Ένα Καράβι Ανοιχτά της Κρήτης, με Χιλιάδες Όπλα και Σφαίρες για τους Αντάρτες της Λιβύης

Τον Σεπτέμβριο του 2015, κομάντος του Λιμενικού ακινητοποιούν ένα φορτηγό πλοίο νότια της Κρήτης. Στα αμπάρια του εντοπίζουν χιλιάδες τροποποιημένες καραμπίνες και μισό εκατομμύριο σφαίρες. Ο βαρύς οπλισμός είχε ως τελικό προορισμό μια ομάδα ανταρτών στη Λιβύη. Η υπόθεση, που απασχόλησε επί μακρόν τις ελληνικές και ξένες διωκτικές Αρχές, δικάστηκε σε δεύτερο βαθμό στον Πειραιά και καθαρογράφθηκε προ ημερών. Ο Σύριος πλοίαρχος κρίθηκε ένοχος και τα έξι μέλη του πληρώματος αθωώθηκαν. Ωστόσο, παραμένουν αναπάντητα δύο κρίσιμα ερωτήματα: Ποιος ήταν ο πραγματικός αποστολέας των όπλων και τι σημαίνει ο εντοπισμός χιλιάδων πακέτων τσιγάρων, σε έξι κοντέινερ του πλοίου;

Από τα πρακτικά της δίκης αποκαλύπτεται η κινηματογραφική ιστορία. Στις 12:30 την 1η Σεπτεμβρίου 2015, δύο ομάδες των ειδικών δυνάμεων του Λιμενικού κάνουν ρεσάλτο στο φορτηγό πλοίο Haddad 1 στη θαλάσσια περιοχή 20 ναυτικών μιλίων νοτιο-ανατολικά της Ιεράπετρας Κρήτης. Επίσημα, δεν υπάρχει εμπλοκή αμερικανικών υπηρεσιών στην υπόθεση, όμως αυτό προκύπτει έμμεσα από την κατάθεση λιμενικού που συμμετείχε στην επιχείρηση.

Το πλοίο Haddad 1, σημαίας Βολιβίας, μήκους 60 μέτρων, οδηγείται στο λιμάνι του Ηρακλείου. Στα αμπάρια του μεταφέρει 14 κοντέινερ. Σε δύο από αυτά, που φαίνεται στα συνοδευτικά έγγραφα να περιέχουν πλαστικά και είδη οικιακής χρήσης, εντοπίζονται 328 κιβώτια με 491.950 σφαίρες μάρκας Yavex Luger των εννέα χιλιοστών και 4.881 καραμπίνες Toryn, τουρκικής κατασκευής, έξι διαφορετικών τύπων. Στη δικογραφία αναφέρεται ότι τα περισσότερα όπλα είχαν υποστεί τροποποιήσεις - αφαίρεση μειωτήρα ώστε να δέχονται περισσότερα φυσίγγια, αυξομείωση μήκους, τοποθέτηση σκοπευτικών, φλογοκρήπτης, βάσης για διόπτρα, λέιζερ κ.ά. «Ήρθε ένας συνάδελφος που γνωρίζει από όπλα και είπε ότι ήταν καραμπίνες πόλεως», κατέθεσε λιμενικός στο δικαστήριο.

VICE Video: Σε Αυτό το Μέρος της Ελλάδας Λέγεται Ότι Σχεδόν Κάθε Οικογένεια Έχει και Ένα Όπλο

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.

Μετά το ρεσάλτο, τα έξι μέλη του πληρώματος, τρεις Σύριοι, δύο Ινδοί κι ένας Αιγύπτιος, κρατούνται φρουρούμενοι σε μια καμπίνα του πλοίου. Πάνοπλοι λιμενικοί των ειδικών δυνάμεων και ο Σύριος πλοίαρχος κατεβαίνουν στο αμπάρι του Haddad 1. Ο τελευταίος ζητά να επικοινωνήσει με τον πλοιοκτήτη και το κάνει με ένα μπλε δορυφορικό τηλέφωνο. «Δεν έφερε αντίρρηση. Όταν, όμως, ήταν σε εξέλιξη ο έλεγχος, έλεγε ότι ο πλοιοκτήτης δεν θέλει», κατέθεσε λιμενικός στο δικαστήριο. «Είχαμε πληροφορίες από την κεντρική υπηρεσία και γι’ αυτό θα ανοίγαμε και άλλα κοντέινερ. Στο συγκεκριμένο, ο πλοίαρχος άρχισε να αντιδρά. Αυτό είχε διαφορετικού τύπου σφραγίδα. Ήταν πιο ασφαλή, παρα-σφραγισμένο», συμπλήρωσε.

Στη δικαστική απόφαση αναφέρεται ότι το πλοίο είχε φορτωθεί στο Ισκεντερούν της Τουρκίας και είχε προορισμό της Μισράτα της Λιβύης. «Σκοπός ήταν ο παράνομος εφοδιασμός της οργάνωσης με την ονομασία Libya Dawn, η οποία ήλεγχε την παραπάνω επαρχία», σημειώνεται στην απόφαση. Σύμφωνα με έρευνα του BBC για το μωσαϊκό των ενόπλων ομάδων στον εμφύλιο της Λιβύης, η οργάνωση Libya Dawn ήταν ομάδα πολιτοφυλακής και δεν ανήκει στις γραμμές των τζιχαντιστών. Μέλη της είχαν επιτεθεί το καλοκαίρι του 2014 στο διεθνές αεροδρόμιο της Τρίπολης και προσπάθησαν να καταλάβουν τμήματα της πρωτεύουσας. Επρόκειτο για τον «ένοπλο βραχίονα» του GNC, πρώην κυβερνητικών δυνάμεων που ανασυγκροτήθηκαν. Η οργάνωση φέρεται να είχε αποκτήσει ως και στρατιωτικά αεροπλάνα και ήλεγχε σχεδόν όλο το παράκτιο μέτωπο, από τη Μισράτα έως τα σύνορα με την Τυνησία, καθώς και πόλεις στα νότια. Κάποια στιγμή φέρεται να υπήρξε ρήξη στους κόλπους της Libya Dawn αναφορικά με την υποστήριξη ή μη των συνομιλιών για τη σύσταση κυβέρνησης εθνικής ενότητας, με πρωτοβουλία του ΟΗΕ.

Ποιος ήταν, όμως, ο αποστολέας των όπλων στους αντάρτες της Λιβύης; Το Εφετείο υιοθέτησε ότι ιδιοκτήτρια του πλοίου ήταν η εταιρεία Haddad Shipping CO SA με έδρα την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου και διαχειρίστρια η εταιρεία Phoenicia Maritime LLC με έδρα την πόλη Ταρτούς της Συρίας. Σύμφωνα με την Καθημερινή, οι δύο παραπάνω εταιρείες είχαν ως δηλωμένη έδρα διεύθυνση στην Ακτή Μιαούλη στον Πειραιά, ωστόσο φαίνεται πως επρόκειτο για εταιρείες-φαντάσματα. Το Εφετείο Πειραιά δεν προχώρησε περισσότερο, ώστε να διαφωτίσει το ερώτημα για τα αληθινά πρόσωπα πίσω αυτές. Την ίδια στιγμή, αποκαλύπτεται ότι η Frontex, η ευρωπαϊκή υπηρεσία για τη φύλαξη των εξωτερικών συνόρων, είχε στο στόχαστρο το φορτηγό πλοίο Haddad 1 για διακίνηση μεταναστών και προσφύγων, στο πλαίσιο της επιχείρησης Eurosur. «Η Frontex παρακολουθούσε το πλοίο εδώ και αρκετό καιρό», δήλωσε ο αρμόδιος αξιωματούχος, Πιοτρ Μαλίνοφσκι. Μέχρι το 2014 έπλεε στη Μεσόγειο με διαφορετικό όνομα και υπό ελληνική σημαία, ενώ θεωρήθηκε ύποπτο και για άλλα παράνομα δρομολόγια όπλων προς εμπόλεμες ζώνες.

Στην απολογία του στο δικαστήριο, ο Σύριος πλοίαρχος είπε ότι είχε υπογράψει εννιάμηνη σύμβαση με μισθό 2.500 δολάρια. «Δεν μιλήσαμε (σσ: με τον πλοιοκτήτη) για τη φόρτωση του πλοίου, αλλά μόνο για την εργασία (…) Από την Αίγυπτο παρέλαβα το καράβι με δώδεκα κοντέινερ, αυτά είχαν φορτωθεί στην Αίγυπτο. Ήταν όλα ελεγμένα από το αιγυπτιακό τελωνείο. Από την Τουρκία φορτώθηκαν δύο κοντέινερ μπροστά μου, ήταν σφραγισμένα. Από εκεί θα πήγαινα στη Λιβύη», είπε. Στην ερώτηση γιατί αντέδρασε όταν οι λιμενικοί τού ζήτησαν να αποσφραγίσει τα δύο κοντέινερ με τα όπλα, απάντησε: «Είμαι υπεύθυνος για την πορεία του πλοίου και για τα έγγραφα, όχι για το περιεχόμενο. Αντέδρασα γιατί έπρεπε να ανοιχτούν μόνο από το τελωνείο και όχι εκεί».

Οι δύο μηχανικοί και οι τέσσερις ναύτες, επίσης, αρνήθηκαν ότι γνώριζαν για τα όπλα. «Μπήκα στο πλοίο μετά τη φόρτωση, τελευταίος. Ρώτησα τον πλοιοκτήτη αν υπάρχει κάτι παράνομο στο πλοίο. Μου είπε ότι δεν υπάρχει. Τον είδα μόνο μία φορά. Άκουσα ότι βάζουν κάποια πράγματα παράνομα στα πλοία και γι’ αυτό ρώτησα. Τον καπετάνιο τον γνώρισα στο πλοίο», κατέθεσε ο Α' μηχανικός.

Οι ναύτες εργάζονταν για 500 ευρώ τον μήνα - μάλιστα ως μάρτυρας υπεράσπισης των δύο Ινδών κατέθεσε στο δικαστήριο ο πρέσβης της χώρας στην Αθήνα. Ο πρώτος Ινδός περιέγραψε: «Βρήκα τη δουλειά μέσω ενός γραφείου ευρέσεως εργασίας. Με κάλεσαν από το γραφείο στη Βομβάη και είπαν ότι στην Τουρκία είναι διαθέσιμο ένα πλοίο και ψάχνει ναύτες. Από την Ινδία με προσέλαβε ο πράκτορας». Ένας άλλος είπε: «Η δουλειά μου στο πλοίο είναι να σκουπίζω και να κάνω εργασίες, να καθαρίζω, να βάφω. Δεν είναι δουλειά μου να ανοίγω τα κοντέινερ. Αν το ζητούσα αυτό, ως ναύτης που ήμουν, θα μου έλεγε ο καπετάνιος "σήκω και φύγε από το πλοίο". Ζήτησα 100 δολάρια παραπάνω. Ένας ξάδερφός μου είχε συνεργασία με τον καπετάνιο σε άλλα ταξίδια, μεσολάβησε και μίλησα μαζί τους και μου έβαλαν άλλα 100 δολάρια». Σε πρώτο βαθμό ο πλοίαρχος και τα μέλη του πληρώματος είχαν όλοι κριθεί ένοχοι και καταδικάστηκαν σε κάθειρξη 15 ετών ο καθένας. Το Εφετείο επικύρωσε την ενοχή του πλοιάρχου, με το σκεπτικό ότι γνώριζε το περιεχόμενο των κοντέινερ, μειώνοντας πάντως την ποινή στα 13 χρόνια. Οι μηχανικοί και οι ναύτες, δύο εκ των οποίων εκπροσωπήθηκαν από τον δικηγόρο Πειραιά Ιωάννη Γλύκα, κρίθηκαν όλοι αθώοι.

Σε έξι από τα 14 κοντέινερ του πλοίου είχαν βρεθεί χιλιάδες τσιγάρα, άγνωστης παραγωγής – πιο ειδικά 4.936 χαρτοκιβώτια, τα οποία περιείχαν 49.347.800 τσιγάρα. Η ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των υπηρεσιών που ασχολούνται με το λαθρεμπόριο τσιγάρων, λένε παράγοντες που γνωρίζουν τη συγκεκριμένη μαύρη αγορά, ενδεχομένως θα μπορούσε να φέρει αποτελέσματα. «Δεν είναι τόσα πολλά τα πρόσωπα πίσω από τα δίκτυα που κάνουν λαθρεμπόριο στο τρίγωνο μεταξύ των Δυτικών Βαλκανίων, των ακτών της Πελοποννήσου και της Κρήτης και χωρών της βόρειας Αφρικής», λένε οι ίδιες πηγές. Τα τσιγάρα στα αμπάρια του Haddad 1 δεν απασχόλησαν το δικαστήριο, παρά μόνο στην τυπική έκθεση κατάσχεσης του φορτίου.

Περισσότερα από το VICE

Οι Άνθρωποι που Μαζεύουν Μηχανάκια (και Νιπτήρες) από τον Βυθό των Ελληνικών Θαλασσών

Ο Μάκης Παπαδημητρίου Θέλει να Πει ένα Σεξιστικό Ανέκδοτο

Κύριε Νικολαΐδη, πώς Είναι να Σώζεις Χιλιάδες Μωρά Κάθε Μέρα;