Στις αρχές του περασμένου Ιουνίου οι συγκρούσεις των Ταλιμπάν με τις αφγανικές δυνάμεις ασφαλείας είχαν ενταθεί. Στο χρονολόγιο του Reuters σημειώνεται ότι οι μάχες μαίνονταν εκείνες τις μέρες σε 26 από τις 34 επαρχίες της χώρας. Οι «τρελοί του θεού» βάδιζαν προς την Καμπούλ.Στις 23 Ιουνίου, η δευτεροβάθμια επιτροπή Ασύλου στην Αθήνα θα αποφάσιζε για το αίτημα μιας γυναίκας από το Αφγανιστάν, η οποία είχε φθάσει με τα τέσσερα ανήλικα παιδιά της στην Ελλάδα και ζητούσε διεθνή προστασία. Στο αίτημά της ανέφερε ότι εγκατέλειψε τη χώρα, «λόγω του πολέμου και επειδή σκοτώνουν ανθρώπους».
Δέκα μέρες μετά, στις 2 Ιουλίου, τα αμερικανικά στρατεύματα αποχώρησαν από την κεντρική θέση τους στο Αφγανιστάν, την αεροπορική βάση στο Μπάγκραμ, μία ώρα με το αυτοκίνητο από την Καμπούλ.Η επιτροπή στην Αθήνα απέρριψε το αίτημα της γυναίκας. «Το επίπεδο της αδιάκριτης βίας που ασκείται στην επαρχία της Καμπούλ, τόπο τελευταίας διαμονής της προσφεύγουσας, δεν βρίσκεται σε τέτοιο υψηλό επίπεδο, ώστε να μπορεί να θεωρηθεί ότι κινδυνεύει να υποστεί σοβαρή βλάβη», έκρινε η επιτροπή.Πρόκειται για την πιο πρόσφατη απόφαση που είδε το VICE, η οποία χαρακτηρίζει την Καμπούλ ως πρωτεύουσα με αδιάκριτη βία και ταυτόχρονα τη θεωρεί έναν ασφαλή τόπο για τις γυναίκες. Δύο ακόμη αποφάσεις -μία τον περασμένο Φεβρουάριο και μία τον Φεβρουάριο του 2020 -έχουν ακριβώς το ίδιο σκεπτικό (τα πλήρη στοιχεία των φακέλων είναι στη διάθεση του συντάκτη).Συμπτωματικά, η τελευταία απόφαση εκδόθηκε στις 28 Φεβρουαρίου 2020, μία μέρα πριν υπογραφεί η συμφωνία μεταξύ των Ταλιμπάν και των ΗΠΑ για την αποχώρηση των ξένων στρατευμάτων από το Αφγανιστάν. Μετά από αυτό, τίποτα δεν θα ήταν το ίδιο.Η πρωτεύουσα του Αφγανιστάν δεν έγινε ξαφνικά επικίνδυνη την Κυριακή. Προϋπήρχε ένας κύκλος βίας και φόβου για τους ανθρώπους που διέφυγαν και ζήτησαν προστασία στην Ελλάδα. Ωστόσο, μαζικές αποφάσεις των ελληνικών υπηρεσιών Ασύλου κρίνουν ότι ευάλωτοι Αφγανοί πρέπει να επιστρέψουν στην κόλαση.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
VICE Video: Πυρκαγιές 2021 - Η Καταστροφή
Από το περιεχόμενο του φακέλου που κρίθηκε στα τέλη του περασμένου Ιουνίου, μόλις ενάμιση μήνα πριν «πέσει» η Καμπούλ, προκύπτει ότι η δευτεροβάθμια επιτροπή εξέτασε την περίπτωση μιας γυναίκας 43 ετών σήμερα, η οποία είχε φθάσει με τα ανήλικα παιδιά της στη Σάμο. Ο σύζυγός της βρίσκεται μάλλον στο Αφγανιστάν.«Ήμουν 14 χρονών κι έγινε πόλεμος στην Καμπούλ και τα σχολεία των κοριτσιών τα έκαψαν οι τζιχαντιστές. Όλες οι οικογένειες έφυγαν και πήγαν στο Μπαγκλάν. Εκεί έλεγαν να παντρέψουν τα κορίτσια κι έτσι με έδωσαν σε αυτήν την οικογένεια», είπε.«Ο αδερφός του άνδρα μου πάντα με παρενοχλούσε. Δέχτηκα ακόμη και βιασμό όταν ήμουν έγκυος έξι μηνών και έχασα το παιδί. Δεν το είπα σε κανέναν. Όταν έλεγα στην πεθερά μου ότι παρενοχλούμαι, μου έλεγε ότι αυτό είναι προσωπικό μου ζήτημα», ανέφερε σε άλλο σημείο.«Εάν δεν γίνει αποδεκτή η αίτησή μου από την Ελλάδα, είμαι έτοιμη να πάω στην Παλαιστίνη και στο Ισραήλ, να σκοτωθώ και να μη γυρίσω στο Αφγανιστάν».Το χρυσό δόγμα των χειριστών αιτημάτων ασύλου, όπως περιγράφεται στα εγχειρίδια της Σύμβασης της Γενεύης για τους Πρόσφυγες, είναι ότι το βάρος της απόδειξης μοιράζεται ανάμεσα στον αιτούντα και τον εξεταστή. Η Υπηρεσία Ασύλου, όχι με κάποια ανάλυση εις βάθος, έκρινε ότι δεν υπάρχουν βάσιμοι λόγοι ώστε η γυναίκα να πιστεύει ότι θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο σοβαρής βλάβης, εφόσον επιστρέψει στο Αφγανιστάν.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
«Η προσφεύγουσα διαθέτει υποστηρικτικό δίκτυο στην Καμπούλ, λόγω της μακρόχρονης διαμονής της εκεί», σημειώνεται στην απόφαση.Την Τρίτη, οι Ταλιμπάν έδωσαν την πρώτη συνέντευξη Τύπου μετά την κατάληψη της Καμπούλ. Ειδικά για τα δικαιώματα των γυναικών, είπαν ότι δεν θα υπάρξουν διακρίσεις, «Θα αναγνωρίσουμε τα δικαιώματα των γυναικών που τους παρέχει η σαρία (σσ: τον ισλαμικό Νόμο)», απάντησαν αναμενόμενα.Απαντώντας στην ίδια ερώτηση, ο εκπρόσωπος των Ταλιμπάν είπε πως «θα επιτρέψουμε στις γυναίκες να εργαστούν και να σπουδάσουν, εντός των πλαισίων μας. Οι γυναίκες θα είναι πολύ δραστήριες μέσα στην κοινωνία μας, μέσα στο πλαίσιο μας. Θα αναγνωρίσουμε τα δικαιώματα των γυναικών που τους παρέχει το Ισλάμ».Ο χάρτης «αδιάκριτης βίας»Τον περασμένο Γενάρη, η Υπηρεσία Ασύλου διένειμε εσωτερικά μια εγκύκλιο προς τους χειριστές που εξετάζουν τα αιτήμα, με τίτλο «Κατευθυντήριες Οδηγίες για την Εξέταση Αιτήσεων Διεθνούς Προστασίας που υποβάλλονται από υπηκόους Αφγανιστάν». Στο έγγραφο των 28 σελίδων, που είδε το VICE, υπάρχει ένας χάρτης της χώρας με τις επαρχίες χρωματισμένες ανάλογα με το «επίπεδο αδιάκριτης βίας», όπως αναφέρεται.Στην κλίμακα από το 1 ως το 4, η Καμπούλ είναι στο επίπεδο 2 (ροζ χρώμα), κάτι που σημαίνει ότι η ένταση της αδιάκριτης βίας δεν είναι αρκετά υψηλή και απαιτούνται πρόσθετα στοιχεία για να θεωρηθεί ότι αυτός που ζητά άσυλο κινδυνεύει. Στην ίδια εγκύκλιο φέρεται να στηρίζονται νεότερες απορριπτικές αποφάσεις που εκδόθηκαν μόλις λίγες μέρες πριν από την κατάληψη της Καμπούλ από τους Ταλιμπάν. Σύμφωνα με ασφαλείς πηγές, μια τέτοια απόφαση, που αφορά επίσης γυναίκα με δύο ανήλικα παιδιά, εκδόθηκε στις 9 Αυγούστου.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Ο χάρτης «αδιάκριτης βίας» στο Αφγανιστάν, σύμφωνα με την εσωτερική εγκύκλιο της ελληνικής Υπηρεσίας Ασύλου, τον Ιανουάριο του 2021.
Το VICE έθεσε τα παραπάνω στον ποινικολόγο Θοδωρή Καραγιάννη, που έχει χειριστεί πολλές υποθέσεις αιτημάτων ασύλου από Αφγανούς πρόσφυγες. «H κατάληψη της Καμπούλ από τους Ταλιμπάν μπορεί να κοινοποιήθηκε στα Μέσα με αφορμή τα πρόσφατα περιστατικά, αλλά ήταν αποτέλεσμα μιας ήδη υπάρχουσας κυριαρχίας στο σύνολο της χώρας και του κρατικού μηχανισμού. Οι φρικαλέες διώξεις εναντίον ανθρώπων που δεν ήθελαν να ακολουθήσουν τις “απόψεις” τους ήταν καθημερινότητα», σχολίασε.Παρόλα αυτά, επισήμανε ο κ. Καραγιάννης, αρμόδιοι υπάλληλοι της Υπηρεσίας Ασύλου ή ακόμη και επιτροπές δικαστών, αγνοώντας αυτά που όλα τα διεθνή Μέσα και οι πηγές «φώναζαν», θεωρούσαν την Καμπούλ ασφαλή πόλη, τους Ταλιμπάν όχι και τόσο ισχυρούς και την κλιμάκωση όχι τόσο έντονη και εξέδιδαν σχετικές αποφάσεις επιστροφής στην αφγανική πρωτεύουσα.«Αποφάσεις που εννοείται ότι δε δικαιολογούνται από τις σχετικές μη βάσιμες εγκυκλίους, καθώς τέτοιες εγκύκλιοι δεν είναι δεσμευτικές. Ίσως, λοιπόν, οι αρμόδιοι να σχηματίζουν τέτοιου είδους κρίσεις – κρίσεις που μπορούν να οδηγήσουν κάποιον να πέφτει από τις ρόδες ενός αεροπλάνου ή μια εργαζόμενη γυναίκα να λιθοβολείται στην πλατεία, δε θα έπρεπε να αιτιολογούν αποφάσεις δυνάμει της πρόσκαιρης γνώσης που έχει ο μέσος πολίτης από την επικαιρότητα ή δυνάμει αβάσιμων εγκυκλίων», κατέληξε ο ίδιος.Ακολουθήστε τον Κώστα Κουκουμάκα στο Twitter.
Με την εγγραφή σας στο newsletter του VICE συμφωνείτε να λαμβάνετε ηλεκτρονικά ενημερώσεις που αφορούν το VICE, οι οποίες ορισμένες φορές ενδέχεται να περιλαμβάνουν διαφημιστικό ή/και χορηγούμενο περιεχόμενο.
