«Το Έργο Δημιουργήθηκε για τη Μικρή Επίδαυρο» - Η Ιωάννα Πορτόλου Μιλά για το Σύμπαν του Kaos

Άραγε, πόσο εύκολο είναι να προσδιορίσεις το ποιος είσαι; Και τι θα απαντούσες αν κάποιος σου έκανε αυτήν την ερώτηση; Η απάντηση δεν είναι εύκολη. Η ανθρώπινη «ταυτότητα» καλλιεργείται από τη στιγμή της γέννησης και είναι μία συνεχής διαδικασία. Όσο μεγαλώνει σε ηλικία ένας άνθρωπος, τόσο μεγαλώνει και η ανάγκη του για τον αυτοπροσδιορισμό. Ωστόσο, στο ταξίδι της αναζήτησης της ταυτότητάς του, αναπόφευκτα το άτομο μπορεί να συναντήσει εμπόδια, ανάλογα με τις εμπειρίες του στον χωροχρόνο που το ίδιο υπάρχει.

Η ομάδα χορού Griffón της Ιωάννας Πορτόλου προετοιμάστηκε σκληρά ώστε να εξερευνήσει την ανθρώπινη ανάγκη για ταυτότητα, φέρνοντας το KAOS στη Μικρή Επίδαυρο, όπως ονομάζεται η νέα τους παράσταση στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου, την Παρασκευή 12 και το Σάββατο 13 Ιουλίου. Μέσα από τον χορό, σουρεαλιστικές εικόνες και ετερόκλητα μουσικά ήδη, η ομάδα εστιάζει στην ανθρώπινη φύση και στη σχέση αυτής με την ιδιότυπη πολυμορφία της ελληνικής Ιστορίας, δημιουργώντας μια βιωματική παράσταση για «τις ρίζες μας και το πώς αυτές επιβιώνουν στο παρόν».

Μιλήσαμε με τη δημιουργό του έργου Ιωάννα Πορτόλου λίγο πριν βουτήξουμε στο γεμάτο ερωτήματα σύμπαν του KAOS.

VICE: Γιατί KAOS;
Ιωάννα Πορτόλου: Χάος είναι κάτι αχανές, αταξινόμητο, ασύλληπτο και μάλλον ακατανόητο για τον ανθρώπινο εγκέφαλο. Έτσι τουλάχιστον συμφωνήσαμε ξεκινώντας τις πρόβες μας. Δεν δώσαμε όμως θετικό ή αρνητικό πρόσημο. Αρχικά βυθιστήκαμε σε αυτό το άναρχο και άνομο περιβάλλον ώστε να βιώσουμε έναν χώρο στον οποίο δεν υπάρχει καμία σταθερά, καμία ευθύνη και κανένα παρελθόν ή μέλλον. Δεν υπήρχε ούτε η μνήμη και η ανάμνηση να δομήσει κάτι. Μόνο το παρόν. Από εκεί και πέρα αρχίσαμε να στρέφουμε το ενδιαφέρον μας στη συλλογική ευθύνη και ταυτότητα.

Πότε έγραψες το KAOS και πώς προέκυψε ως ιδέα;
Η ιδέα ξεκίνησε κατά κάποιο τρόπο από το σεμινάριο/παράσταση που δουλέψαμε πέρυσι τον Ιούλιο στο Στάδιο Επιδαύρου, στο πλαίσιο του Λυκείου Επιδαύρου, με τίτλο «Η Ευθύνη της Πόλης». Από τότε έχει περάσει από διάφορες φάσεις για να φθάσει στη σημερινή του φόρμα.

Περίγραψε με τρεις λέξεις το «σύμπαν» μέσα στο οποίο εκτυλίσσεται το KAOS.
Μνήμη, λήθη, ανάμνηση.

Ποια είναι τα κύρια στοιχεία της ελληνικής Ιστορίας που συνθέτουν την παράσταση και πώς επιλέχθηκαν;
Δεν θέλαμε να σχολιάσουμε συγκεκριμένα κομμάτια της ελληνικής Ιστορίας, αλλά περισσότερο τον όγκο και το βάρος της ελληνικής Ιστορίας, μυθολογίας, παράδοσης, γεωγραφικής θέσης και τι αυτό μπορεί να σημαίνει για εμάς σήμερα. Είμαστε πολύ σύνθετοι μηχανισμοί οι άνθρωποι. Υπάρχουμε στο παρόν αλλά ταυτόχρονα αποτελούμαστε και από ένα μεγάλο κομμάτι συλλογικής μνήμης και φορτίου. Ταξιδέψαμε σε αυτό το συμβολικό παρελθόν για να δούμε πώς μας επηρεάζει αυτό σήμερα. Ποιοι είμαστε σήμερα; Έχουμε χρησιμοποιήσει δηλαδή σύμβολα από την ευρύτερη ιστορία της Ελλάδας και έχουμε συσχετιστεί με αυτά. Ποια είναι η πιο έντονη σκηνή της παράστασης για σένα;
Μία από τις έντονες σκηνές είναι όταν ακούμε την αφήγηση του ποιήματος «Οι Βάρβαροι» του Καβάφη (από τον Χάρη Πολιτόπουλο) σε ένα παράδοξο πολυπολιτισμικό περιβάλλον και καταλήγουμε σε κάτι που μοιάζει με μία γαλανόλευκη βραχονησίδα που μάταια προσπαθεί να πάρει μπροστά. Πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος των ήχων και πώς επιλέχθηκαν;
Είναι το ακουστικό κομμάτι της παράδοσης, της ιστορίας, της γεωγραφίας μας. Οι Έλληνες επίσης έχουμε στενή σχέση με τον ομαδικό χορό, το γλέντι και το ξεφάντωμα. Παρόλο το βάρος της μακρόχρονης ιστορίας μας πιστεύω πως είμαστε ένας λαός που ζει πολύ στο παρόν. Αυτό έχει θετικό και αρνητικό πρόσημο φυσικά. Τώρα να ζήσω, τώρα να γλεντήσω και αύριο βλέπουμε. Ο Αντώνης Παλάσκας, από εκεί και πέρα, έκανε έρευνα και έφερε τις δικές του επιλογές, τις οποίες φυσικά και ενσωμάτωσε με τον μοναδικό του τρόπο.

Πόσο καιρό προετοιμάζεται η χορευτική ομάδα και με ποιους τρόπους κατάφερε να κάνει κατάδυση στην ελληνική ιστορία;
Περίπου τρεις μήνες χρειαζόμαστε για κάθε παραγωγή και πεντάωρες πρόβες. Φυσικά, όσο γνωρίζεσαι μέσα στα χρόνια, η επαφή λειτουργεί υπέρ του χρόνου. Οι συστάσεις παραλείπονται. Μέσα από τα κοστούμια και το αισθητικό περιβάλλον που θέσαμε μαζί με την Ιωάννα Τσάμη (που όπως πάντα το πήγε ένα βήμα παρά κάτω), προέκυψαν αναγνωρίσιμα σύμβολα από την ελληνική ιστορία. Οι ερμηνευτές από κει και πέρα ήταν ελεύθεροι να πειραματιστούν ώστε να δημιουργήσουν τα δικά τους «σημεία και τέρατα» μέσα από τα οποία θα συνδέονταν με το θέμα.

Έχει ιδιαίτερη βαρύτητα για σένα η παρουσίαση του KAOS στη Μικρή Επίδαυρο;
Αυτό το έργο έχει δημιουργηθεί εξαρχής για τον χώρο της Μικρής Επιδαύρου. Θα ήταν άλλο έργο αν το προορίζαμε για οπουδήποτε αλλού. Ήταν μόνιμα στο μυαλό μας. Είναι και το θέμα του έργου τέτοιο που αντλεί από τον εξωτερικό χώρο (τώρα που ήρθε και η ώρα να περάσει σε αυτόν). Νιώθω ευγνωμοσύνη για αυτήν την ευκαιρία. Τι δίδαξε εσένα και την ομάδα Griffon αυτό το έργο για την ανθρώπινη ταυτότητα;
Σίγουρα ότι στον χώρο της συλλογικής μνήμης, ταυτότητας και ευθύνης έχουμε πολλά κοινά. Ότι συχνά δεν μοιραζόμαστε αυτές τις σκέψεις και συναισθήματα. Τα παίρνουμε σαν δεδομένα, τα θάβουμε, μας δυσκολεύουν, νιώθουμε τύψεις ή νομίζουμε ότι δεν μας επηρεάζουν στο παρόν και στην στάση μας απέναντι στον κόσμο. Εγώ νομίζω πως μας διαμορφώνουν και μας καθορίζουν. Δεν μπορούμε να ξεφύγουμε από αυτό που υπήρξε πριν από εμάς.

H ομάδα χορού Griffόn ιδρύθηκε το 2000 από την Ιωάννα Πορτόλου, με στόχο τη δημιουργία παραστάσεων που δίνουν προτεραιότητα στη δημιουργία εικαστικού χώρου.

Περισσότερα από το VICE

Πόσο Εύκολο Είναι να Βρει Δουλειά Ένας Πρόσφυγας στην Ελλάδα;

Το Μπικίνι του Πεκίνου: Άνδρες που Δείχνουν τις Κοιλιές τους

«Ήταν οι πιο Πιεστικές 40 Ώρες στη Ζωή μου» - Ο Boris Brejcha Βγάζει τη Μάσκα