Αγαπώ να Μισώ το PSP μου

Στο 1984 του George Orwell – ένα σατιρικό μυθιστόρημα που όλοι εκτιμούσαν μέχρι που οι κυβερνήσεις του Δυτικού Κόσμου άρχισαν να το εκλαμβάνουν ως εγχειρίδιο ανθρωπίνων δικαιωμάτων – οι πολίτες της Oceania πρέπει σύμφωνα με τον νόμο να ξοδεύουν δύο λεπτά καθημερινά, εκφράζοντας τα μαζεμένα τους νεύρα απέναντι σε τεράστιες εικόνες των εχθρών του καθεστώτος. Όλο αυτό γίνεται, έτσι ώστε όλη τους η αρνητικότητα να απευθύνεται μακριά από τις πραγματικές αιτίες της ανισότητας και της αδικίας, δίνοντας την δυνατότητα στον Big Brother και τους φίλους του να απολαμβάνουν τον πρωινό τους καφέ, χωρίς να χρειάζεται να ανησυχούν για κάποιον αγανακτισμένο που θα μπορούσε να τους αμολήσει κανένα τούβλο.

Οι gamers του σήμερα έχουν άφθονα πράγματα να τους εκνευρίζουν και να τους σπάνε τα νεύρα. Το spin-off του Metroid για το 3DS το οποίο δεν έχει ίχνος Samus, το Batmobile στο Arkham Knight, καθώς και όλες εκείνες οι θρασύτατες γυναίκες που απαιτούν να απεικονίζονται ως κανονικοί άνθρωποι και όχι ως σεξουαλικά αντικείμενα με μπικίνι. Σε περίπτωση όμως που έχουμε φτάσει κοντά στο σημείο όπου τελειώνουν οι πηγές εκνευρισμού και άρα βρισκόμαστε ένα βήμα πριν τη επανάσταση, θα ήθελα να ρίξω μια ιδέα στο τραπέζι που θαρρώ πως μπορεί να τραβήξει πάνω της άφθονο μίσος και μπόλικη δυσαρέσκεια: τον περίφημο άντρα του PSP.

Να ξεκαθαρίσω κάτι: δεν έχω πρόβλημα με την έννοια του άντρα στο μοντέλο του «PSP Man». Φαντάζομαι πως είναι καλό παλικάρι. Αλλά το βρίσκω αδύνατο να κοιτάξω αυτήν την εικόνα με την μεγάλη αγκράφα του πολλά βαρύ και επιτυχημένου, την αυτάρεσκη γκριμάτσα και πάνω από όλα αυτό το ογκώδες εξάρτημα που κρέμεται από το ένα χέρι του και το οποίο θέλει να κλέψει την δόξα των smartphones που φαίνονται στον ορίζοντα. Ειλικρινά, δεν μπορώ να κοιτάξω αυτήν την φωτογραφία και να μην μου έρθει μια τάση για εμετό. Δείτε πως ανεμίζει το σακάκι του. Σαγηνευτείτε από το αποπλανητικό του βλέμμα. Να ένας τύπος που περπατάει στην μέση του δρόμου επειδή μπορεί και είναι πιο έτοιμος από τον οποιονδήποτε για το ΜΕΛΛΟΝ.

Μια από τις πιο εντυπωσιακές και συγκλονιστικές αποτυχίες του PSP, ήταν το πόσο τα σκάτωσε όταν υπολόγιζε το πελατειακό του κοινό, την ίδια ώρα που Nintendo και Apple πετύχαιναν διάνα. Η Nintendo το κατάφερε στοχεύοντας τα νεαρά κοινά και τις τσέπες των γονιών τους, εξοπλίζοντας το επιτυχημένο της DS με ένα πανέξυπνο touchscreen και μερικούς απόλυτα στοχευμένους lifestyle τίτλους, όπως το Brain Age και το Nintendogs. Η Apple το κατάφερε εφαρμόζοντας ένα παρόμοιο κόλπο στην αγορά των κινητών τηλεφώνων, χρησιμοποιώντας τη «σατανική» ενέργεια του iTunes για να δημιουργήσει το πρώτο boutique τηλεφωνικό εργαλείο.

Εντωμεταξύ, η Sony προσπάθησε να πείσει κάποιους υποτιθέμενους, πλούσιους χίπστερ 20-κάτηδες πως χρειάζονταν ένα MP3 player που είχε το μέγεθος ενός Aztec writing tablet, την ίδια ώρα που αγκομαχούσε προσπαθώντας να πείσει τους πελάτες της που είχαν ήδη το PlayStation, πως ο καλύτερος τρόπος να παίξεις το GTA III ήταν με μια κακοφτιαγμένη πλαστική ρώγα. Όπου ρώγα, βάλτε το χειριστήριο. Το αποτέλεσμα ήταν περίπου καταστροφικό, όσο καλά κι αν τα πήγαν τίτλοι όπως το Lumines και το WipEout Pure, μιας και η φορητή τους κονσόλα δεν είχε ξεκάθαρο στόχο στην αγορά, ενώ το σετάρισμα της τεχνολογίας του μηχανήματος, ανέβαζε την τιμή του χωρίς ουσιαστικό λόγο.

Βέβαια, κάποιοι θα πουν ότι το να έχεις πουλήσει 70 εκατομμύρια PSP δεν είναι δα και αποτυχία και πως το να έρχεσαι δεύτερος πίσω από τους δημιουργούς του πανίσχυρου Pokemon στην αγορά των φορητών κονσολών δεν είναι και κάτι για το οποίο θα έπρεπε να ντρέπεσαι. Σε αυτούς τους κάποιους θα πω το εξής: ξέρετε πως ο «PSP Man» γουστάρει να παίζει στην μπανιέρα; Γιατί πραγματικά μερικές PR αμαρτίες δεν ξεπλένονται με τίποτα.

Θα αφήσω στην άκρη όμως, όλα αυτά τα λάθη του marketing, γιατί σε αυτό το σημείο πρέπει να ομολογήσω κάτι: είμαι ένας ενοχικός οπαδός του PSP. Είναι ίσως το πιο δυσλειτουργικό κομμάτι τεχνολογίας που έχω, αλλά είναι και το μηχάνημα πάνω στο οποίο ξεκίνησα την καριέρα μου ως games reviewer το 2007, καθώς και ένα μηχάνημα με το οποίο πέρασα πολλές ευχάριστες ώρες κατά την διάρκεια των ταξιδιών μου από το Yorkshire στο Λονδίνο, όπου και έμενε η κοπέλα μου.

Όχι πως ήταν βέβαια κάποια εύκολη σχέση. Το βασικό μειονέκτημα του PSP ήταν το storage format, το πλέον – και ευτυχώς – «νεκρό» Universal Media Disc της Sony, ένα βλακώδες ξαδερφάκι του DVD χωμένο μέσα σε μια φτηνή πλαστική θήκη, το οποίο διαχειριζόταν το καθημερινό στρες των ταξιδιών μου με την ίδια ευκολία με την οποία έχωνες ένα μπαλόνι σε μια σφηκοφωλιά. Ποια ευκολία δηλαδή. Το γεγονός ότι η μπαταρία του PSP «έσβηνε» μέσα σε ελάχιστο χρόνο οφείλεται κυρίως σε αυτά τα αναθεματισμένα UMD, όπως άλλωστε και τα εξωφρενικά αργά loading times των παιχνιδιών.

Αλλά πάνω και πριν από όλα, το βασικό πρόβλημα του PSP ήταν στο αρχικό του concept και με αυτό επιστρέφουμε στο γεγονός ότι μας υποσχόταν ένα «PS2 τσέπης». Καταρχήν το μηχάνημα δεν μπορούσε να ικανοποιήσει κάτι τέτοιο, μιας και η τεχνολογία του ήταν κάπου μεταξύ του PS1 και του PS2, ενώ το ένα και μοναδικό του analogue input δεν επέτρεπε ουσιαστικά όνειρα για κάποια porting παρέμβαση. Σε γενικές γραμμές ήταν ένα σχέδιο, μια φόρμουλα που αν και αρχικά δημιούργησε ένα κύμα πωλήσεων, στην συνέχεια τοποθέτησε ένα ιδιαίτερα ευδιάκριτο ταβάνι στο δημιουργικό προσωπικό που ασχολήθηκε με αυτό, αποκόβοντας νέες σχεδιαστικές προσεγγίσεις και βέβαια αποτρέποντας τον κονσόλα από το να μπορέσει να δημιουργήσει μια ουσιαστική ταυτότητα.

Τα παραπάνω μειονεκτήματα είναι στενάχωρα βέβαια, γιατί το PSP είχε κάποιους original τίτλους που ήταν μοναδικά πρωτότυποι. Ακόμα θυμάμαι την πρώτη φορά που αντίκρισα το Patapon, το περίεργα πανέμορφο παιχνίδι action strategy της Pyramid και της Sony Japan. Ήταν ένας ταιριαστός αποκλειστικός τίτλος για μια πλατφόρμα που προσπαθούσε να ξεπεράσει το Nintendo DS, o οποίος σε έβαζε στον ρόλο του διαχειριστή ολόκληρου, αλλόκοτου στρατού πλασμάτων, καθώς αυτά μάχονται απέναντι σε μυθικά τέρατα και κάστρα. Τον στρατό τον ήλεγχες όχι με τον κέρσορα, αλλά με το να εκτελείς ρυθμούς, οι οποίοi ανταποκρίνονταν στις εντολές «επίθεση», «άμυνα» και «υποχώρηση», μια εξαιρετικά ασυνήθιστη ιδέα η οποία φαντάζει πιο ταιριαστή στην ατμόσφαιρα μιας αληθινής μάχης, από το να κάνεις τα κλασσικά drag-select και να θέτεις waypoints.

To Patapon ήταν και μια ευκαιρία του PSP να κάνει την widescreen φιγούρα του, ένα στοιχείο που σίγουρα το βοήθησε να κερδίσει οπαδούς. Την ίδια ευκαιρία για widescreen φιγούρα του έδωσε και το LocoRoco, άλλος ένας τίτλος που μάζεψε πολύ θετικές κριτικές όταν η κονσόλα βγήκε στην αγορά και άλλος ένας τίτλος που χρησιμοποίησε την μουσική ως καίριο κομμάτι του παιχνιδιού και όχι ως απλό συνοδευτικό. Εδώ, ο στόχος είναι να μαζέψεις όλα τα LocoRocos καθώς πηγαίνεις προς την έξοδο, προσθέτοντας ένα νέο στοιχείο στο J-pop soundtrack του παιχνιδιού, κάθε φορά που μαζεύεις ένα LocoRoco. Το δύσκολο είναι πως τα LocoRocos δεν έχουν χέρια και πόδια, πράγμα που σημαίνει πως πρέπει να τα οδηγήσεις πάνω από εμπόδια και απειλές, με το να δίνεις κλίση στο περιβάλλον στο οποίο βρίσκεσαι με την χρήση των shoulder buttons, ή με το να χτυπάς και τα δύο ταυτόχρονα, εκτοξεύοντας έτσι τα LocoRocos προς κάποια πλατφόρμα.

Μια ισχυρότερη επένδυση σε digital distribution ίσως να είχε βοηθήσει αυτούς τους τίτλους να βρουν το κατάλληλο κοινό, ενώ ταυτόχρονα θα είχε ανοίξει και τον δρόμο για τα endless runners, τα light management sims και τα puzzlers που τόσο έχουν πιάσει στα smartphones. Όμως κάτι τέτοιο δεν έγινε και το κάπως μονόχνοτο store, καθώς και τα network offerings της Sony έγιναν εύκολη λεία για τους indie coders που μετέτρεψαν το PSP σε παιδική τους χαρά και άνοιξαν τον δρόμο και για τους software pirates. Αν και θα ήταν κάπως υπερβολικό να «κολλήσουμε» τις πτωτικές τάσεις των πωλήσεων των τίτλων του PSP αυστηρά πάνω στην πειρατεία, η αλήθεια είναι πως το γεγονός ότι ήταν μια τόσο ευάλωτη πλατφόρμα, επηρέασε τις πωλήσεις και φόβισε τους εκδότες παιχνιδιών που δεν είχαν πίσω τους τις πιο μεγάλες εταιρίες του χώρου.

Τα τελευταία χρόνια, το brand του Playstation Portable έχει φτάσει να λογίζεται απλά ως «αναπληρωματικό», ένα ακόμα εργαλείο στην μάχη της Sony για να κρατήσει υπό την εξουσία της τα σαλόνια του πλανήτη, που όμως δεν έχει πλέον την δυναμική για να σταθεί από μόνο του. Το Remote Play που ποτέ ουσιαστικά δεν χρησιμοποιήθηκε ως λειτουργία στο πρώτο PSP, αποτέλεσε χρήσιμο feature για το PS Vita που ακολούθησε, με όλα τα παιχνίδια του PS4 να είναι compatible. Είναι σίγουρα ένα πολύ χρήσιμο «τρικάκι» - το να παίζεις άλλωστε Destiny στην τουαλέτα, είναι δείγμα πολιτισμού - αλλά τελικά ούτε κι αυτό έχει βοηθήσει ιδιαίτερα την δυναμική του «τζούνιορ» της PSP οικογένειας. Μάλλον το αντίθετο.

Εν τέλει το PSP σταμάτησε να κυκλοφορεί στην Ιαπωνία πέρυσι, μετά από αρκετά χρόνια πολύ χαμηλών πωλήσεων. Το «παιδί» του θα έχει μάλλον την ίδια τύχη σε πολύ πιο νεαρή ηλικία, με τα smartphones και τα tablets να έχουν αποδειχτεί εξαιρετικά βολικές πλατφόρμες για gaming-on-the-go. Κάποιες καθαρές φθινοπωρινές νύχτες, λέγεται πως μπορείς ακόμα να ακούσεις τον «PSP Man» να περπατάει στους δρόμους του Δυτικού Λονδίνου κραδαίνοντας σφιχτά το «Game Boy killer» του. Δεν μπορώ να πω ότι θα μου λείψει αυτός ο τύπος, αλλά θρηνώ για εκείνη την φορητή κονσόλα που κουβαλούσε και τον gaming κόσμο που θα μπορούσε να είχε δημιουργήσει.

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.