Ένα Βράδυ Αυτός ο Φοβερός Κύριος Πήγε Πέντε Αλυσοδεμένες Γυναίκες στο Σπίτι του Νταλί​

Ο κολλητός του Νταλί και του Μπέκετ, ο φοβερός κύριος Φερνάντο Αραμπάλ (Fernando Arrabal), αυτός ο ζωντανός μύθος του παγκόσμιου θεάτρου και βασικός ενσαρκωτής του Θεάτρου του Παραλόγου, την περασμένη Κυριακή το απόγευμα, προχωρώντας αποφασιστικά δυο βήματα μπροστά απ’ την αυτιστική κόρη του Λεϊλά (που έχει εκπαιδεύσει στις παραστάσεις να μην παραμιλάει), έκανε την εμφάνισή του χαμογελαστός, στη συμβολή των οδών Λέσβου και Πόρου, στην Κυψέλη. Γύρω του περνούν αυτή την ώρα, χωρίς τον αναγνωρίζουν ποιος είναι, μαύρες μαμάδες με παιδάκια στο καρότσι, πιτσιρίκια με μια μπάλα στο χέρι, παρέες εφήβων. Αναρωτιούνται ποιος στα κομμάτια είναι αυτός ο μικροσκοπικός παράξενος τυπάκος, που έχουν πέσει πάνω του σαν τις ακρίδες οι φωτορεπόρτερ. Ο άνθρωπος που βρίσκεται ανάμεσά τους, υπήρξε υποψήφιος ακόμη και για Νομπέλ.

Ριγμένος σαν από άλλο πλανήτη στην ασφυκτική Κυψέλη, ο Αραμπάλ, λίγα λεπτά μετά τις αγκαλιές και τις φωτογραφίες, με κομμένη αναπνοή, καθισμένος δίπλα στην κόρη του, παρακολουθούσε στη σκηνή του πολυχώρου πολιτισμού ΔΙΕΛΕΥΣΗ, την πρεμιέρα του αυτοβιογραφικού, σκληρού έργου του Γράμμα Αγάπης (σε σκηνοθεσία Χρυσάνθης Κορνηλίου). Έργο βασισμένο στην αλληλογραφία που αντάλλαξε με τη θηριώδη μητέρα του, το πρόσωπο, που, πιθανότατα, κατέδωσε τον δημοκράτη πατέρα του στις φασιστικές Αρχές, κατά τη διάρκεια του Ισπανικού Εμφυλίου.

Βρίσκεται στο κατώφλι των 88 του χρόνων, κοντά 1,50 μέτρο, μια σπιθαμή άνθρωπος, και αν αναρωτιέστε -εγώ το είχα απορία-, επιμένει και σήμερα να φοράει τα δυο ζευγάρια γυαλιά που είναι το σήμα κατατεθέν του: το ένα (ηλίου) στο μέτωπο και το άλλο στα μάτια. Το μάτι του «παίζει», δεν του ξεφεύγει τίποτα, ενώ ποζάρει στον φακό με μορφασμούς, σουφρώνοντας ηδονικά, χλευαστικά το στόμα, και έχει διάθεση για ένα και μόνο πράγμα: να αφηγηθεί ιστορίες από το επεισοδιακό παρελθόν του με σουρεαλιστές φίλους του.

Ένα από τα περιστατικά που θα μπορούσε να αποτελεί από μόνο του αυτοτελές μονόπρακτο ενός τυπικού δείγματος θεάτρου του παραλόγου, έχει πρωταγωνιστή τον Σαλβατόρ Νταλί. Είχα ακούσει ότι ο Αραμπάλ επισκέφτηκε κάποια στιγμή τον ζωγράφο με τέσσερις-πέντε αλυσοδεμένες γυναίκες. Διευκρίνιση: δεν ήταν γυμνές.

Το είχα ακούσει και το θεωρούσα φιλολογική, παραφιλογική μυθοπλασία, μυθολογία, που λογικά ο ίδιος θα μου διέψευδε. «Δεν σκόπευα να τις πάω δεμένες», με αιφνιδιάζει ο αειθαλής σταρ δραματουργός, στις 9.07 το πρωί, στο ξενοδοχείο που μένει στη Πλάκα (το ραντεβού μας ήταν την επομένη της πρεμιέρας, στις 9.06 sharp. «Αν καθυστερήσετε κι ένα λεπτό, η συνέντευξη δεν θα γίνει», με είχε τρομοκρατήσει. «Αλλά τις πήγα αλυσοδεμένες». Με το ζόρι; «Κάθε άλλο», δυσανασχετεί ο συνομιλητής μου, με πονηρό γελάκι. Ήταν μοντέλα, ιερόδουλες, κουλτουριάρες κοσμικές, που ήθελαν να εισχωρήσουν στο υπερρεαλιστικό γεμάτο happening σύμπαν του προβοκάτορα ζωγράφου; «Ήταν πέντε ακροαριστερές ηθοποιοί απ’ τη Λυόν», με αποστομώνει.

Βρίσκονταν στο σπίτι του Aραμπάλ, στο Παρίσι, για τις προετοιμασίες του σοκαριστικού αριστουργήματός του Φάντο και Λιζ, με το οποίο το 2011 είχε κάνει θεατρικό ντεμπούτο η πρωτοεμφανιζόμενη τότε transgender ηθοποιός Μίνα Ορφανού. Το κείμενο, το ’11, δεν είχε φυσικά την προκλητικότητα της εποχής που γράφτηκε, στα τέλη του ’50. Τότε, παραλίγο να λιντσάρουν τον Αραμπάλ.

Οι πέντε ερμηνεύτριες του έργου (ήθελε γυναίκες και τους άνδρες η συγκεκριμένη σκηνοθεσία) συζητούσαν με τον Αραμπάλ στο σπίτι του, όταν ξαφνικά χτυπά το τηλέφωνο και είναι ο Νταλί. «Ελάτε τα μεσάνυχτα σπίτι μου», ήταν η πρόσκληση-εντολή. Οι κοπέλες που άκουσαν τη στιχομυθία, δυσανασχέτησαν: «Θα πάτε πραγματικά τα μεσάνυχτα στον Νταλί; Δεν είναι δυνατόν εσείς, ένας αριστερός να επισκεφτείτε τον Νταλί που είναι δεξιότατος». «Θα πάω», τους ξέκοψα», θυμάται σήμερα ο πολυβραβευμένος δραματουργός. Και τα κορίτσια αυτομάτως φώναξαν: «Θέλουμε να έρθουμε κι εμείς μαζί σας».

«Μα, δεν μπορώ να εμφανιστώ στα καλά καθούμενα συνοδευόμενος από πέντε γυναίκες. Πρέπει να είστε κι εσείς σε μια ειδική κατάσταση. Αλλά είστε πολύ Αριστερές και δεν θα το δεχτείτε. Θα μπορούσαμε να πάμε όλοι μαζί στο Νταλί, μόνο αν είσαστε δεμένες», τις προκάλεσε. Και τα κορίτσια φωνάξαν: «Δεχόμαστε, θέλουμε να δούμε τον Νταλί».

Ο Αραμπάλ δεν είχε όμως αλυσίδες. «Και δυσκολεύτηκα να βρω», μας λέει σήμερα, με γαλλικά που κάνουν μπαμ ότι ανήκουν σε ισπανόφωνο, παρόλο που έχει ζήσει, αρχικά χάρη σε μια υποτροφία, κατόπιν λόγω γάμου, απ' τη δεκαετία του ’50, όλη του τη ζωή στο Παρίσι. Δεν πτοήθηκε. Βγήκε και αναζήτησε μαγαζί που πουλούσε αλυσίδες. «Και τις αγόρασα. Τους έβαλα και λουκέτα και ήταν πολύ δύσκολο να ανοίξουν». Τελικά, εμφανίζεται με τις αλυσοδεμένες ηθοποιούς του, στην πόρτα της σουίτας του Σαλβατόρ Νταλί. Ήταν μεσάνυκτα ακριβώς. «Εγώ πάντα είμαι εξαιρετικά ακριβής στην ώρα», υποστηρίζει. «Έλεγα ακόμα και στον Μπρετόν "σε περιμένω στις 10:47". Αν εμφανιζόταν ένα λεπτό μετά, δεν τον δεχόμουν».

Ο Νταλί ενθουσιάστηκε με το θέαμα που αντίκρυσε. «Είχε αυλικούς μαζί του, κόσμο πολύ, στον οποίο μας παρουσιάσε ως “o Αραμπάλ και οι σκλάβες του”. “Και τώρα, θα σας παρουσιάσω στον Λουδοβίκο τον 14o”, πρόσθεσε ο ζωγράφος με στόμφο. Και μας οδήγησε σε ένα δωμάτιο, με μια γυναίκα εξαιρετικά βαριεστημένη, που έπινε ξαπλωμένη σε ένα κρεβάτι evian. “Ο Αραμπάλ σού έφερε πέντε σκλάβες”, της είπε. Αυτή δεν ταράχτηκε καθόλου. “Μπορώ να μαστιγώσω μια από τις σκλάβες σας;”, ρώτησε. “Μα δεν είναι δικές μου σκλάβες. Ρωτήστε τις ίδιες αν θέλουν”. Μια από τις κοπέλες κατέβασε αμέσως το παντελόνι της και είπε: “Εγώ θέλω να με μαστιγώσετε”. Ο Νταλί είχε ένα πολύ παράξενο φυτό, με το όνομα narde, πολύ σπάνιο, με σκληρό βλαστό. Πήγε και έκοψε έναν για να τη χτυπήσει στον τουρλωμένο κώλο της. Και παφ, αυτός έσπασε», προσθέτει ο Αραμπάλ, σχεδιάζοντάς μου το μίσχο του λουλουδιού, που όντως μοιάζει με βίτσα. «Μια από τις ηθοποιούς, φοβερά ενοχλημένη με αυτό που συνέβαινε, ρώτησε τότε αυστηρά τον Νταλί: “Τι πιστεύετε για τον πόλεμο στο Βιετνάμ, κύριε Νταλί;”. Εκείνος κοιτώντας την ατάραχος, τής απάντησε: “Ο πόλεμος στο Βιετνάμ; Μα, είμαι υπέρ του!”».

Η βραδιά κύλησε μετά μάλλον κανονικότερα, με τον ζωγράφο να καλεί μάλιστα τις κοπέλες να μετάσχουν σε ένα όργιο την επομένη (ο Αραμπάλ αποφεύγει να μου πει αν κλήθηκε ή αν πήγε κι ο ίδιος). «Κι αυτές οι ακροαριστερές κοπέλες είπαν “ναι, ναι”. Και πράγματι πήγαν. Όλο αυτό τέλειωσε πάρα πολύ άσχημα», συνοψίζει βιαστικά ο Iσπανός συγγραφέας, κινηματογραφιστής και ποιητής.

VICE Video: Ο Στροβιλιστής

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.

«Ο Νταλί συμμετείχε σε όργια», παραδέχεται, «αλλά τον ίδιο δεν τον ενδιέφερε καθόλου το σεξ. Και η Αμάντα Λιρ, που τον είχε κατηγορήσει και σε μένα για φοβερά γεγονότα, στα οποία δεν ήταν παρούσα, δεν είχε κανένα δικαίωμα να το κάνει».

Είναι εμφανές ότι ο συνιδρυτής του Κινήματος του Πανικού, μαζί με τον Αλεχάντρο Χοδορόφσκι και το Ρολάν Τοπόρ, που κάθεται δίπλα μου, σε μια Αθήνα που το καλοκαίρι κρατάει επίμονα, με έναν ανέγγιχτο φρέσκο χυμό πορτοκάλι στο ποτήρι, απ’ την μεγάλη παρέα των φοβερών φίλων του (Ιονέσκο, Μπουνουέλ, Μάρκεζ, Μπρετόν, Γουόρχολ, Μπέκετ) ξεχωρίζει τον υπερεαλιστή Iσπανό ζωγράφο.

Μου το επιβεβαιώνει και στη συνέχεια της συζήτησής μας. «Ο Νταλί ήταν ο πιο μορφωμένος άνθρωπος που γνώρισα στη ζωή μου», αποφαίνεται με βεβαιότητα. «Στα μαθηματικά και στη φυσική ήταν άπιαστος. Μεγάλο μυαλό. Πλήρωσε από την τσέπη του 100 Νομπελίστες, για να συγκεντρωθούν σπίτι του. Κι αυτό που έστησε ήταν το μεγαλύτερο επιστημονικό συνέδριο της ανθρωπότητας. Μόνο ο Νταλί θα μπορούσε να το σκεφτεί και να το υλοποιήσει».

Η συζήτηση, που όλο λοξοδρομεί, με τεράστιους μονολόγους-αφηγήσεις (η ειδικότητά του!) προσπαθώ να επιστρέψει στο έργο του. To θεατρικό-μαχαιριά με την αλληλογραφία-ξεκαθάρισμα λογαριασμών με τη μητέρα του, αφήνει σοβαρούς υπαινισμούς ότι είναι ένοχη για το τέλος του πατέρα του.

«Δεν είναι ένοχη», μου απαντά κοφτά και αμφίσημα ο Αραμπάλ, χωρίς να θέλει να επεκταθεί περισσότερο. Γιατί έπρεπε, όμως, να γράψει το έργο με πρώτη ύλη την πραγματικά σαρκοβόρα αλληλογραφία των νιάτων του, τόσο αργά, το 1999; «Σκεφτόμουν πάντα ότι ο κόσμος δεν θα καταλάβαινε καλά αυτό που περιέγραφα. Αφορά την σκοτεινή περίοδο του Εμφυλίου», υπεκφεύγει ξανά.

Δεν έχει κάνει «σημαία» του την απώλεια του πατέρα του, όπως άλλοι δημιουργοί, παρότι -κι ας μην μου το παραδέχεται- τον σημάδεψε. «Δεν ξερω αν εκτελέστηκε. Δραπέτευσε απ΄τη φυλακή και έκτοτε ποτέ δεν μάθαμε τι απέγινε. Τα ίχνη του χάθηκαν», αρκείται να πει, με μια μελαγχολική έκφραση.

Ο ισπανικός Εμφύλιος υπήρξε καθοριστικός στην κοσμοαναντίληψη και στη δημιουργία του, όπου πέρα από το στοιχείο της χλεύης (αποδομεί από τον ένδοξο θάνατο στη Γκερνίκα, μέχρι τα πάθη του Ιησού κ.ά.), υπάρχουν έντονα και τα στοιχείο της φρίκης και του φανταστικού, μέσα από δίπολα: θύματα-δήμιοι, τρυφερότητα-βαναυσότητα.

«Στον εμφύλιο πόλεμο, γύρω μας, άνθρωποι αποχαυνωμένοι γίνονταν θηρία και σάρωναν τα πάντα με τα στρατεύματά τους. Οι αυτοσχέδιοι δήμιοι εκτελούσαν με τέτοια ζέση και τέτοια μανία που γρήγορα τους κόπηκε η όρεξη. Ο πατέρας σου, εσύ κι εγώ, είδαμε ότι η φιλοδοξία ξεσπάθωνε. Με τι σπουδή εμφανίστηκαν κατήγοροι! Ο δηλητηριώδης παραλογισμός υμνούσε την αθλιότητα», ακούμε κάποια στιγμή στην κυψελιώτικη παράσταση τού θεατρικού του να λέει η ηθοποιός Χάρις Συμεωνίδου, που συγκλόνισε τον Αραμπάλ.

«Μοιάζει πολύ με την μητέρα μου. Ήταν σαν να την έβλεπα μπροστά μου», θα μου πει κάποια στιγμή, ενθουσιασμένος και με τη λαγαρή γλώσσα της μετάφρασης του καθηγητή πανεπιστημίου και οικοδεσπότη του στην Αθήνα Νεκτάριου-Γέωργιου Κωνσταντινίδη. «Μπορούσα να καταλάβω κάθε λέξη και στα ελληνικά», επέμενε ο Αραμπάλ.

Οι Ισπανοί, σήμερα, «δεν έχουν καμία απολύτως μνήμη από τον Εμφύλιο Πόλεμο», διατείνεται. «Είναι ευκολότερο να μην έχεις μνήμες, βολεύει να μη θυμόμαστε», συνεχίζει. Μου αφηγείται ένα πολύ χαρακτηριστικό συμβάν, για τον πατέρα του και τον αδελφό του, γνωστοι και οι δυο ζωγράφοι στη χώρα τους. «Ανέβασα στο Twitter και στο Instagram πορτρέτα καταδικασμένων σε θάνατο από το φασιστικό καθεστώς, που είχαν φιλοτεχνήσει στις φυλακές, ζητώντας από τους συγγενείς τους να τους αναγνωρίσουν. Δεν μου απάντησε ποτέ κανένας. Ούτε ένας. Φανταστείτε το».

Το περίφημο βιβλίο του, Γράμμα στον Φράνκο, που έγραψε ενώ ακόμα ζούσε ο Ισπανός δικτάτορας, παρότι έγινε best seller στην Γαλλία και στην Αμερική πούλησε ένα εκατομμύριο αντίτυπα. Στην Ισπανία «δεν πούλησε ούτε την πρώτη έκδοση», λέει απηυδησμένος. Όσο για το αντιφασιστικό φιλμ του Viva la Muerte (1971), μπορεί να τα πήγε καλά σε όλη την Ευρώπη και στις επόμενες Κάννες να έχει ενταχθεί σε ειδικό αφιέρωμα, αλλά και πάλι στην Ισπανία «παρολίγο να μη βρει διανομέα. Παρόλο που με αγαπάνε στη χώρα μου (μέχρι και θέατρο έχουν βαφτίσει με το όνομά του), δεν θέλουν να ακούνε για τον Εμφύλιο και τα εγκλήματα που έγιναν».

Και στη Γαλλία, ανακάλυψε την κάκιστη σχέση με τη σχετικά πρόσφατη ευρωπαϊκή ιστορία. Προετοιμάζοντας για τη γαλλική τηλεόραση ένα ντοκιμαντέρ για τον Ισπανικό Εμφύλιο, έθετε ένα απλό ερώτημα: «Ποιος είναι ο Φράνκο;». Οι μαθητές όχι απλά δεν ήξεραν να απαντήσουν, αλλά «απαντούσαν ότι “ο Φράνκο είναι ο αρχηγός του Κομμουνιστικού Κόμματος”. Σε αυτό το σημείο αμνησίας βρισκόμαστε», αναφωνεί.
Τον ρωτάω για τα αίτια αναζωπύρωσης του φασισμού και εξεγείρεται: «Όχι, κάνετε λάθος. Οι άνθρωποι είναι περισσότερο Αριστεροί. Μπορεί να μη θυμούνται ποιος είναι ο Φράνκο, αλλά πλειοψηφούν οι αριστερές δυνάμεις στον κόσμο. Και στην Ισπανία, που έχουν εκλογές σε μια βδομάδα, οι Σοσιαλιστές θα κερδίσουν», προβλέπει. «Ο Μπολοσονάρο και οι όμοιοί του είναι απλούστατα ακροδεξιές εξαιρέσεις».

Έχει πιστέψει στην εξέγερση του λαού της Χιλής. «Αλλά δεν συμβαίνει μόνο στη Χιλή», διευκρινίζει. «Συμβαίνει και στη Γαλλία, και στην Ισπανία και στη Βηρυτό. Έχει εξαπλωθεί παντού η επανάσταση. Ο Φράνκο δεν το επέτρεπε. Ούτε ο Πινοσέτ. Η Δημοκρατία το επιτρέπει όμως».

Η συζήτηση οδηγείται σε αυτό που θεωρεί «ξεχωριστό κεφάλαιο» στη δημιουργική ζωή του, τα βιβλιοφιλικά βιβλία για τα οποία έχει συμπράξει ως ποιητής με γνωστούς ζωγράφους. Εκτός από τους «πέντε πιο γνωστούς και ακριβούς», όπως υπογραμμίζει, Κινέζους καλλιτέχνες, που έφτιαξαν μπρούτζινα έργα-βιβλία με 20 ποιήματά του («ζυγίζουν το βάρος μου, ακριβώς 57 κιλά το καθένα,»), βιβλιοφιλικά βιβλία ο Αραμπάλ έκανε με τον Πικασό, με τον Νταλί, τον Μπουνουέλ, αλλά και τον Αλέκο Φασιανό.

Για ποιο λόγο οι καλλιτέχνες επέλεγαν ειδικά εκείνον; Έπαιζε ρόλο η φιλία τους; «Δυστυχώς, δεν με επέλεγαν αυτοί, εγώ τους επέλεγα», λέει και γελάνε και τα αυτιά του. «Εγώ επέλεξα τον Πικάσο, εγώ επέλεξα τον Νταλί. Ψάχνουν σημαντικούς ποιητές κι όλοι έχουν πεθάνει. Πείτε μου έναν σπουδαίο -εν ζωή- Έλληνα ποιητή. Συνήθως όσους γνωρίζουμε είναι νεκροί. Εγώ ζω ακόμα».

«Φροντίζω να είμαι κύριος του εαυτού μου βάζοντας τα δυο πόδια του σύμπαντος σε ένα παπούτσι», γράφει αλληλογραφώντας με τη μητέρα του, μετά την ενηλικίωση. Η ακρίβεια και η στοχοπροσήλωσή του είναι παροιμιώδεις για αυτόν τον βασικό εκπρόσωπο του Θεάτρου του Παραλόγου, που θα πίστευες ότι αφήνεται έρμαιο της τυχαιότητας και της αυθορμησίας. Είκοσι δύο ετών έφυγε από τη Μαδρίτη με οτοστόπ, για να δει στο Παρίσι το έργο Μάνα Κουράγιο του Berliner Enseble. Ηταν αποφασισμένος να δει την παράσταση πάση θυσία. Λίγο πριν τα 90, είναι αποφασισμένος να συνεχίσει να γράφει. Πάση θυσία. «’Εχω πολλά πράγματα να τελειώσω τα επόμενα 40 χρόνια», διακηρύσσει σαρκαστικά.

VICE: Θα μπορούσατε να έχετε γίνει μαθηματικός, αν δεν είχατε γίνει συγγραφέας; Είχατε πάντα μεγάλη αδυναμία στα μαθηματικά και στο σκάκι.
Φερνάντο Αραμπάλ: Αν ξεκινουσα πάλι, θα έκανα σαν τον γιο μου μοριακή βιολογία. Και θα ήμουν πολύ καλός.

Έχετε πει ότι τα μαθηματικά έχουν σχέση με το κίνημα του Πανικού. Μας κοροϊδεύατε;
Εγώ γνώριζα πολύ καλά μαθηματικά, αλλά ο Χοντορόφκσι, με τον οποίο φτιάξαμε το Κίνημα, ήταν άσχετος. Του άρεσαν μόνο τα ταρώ.

Γράφετε τα έργα σας ακολουθώντας μαθηματική δομή;
Καθόλου δεν σκέφτομαι τα μαθηματικά όταν γράφω. Σκέφτομαι αποκλειστικά το έργο.

Με τόσο όγκο έργων, περισσότερα από 100 θεατρικά, 800 και πλέον ποιητικές συλλογές, δεν πρέπει να σας παιδεύει ιδιαίτερα η διαδικασία της συγγραφής.
Αν ήταν μια κουραστική, μια επώδυνη δουλειά, δεν θα την επέλεγα, να είστε βέβαιοι. Ήταν πανεύκολη υπόθεση για μένα.

Υπήρξατε κι εσείς -συνειδητά, οργανωμένα- προβοκάτορας, όπως ο Νταλί; Απεχθάνομαι την πρόκληση. Η πρόκληση μπορεί να γίνει ανεξέλεγκτη, επικίνδυνη. Δεν προκάλεσα ποτέ.

VICE Video: Η Ειρήνη Σκυλακάκη Τραγουδά τις Ιστορίες της

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.

Για ποιον γράφετε;
Αποκλειστικά για μένα. Κι εκπλήσσομαι που τα έργα μου ενδιαφέρουν τους πάντες τόσο πολύ, χρόνια αφότου γράφτηκαν. Εκπλήσσομαι. Η επιτυχία τους αποτελεί μυστήριο. Είμαι ο συγγραφέας που έχει βγάλει τα περισσότερα βιβλία στον κόσμο και έχω πάρει τουλάχιστον 30 βραβεία (όπως το Μεγάλο Βραβείο για το Θέατρο από τη Γαλλική Ακαδημία ή το Βραβείο Ναμπόκοφ για μυθιστόρημά μου). Δεν το αξίζω. Πραγματικά, νομίζω ότι είμαι κατώτερος από αυτό που πιστεύουν όλοι για μένα.

Η υστεροφημία δεν σας απασχολεί;
Με κολακεύει το ότι ο κόσμος αγαπάει τα έργα μου, το ότι δεν με ξεχνάει. Αλλά δεν ζω από τα βιβλία μου.

Από τι ζείτε;
Ζω από τις διαλέξεις μου. Έχω πραγματοποιήσει διαλέξεις που έχουν κάνει τους ανθρώπους, πιστεύω, να γελάσουν όσο δεν γέλασαν ποτέ. Κάνω πάντα τους ανθρώπους να γελάνε. Και στις σοβαρές συζητήσεις μας με φίλους, όπως ο Ιονέσκο, πάντα προέκυπτε κάτι πολύ αστείο.

Ένα παράδειγμα;
Σε μια συνάντησή μας, ο Ιονέσκο μου είπε «γέρασα, πάει». «Γιατί το λες αυτό;», τον ρωτάω. «Εγώ δεν βρίσκω να έχεις γεράσεις καθόλου». «Έχω αποδείξεις. Δεν δημοσίευσαν το άρθρο μου στη Le Figaro» (έγραφε ένα τη βδομάδα). «Τι έγραψες; Εκπλήσσομαι με αυτό που ακούω», λέω. «Έγραψα για το πιο φυσικό πράγμα στον κόσμο. Για τη δυσκοιλιότητά μου κι την αδυναμία μου να ενεργηθώ». Αυτός ήταν ο Ιονέσκο και αυτές ήταν οι συζητήσεις μας. Όλοι μου οι φίλοι είναι όμως σήμερα νεκροί. Ο Μπέκετ είναι νεκρός. Ο Άντι Γουόρχολ είναι νεκρός. Και μαζί του γέλαγα πολύ. Πήγαινε κάθε μέρα στην εκκλησία.

Ο Γουόρχολ;
Ναι. Κι αυτός, όπως ο Νταλί, ήταν ένας άνθρωπος που δεν ενδιαφερόταν για το σεξ καθόλου, ό,τι κι αν έλεγαν.

Σε τι πιστεύετε; Υπάρχει κάτι;
Όπως κι ο Μπουνουέλ, είμαι αγνωστικιστής, με τη χάρη του θεού.

Περισσότερα από το VICE

Μιλήσαμε με τη Δημοσιογράφο Πίσω Από το Ντοκιμαντέρ για τη Νovartis

Η Βασιλική Τρουφάκου Δεν Πιστεύει Ότι Είναι Καθηλωτικά Όμορφη

Η Ιστορία της Βραζιλιάνας Τρανς που Αναγκάστηκε να Καταπιεί «Αυγά» Κόκας και Συνελήφθη στην Αθήνα