Οι καπνιστές έχουν αρχίσει να γίνονται είδος υπό εξαφάνιση. Όχι, αλήθεια. Σύμφωνα με μελέτες, στην Μεγάλη Βρετανία μόλις το 19% του ενήλικου πληθυσμού καπνίζει, ένα νούμερο το οποίο αν συγκριθεί με το αντίστοιχο 45% του 1974 είναι εντυπωσιακό. Τα τσιγάρα έχουν αρχίσει να μένουν στο περιθώριο από μια γενιά που προτιμά την γεύση του φρέσκου αέρα, από μια γενιά που ναι μεν αναγνωρίζει τη άσκοπη φύση του σύμπαντος, αλλά δεν είναι και διατεθειμένη να καταστρέψει τα πνευμόνια της.

Το «όχι άλλο τσιγάρο» είναι πλέον μια βιομηχανία που μεγαλώνει μέρα με την μέρα. Τα μαγαζιά με ηλεκτρονικά τσιγάρα ξεπηδούν παντού, ανάμεσα στα προπατζίδικα, τα τατουατζίδικα και τα φτηνά μπάρ.

Προσωπικά έχω καταφέρει να κόψω το κάπνισμα. Τρεις φορές για την ακρίβεια. Την πρώτη φορά ήμουν ακόμα έφηβος, ένιωθα ακόμα άτρωτος, αλλά συνειδητοποίησα ότι η θεραπεία για τον θάνατο -λέγε με θρησκεία- ήταν μια απάτη, οπότε άρχισα πάλι να καπνίζω. Μετά σταμάτησα να το γουστάρω, αλλά συνέχισα όπως και να ΄χει. Αργότερα, διάβασα ένα βιβλίο που μου είπε ότι ποτέ μου δεν μου άρεσε το κάπνισμα. Το τσιγάρο μετά από ένα καλό γεύμα; Με τον καφέ και την εφημερίδα; Στο μπαρ με την πρώτη κρύα μπύρα; Όλα ήταν μια στιγμιαία ευχαρίστηση και αυτό ήταν όλο.

Ο τίτλος του βιβλίου ήταν The Easy Way to Stop Smoking (EWTSS) και έχει πουλήσει 13 εκατομμύρια αντίτυπα, τα οποία δεν φαντάζουν τόσα πολλά αν τα συγκρίνεις με τα τσιγάρα (100 την ημέρα) που κάπνισε ο συγγραφέας του και πρώην λογιστής Allen Carr, στην καπνιστική του πορεία. Παράτησε το συνήθειο μετά από 33 χρόνια και το βιβλίο του είχε βοηθήσει το 53.3% των αναγνωστών του να κάνουν το ίδιο.

Και πώς το καταφέρνει ο Carr; Βασικά σου λέει να καπνίζεις καθώς διαβάζεις το βιβλίο, ενώ παράλληλα σε «χτυπάει» με μικρά κεφάλαια που σου λένε πως το κάπνισμα δεν είναι συνήθειο, αλλά μια κλασσική χημική εξάρτηση, μια εξάρτηση που της δίνει ανθρώπινη μορφή και την ονομάζει το Τέρας της Νικοτίνης. Πρέπει να σκοτώσεις το τέρας, ή πιο επιστημονικά να σταματήσεις την νικοτίνη από το να επηρεάζει τα «κυκλώματα» ντοπαμίνης του εγκεφάλου. Ναι, το τέρας θα συνεχίσει να είναι εκεί, αλλά μετά από τρεις μέρες αρχίζει και χάνει την δύναμή του και μετά από πέντε είσαι ουσιαστικά ελεύθερος. Σε αυτό το σημείο να τονίσουμε ότι ο Carr διαφωνεί με τα υποκατάστατα όπως το ηλεκτρονικό τσιγάρο ή οι τσίχλες νικοτίνης, μιας και θεωρεί πως ουσιαστικά αντικαθιστάς έναν εθισμό με έναν άλλο.

Το EWTSS μπορεί να «έκλεισε» την συμφωνία για μένα, αλλά υπήρχαν ήδη κι άλλα στοιχεία στο μυαλό μου που με οδήγησαν εκεί. Όσο «κάτι μας είπες» και αν ακούγεται, πρέπει να θες πραγματικά να τα παρατήσεις και όχι απλά να φλερτάρεις με την ιδέα. Εγώ ήμουν έτοιμος, όχι επειδή είχα δει εικόνες από σαπισμένους πνεύμονες. Όχι επειδή με έτσουζε το κόστος των τσιγάρων. Όχι επειδή δεν μπορούσα να καπνίσω μέσα σε μπαρ, γιατί υπάρχουν άφθονα που σου επιτρέπουν να το κάνεις.

Όχι, ο πραγματικός λόγος, ήταν η δυσκολία στην αναπνοή. Όταν ο κρύος καιρός της Βρετανίας άρχιζε να μου χαϊδεύει τον λαιμό, ο θόρυβος που έβγαινε από μέσα μου έμοιαζε με συλλογή από samples του Aphex Twin. Όχι και ο καλύτερος θόρυβος για να βγάζεις μετά το σεξ.

Το κράτησα για τέσσερα χρόνια. Τέσσερα χρόνια χωρίς να χρειαστώ τσιγάρο. Αλλά δεν σκότωσα ποτέ πλήρως το τέρας. Όπως στις ταινίες τρόμου, με περίμενε στον τέρμα του κήπου, περίμενε να του αφήσω ξανά την πόρτα έστω και λίγο ανοιχτή. Επιτρέπεις στον εαυτό του ένα εδώ, δύο εκεί και τελείωσε: το τέρας δεν κρυφομπαίνει πάλι στην ζωή σου, σε κερνάει και ποτό. Τσιγάρα: ήρθαμε ΠΑΛΙ για να μείνουμε.

Έφαγα ένα εξάμηνο ως μη-καπνιστής που κάπνιζε λίγο, πριν αποφασίσω να γίνω κανονικός καπνιστής για μια ακόμη φορά. Και μόλις το κάπνισμα έγινε και πάλι «κανονικό», έφυγε από το παράθυρο και εκείνο το ύφος του υπεράνω που είχα όταν με ρωτούσαν «καπνίζεις;» και απαντούσα «όχι».

Άλλο ένα στοιχείο που δεν είχα πλέον στην διάθεσή μου ήταν η δαιμονοποίηση του καπνιστή, μια κεντρική τακτική του Carr που με είχε βοηθήσει αρχικά. Στις στιγμές αδυναμίας μου τότε, σκεφτόμουν τους γέρους με τα σπασμένα πρόσωπα και τα σάπια δόντια που έφτυναν πράσινες καπνιστικές ροχάλες έξω από την παμπ. Κάπνιζαν λες και η ζωή τους εξαρτιόταν από αυτό.

Σίγουρα, η ντροπή σε κάνει να θες να παρατήσεις το κάπνισμα σχεδόν αμέσως. Με αυτό στο μυαλό μου λοιπόν, επέστρεψα στον παλιό μου σωτήρα: το The Easy Way to Stop Smoking. Αυτήν την φορά όμως δεν ήταν εύκολο. Ξαφνικά δεν ήμουν ευάλωτος στα ψυχολογικά του επιχειρήματα. Με την δεύτερη ανάγνωση, ο «κανόνας των πέντε ημέρων», που την πρώτη φορά ήταν το σημάδι της ελευθερίας από το τέρας, έγινε κάτι άλλο: ένα παράσημο, ένα κατόρθωμα που έπρεπε να έχει μια ανταμοιβή. Πέντε μέρες χωρίς τσιγάρο, να μην καπνίσω ένα;

Το βιβλίο έγινε το αντίστοιχο του προφυλακτικού, με άλλα λόγια ήταν μια χαρά αρκεί να το χρησιμοποιούσες μόνο μια φορά. Παραδόξως το βιβλίο σε έκανε να συνειδητοποιήσεις ότι το να κόψεις το κάπνισμα γινόταν όλο και πιο δύσκολο κάθε φορά που το επιχειρούσες. Την πρώτη φορά αντιμετωπίζεις την απιθανότητα ενός μέλλοντος χωρίς τις βαριές αλυσίδες του καπνίσματος. Την δεύτερη φορά, ξέρεις πως το έχεις ήδη κάνει μια φορά, αλλά νιώθεις και την πίεση της αποτυχίας, γιατί σε κάποια φάση το ξανάρχισες. Αλλά τελικά δεν ανησυχείς. Αφού το παράτησες μια φορά, είσαι σίγουρος πως μπορείς να το ξανακάνεις. Οπότε προφανώς και συνεχίζεις να καπνίζεις. Την βρίσκεις λίγο με την πάρτη σου, δεν νιώθεις πλέον το ρίσκο του να ξαναπέσεις στην λούπα. Μέρα την μέρα το Τέρας της Νικοτίνης ξαναμπαίνει στην ζωή σου.

Υπάρχει παρηγοριά; Ναι, υπάρχει, αν θες να το δεις έτσι. Τουλάχιστον όταν καπνίζεις, έχεις την ελπίδα ότι μπορείς σύντομα να το κόψεις, αν θέλεις. Όταν δεν έχεις ούτε αυτό, γιατί το παράκανες, γιατί έκαψες τον οισοφάγο σου ας πούμε, δεν έχεις τίποτα. Όπως λέει και το παλιό ρητό: καλύτερα να μην δοκιμάσεις κάτι ποτέ, παρά να το δοκιμάσεις και να αποτύχεις.

Ο εθισμένος καπνιστής που βασανίζεται αλλά φλερτάρει με το να τα παρατήσει, ψάχνει λοιπόν πάντα για εκείνο το τελειωτικό τσιγάρο, το τέλος του καπνιστικού δρόμου. Φτάνουμε λοιπόν στο τέλος. Κάθε φορά που ξαναρχίζεις, κάθε φορά που υποκύπτεις, το βουνό γίνεται πιο ψηλό, η πλαγιά του πιο γλιστερή. Θα αισθάνεσαι πολύ μαλάκας που δεν άντεξες, που βγήκες παγανιά για «μια τελευταία τζούρα». Θα αισθάνεσαι πως το Τέρας δεν θα φύγει ποτέ. Μην βιάζεσαι λοιπόν. Μάθε τον εχθρό σου. Κάντο σωστά. Έχεις να κάνεις με έναν πραγματικά άξιο εχθρό και αν δεν τον αντιμετωπίσεις ως τέτοιο, την πάτησες. Και να θυμάσαι: Αν μπορέσεις και το κόψεις, το να αναπνέεις, η απλή κίνηση του να τραβάς αέρα στα πνεμόνια σου, θα σου φαίνεται το πιο συγκλονιστικό πράγμα του κόσμου.

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.