Δείξε μου τα Ρούχα σου να σου πω τι Ομάδα Είσαι

Ο Δημήτρης περίμενε το λεωφορείο κάπου στα βόρεια της Αθήνας για να πάει στη σχολή του. Ξαφνικά, ο πίσω αναβάτης από ένα μηχανάκι τον κοιτάζει περίεργα. Κάνει νόημα στον οδηγό και εκείνος σταματάει. Οι δυο τους κατεβαίνουν και πλησιάζουν απειλητικά προς το μέρος του. «Γαύρος είσαι ρε μουνόπανο;». Πριν προλάβει να απαντήσει, έχει ήδη δεχτεί ένα χτύπημα στο πρόσωπο. Χάνεται στον δρόμο, που για καλή του τύχη είναι πολυσύχναστος, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί πανικός και οι δράστες να απομακρυνθούν. Ρωτώντας αριστερά και δεξιά για ποιο λόγο τον στοχοποίησαν, δεν αργεί να βρει την απάντηση. Η ζακέτα Lonsdale που ο ίδιος την θεωρούσε trendy, στους χώρους των οπαδών έχει σημειολογική σημασία. Μαζί με αρκετές ακόμα φίρμες και συγκεκριμένα στιλ ντυσίματος, αποτελούν ουσιαστικά μέρος της ταυτότητάς τους.

Στην Αγγλία, η κουλτούρα των casuals ξεκίνησε στα τέλη της δεκαετίας του 70 με έδρα το Λίβερπουλ. Οι οπαδοί της ομώνυμης ομάδας ταξίδεψαν στην Γαλλία για μια αναμέτρηση με τη Σεντ Ετιέν στο Κύπελλο Πρωταθλητριών Ευρώπης του 1977 και επέστρεψαν με ακριβά ρούχα από γνωστούς σχεδιαστές, αρκετά εκ των οποίων… προήλθαν από πλιάτσικο. Σιγά-σιγά η τάση του casual εξαπλώθηκε στους Άγγλους χούλιγκαν. Φορούσαν τα «καλά» τους και για έναν ακόμα λόγο: για μην δίνουν στόχο στις αρχές, κατά τις περίεργες βόλτες τους σε αναζήτηση αντιπάλων.

Οι καθωσπρέπει χούλιγκαν δεν έπεφταν τόσο εύκολα θύματα προληπτικών προσαγωγών από τις αρχές στα τρένα, με τα οποία κάθε Σαββατοκύριακο γύριζαν όλη τη χώρα και έδιναν τις μάχες τους. Στη Μεγάλη Βρετανία υπήρξε μία πτωτική τάση του εν λόγω ντυσίματος με το πέρασμα των χρόνων, αλλά από τα μέσα των 90s το casual επέστρεψε στα γήπεδα και υποδήλωνε την οπαδική κουλτούρα. Έδινε ένα ξεχωριστό στιλ στους φανατικούς των γηπέδων και των επεισοδίων. Tην επόμενη δεκαετία, δημοφιλείς ταινίες με περιεχόμενο του χουλιγκανισμό, όπως το Football Factory και το Green Street Hooligans, αποτέλεσαν  ερείσματα για ανάλογο τρόπο ντυσίματος.

Υπάρχουν φίρμες με πολύ μακρά παράδοση στο casual ύφος και στην οπαδική κουλτούρα. Η Burberry, για παράδειγμα, στις αρχές των 80s βρέθηκε από την υψηλή κοινωνία στις κερκίδες των αγγλικών γηπέδων, αν και στις ελληνικές εξέδρες δεν είναι διαδεδομένη. Τα Fred Perry, ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του '70, μαζί με τα Lacoste, έντυναν αρκετούς χούλιγκαν. Για ένα διάστημα έγιναν ντεμοντέ, αλλά επέστρεψαν. Ένας ακόμα λόγος που ο κόσμος προτιμά τα Fred Perry είναι το σήμα τους. Οι δάφνες, τις οποίες συναντά κανείς και στον συμβολισμό που έχει συνδεθεί με το οπαδικό κίνημα κατά του μοντέρνου ποδοσφαίρου και των επιταγών του. Αντιπροσωπεύει τους νοσταλγικούς τύπους της κερκίδας, που θυμούνται τα γήπεδα χωρίς ηλεκτρονικά εισιτήρια, κάμερες ασφαλείας και καθιστούς οπαδούς να τρώνε πατατάκια.

Μια χαρακτηριστική φίρμα που είναι διαχρονική αν και «τσουχτερή» όσον αφορά την τιμή είναι και η Stone Island και το χαρακτηριστικό της τζάκετ και σήμα. Η Merc και η Lambretta είναι επίσης δημοφιλείς στη χώρα μας, ενώ τελευταία είναι σήμα κατατεθέν το «φορετό» μπουφάν της Napapijri. Παρότι η σημαία της Νορβηγίας που αποτελεί το logo του είναι κόκκινη, η εν λόγω μάρκα είναι διαδεδομένη και σε οπαδούς… άλλων χρωμάτων. Αντίστοιχα διαδεδομένη είναι η Βεn Sherman, αλλά και αθλητικές εταιρείες, όπως η Adidas και η Filla. Τα παπούτσια Gazzelle της πρώτης, μολονότι στην Ελλάδα έχουν ξεπεραστεί από τα Air Max, στην Ιταλία παραμένουν συνώνυμο των φανατικών ultras.

Σταδιακά όμως, μπήκε στο παιχνίδι και η άλλη τάση. Αυτή των μαχητικών αθλημάτων. Εταιρείες όπως η Lonsdale, που εδώ και πολλές δεκαετίες ντύνουν πυγμάχους, έχουν γίνει συνώνυμα του οπαδικό στιλ. Η μίξη τους με το casual, αποτελεί ένα πολύ σύνηθες φαινόμενο. Φόρμα Lonsdale με μπλουζάκι Merc, παπούτσια Adidas ή Nike Air Max και καπελάκι Hackett, για παράδειγμα.

Φωτογραφία: Flickr: Casey Hugelfink

Μίλησα με τα παιδιά από το «house of boxing», μαγαζί στo Mαρούσι που εδώ και καιρό φέρνει σχετικές μάρκες και ντύνει αρκετούς οπαδούς. «Πλέον είναι αρκετά της μόδας τα μαχητικά αθλήματα. Οι πυγμαχικές φίρμες τα τελευταία χρόνια είναι πολύ δημοφιλείς, λόγω ακριβώς αυτού, του ότι είναι μαχητικές. Η Lonsdale για παράδειγμα, είναι από τις πιο διαδεδομένες. Ξεκίνησαν από πυγμάχους που έπαιρναν αποκλειστικά ήδη για τους αγώνες τους τη δεκαετία του 1960. Στη συνέχεια πήγε στο κομμάτι της μουσικής και συγκεκριμένα το πανκ, έχοντας ξεφύγει από τα όρια της Αγγλίας. Και μετά πήγαν στα γήπεδα».

Ήδη από τις αρχές του 2000 η Lonsdale αποτελούσε μία από τις πιο «ψαγμένες» φίρμες σε οπαδούς. Τα ταξίδια στην Αγγλία για κάποιο παιχνίδι του αγαπημένου τους συλλόγου, οδηγούσε στην αγορά αντικειμένων. Στην αρχή ήταν ένα καπελάκι, μια μπλούζα. Σταδιακά πήρε διαστάσεις και διαδόθηκε σε όλους τους οπαδούς των ελληνικών ομάδων, ανάλογα με το χρώμα. Και όπως έγινε και με τα casual, έπαιξαν ρόλο οι επαφές με το εξωτερικό.

Φωτογραφία: Flickr: chris1976

«Η μόδα του casual ήρθε στην Ελλάδα κυρίως λόγω των επαφών με οπαδούς ομάδων του εξωτερικού. Όπως αυτές των οπαδών Παναθηναϊκού με τους ultras της Ραπίντ Βιέννης. Έπαιξε τεράστιο ρόλο και η αγορά του ίντερνετ», μου λέει ο Νϊκος, οργανωμένος οπαδός του Παναθηναϊκού. «Στην αρχή, τα Lonsdale είχαν συνδεθεί με τους οπαδούς του Παναθηναϊκού και τα Napapijri με αυτούς του Ολυμπιακού. Πλέον όλοι φοράνε τα πάντα. Στον ΠΑΟΚ παίζει πολύ το North Face, κυρίως λόγω της λέξης North», προσθέτει.

Φωτογραφία: Flickr: George M. Groutas

Όπως μου τονίζουν τα παιδιά από το «house of boxing», τα πράγματα πλέον έχουν σκληρύνει. «Έχει γίνει επικίνδυνη η φάση. Όποιος φοράει πλέον αυτές τις μάρκες, είτε ασχολείται με τα γηπεδικά είτε όχι, μπαίνει αυτόματα στο μάτι αυτών που ξέρουν». Από τις πυγμαχικές φίρμες, ξεχωρίζουν στις τάξεις των Ελλήνων οπαδών και η Everlast με την Tapοut. Η τελευταία αποτελεί όρο του MMA που σημαίνει «υποταγή». Η σύνδεση στο μυαλό των φανατικών είναι ξεκάθαρη.

Το ότι η κατάσταση έχει ξεφύγει, είναι ένα γεγονός που αποδεικνύεται καθημερινά. Το προαναφερθέν επεισόδιο με τον Δημήτρη ήταν απλά ένα παράδειγμα. Αν βρεθείς στο λάθος μέρος με τα λάθος ρούχα, εύκολα μπορείς να δεχθείς επίθεση από το πουθενά. Συναντώ τον Βασίλη, οργανωμένο οπαδό του Ολυμπιακού. Μαύρο Napapijri, μαύρο κάτω φόρμας, Nike παπούτσια και καπελάκι ACAΒ. Ακρωνύμιο που έχει να κάνει με την αστυνομία. Του λέω για τον Δημήτρη. «Του την έπεσαν; Ε, τι θα του έκαναν», μου λέει. «Φοράνε όλοι τα Lonsdale, το ξέρουν όλοι αυτό. Πράσινα τα γράμματα, σε βλέπουν ως Παναθηναϊκό που ασχολείται. Κόκκινα, ως ολυμπιακό». Έτσι είναι τα πράγματα. Ο Βασίλης μου μιλάει και για την τελευταία μόδα, τα PGwear, τα οποία έχουν προσαρμοστεί στους ultras και έχουν ανάλογο περιεχόμενο στις στάμπες τους. Βρίσκουν όμως ανταπόκριση περισσότερο στους πιτσιρικάδες.

Οι παλιότεροι ρομαντικοί διατηρούν το casual. Άλλοι, πηγαίνουν στα μαχητικά. Τα φορούν καθημερινά, γνωρίζοντας τους κινδύνους.  Eίναι μέρος της κουλτούρας τους. Το πρόβλημα είναι όσοι τα φορούν χωρίς να ξέρουν τους συμβολισμούς.