Δέκα Eρωτήσεις που Πάντα Ήθελες να Κάνεις σε μια Εκατοντάχρονη

Η Ιταλία έχει μια από τις υψηλότερες συγκεντρώσεις εκατοντάχρονων, μαζί με τη Γαλλία, την Ισπανία, την Ιαπωνία, την Κούβα, το Πουέρτο Ρίκο, το Χονγκ Κονγκ και την Ουρουγάη. 

Οι ειδικοί πιστεύουν πως αυτό το απίστευτο σθένος των ανθρώπων στη χώρα μπορεί να οφείλεται σε έναν συνδυασμό διατροφής, δυνατών κοινωνικών δεσμών, ακόμη και πνευματικότητας. Όπως και να έχει, τα στοιχεία από το Ιταλικό Εθνικό Ινστιτούτο Στατιστικής δείχνουν ότι οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να περάσουν τα 100 – 84% των εκατοντάχρονων είναι γυναίκες.

Τυχαίνει να ξέρω μια 100χρονη. Η γιαγιά μου, η Alfia Distefano, γεννήθηκε στη Σικελία το 1921 και τον Ιανουάριο του 2021 έκλεισε τα 100. Μοιράστηκε μαζί μας τις απόψεις της για τη ζωή, τον θάνατο, την οικογένεια και το πώς άλλαξε ο κόσμος τον τελευταίο αιώνα.

VICE: Φανταζόσουν ότι θα ζήσεις τόσο πολύ;
Alfia: Με τίποτα. Πάντα προσπαθούσα να τρώω υγιεινά και να ασκούμαι. Νομίζω ότι το συνειδητοποίησα όταν έσβησα κεράκια μου. 

Ποια ήταν η καλύτερη δεκαετία των τελευταίων 100 ετών; Και η χειρότερη;
Η χειρότερη ήταν του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Τα αδέλφια μου έφυγαν για το μέτωπο και έμεινα μόνη με τη μητέρα και τον πατέρα μου. Ο πατέρας μου ήταν τυφλός, έτσι δεν τον έστειλαν στον πόλεμο. Μετακομίσαμε στην ύπαιθρο διότι ήταν μικρότερες οι πιθανότητες για βομβαρδισμό, αλλά συνέβαινε μερικές φορές. Κάποτε είχε γίνει αεροπορική επιδρομή στην περιοχή μας και αναγκαστήκαμε να το βάλουμε στα πόδια. Κρυφτήκαμε σε μια σπηλιά με κάποιους άλλους – ήταν φρικτό, κάποιοι πέθαναν ενώ έψαχναν καταφύγιο. Θυμάμαι πόσο χάρηκα όταν ήρθαν να μας ελευθερώσουν οι Αμερικανοί, αλλά επίσης ανησυχούσα για τα αδέλφια μου που δεν είχαν γυρίσει ακόμα (και τα δύο γύρισαν τελικά).

Έχω ζήσει και πολλές όμορφες δεκαετίες. Συνολικά έχω ζήσει μία ωραία, γεμάτη ζωή. Ευτυχισμένες στιγμές υπάρχουν ακόμη και στις πιο δύσκολες στιγμές.

Πόσους αγαπημένους σου έχεις χάσει;
Πιο εύκολο είναι να σου πω ποιοι έχουν μείνει. Κάθε απώλεια ήταν διαφορετική. Ο θάνατος του γιου μου ήταν η πιο δύσκολη. Πέθανε όταν ήταν πέντε χρονών. Διαλύθηκα. Νόμιζα ότι η ζωή μου τελείωσε. Μόνο όταν γέννησα το δεύτερο παιδί μου κατάλαβα πως δεν είχε τελειώσει. Είχα μία νέα ζωή μπροστά μου και άξιζε όλη την αγάπη που μπορούσα να δώσω.

Υπό αυτή την έννοια ήμουν πάντα τυχερή. Κάθε φορά που έχανα κάποιον ερχόταν κάποια νέα ζωή στον κόσμο και μου θύμιζε ότι έπρεπε να είμαι δυνατή. Αυτό επίσης συνέβη όταν πέθανε ο άνδρας μου, το 1992. Ο πρώτος μου εγγονός είχε μόλις κλείσει το ένα έτος – δεν ήταν ώρα για αυτολύπηση.

Φοβάσαι τον θάνατο;
Στο παρελθόν φοβόμουν και ακόμα φοβάμαι για όσους αγαπώ. Όταν είσαι τόσο μεγάλη όμως μαθαίνεις να βλέπεις τον θάνατο ως δίκαιο και αναπόφευκτο.  Ο θάνατος είναι τρομακτικός μόνο όταν είναι πρόωρος. 

Πόσο έχει αλλάξει ο κόσμος τα τελευταία 100 χρόνια;
Έχει αλλάξει τόσο που δεν ξέρω καν πώς να το περιγράψω. Πιστεύω πως μπορώ να εκτιμήσω αυτές τις αλλαγές περισσότερο, επειδή ξέρω πώς ήταν η ζωή πριν. Όταν ήμουν μικρή δεν είχαμε αυτό που έχουμε τώρα – και δεν μιλάω μόνο για τους υπολογιστές και τα κινητά. Δεν είχαμε ψυγεία, το φαγητό το διατηρούσαμε σε πηγάδια ή στο κελάρι. Δεν είχαμε τρεχούμενο νερό.

Είναι τόσο υπέροχο να βλέπεις όλη αυτή την αλλαγή. Σήμερα η τεχνολογία είναι τόσο προηγμένη που δεν την καταλαβαίνω καν. Χαίρομαι πολύ όταν σκέφτομαι ότι μπορώ να δω τον ανιψιό μου, παρόλο που είναι στην άλλη άκρη της Ιταλίας.

Πώς έχουν αλλάξει οι ζωές των γυναικών;
Όταν ήμουν μικρή, ο πατέρας μου έλεγε ότι έπρεπε να είχα γεννηθεί αγόρι. Έλεγε ότι η εξυπνάδα μου πήγαινε χαμένη, επειδή οι γυναίκες ήταν για να φροντίζουν το σπίτι και τα παιδιά. Ήταν αδιανόητο μια γυναίκα να έχει φιλοδοξίες για κάτι διαφορετικά.

Τώρα η ανιψιά μου μπορεί να κάνει ό,τι θέλει και να γίνει όποια θέλει να γίνει. Είναι υπέροχο, αν και παραδέχομαι ότι θα το έβρισκα και λίγο τρομακτικό.

Σήμερα πολλά ζευγάρια γνωρίζονται μέσω εφαρμογών γνωριμιών. Πώς ήταν οι γνωριμίες όταν ήσουν νέα;
Α, πολύ διαφορετικές. Πρώτον, ήμασταν πάντα στο σπίτι. Βγαίναμε έξω μόνο για την κυριακάτικη λειτουργία, για τα πανηγύρια της πόλης και για θέατρο. Πάντα ήταν μαζί κάποιος από την οικογένειά σου.

Αν κάποιος σε πρόσεχε, ρωτούσε για σένα, έπειτα έστελνε κάποιον συγγενή στο σπίτι να ρωτήσει ή ζητούσε από κάποια προξενήτρα να μεσολαβήσει. Οι προξενήτρες ήταν μεσολαβήτριες που κανόνιζαν τον γάμο με την οικογένεια της κοπέλας επί πληρωμή. Αν η οικογένεια ενέκρινε τον μνηστήρα, συνήθως ρωτούσαν την κοπέλα αν συμφωνούσε. Έπειτα ο αρραβώνας επισημοποιούνταν και το αγόρι ερχόταν επίσκεψη, αλλά πάντα παρουσία όλης της οικογένειας και δεν καθόταν πολύ κοντά σου. Βασικά, δεν ήξερες το αγόρι σου μέχρι που το παντρευόσουν.

Πριν τον γάμο, το μόνο που ήξερα για τον άνδρα μου ήταν πως ήταν όμορφος, δούλευε πολύ και προερχόταν από καλή οικογένεια. Δεν ξέραμε καν τι ήταν το σεξ. Οι άνδρες ήξεραν επειδή τους το εξηγούσαν, αλλά οι γυναίκες παντρευόμασταν και δεν ξέραμε τι θα γίνει.

Πώς περνάς τις μέρες σου τώρα;
Τα τελευταία δύο χρόνια δεν μπορώ να κάνω πολλά πράγματα. Κουράζομαι εύκολα. Είμαι λίγο σαν φθινοπωρινό φύλλο – θα μπορούσα να πέσω ανά πάσα στιγμή. Πέφτω μερικές φορές, αλλά αν σταματήσω να κάνω πράγματα που με κάνουν χαρούμενη είμαι σίγουρη ότι θα πεθάνω. Για παράδειγμα μου αρέσει πολύ η κηπουρική, κάτι που οι αγχωμένοι συγγενείς μου θεωρούν επικίνδυνο. Φροντίζω τα λουλούδια, κάνω ηλιοθεραπεία και μιλάω με τους γείτονες.

Όλοι στη γειτονιά με αγαπάνε. Είναι θλιβερό που δεν μπορούμε να τα πούμε κανονικά τώρα, λόγω της πανδημίας. Δεν ακούω καλά κι έτσι η απόσταση δυσκολεύει τη συζήτηση.

Πιστεύεις στη μετά θάνατο ζωή;
Είμαι πιστή, οπότε ναι. Είμαι σίγουρη ότι υπάρχει κάτι μετά τον θάνατο, ότι θα μπορέσω να αγκαλιάσω τους ανθρώπους που έχασα και να αγαλλιάζω με τα επιτεύγματα όσων ζουν ακόμα.

Κατά τη γνώμη σου, πόσο μεγάλη είναι μια καλή ζωή;
Σίγουρα όχι όσο η δική μου. Παρά την ηλικία μου, ακόμα σκέφτομαι καθαρά – αλλά δεν είναι όλοι τόσο τυχεροί. Θέλω να κάνω χίλια πράγματα αλλά το σώμα μου δεν ανταποκρίνεται. Συχνά συνειδητοποιώ ότι το ζορίζω πολύ κι έπειτα, το βράδυ, πονάω πολύ. Επίσης είμαι απολύτως εξαρτημένη από τους άλλους – χωρίς τον γιο μου και τη νύφη μου θα είχα πεθάνει πριν από καιρό. Αλλά ας πούμε ότι τα 95 μου φαίνεται μια λογική ηλικία. Για τον καθένα, όμως, διαφέρει.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο VICE Italy.

Περισσότερα από το VICE

Γύρω-Γύρω Όλοι και στο Βάθος Εκλογές;

Γνώρισα τον Έρωτα της Ζωής μου στον Πόλεμο του Ιράκ

«Μη με Σκοτώσετε» - Η Μαφία της Χωματερής στα Άνω Λιόσια

Ακολουθήστε το VICE σε Facebook, Instagram και Twitter.