Η Τεχνολογία Σήμερα Σχεδιάζεται Αποκλειστικά για Άντρες

Εάν είσαι άνδρας με καρδιακή ανεπάρκεια, τότε χάρη στην πρόοδο της ιατρικής τεχνολογίας, το μέλλον φαίνεται υποσχόμενο. Εάν είσαι γυναίκα με καρδιακή ανεπάρκεια, ίσως χρειαστεί να περιμένεις λίγο ακόμα.

Την περασμένη εβδομάδα, ο μελλοντολόγος Zoltan Istvan έγραψε μια στήλη στο Motherboard για τη συναρπαστική προοπτική εξ' ολοκλήρου τεχνητών μοσχευμάτων καρδιάς και άλλων επιτευγμάτων που θα λύνουν προβλήματα υγείας. Καθώς η τεχνολογία εξελίσσεται, θα έχουμε όλο και περισσότερες λύσεις για άλλοτε θανατηφόρες καταστάσεις. Όμως δεν θα είναι εξίσου προσβάσιμες σε όλους.

Πολλά έχουν γραφτεί για την ανισότητα που θα προκύψει λόγω του απαγορευτικού κόστους συσκευών βελτίωσης της ζωής. Ωστόσο η τεχνολογία μπορεί να κάνει διακρίσεις και σε άλλα επίπεδα. Όταν έψαξα περαιτέρω το θέμα της καρδιάς που κατασκεύασε η γαλλική εταιρία Carmat και για την οποία έγραψε ο Istvan, ανακάλυψα ένα εκπληκτικό στοιχείο: ενώ αυτή η επαναστατική συσκευή ταιριάζει στο 86% των ανδρών, μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόλις από το 20% των γυναικών.

Αυτή η τεράστια διαφορά οφείλεται σε ένα βασικό σωματικό περιορισμό: γενικά οι γυναίκες είναι πιο μικρόσωμες από τους άνδρες. Η Caroline Carmagnol, εκπρόσωπος της Carmat μου έγραψε σε email ότι «η τεχνητή καρδιά έχει σταθερές διαστάσεις και η θωρακική κοιλότητα των ανδρών έχει ελαφρώς μεγαλύτερο χώρο για να χωράει επαρκώς η συσκευή. Για παράδειγμα, στη δική μας βάση δεδομένων, βρήκαμε ότι η εσωτερική απόσταση από την σπονδυλική στήλη (πίσω) μέχρι το στέρνο (μπροστά), που είναι κρίσιμη για να χωρέσει η συσκευή, είναι 2,3 εκατοστά μικρότερη στις γυναίκες από ότι στους άνδρες».

Επιβεβαίωσε ότι η εταιρία, σε αυτή τη φάση, δεν δουλεύει σε κάποιο μικρότερο μοντέλο, κάτι που «θα συνεπαγόταν σημαντικές επενδύσεις και πόρους για πολλά χρόνια».

Στην περίπτωση των τεχνητών καρδιών, οι άνδρες εμφανίζουν πιο συχνά καρδιακή ανεπάρκεια και για αυτό είναι πιθανότερο να χρειάζονται τη συσκευή. Φυσικά είναι φανταστικό που έχουν πρόσβαση σε αυτά τα σωτήρια προϊοντα. Όμως η καρδιοπάθεια παραμένει η κύρια αιτία θανάτου για τις γυναίκες στις ΗΠΑ, οπότε σαφώς υπάρχει ζήτηση για έναν αντίστοιχα φιλικό προς τις γυναίκες τύπο του προϊοντος.

Σε μερικές περιπτώσεις, η κατασκευή μικρότερων συσκευών απαιτεί οπωσδήποτε περαιτέρω τεχνολογική πρόοδο. Απλά σκεφτείται πως μίκρυναν τα smartphones με το πέρασμα των χρόνων, καθώς η τεχνολογία τελειοποιήθηκε. Ωστόσο, ειδικά όταν πρόκειται για συσκευές που εμφυτεύονται στο σώμα, αυτό έχει δυσανάλογες επιπτώσεις στους πιο μικρόσωμους ανθρώπους - γεγονός που σημαίνει ότι οι έρευνες για προϊοντα κατάλληλα για τις γυναίκες είναι πιο πιθανό να μείνουν πίσω.

Οι τεχνητές καρδιές είναι ένα εντυπωσιακό παράδειγμα και το μοντέλο της Carmat δεν είναι το μόνο που ευνοεί τους άνδρες ασθενείς. Για παράδειγμα, η τεχνητή καρδιά SynCardia-προορίζεται για προσωρινή χρήση πριν να γίνει μεταμόσχευση σε ασθενείς με συγκεκριμένο τύπο καρδιακής ανεπάρκειας - εγκρίθηκε από τον FDA το 2004 και είναι «σχεδιασμένη για χρήση σε ασθενείς με επιφάνεια σώματος (BSA) 1,7 m² ή μεγαλύτερη», και άρα σύμφωνα με την εταιρία κατάλληλη για «πλειοψηφία των ανδρών και για μερικές γυναίκες».

Τελικά η SynCardia κατασκεύασε μια μικρότερη βερσιόν, που είπαν ότι ήταν κατάλληλη για «πολλές γυναίκες και εφήβους», ωστόσο δεν ήταν έτοιμη για έγκριση παρά το 2013 - σχεδόν μια δεκαετία μετά την κυκλοφορία του πρωτότυπου σχεδίου.

Κανένας δεν μπορεί να κάνει κάτι για το ότι τα σώματα των γυναικών είναι γενικά μικρότερων διαστάσεων και η Carmagnol είπε ότι πίστευε πως οι γυναίκες θα είχαν ισότιμη πρόσβαση «αμέσως μόλις είναι διαθέσιμα μικρότερου μεγέθους υλικά για αυτό τον τύπο της εφαρμογής».

Ωστόσο ακόμα κι όταν τα υλικά είναι διαθέσιμα, συχνά η τεχνολογία είναι σαφώς σχεδιασμένη για άνδρες.

Μια έκθεση του 2010 που συντάχθηκε από Δανούς ερευνητές για τα Ηνωμένα Έθνη έγραφε ότι «Οι βασικές αρχές για την ανάπτυξη προηγμένων ηλεκτρονικών προϊοντων, όπως η τηλεόραση, τα συστήματα hi-fi, ένα κινητό τηλέφωνο ή ένα GPS, φαίνεται ότι σε μεγάλο βαθμό κυριαρχούνται από ανδρική σκέψη».

Δεν είναι δύσκολο να δούμε τα αποτελέσματα. Η κοινωνιολόγος Zeynep Tufekci ανέφερε τον εκνευρισμό της επειδή δεν ήταν σε θέση να τεκμηριώσει την χρήση δακρυγόνων στην Τουρκία γιατί το τηλέφωνο της ήταν πολύ μεγάλο για να τραβήξει φωτογραφίες με το ένα χέρι. «Όλες οι φωτογραφίες από το γεγονός είναι οφθαλμοφανώς άχρηστες για έναν απλό λόγο: τα καλά smartphones είναι κατασκευασμένα για ανδρικά χέρια» έγραψε σε μία ανάρτηση στο Medium και εξήγησε ότι δεν μπορούσε να βρει ένα μικρότερο τηλέφωνο που να καλύπτει τις υπόλοιπες απαιτήσεις της.

«Αυτό που θεωρήθηκε δεδομένο από τους άνδρες σχεδιαστές και τους άνδρες χρήστες των σύγχρονων τηλεφώνων απλώς δεν ήταν στη διάθεσή μου» θυμάται η Tufekci. Είναι μια απογοήτευση που έχω μοιραστεί πολλές φορές και δεν είμαι μικρόσωμη - με τα πρότυπα των γυναικών. Συμβαίνει απλώς τα χέρια των γυναικών κατά μέσο όρο να είναι 17 mm μικρότερα από των ανδρών.

Τα σχέδια συχνά δεν λαμβάνουν υπόψη αυτούς τους βασικούς και αναλλοίωτους σωματικούς περιορισμούς των μικρότερων σωμάτων. Ακόμα και πολλά φαινομενικά unisex gadgets θα μπορούσαν κάλλιστα να φέρουν ετικέτα «για άνδρες». Κι αυτό, χωρίς καν να εξετάσουμε τις διαφορετικές ανάγκες και επιθυμίες των γυναικών όταν πρόκειται για θέματα τεχνικής λειτουργικότητας, ούτε και να αναφέρουμε την αποτυχία των περισσότερων εταιριών τεχνολογίας να λάβουν υπόψη τις γυναίκες όταν σχεδιάζουν το μάρκετινγκ των προϊοντων. Ένα προϊον που θα μπορούν οι γυναίκες να χρησιμοποιούν άνετα δεν φαίνεται ότι είναι πολύ για να το ζητήσουμε.

Ας επιστρέψουμε στο θέμα των τεχνητών καρδιών. Ακόμα κι όταν δεν υπάρχει λόγος σωματικών αναλογιών για να μην μπορούν οι γυναίκες να χρησιμοποιήσουν τη συσκευή, τα στοιχεία δείχνουν ότι δεν θα έχουν ισότιμη πρόσβαση. Η Carmagnol μου επισήμανε μια μελέτη που έδειχνε ότι οι γυναίκες συγκριτικά με τους άνδρες είναι πιο πιθανό να ωφεληθούν από ένα συγκεκριμένο τύπο βηματοδότη - αλλά λιγότερο πιθανό να το πάρουν.

Ερευνητές του FDA εξήγησαν ότι ένας λόγος για αυτό ήταν ότι οι κατευθυντήριες γραμμές θεραπείας για τον βηματοδότη βασίζονταν σε κλινικές δομικές και οι κλινικές δοκιμές είχαν κατά κύριο λόγο γίνει από άνδρες. Ωστόσο οι γυναίκες ωφελήθηκαν από τη συσκευή σε ένα διαφορετικό επίπεδο καρδιακής λειτουργίας συγκριτικά με τους άνδρες, οπότε οι κατευθυντήριες γραμμές δεν αντικατόπτριζαν τις ανάγκες τους. Αν και το σχέδιο φαινομενικά ήταν unisex, ήταν σαφώς προσανατολισμένο προς του άνδρες.

Όλα αυτά δείχνουν πως οι διαφορετικές ανάγκες των φύλων πρέπει να λαμβάνονται υπόψη σε κάθε στάδιο του σχεδιασμού, ώστε να αποφεύγεται ο κίνδυνος άρνησης στον μισό πληθυσμό της ευκαιρίας να ωφεληθούν από τις τεχνολογικές καινοτομίες. Δεν μπορώ παρά να σκεφτώ ότι εάν μια φαινομενικά κατάλληλη για όλους συσκευή ήταν ακατάλληλη για χρήση από το 50% των ανδρών, θα τη θεωρούσαν απλά ακατάλληλη για το σκοπό.

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.