Νέα Μανωλάδα: Η Επόμενη Μέρα

Φωτογραφία: Αλεξία Τσαγκάρη

«Έλα να τα πούμε στην Μανωλάδα», απειλούσε το ακροατήριο λίγες εβδομάδες πριν εντός του δικαστηρίου, ο Κώστας Χαλούλος, ο επιστάτης που κρίθηκε τελικά αθώος στη δίκη για την υπόθεση της Μανωλάδας. Η ώρα για «να τα πούμε» στη Μανωλάδα έφτασε. Ο Κώστας Χαλούλος είναι ελεύθερος, και κυκλοφορεί –άραγε κι οπλοφορεί; - στους δρόμους της Μανωλάδας. Μόνο που αυτή τη φορά οι ισορροπίες είναι εντελώς διαφορετικές. Μπορεί ο Βαγγελάτος και τα πρωτοπαλίκαρά του να αθωώθηκαν στο δικαστήριο αλλά όχι στο κοινό αίσθημα. Αυτοί που απειλούν, εκμεταλλεύονται ανθρώπους, σηκώνουν τα όπλα και πυροβολούν μπορεί να επέστρεψαν στον τόπο του εγκλήματος, όμως δεν «θα τα πούνε» από εδώ και πέρα μόνο με τους φτωχούς μεροκαματιάρηδες μετανάστες αλλά με μία ολόκληρη παγκόσμια κοινή γνώμη, η οποία με πράξεις δεν θα επιτρέψει αυτό που η δικαστική απόφαση επικύρωσε. Να επαναληφθούν οι Μανωλάδες, να νομιμοποιηθεί ο ρατσισμός, να συνεχιστεί το trafficking, να περάσει η εργοδοτική τρομοκρατία.

Η αλήθεια είναι ότι ο Βαγγελάτος και οι επιστάτες του δεν βρίσκονται και στην καλύτερη θέση. Εκτός από τη διεθνή κατακραυγή και τις αντιδράσεις των αντιρατσιστικών οργανώσεων, των αριστερών κομμάτων, ακόμα και του ΠΑΣΟΚ της συγκυβέρνησης που εξέδωσε ανακοίνωση τονίζοντας ότι: «Η απόφαση του δικαστηρίου για την υπόθεση των εργατών γης της Νέας Μανωλάδας αφήνει την αίσθηση ότι δεν αποδόθηκε δικαιοσύνη. Η ανεξάρτητη δικαιοσύνη θα ερευνήσει αν οφείλει να πράξει κάτι για αυτό», η Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Ευτέρπη Κουτζαμάνη ζήτησε από το Μικτό Ορκωτό Εφετείο της Πάτρας μόλις καθαρογραφεί η απόφαση για την ομόφωνη αθώωση των κατηγορούμενων στην υπόθεση να διαβιβαστεί αμέσως αντίγραφό της, προκειμένου να κριθεί αν συντρέχει περίπτωση να ασκηθεί αναίρεση κατά το αθωωτικό σκέλος της.

Χθες ήταν η πρώτη φορά που οι μετανάστες εργάτες γης θα ξαναβρίσκονταν στη Μανωλάδα με τα πρώην αφεντικά τους, μετά την απόφαση σκάνδαλο όπως εύστοχα την χαρακτήρισε και η εφημερίδα Guardian. Σύμφωνα με την απόφαση αθώος κρίθηκε ομόφωνα ο έμπορος φράουλας Νίκος Βαγγελάτος και ο ένας από τους επιστάτες του, Κώστας Χαλούλος, ενώ ένοχοι κρίθηκαν οι δυο επιστάτες, ο Γεώργιος Χαλούλος για επικίνδυνες σωματικές βλάβες κι ο Θεόδωρος Αποστολόπουλος για απλή συνέργεια σε επικίνδυνες σωματικές βλάβες δια παραλείψεως, με ανασταλτικό χαρακτήρα και για τους δύο, γεγονός που σημαίνει ότι αφέθηκαν ελεύθεροι. Νωρίτερα όμως η εισαγγελέας της έδρας Μικτού Ορκωτού Εφετείου Πατρών Διονυσία Παπαδοπούλου είχε ζητήσει και για τους τέσσερις να κριθούν ένοχοι σύμφωνα με το κατηγορητήριο.

Επικοινωνώ με τους μετανάστες στη Μανωλάδα. Οπως μου λένε ο στιγμιαίος φόβος μετά την ακρόαση της απόφασης έχει υποχωρήσει. Το αίσθημα που επικρατεί αυτή τη στιγμή είναι θλίψη για το έλλειμμα δικαιοσύνης και οργή για την απόφαση. Ο Tipu, ένας από τους βασικούς μάρτυρες της υπόθεσης, ο οποίος μάλιστα είχε καταγγείλει ότι κατά τη διάρκεια της δίκης είχε υποστεί ξυλοδαρμό και είχε δεχτεί απειλές, χθες δέχτηκε ξανά απειλές από μία ομάδα αντρών: «Μου είπαν να φύγω από τη Μανωλάδα κι ότι αν με ξαναδούν θα υπάρχει πρόβλημα».  Οι μετανάστες εργάτες γης δεν είχαν μπει ποτέ τελικά σε πρόγραμμα προστασίας μαρτύρων, ούτε έλαβαν χαρτιά νομιμοποίησης. Όπως μου λέει ο Αχμέτ: «Κάποια από τα παιδιά φοβούνται, τρόμαξαν με την απόφαση. Όχι όλοι, αυτοί που ήταν στη δίκη κυρίως. Πρέπει να προστατευθούν και να πάρουν χαρτιά».

Φωτογραφία: Αλεξία Τσαγκάρη

Όπως μου λέει η Εύα Κοσσέ, ερευνήτρια για την Ελλάδα στη Human Rights Watch: «Οι μετανάστες εργάτες ειναι μια απο τις πιο ευάλωτες ομάδες ως προς τις παραβιάσεις ανθρώπινων δικαιωμάτων. Είναι ευάλωτοι σε παραβιάσεις δικαιωμάτων, όπως απάνθρωπες συνθήκες εργασίας και διαβίωσης, εκμετάλλευση, βία, trafficking κι άλλα. Το ό,τι πολλοί από αυτούς δεν έχουν έγγραφα, αυξάνει ακόμα πιο πολύ την πιθανότητα να πέσουν θύματα αυτής της εκμετάλλευσης. Το πρόβλημα των μεσαιωνικών συνθηκών εργασίας για τους μετανάστες στην Ελλαδα ειναι γνωστό χρόνια τώρα. Είδαμε και τις πρόσφατες καταγγελίες των Πακιστανών εργατών στη Λακωνεία. Για το λόγο αυτό ο ρόλος του Κράτους και της Δικαιοσύνης ειναι να τους προστατεύει διπλά και να στέλνει συνεχώς το μήνυμα πως συμπεριφορές όπως αυτές στη Μανωλάδα δεν ειναι αποδέκτες σε μια δημοκρατική κοινωνία».

Σύμφωνα με την Δήμητρα Σπαθαρίδου, Συντονίνστρια Δράσης και Ακτιβισμού από το Ελληνικό Τμήμα της Διεθνούς Αμνηστίας: «Σε μια εποχή που η χώρα βιώνει κατακόρυφη αύξηση των επιθέσεων με ρατσιστικά κίνητρα και της ξενοφοβίας, η Διεθνής Αμνηστία έχει σοβαρές ανησυχίες για την ανεπαρκή απόκριση της αστυνομίας απέναντι στα εγκλήματα μίσους. Οι δράστες εγκλημάτων μίσους επωφελούνται όχι μόνο από την αστυνομική αδράνεια, αλλά και από αριθμό άλλων παραγόντων που συμβάλλουν στη γενική ατμόσφαιρα ατιμωρησίας. Σε αυτούς περιλαμβάνονται η αναποτελεσματικότητα της υπάρχουσας νομοθεσίας, η παράλειψη να διερευνηθούν πιθανά κίνητρα μίσους, η έλλειψη ειδικής εμπειρίας εντός των υπηρεσιών επιβολής του νόμου και ο φόβος θυματοποίησης των προσφύγων και των μεταναστών. Ιδίως οι μετανάστες που βρίσκονται σε παράτυπη κατάσταση, μια από τις ομάδες που γίνονται περισσότερο στόχος βίας με κίνητρα μίσους, δεν καταγγέλλουν αυτές τις επιθέσεις από φόβο ότι θα τεθούν υπό κράτηση ή/και θα απελαθούν. Αν και οι αρχές έχουν προχωρήσει σε ορισμένες καθυστερημένες ενέργειες (όπως τη δημιουργία Ειδικών Αστυνομικών Τμημάτων και Μονάδων στα τέλη του 2012) προς την κατεύθυνση της αντιμετώπισης της κατακόρυφης αύξησης των εγκλημάτων μίσους και της διάχυτης ατιμωρησίας που απολαμβάνουν οι δράστες, απαιτούνται περισσότερες».

Φωτογραφία: Αλεξία Τσαγκάρη

Αυτό που μένει αναπάντητο όσο περιμένουμε την απόφαση του Αρείου Πάγου για επανάληψη της δίκης, είναι το πώς θα είναι η ζωή των μεταναστών από εδώ και πέρα στα ματωμένα φραουλοχώραφα της Μανωλάδας.

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter,  Facebook και Instagram.