Χορεύοντας Breakdance στα Ερείπια της Γάζας

Έχουν περάσει σχεδόν έξι μήνες από το τέλος του πιο πρόσφατου πολέμου στη Γάζα αλλά η καταστροφή που άφησε πίσω του δίνουν την αίσθηση ότι οι τελευταίες βόμβες έπεσαν μόλις χθες.

Ψυχολογικά, επίσης, οι κάτοικοι της Γάζας είναι ακόμα σοκαρισμένοι από μια σύγκρουση στη διάρκεια της οποίας σκοτώθηκαν περίπου 2.192 άνθρωποι -οι περισσότεροι πολίτες, ανάμεσά τους και πολλά παιδιά- και καταστράφηκαν περισσότερα από 96.000 σπίτια σε λιγότερο από δυο μήνες. Το γεγονός πως επρόκειτο για την τρίτη σύγκρουση σε διάστημα έξι ετών το έκανε ακόμα πιο δύσκολο, όχι πιο εύκολο.

«Ο κόσμος δεν είναι ζωντανός» είπε στο VICE News ο Ahmed Alghraiz κάτοικος του καταυλισμού προσφύγων Nuseirat στο κέντρο της λωρίδας της Γάζας. «Ο τελευταίος πόλεμος ήταν τόσο άγριος επειδή βομβάρδιζαν χωρίς να γνωρίζουν ποιον βομβάρδιζαν ή σκότωναν. Και τώρα, οι άνθρωποι ζουν μετρώντας τις μέρες, κάθε μέρα είναι η ίδια, μόνο η ημερομηνία άλλαξε».

«Εάν δεν ήμουν χορευτής, θα πέθαινα» πρόσθεσε.

Αλλά ο Alghraiz είναι χορευτής- ένας από τους πρώτους που έφεραν το breakdance στους δρόμους της Γάζας πριν από μια δεκαετία. Ο γεννημένος στη Σαουδική Αραβία 26χρονος άνδρας στην πραγματικότητα σπούδασε νοσηλευτής - «αλλά δεν υπάρχουν δουλειές στη Γάζα» είπε, οπότε βρήκε έναν άλλον τρόπο να θεραπεύσει την κοινότητά του. Με τον αδερφό του και μερικούς φίλους ίδρυσαν το «Camp Breakers Crew» -τη μόνη ομάδα breakdance της Γάζας- και έφεραν το χιπ-χοπ και τις ακροβατικές κινήσεις στα παιδιά και τους εφήβους των καταυλισμών στη Λωρίδα της Γάζας.

Δεν ήταν εύκολο. Τίποτα στην Γάζα δεν είναι. Πρώτα, η ομάδα αντιμετώπισε τα ανασηκωμένα από την αμφισβήτηση φρύδια μιας κοινωνίας που παραμένει βαθιά συντηρητική. Αλλά κέρδισαν τις καρδιές των γειτόνων τους ενσωματώνοντας ιστορίες του παλαιστινιακού αγώνα και των βασάνων του λαού στο χορό τους -και παρέχοντας στα ντόπια παιδιά έναν δωρεάν και τόσο αναγκαίο αντιπερισπασμό- σε τέτοιο βαθμό που κατάφεραν ακόμα μια πρωτιά στη Γάζα, να προσφέρουν σήμερα μαθήματα μπρέικντανς και σε κορίτσια.

Έπειτα στη διάρκεια των ισραηλινών βομβαρδισμών και της χερσαίας επίθεσης το διάστημα 2008-2009, το νοικιασμένο στούντιο χορού της ομάδας ισοπεδώθηκε. Ο νέος τους χώρος γλίτωσε από τον τελευταίο πόλεμο, αλλά μετατράπηκε σε καταφύγιο για οκτώ οικογένειες που έχασαν τα σπίτια τους.

Στο τελευταίο τους βίντεο, οι Camp Breakers μετέτρεψαν τα ερείπια γύρω τους σε σκηνή - κάνοντας ανάποδες τούμπες πάνω σε ότι είχε απομείνει από κτίρια που είχαν καταρρεύσει και υποδυόμενοι τα πτώματα μέσα στα ερείπια τα οποία ανασταίνονται πριν να αρχίσουν να χορεύουν μπρέικντανς.

«Αποφασίσαμε να βοηθήσουμε τους εαυτούς μας από τους εαυτούς μας. Το χιπ χοπ είναι ο καλύτερος τρόπος να εκφραστούμε στη ζωή μας» είπε ο Alghraiz, προσθέτοντας ότι είναι επίσης «ένας τρόπος να βοηθήσουμε ψυχολογικά τα παιδιά».

Ελπίζει ελάχιστα στην υποσχόμενη ανοικοδόμηση της Γάζας- «δεν έχει ξεκινήσει» είπε- και ακόμα λιγότερο στην εξεύρεση πολιτικής λύσης. Όπως άλλοι στη Λωρίδα, λέει ότι το μόνο που θέλει είναι ένα αεροδρόμιο για να σηκωθεί να φύγει.

«Μερικές φορές νιώθω ότι θα τα παρατήσω, αλλά όταν κοιτάω γύρω μου και βλέπω τα παιδιά, αισθάνομαι υπεύθυνος για αυτά» είπε ο Alghraiz. «Εάν τα παρατήσουμε δεν υπάρχει επιβίωση».

Έτσι αν και υπάρχει ελάχιστη ανοικοδόμηση αυτή τη στιγμή στη Γάζα, η ομάδα του σχεδιάζει να ανοίξει ένα δεύτερο κέντρο χορού - το συγκεκριμένο στα βόρεια της Λωρίδας, μια από τις πλέον κατεστραμμένες από τον τελευταίο πόλεμο περιοχές.

«Ανησυχούμε για τα παιδιά που ζουν στα βόρεια και την ψυχική και σωματική τους κατάσταση» αναφέρει η ομάδα στην ιστοσελίδα Indiegogo μέσω της οποίας κάνει έρανο. «Πιστεύουμε ότι έχουν ανάγκη να χορεύουν και να μάθουν να εστιάζουν την τέχνη, την ειρήνη και την αγάπη, έτσι ώστε να ξεχνούν τη φρικτή ανάμνηση του πολέμου… Θέλουμε η Γάζα να χορεύει και να είναι ευτυχισμένη αντί λυπημένη. Θέλουμε να αντικαταστήσουμε τους σωρούς των ερειπίων, των γεμάτων θάνατο, με μια ακαδημία χορού γεμάτη ζωή».

Όπως το τσιμέντο που χρειάζεται για την ανοικοδόμηση της Γάζας είναι σπάνιο αγαθό, έτσι είναι και η αποφασιστικότητα των Camp Breakers να αγωνιστούν για να αντιμετωπίσουν την καταστροφή που άφησε πίσω του ο πόλεμος - όταν πολλοί έχουν εγκαταλείψει τις ελπίδες τους ότι η ανοικοδόμηση που βρίσκεται σε αδιέξοδο θα προχωρήσει.

Μάλιστα, αξιωματούχοι και κάτοικοι προειδοποιούν από κοινού ότι η απόγνωση βράζει στη Λωρίδα και φθάνει σε επικίνδυνο σημείο. «Ο κόσμος είναι αβοήθητος και ανίσχυρος και απελπισμένος» είπε στο VICE News ο Marwan Diab, διευθυντής δημοσίων σχέσεων στο ίδρυμα Gaza Community Mental Health Foundation.

Από τη δεκαετία του 1990, η ομάδα του ιδρύματος παρέχει υπηρεσίες ψυχολογικής υποστήριξης και αποκατάστασης σε έναν απίστευτα τραυματισμένο πληθυσμό. Πηγαίνουν πόρτα-πόρτα για να προσφέρουν ψυχολογική στήριξη σε εκείνους που έχασαν συγγενείς ή σπίτια, και συνεχίζουν το έργο τους ακόμα και μετά τον τελευταίο πόλεμο παρά το ότι πολλά από τα μέλη του προσωπικού, συμπεριλαμβανομένου του Diab έχασαν κι εκείνοι αγαπημένα τους πρόσωπα.

«Ορισμένα περιστατικά με τα οποία είχαμε δουλέψει παλιότερα υποτροπιάζουν και χρειάζονται εκ νέου παρέμβαση. Τα δεινά του κόσμου είναι τεράστια και αυξάνονται» είπε ο Diab, προσθέτοντας ότι ο απόηχος από τον τελευταίο πόλεμο είναι ο «χειρότερος» που έχει βιώσει η Γάζα. «Κάθε φορά που υπάρχει κάποια πρόκληση, νομίζουν ότι ο πόλεμος ίσως επιστρέψει ξανά».

Ο κόσμος δεν ελπίζει ότι θα υπάρξει ανοικοδόμηση, είπε.

«Έως σήμερα, δεν έχουν ανακατασκευαστεί τα σπίτια κάποιων ανθρώπων που είχαν καταστραφεί το 2008. Οπότε οι άνθρωποι που έχασαν τα σπίτια τους στον τελευταίο πόλεμο δεν περιμένουν να γίνει γρήγορα κάτι» είπε. «Δυστυχώς, έχουμε χάσει κάθε ελπίδα για διαπραγματεύσεις - δεν ελπίζουμε για το μέλλον, πιστεύουμε ότι θα έρθουν ακόμα χειρότερα πράγματα».

Αυτή η απελπισία -και η στασιμότητα στην ανοικοδόμηση-είναι αιτία πρόκλησης σοβαρής ανησυχίας, είπαν αξιωματούχοι.

«Είναι πολύ επικίνδυνο» δήλωσε στο VICE News ο Adnan Abu Hasna, εκπρόσωπος της Υπηρεσίας Αρωγής και Έργων των Ηνωμένων Εθνών για τους Παλαιστίνιους Πρόσφυγες στη Γάζα (UNRWA).

«Η διεθνής κοινότητα πρέπει να καταλάβει ότι αυτό που συμβαίνει εδώ θα θέσει σε κίνδυνο τα πάντα, όχι μόνο εντός της Γάζας αλλά και έξω από τη Γάζα επίσης» πρόσθεσε. «Κανένας δεν θέλει να δει ακόμα έναν πόλεμο και όλοι πρέπει να καταλάβουν ότι αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει αύριο στη Γάζα».

Τα κυριολεκτικά και μεταφορικά κατεστραμμένα σπίτια δεν είναι το μόνο πρόβλημα της Γάζας.

Χιλιάδες κάτοικοι έχουν κολλήσει στη Λωρίδα καθώς η Αίγυπτος έχει κλείσει τα σύνορά της. Η οικονομία -που ήταν σε δύσκολη κατάσταση πριν από τον πόλεμο- έχει χτυπηθεί πολύ σοβαρά καθώς δεν έχει επιτευχθεί η ανοικοδόμηση. Ο κατασκευαστικός τομέας είναι νεκρός, όπως και οι δουλειές στις οποίες είχαν επενδύσει πολλοί από τους κατοίκους της Γάζας. Οι δημόσιοι υπάλληλοι είναι απλήρωτοι εδώ και εβδομάδες καθώς σχεδόν κατέρρευσε η πολιτική ενότητα μεταξύ της Χαμάς και της Παλαιστινιακής Αρχής. Οι όροι ανακωχής με τους Ισραηλινούς δεν έχουν ακόμα καθοριστεί.

«Πάμε από το κακό στο χειρότερο, αυτή δεν είναι η Γάζα που γνωρίζω» είπε στο VICE News ο Omar Shaban, διευθυντής του PalThink for Strategic Studies εντός ανεξάρτητου think tank, με έδρα τη Γάζα- καθώς θυμάται τις εποχές που ήταν πιο φιλελεύθερες και λιγότερο απελπιστικές.

«Αυτή είναι η πιο δύσκολη οικονομική κατάσταση που έχει υπάρξει ποτέ» είπε. «Η διεθνής κοινότητα πρέπει να το καταλάβει αυτό. Συμβαίνουν πολλά στον πλανήτη, αλλά η Γάζα είναι ένα μέρος που θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει τα πάντα».

Η υπηρεσία ανοικοδόμησης του ΟΗΕ έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για ακόμα μια φορά τον περασμένο μήνα όταν ανακοίνωσε ότι θα πρέπει να σταματήσει την ανακατασκευή σπιτιών επειδή στέρεψε από χρήματα. Δεκάδες κάτοικοι της Γάζας εισέβαλλαν στα γραφεία της υπηρεσίας όταν ανεστάλησαν οι πληρωμές για την ανοικοδόμηση προς τους δικαιούχους.

Συνολικά, στη Γάζα είχαν υποσχεθεί περίπου 5,4 δις δολάρια για ανοικοδόμηση από ξένους δωρητές - ωστόσο πολύ λίγα χρήματα έφθασαν στην περιοχή.

«Λάβαμε μόνο 130 εκατ. δολάρια, ενώ είχαν υποσχεθεί πάνω από 5 δις δολάρια» είπε ο Abu Hasna. «Ζητήσαμε 724 και έως σήμερα έχουν λάβει 15%». Η έλλειψη κονδυλίων δεν είναι το μόνο πρόβλημα λόγω του οποίου παραλύει η ανοικοδόμηση στη Γάζα. Τα χρήματα φθάνουν πολύ αργά επειδή οι πολιτικοί καθυστερούν να κινήσουν τη διαδικασία.

Η κατάπαυση του πυρός μεταξύ Χαμάς και Ισραήλ προκειμένου να ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις έβαλε τέλος στη σύγκρουση αλλά απέτυχε να δώσει ώθηση σε μια διαρκή ειρηνευτική συμφωνία, κάνοντας έτσι τους κατοίκους της Γάζας αλλά και τους δωρητές να φοβούνται ότι η σύγκρουση μπορεί να ξεσπάσει οποιαδήποτε στιγμή. Η υποσχόμενη συμφιλίωση μεταξύ Χαμάς και Παλαιστινιακής Αρχής επίσης απέτυχε να οδηγήσει κάπου, και μερικοί δωρητές αρνήθηκαν να εκπληρώσουν τις υποσχέσεις τους μέχρι η κυβέρνηση συνασπισμού που θα σχηματίσουν οι δυο πλευρές είναι πλήρως λειτουργική στη Γάζα, μια ολοένα και πιο μακρινή προοπτική.

Ενώ και η βοήθεια από άλλες αραβικές χώρες έχει επίσης περιοριστεί καθώς το πολιτικό τοπίο παραμένει αβέβαιο.

Εάν το θέμα της ανοικοδόμησης είναι μπερδεμένη υπόθεση σε πολιτικό επίπεδο, δεν είναι λιγότερο περίπλοκο σε πρακτικά θέματα. Οι κάτοικοι που ευελπιστούν να πάρουν οικοδομικά υλικά πρέπει πρώτα να περάσουν μέσα από την περίπλοκη γραφειοκρατία της Γάζας, πριν σταλούν τα ονόματά τους στους Ισραηλινούς για έγκριση - καθώς οι Ισραηλινοί απαιτούν ότι η βοήθεια που δίνεται δεν θα ωφελεί την Χαμάς.

Η έγκριση -ακόμα και για βασικά αγαθά όπως είναι το τσιμέντο- γίνεται με αργό ρυθμό και αυθαίρετα.

Και μπορεί τα Ηνωμένα Έθνη ανέλαβαν την επίβλεψη της ανοικοδόμησης, αλλά για τους κατοίκους στη Γάζα αυτό σημαίνει ότι ο ΟΗΕ έχει γίνει το de facto όργανο επιβολής της ισραηλινής κατοχής.

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.