Οδηγίες Επιβίωσης για την Τρίτη Βιομηχανική Επανάσταση (που Έχει Έρθει)

Ο Jeremy Rifkin, θεωρητικός κοινωνικών και οικονομικών θεμάτων, έχει διατελέσει επίσημος σύμβουλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Κίνας. Ο Rifkin διδάσκει στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα της Σχολής Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια και είναι συγγραφέας μιας σειράς βιβλίων, που υποστηρίζουν ότι η Αμερική, όπως και μεγάλο μέρος του υπόλοιπου κόσμου, έχουν σχεδόν εξαντλήσει τις δυνατότητες και την αποτελεσματικότητα των υφιστάμενων υποδομών και των οικονομικών συστημάτων μας και για αυτόν τον λόγο, είμαστε στα πρόθυρα μιας περιβαλλοντικής καταστροφής, είμαστε έτοιμοι να βυθιστούμε στην κρίση και ενδεχομένως απειλούμαστε από μαζική εξαφάνιση.

Στο The Third Industrial Revolution (εκδ. Palgrave Macmillan), ένα βιβλίο και μια νέα ταινία που κυκλοφόρησε από το VICE, ο Rifkin υποστηρίζει ότι οι επενδύσεις σε αναδυόμενες τεχνολογίες πρέπει να συνδυαστούν με κοινωνική και πολιτική υποστήριξη, για να μεταμορφώσουν ριζικά την παγκόσμια οικονομία και να αποτρέψουν την κλιματική αλλαγή.

Το βασικό επιχείρημα του Rifkin είναι ότι το Διαδίκτυο (και σύντομα η υποδομή επικοινωνιών 5G) προσφέρει υποδομές επικοινωνιών μηδενικού οριακού κόστους –η διανομή ενός αντιγράφου κάποιου ειδησεογραφικού άρθρου, τραγουδιού ή τηλεοπτικού προγράμματος δεν έχει και τόσο μεγάλη διαφορά από τη διανομή ενός δισεκατομμυρίου αντιγράφων του καθενός–, κάτι που οι υποδομές μεταφορών και ενέργειας δεν έχουν καταφέρει να κάνουν. Περιγράφει τρία «Διαδίκτυα» -ένα Διαδίκτυο επικοινωνιών, ένα ενεργειακό Διαδίκτυο και ένα Διαδίκτυο μεταφορών– τα οποία θα ανατρέψουν ή θα αποκεντρώσουν ουσιαστικά κάθε βιομηχανία στη Γη και θα μεταμορφώσουν τις εθνικές οικονομίες, οι οποίες βασίζονταν σε αναποτελεσματικά και ακριβά ορυκτά καύσιμα.

«Η σύγκλιση αυτών των Διαδικτύων θα μας επιτρέψει να ενωθούμε με πολύ χαμηλό πάγιο και οριακό κόστος και θα μπορέσουμε να ασχοληθούμε άμεσα με την οικονομική και την κοινωνική ζωή», είπε. «Έτσι, θα αποφύγουμε τις παγκόσμιες, καθετοποιημένες επιχειρήσεις του 20ου αιώνα».

Ο Rifkin έχει συνεργαστεί με τη Μητροπολιτική περιοχή του Ρότερνταμ και της Χάγης, το Μεγάλο Δουκάτο του Λουξεμβούργου και την Ω-ντε-Φρανς για την παραγωγή πολύπλοκων, οδικών χαρτών 500 σελίδων, με τα είδη των τεχνολογιών και τις τεχνολογικές, πολιτικές, κοινωνικές και οικονομικές αλλαγές που θα χρειαστούν, για την εφαρμογή του σχεδίου του. Αυτά τα σχέδια μιλούν για τη σύγκλιση των τεχνολογιών και των ιδανικών με τα οποία ασχολούμαστε εδώ και καιρό εμείς εδώ στο Motherboard και εξερευνούν τις δυνατότητες που θα μπορούσαν να προκύψουν, αν η αναδυόμενη τεχνολογία μπορέσει να ξεπεράσει κάποια από τα ολοένα και αυξανόμενα εμπόδια που προκύπτουν.

VICE Video: Η Ελλάδα Έχει Ένα «Οικόπεδο» στο Διάστημα Αλλά το Εκμεταλλεύεται μία Αραβική Εταιρία

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.

Για παράδειγμα, έχουμε ξεκινήσει να βλέπουμε ανθρώπους, τοπικές κυβερνήσεις και μικρές ομάδες να δημιουργούν τα δικά τους ηλεκτρικά δίκτυα, με βάση την ηλιακή και την αιολική ενέργεια. Αν η ιδιοκτησία αυτών των μικροδικτύων είναι σε τοπικό επίπεδο και χρησιμοποιηθούν για την παροχή ενέργειας σε ηλεκτρικά αυτοκίνητα χωρίς οδηγό, τα οποία θα ανήκουν σε ένα τοπικό δίκτυο συνεπιβατισμού που θα συνδέεται με ένα έξυπνο συμβόλαιο, τύπου blockchain, θα δημιουργηθεί ένα οικονομικό σύστημα, η λειτουργία του οποίου δεν θα κοστίζει τίποτα, μόλις εγκατασταθεί η υποδομή. Ταυτόχρονα, οι παραδοσιακές εταιρείες παραγωγής ηλεκτρισμού, οι εταιρείες διανομής, τα προσωπικά αυτοκίνητα και τα τραπεζικά συστήματα θα γίνουν παρωχημένα και η πολιτική και οικονομική δύναμη θα επιστρέψει στις τοπικές και τις περιφερειακές κοινότητες.

«Τίποτα δεν είναι πιο πολιτικό από την απομάκρυνσή από την κεντρική εξουσία που κυβερνά τον κόσμο, τις πολιτικές που τη συνοδεύουν και τη στροφή στην κατανεμημένη εξουσία και την καθαρή ενέργεια που μπορεί να διαμοιραστεί», είπε ο Rifkin. «Αυτό είναι εξαιρετικά πολιτικό. Υπάρχουν πολλά πρώιμα project, όμως αυτό που δεν έχει υπάρξει ακόμη είναι ένα γενικό όραμα ή ένα αφηγηματικό πλαίσιο, στο οποίο θα ενταχθούν, ώστε να υλοποιηθούν».

Έχουμε δει όλες αυτές τις τεχνολογίες να λειτουργούν ως ερευνητικά και πιλοτικά project και πειράματα σε κάποια μέρη του κόσμου, όμως ο Rifkin προτείνει να επενδύσουμε εξ ολοκλήρου στις υποδομές και την τεχνολογική πρόοδο που απαιτούνται, για να φτάσουμε σε αυτά τα επίπεδα, όσο τον δυνατόν γρηγορότερα.

«Δεν υπάρχει επανάσταση, επειδή όλα τα project είναι πιλοτικά, δεν υπάγονται σε ένα γενικό πλαίσιο και δεν κλιμακώνονται», είπε ο Rifkin. «Αυτό που δεν έχουμε κάνει είναι να ξεκινήσουμε τη διαδικασία δημιουργίας της μετασχηματιστικής υποδομής, στην οποία πρέπει να ενσωματωθούν όλα αυτά».

Στο The Third Industrial Revolution, ο Rifkin δεν αναρωτιέται κατά πόσο θα λειτουργήσουν αυτές οι τεχνολογίες. Λέει ότι αν δεν λειτουργήσουν ή αν δεν επενδύσουμε εξ ολοκλήρου σε αυτές, η τρέχουσα εξάρτησή μας από τη «βρώμικη» ενέργεια θα αποβεί μοιραία για εμάς.

Όντας κάποιος που έχει παρακολουθήσει πολλές από τις τεχνολογίες για τις οποίες μιλάει στα πρώιμα στάδια της ανάπτυξής τους, είναι συναρπαστικό να βλέπεις κάποιον να τα ενσωματώνει όλα σε μια συνεκτική αφήγηση και ένα όραμα που μπορεί να αλλάξει τον κόσμο.

Έχω δει, όμως και τα διαρκώς αυξανόμενα εμπόδια που προκύπτουν και τα προβλήματα που σχετίζονται με πολλές από αυτές τις τεχνολογίες. Το πρώιμο διαδίκτυο των πραγμάτων ήταν μια ολοκληρωτική καταστροφή, με εκατομμύρια μη ασφαλή baby monitor και συστήματα οικιακής ασφαλείας να είναι συνδεδεμένα σε ένα botnet να επιτίθενται στην υποδομή του διαδικτύου: μια νέα εποχή καταναλωτισμού ξεπρόβαλλε, συνδέοντας συσκευές που κάποτε κρατούσαμε επί μακρόν με διαδικασίες διαρκούς αναβάθμισης, όπως τα ψυγεία και τα πλυντήρια ρούχων, ενώ οι «έξυπνες» συσκευές κατασκευάζονται από εταιρείες που ενδέχεται να χρεοκοπήσουν μέσα στα επόμενα δυο χρόνια, σκοτώνοντας ταυτόχρονα και τις συσκευές τους.

Το blockchain είναι πολλά υποσχόμενο, όμως τα κρυπτονομίσματα είναι ευμετάβλητα, η εξόρυξή τους είναι εξαιρετικά επιβλαβής για το περιβάλλον αυτήν τη στιγμή και είναι ακόμη πιο συγκεντρωτικά από τα νομίσματα που έχουν σχεδιαστεί να αντικαταστήσουν (και, παρεμπιπτόντως, η τεχνολογία blockchain υπόσχεται να δημιουργήσει, για παράδειγμα, ρούχα που μας κατασκοπεύουν).

O συνεπιβατισμός και τα αυτοκίνητα χωρίς οδηγό είναι μέχρι στιγμής βιομηχανίες που κυριαρχούνται από εξαιρετικά ισχυρές εταιρείες της Σίλικον Βάλεϊ που έχουν αναδιατυπώσει μονομερώς ή αγνοήσει κανονισμούς που έχουν σχεδιαστεί για την προστασία του ανθρώπου, ενώ εταιρείες όπως η Uber, η Google και η Lyft απειλούν να μονοπωλήσουν βιομηχανίες που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της οικονομίας μας και μια σημαντική πηγή θέσεων εργασίας εδώ και δεκαετίες.

Η υποδομή των τηλεπικοινωνιών μας δεν είναι μόνο μη ανταγωνιστική, αλλά υπάρχει ταυτόχρονα σε ένα κανονιστικό περιβάλλον, στο οποίο οι υφιστάμενοι πάροχοι έχουν σκοτώσει την ουδετερότητα στα δίκτυα στα οποία βασίζεται το μεγαλύτερο μέρος αυτής της τεχνολογίας. Το Facebook, η Google, το Twitter και η Apple μονοπωλούν όλο και περισσότερο τους τρόπους με τους οποίους καταναλώνουμε πληροφορίες, χρησιμοποιούν αλγόριθμους, για να μας ταξινομήσουν σε παράλληλες υπάρξεις και επίπεδα αλήθειας και προσπαθούν συνεχώς να αποκτήσουν περαιτέρω έλεγχο των πλατφορμών και των οικοσυστημάτων τους.

Προκειμένου, λοιπόν, να λειτουργήσει το σχέδιο του Rifkin, πρέπει να ξεπεραστούν όλα ή τα περισσότερα από αυτά τα εμπόδια και τα παγιωμένα πολιτικά, κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα. Ο Rifking λέει ότι ξοδεύει πολύ χρόνο αναλογιζόμενος αυτά τα προβλήματα και γνωρίζει ότι είναι απαραίτητο να ξεπεραστούν: «Δεν είμαι ουτοπιστής», είπε. «Απλώς είμαι αισιόδοξος. Δεν πιστεύω ότι είμαστε καταδικασμένοι ούτε ότι αυτό είναι μια ουτοπία, αλλά ανησυχώ πολύ, ταυτόχρονα».

«Πώς μπορούμε να βεβαιωθούμε ότι κανείς δεν θα μείνει "εκτός", όταν θα είναι όλοι συνδεδεμένοι; Πώς θα διασφαλίσουμε ότι οι κυβερνήσεις δεν θα εκμεταλλευτούν αυτήν την τρίτη βιομηχανική επανάσταση, για να εξυπηρετήσουν τις πολιτικές τους σκοπιμότητές ή ότι οι εταιρείες του διαδικτύου δεν θα το καπηλευτούν όλο αυτό, για να αποκτήσουν πρόσβαση στα προσωπικά μας δεδομένα, ώστε να χτίσουν μονοπώλια; Πώς θα προστατεύσουμε την ασφάλεια των δεδομένων, όταν καθημερινά βλέπουμε κακόβουλα λογισμικά να αναστατώνουν το σύστημα;», είπε ο Rifkin. «Πώς θα εξασφαλίσουμε δημόσιες πλατφόρμες που δεν έχουν μονοπωληθεί από την Google, το Facebook και το Twitter;».

Υπάρχουν σίγουρα πολλά θετικά στοιχεία που δείχνουν ένα μέλλον στο οποίο θα μπορέσουμε να ξεπεράσουμε αυτά τα προβλήματα. Αξίζει να παρατηρήσουμε αυτό που ξεκινάει να συμβαίνει με τον συνεπιβατισμό και την υποδομή του διαδικτύου, όπου γίνονται μικρές, τοπικές επαναστάσεις. Οι τοπικές κοινότητες ιδρύουν τις δικές τους Uber και τους δικούς τους πάροχους υπηρεσιών Διαδικτύου.

«Η Uber σκέφτηκε ότι θα φτιάξει μια ωραία ιστοσελίδα και μετά θα προσλάβει στις υπηρεσίες της όλους τους ιδιοκτήτες αυτοκινήτων του κόσμου», είπε. «Χρησιμοποίησε μια διανεμημένη, ανοιχτή, διαφανή πλατφόρμα, με πολύ χαμηλό, έως μηδενικό, οριακό κόστος, για τη δημιουργία μιας γιγάντιας, παγκόσμιας εταιρείας που χρηματοδοτείται από την Goldman Sachs και την Google. Αυτό που συμβαίνει είναι ότι οι οδηγοί λένε σιγά-σιγά, "Γιατί χρειαζόμαστε την Uber και τη Lyft"; Θα δούμε να εμφανίζονται συνεταιρισμοί συνεπιβατισμού από οδηγούς, τους οποίους θα δημιουργούν σε περιφερειακό επίπεδο, θα παίρνουν τραπεζικά δάνεια για την ανάπτυξή τους και τα έσοδα θα παραμένουν μέσα στην κοινότητα και την περιοχή».

Η επίλυση της τεχνολογικής ανισότητας δεν είναι πρόβλημα του Rifkin, αλλά δικό μας. Τα τελευταία χρόνια, είναι εύκολο να δούμε την τεχνολογία ως μια δύναμη που έχει επιδεινώσει τον κόσμο. Όμως, αυτές οι τεχνολογίες μας προσφέρουν τουλάχιστον μια πιθανή διέξοδο από την περιβαλλοντική κρίση στην οποία βρισκόμαστε. Το ερώτημα είναι αν μπορούμε να κάνουμε την τεχνολογία να δουλεύει για εμάς και όχι εναντίον μας και αν μπορεί να βρεθεί η πολιτική βούληση, για να δημιουργήσουμε ένα πιο προοδευτικό και δίκαιο σύστημα.

«Νομίζω ότι είναι αφελές να πιστεύουμε ότι οι εταιρείες, όπως η Google, το Facebook και η Alibaba, θα είναι ανάμεσα στις λίγες πλατφόρμες που θα διαχειρίζονται τον κόσμο – κοιτάω αυτές τις εταιρείες και δεν μπορώ να πιστέψω ότι οι millennials θα επιτρέψουν να υπάρξει μόνο μία πλατφόρμα για logistics, μία για επικοινωνία, μία για διασκέδαση. Ξέρουμε ότι υπάρχουν εναλλακτικές», είπε ο Rifkin. «Νομίζω ότι ο πολιτικός αγώνας των millennials, των παιδιών τους και των εγγονιών τους θα είναι η αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων».

To άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο Motherboard.

Περισσότερα από το VICE

Πώς ο Ερντογάν Σκότωσε την Ανερχόμενη Σκηνή Ηλεκτρονικής Μουσικής της Τουρκίας

«Ήταν μια Εξευτελιστική Οντισιόν» - Το Viral Βίντεο της Ηθοποιού που Δείχνει Όλα Όσα Πάνε Λάθος στο Ελληνικό Θέατρο

Η Εβδομάδα μιας Άνεργης στην Ελλάδα