει να θυμόμαστε τις χώρες που θα υιοθετούσαν το νόμισμα: DING FLOF BIPS, που χονδρικά είναι μια πρόταση η οποία προφανώς δεν έχει κανένα νόημα.

Η καμπάνια που έκανε η κυβέρνηση για να επικοινωνήσει το ακρωνύμιο ήταν έντονη και άκρως αποτελεσματική. Παρά το ότι οι τρεις αυτές λέξεις ήταν απίστευτα ανόητες, εάν ζούσες εκείνη την εποχή στη χώρα, τις θυμόσουν. Το διαφημιστικό υπήρχε παντού· ακόμα και τα παιδιά έπαιζαν ένα παιχνίδι όπου νικητής ήταν αυτός που μπορούσε να κατονομάσει ταχύτερα τις χώρες στο ευρώ.

Αργότερα, όταν ουσιαστικά μπήκαμε στο ευρώ και περισσότερες χώρες άρχισαν να το υιοθετούν, το DING FLOF BIPS δεν είχε πλέον πραγματικά σημασία. Το 2011, σχεδόν δυο χρόνια από την έναρξη της ευρωκρίσης, η ένωση Dutch Language Society αποφάσισε ότι ήταν σωστό να αφήσει τους Ολλανδούς να ψηφίσουν για έναν νέο αναγραμματισμό του ευρώ. Μεταξύ των επιλογών ήταν «COBI'S SMS: PIN FF GELD», «SMS DING FLOF BICEPS», «CD, GSM OF FLES IN BIPS» και «BEGIN SF-FILMS OP CD'S». Με 26% των ψήφων, νικητής ανακηρύχθηκε ο αναγραμματισμός «SMS FF BONDIGE CLIPS».

Είναι προφανές, ότι μέχρι να υιοθετηθεί το εν λόγω, κανείς δεν θα μπορούσε να ενδιαφέρεται λιγότερο για αναγραμματισμούς.

- WIEGERTJE POSTMA

Το 2002, η Ιταλία είχε απέραντη χαρά και ενθουσιασμό για το ευρώ. Πιθανώς, επειδή το νόμισμά μας ήταν πάντοτε αδύναμο, συγκρινόμενο με άλλα ευρωπαϊκά νομίσματα. Οι Ιταλοί ήλπιζαν για κάποιου είδους αποκατάσταση, σε κοινό οικονομικό δεσμό, με τους γείτονές μας.

Μία από τις αναμνήσεις που έχω πιο έντονη είναι η αγωνία της γιαγιάς μου για αυτό. Το να πρέπει να αλλάξει ολόκληρο τον οικονομικό κόσμο της ήταν τρομακτικό για εκείνη. Ήταν τρομακτικό για όλους μας. Ευτυχώς, ο Μπερλουσκόνι σκέφτηκε ότι ένα μπούνγκα-μπούνγκα πάρτι θα είχε κόστος στο νέο νόμισμα και μας έστειλε όλους σε έναν πραγματικά κακό «ευρωμετατροπέα» - ένα μπλε και κίτρινο μαθηματικό μαραφέτι που κόστιζε περίπου ένα ευρώ για να κατασκευαστεί. Θυμάμαι τη γιαγιά μου, τη μια στιγμή, να κάνει προσεκτικά υπολογισμούς με αυτό και, την άλλη, να το κρύβει μέσα στο συρτάρι της με την ίδια φροντίδα που θα φύλασσε ένα πολύτιμο οικογενειακό κειμήλιο. Νομίζω ότι ήταν πεπεισμένη ότι αυτό θα έσωζε τη ζωή της μια μέρα.

Για να λέμε την αλήθεια, ήμουν νέος και στην πραγματικότητα δεν έδινα δεκάρα για την αλλαγή του νομίσματος. Θυμάμαι έναν από τους δασκάλους μου να αφιερώνει ολόκληρο μάθημα για να εξηγήσει την πολυπλοκότητά του. Αλλά, ειλικρινά, το μόνο πράγμα που θυμάμαι να σκέφτομαι ήταν ότι η λίρα ήταν πολύ πιο όμορφη.

Η κυβέρνηση έκανε την παραγωγή μιας πολύ παράξενης διαφήμισης που έδειχνε τρεις ηλικιωμένους άνδρες να γελάνε και να περνούν ωραία συζητώντας για τη συναλλαγματική ισοτιμία του ευρώ. Νομίζω ότι το νόημα ήταν πως «εάν αυτοί οι ηλικιωμένοι μπορούν να καταλάβουν τι γίνεται με αυτό, τότε γιατί όχι κι εσύ;».

Προσωπικά, πιστεύω ότι το ευρώ ήταν καλό για την Ιταλία. Πολλοί άνθρωποι το κατηγορούν, τόσο για την οικονομική κατάσταση της Ιταλίας όσο και για τα δικά τους οικονομικά προβλήματα. Όμως, στην πραγματικότητα θα έπρεπε να κατηγορήσουν την οικονομική κρίση. Χωρίς το ευρώ, η κατάσταση θα μπορούσε να είναι πολύ χειρότερη.

- MATTIA SALVIA

Η στάση μου έναντι του χρήματος ήταν αρκετά χαλαρή, όταν υιοθετήθηκε το ευρώ. Πιθανώς, επειδή ήμουν 10 ετών και δεν θα μπορούσα να νοιάζομαι λιγότερο για αυτό. Θυμάμαι τον εαυτό μου και τους συμμαθητές μου να συλλέγουμε με ενθουσιασμό κέρματα από διάφορες χώρες - αναρωτιέμαι πόσα πολλά χρόνια πέρασαν μέχρι εκείνες οι συλλογές να γίνουν οι βασικοί οικονομικοί ευεργέτες της φθηνής μπύρας και του ουίσκι.

Οι γονείς μου, μου έδωσαν αυτό το «πακέτο του αρχάριου» που είχε σειρές με τις ονομαστικές αξίες των κερμάτων κάθε χώρας. Είπαν ότι μπορεί μια μέρα να ήταν κάτι ιδιαίτερο. Κρίνοντας από τις οικονομικές κρίσεις που έχουμε βιώσει, ίσως είχαν δίκιο. Τότε, όλοι έδειχναν να έχουν εμμονή με την ιδέα να ταξιδέψουν στο εξωτερικό και να αγοράσουν ο,τιδήποτε, απλά και μόνο για να χρησιμοποιήσουν το νέο νόμισμα. Αυτός ήταν ο σκοπός του ευρώ και εκ των υστέρων, ήταν χαριτωμένος. Προσωπικά, ακόμα αγαπώ το εν λόγω νόμισμα όπως και την ιδέα της ενωμένης Ευρώπης και έχω μηδενικό ενδιαφέρον να επιστρέψω στο παλιό άθλιο Schilling.

- THOMAS HOISL

[daily_motion src='//www.dailymotion.com/embed/video/xie5e0' width='640' height='360']

Ακριβώς πριν από την εισαγωγή του ευρώ, ο αδερφός μου γύρισε από τη δουλειά με ένα μικρό καλάθι που του είχαν δώσει στο γραφείο του. Στο καλάθι υπήρχαν 15 ευρώ (περίπου 100 φράγκα) σε διάφορες υποδιαιρέσεις και τα οποία είχαν τοποθετηθεί σαν μπουκέτο. Σκέφτηκα ότι το νόμισμα ήταν όμορφο. Αλλά, ως 11χρονος, η βασική μου ανησυχία ήταν εάν η τιμή των αγαπημένων μου περιοδικών ή γλυκών θα πιεζόταν από τον πληθωρισμό. Συν την τραγική εξαφάνιση των υπέροχων χαρτονομισμάτων των 50 φράγκων όπου απεικονιζόταν ο Μικρός Πρίγκιπας και ένα φίδι που καταπίνει έναν ελέφαντα.

Ήμουν, λίγο-πολύ, ανώριμος για να νοιαστώ για την ένδοξη εποχή της ευρωπαϊκής δύναμης, στην οποία υποτίθεται ότι εισερχόμασταν, αλλά μου άρεσαν πολύ οι σοκολάτες σε σχήμα ευρώ που μου έδιναν τα Χριστούγεννα και ήταν πολύ μεγαλύτερες από εκείνες σε σχήμα ηλίθιου φράγκου. Όλοι γύρω μου φαίνονταν χαρούμενοι επίσης, εκτός από το γεγονός ότι μερικές φορές έπρεπε να κάνουν γρήγορους υπολογισμούς στο ταμείο. Οι πιο ενθουσιώδεις άνθρωποι στη Γαλλία έπρεπε να είναι οι γυναίκες που τραγουδούσαν σε αυτή τη γαλλική διαφήμιση («Το να υπολογίζεις σε φράγκα δεν είναι δύσκολο, αλλά είναι πιο όμορφο να υπολογισμός σε ευρώ»). Δεν είμαι πολύ σίγουρος σε τι βάσιζαν αυτή την άποψη αλλά είναι βέβαιο πως δεν πρόκειται για μελωδία.

- JULIE LE BARON

Όλως περιέργως, έχω καλή μνήμη όταν πρόκειται για ηλίθια πράγματα. Θυμάμαι ξεκάθαρα την πρώτη φορά που πήρα ευρώ από το ΑΤΜ: ήταν την 1η Ιανουαρίου του 2002 και ήμουν πολύ ενθουσιασμένη που είχα το νέο νόμισμα. Έχω απόλυτη επίγνωση πόσο ηλίθιο ακούγεται αυτό το 2015, αλλά ένιωσα ότι ζούσα μια ιστορική στιγμή - ήταν ένα νέο βήμα προς μια μεγαλύτερη, ισχυρότερη και πιο ενωμένη Ευρώπη. Αλλά, σήμερα, με όλα τα δεινά που το ευρώ έχει προκαλέσει στη χώρα μου, νιώθω λίγο ντροπή να λέω αυτά τα πράγματα.

Είναι, κατά κάποιοn τρόπο, λυπηρό να παρακολουθείς την παλιά διαφημιστική εκστρατεία που δημιούργησε η κυβέρνηση για να μας πείσει ότι το ευρώ ήταν το ωραιότερο πράγμα στον κόσμο. Η διαφήμιση βασιζόταν στην πιο χαρακτηριστική ισπανική οικογένεια που θα μπορούσε να φανταστεί κανείς, τους «Los García». Χόρευαν και τραγουδούσαν σαν να έπαιζαν σε κάποιο ηλίθιο μιούζικαλ. «Το ευρώ μας δίνει σταθερότητα», λένε οι τρεις ηλικιωμένοι άνδρες πριν αρχίσουν να χορεύουν κλακέτες. Το βίντεο είναι γεμάτο από την ίδια αδικαιολόγητη ευτυχία που μας οδήγησε στην οικονομική κρίση χρόνια αργότερα. Βάζω στοίχημα ότι πολλοί «Garcías» εκδιώχθηκαν στη διάρκεια εκείνης της περιόδου. Είναι δύσκολο να θυμάται κανείς γιατί ήμασταν τόσο ενθουσιασμένοι για όλο αυτό και, σήμερα, βλέποντας εκείνη τη διαφήμιση, είναι πιο θλιβερό από ότι αστείο.

Αυτή την εβδομάδα, πέρασα από το ίδιο ΑΤΜ που είχα κάνει ανάληψη τα πρώτα μου ευρώ. Η τράπεζα, στην οποία ανήκε, χρεοκόπησε και τα γραφεία τους διατίθενται προς ενοικίαση.

- JUANJO VILLALBA

Παρακολουθώντας αυτή την ελληνική διαφήμιση για το ευρώ από το 2000, δεν μπορώ παρά να αναρωτηθώ τι συνέβη στο μικρό κορίτσι που κρατούσε το γιγαντιαίο ευρωνόμισμα. Δεν πρέπει να ήταν πολύ μικρότερη από εμένα εκείνη την εποχή, οπότε δεν θα πρέπει να έχει βιώσει και πολύ διαφορετικά τον προηγούμενο μήνα. Αναρωτιέμαι εάν ο πατέρας της αύξησε τη δόση των χαπιών της πίεσης στην πορεία προς το ελληνικό δημοψήφισμα, εάν η γιαγιά της έπρεπε να σταθεί στην ουρά έξω την τράπεζα για ώρες και ενώ η θερμοκρασία ήταν 32 βαθμοί Κελσίου, ή εάν κατάφερε να συγκεντρωθεί καθόλου και να δουλέψει. Πώς τα καταφέρνει μόνο και μόνο βλέποντας ειδήσεις εδώ και τρεις εβδομάδες; Αναρωτιέμαι εάν άκουσε ή μίλησε για κάτι άλλο.

Η διαφήμιση της VO, «Ισχυρό νόμισμα σημαίνει σίγουρο μέλλον», πέφτει σαν χαστούκι στο πρόσωπο. Αναρωτιέμαι εάν αυτό το μικρό κορίτσι ξυπνούσε κάθε πρωί του Ιουλίου μη γνωρίζοντας τι επεφύλασσε η μέρα. Εάν ένιωσε φοβισμένη, ντροπιασμένη, παρανοϊκή ή ένοχη;

Η αλήθεια είναι πως είναι αδύνατο να περιγράψεις πώς ήταν ο προηγούμενος μήνας για τους Έλληνες χωρίς να υπερβάλλεις ή να υποβαθμίσεις τα γεγονότα. Η καλύτερη σύγκριση που μπορώ να σκεφτώ είναι εκείνη μιας ερωτικής σχέσης που περνάει δύσκολη φάση. Η Ευρώπη είναι το αγόρι το οποίο ερωτεύτηκες πολύ, που είναι λιγάκι μαλάκας για αρκετά μεγάλο διάστημα.

Η Ελλάδα είναι το κάποτε συναρπαστικό κορίτσι που δεν μπορείς πια να καταλάβεις - είναι εκκεντρική ή απλά τρελή;

«Το κοινό μας νόμισμα είναι τόσο σταθερό όσο και η Ευρωπαϊκή Ένωσης». Η VO αρχίζει να μοιάζει με εκείνη την ερωτική επιστολή που έστειλε εκείνος όταν ξεκινήσατε να βγαίνετε. Τίποτα δεν έχει πραγματικά νόημα πια, οπότε υποθέτω ότι δεν είναι και πολύ χρήσιμη η ανάλυση του. Απλά ελπίζω πως αυτό το κορίτσι έχει ένα θερμό αγόρι που της συμπεριφέρεται όμορφα

- ΗΛΕΚΤΡΑ ΚΟΤΣΩΝΗ

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.