Ο Επικίνδυνος Κόσμος Ενός «Μυστικού» Αστυνομικού της Δίωξης Ναρκωτικών

Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο VICE UK

To καλοκαίρι του 1994, ο «παρθένος» στις αμφεταμίνες Neil Woods πήγε σε μια παμπ στο ήσυχο χωριό του Whitwick, στο Leicestershire, όπου και βρέθηκε αντιμέτωπος με το εξής δίλημμα: ή να καταπιεί speed με ποσοστό καθαρότητας 40%, ή να φάει το ξύλο της αρκούδας από έναν πασίγνωστο γκάνγκστερ του Leicester, o οποίος «κουβαλούσε» και ένα πρόβλημα εξάρτησης στην ηρωίνη και στο κρακ, αξίας 1,000 λιρών την εβδομάδα.

Ο γκάνγκστερ βέβαια, δεν ήξερε ότι είχε μπροστά του έναν αστυνομικό σε μυστική αποστολή. Ο Neil είχε προσπαθήσει να αγοράσει από τον τύπο ένα από τα κλεμμένα αυτοκίνητα που πουλούσε και με τον καιρό είχε αναπτύξει μια σχέση μαζί του, μέσα από τις κουβέντες που αντάλλασσαν στην παμπ. Το λάθος όμως του Neil ήταν πως είχε πετάξει σε κάποια φάση μερικές κουβέντες που τον έκαναν να φαίνεται ως ειδικός στις αμφεταμίνες.

«Μετά από τέσσερις εβδομάδες περίπου που τον ήξερα, μου έβγαλε ένα σακουλάκι», μου λέει ο Neil στην τηλεφωνική μας συνομιλία, καθώς εκείνος μου μιλάει από το σπίτι του στο Herefordshire. «Μου είπε ότι μου είχε δωράκι, λέγοντάς μου μάλιστα ότι δεν θα είχα δοκιμάσει ξανά speed σαν κι αυτό, κάτι που σίγουρα ίσχυε, μιας και δεν είχα δοκιμάσει speed ποτέ στην ζωή μου. Όμως πριν βγάλει το σακουλάκι, τον είχα δει να διατάζει τους δικούς του να τσακίσουν στο ξύλο έναν τύπο στην παμπ, επειδή του χρώσταγε δέκα λίρες. Είπα λοιπόν να δοκιμάσω».

Ο Neil έβαλε λίγο από το speed στην άκρη της γλώσσας του, αλλά δεν φάνηκε να ικανοποιεί τον γκάνγκστερ. «Μου είπα να πάρω παραπάνω, γιατί βλέπεις νόμιζε ότι μπορούσα να το "σηκώσω". Μου έδωσε λοιπόν άλλη μια γερή δόση και ένιωσα την ουσία να μου καίει την γλώσσα. Με χρέωσε κάποια χρήματα και πήγε σπίτι του, αλλά εγώ έκανα να κοιμηθώ τρεις μέρες. Ήταν απαίσιο. Αργότερα, τσεκάραμε τo speed που μου έδωσε και βρήκαμε ότι ήταν καθαρό σε ποσοστό πάνω από 40%, που είναι πολύ ψηλό αν σκεφτείς πως το speed που βρίσκεις στο δρόμο είναι 5% καθαρό».

Τέτοια σκηνικά δεν ήταν περίεργα για τον Neil, που δούλεψε ως «μυστικός» στο τμήμα δίωξης ναρκωτικών για 14 χρόνια, από το 1993 μέχρι το 2007. Κατά την διάρκεια της θητείας του, οι δικές του ενέργειες έστειλαν κόσμο του εμπορίου ναρκωτικών στην φυλακή (συνδυαστικά πάνω από 1000 χρόνια ποινών), αλλά είναι σίγουρος πως η δουλειά του δεν έκανε τίποτα για να ανακόψει την πορεία των ναρκωτικών στην Βρετανία.

«Ό,τι έκανα όσο καιρό ήμουν μυστικός ήταν χάσιμο χρόνου», μου λέει. «Το μόνο που κατάφερα ήταν να κάνω τις ζωές ευάλωτων ανθρώπων πιο δύσκολες».

Αν και οδηγήθηκε στην παραίτησή του από το σώμα τον Νοέμβριο του 2012, λόγω προβλημάτων που αντιμετώπιζε με τον γάμο του, εντούτοις είχε απογοητευθεί και από τον χώρο εργασίας του.

Μεγαλώνοντας στο Derbyshire, ο Neil παράτησε το πτυχίο του στα business studies στο Salford University όταν ήταν 19 ετών και μπήκε στην Αστυνομία του Derbyshire, θέλοντας να κάνει κάτι «πιο περιπετειώδες» στην ζωή του. «Θα πήγαινα ένα ταξίδι στην Ευρώπη, αλλά είδα μια διαφήμιση σε μια τοπική εφημερίδα σχετικά με νέους αστυνομικούς και το έπαιξα κορώνα γράμματα», μου λέει. «Ήρθε κορώνα, οπότε έγινα αστυνομικός».

Αρχικά δούλεψε ως αστυνομικός πόλης για τέσσερα χρόνια, προτού μεταφερθεί στην Δίωξη Ναρκωτικών.

Στην δεκαετία του '90, οι μυστικές αποστολές αστυνομικών της Δίωξης Ναρκωτικών ήταν μια ιδιαίτερα χαλαρά ελεγχόμενη ιστορία και όταν κάποιοι συνάδελφοί του, του είπαν να δοκιμάσει εκείνος αποφάσισε να το κάνει. «Κατάλαβα γρήγορα ότι ήμουν καλός σε αυτό», μου λέει. «Νομίζω ότι έχει να κάνει με την αδρεναλίνη. Ο κόσμος αντιδρά διαφορετικά στην αδρεναλίνη, αλλά όσο αγχωμένος και να ήμουν πριν κάνω κάτι, όταν το έκανα το κεφάλι μου ήταν καθαρό».

Οι τοπικές ομάδες δίωξης ναρκωτικών συνηθίζουν να μοιράζονται πληροφορίες, οπότε σύντομα ο Neil δεχόταν προσφορές για δουλειά από κάθε σημείο της χώρας, αναλαμβάνοντας αποστολές που διαρκούσαν για μήνες. Λόγω της έλλειψης κανονισμών εκείνη την εποχή, αυτές οι πρώτες αποστολές ήταν και αρκετά επικίνδυνες. Παρίστανε τον χρήστη ουσιών -συνήθως τον χρήστη κρακ ή ηρωίνης- και προσπαθούσε να αντλήσει πληροφορίες σχετικά με το κύκλωμα ναρκωτικών της περιοχής στην οποία δούλευε.

Το 1996, η αστυνομία εισήγαγε επίσημη εκπαίδευση για όλους τους «μυστικούς» αστυνομικούς, αλλά μέχρι να μπει σε λειτουργία κάτι τέτοιο, ο Neil ήδη μετρούσε 3 χρόνια εμπειρίας, κάτι που τον οδήγησε να διδάσκει κομμάτια της εν λόγω εκπαίδευσης, αλλά και να την παρακολουθεί ο ίδιος. «Αυτό που σου λένε στην εκπαίδευση, είναι πως σε αυτές τις αποστολές δεν παίζεις κάποιο ρόλο. Απλά είσαι μια διαφορετική εκδοχή του εαυτού σου».

Παρά την εκτενή εκπαίδευση όμως, η ζωή του συνέχιζε να κινδυνεύει από την αλλοπρόσαλλη συμπεριφορά των εμπόρων που συναντούσε.

Το 1997, γνώρισε έναν έμπορο στο Fenton, του Staffordshire, από τον οποίο αγόρασε ένα «μισό Τ» (0.8g) ηρωίνης και στον οποίο επέστρεψε για να πάρει περισσότερο. «Του χτύπησα και πάλι την πόρτα και του ζήτησα άλλο μισό Τ, οπότε και μου είπε πως δεν είχε τόσο. Πριν προλάβω να καταλάβω τι έγινε μου είχε κολλήσει ένα σπαθί σαμουράι στο λαιμό και ούρλιαζε πως ήμουν μπάτσος».

Εκείνη την στιγμή εμφανίστηκε η κοπέλα του έμπορου και είπε «κοίτα να δεις ρε μαλάκα που για μια στιγμή νόμιζα πως θα έλεγε ότι ήταν».

Ο τύπος πήρε το σπαθί από τον λαιμό του Neil και τόσο αυτός όσο και η κοπέλα του πέθαναν στα γέλια. Στην συνέχεια ρώτησε τον Neil πόσο ήθελε και εκείνος του ζήτησε τέσσερα σακουλάκια.

«Πήρε τον χρόνο του, μου έδωσε τέσσερα σακουλάκια και έφυγα προς τον δρόμο, βάζοντας τα μικρά πακετάκια μέσα σε ένα πακέτο τσιγάρων. Εκείνη την στιγμή ξανακοίταξα μπροστά μου και είδα ένα μαχαίρι να με κοιτάει κατάματα. Κάποιος μπάσταρδος προσπαθούσε να μου κλέψει τα ναρκωτικά. Σκέφτηκα πως δεν ήταν η μέρα μου!», μου λέει γελώντας και συνεχίζει: «Του είπα πως δεν υπήρχε περίπτωση να του τα δώσω και έφυγα τρέχοντας. Μπορεί να μοιάζεις και να ακούγεσαι για πρεζάκι, αλλά πάντα μπορείς να τρέξεις πιο γρήγορα από αυτούς».

Εμπειρίες σαν κι αυτή έκαναν τον Neil να θέλει να μάθει όσο περισσότερα μπορούσε για τα ναρκωτικά. Επισκέφτηκε το πρώτο Ευρωπαϊκό συνέδριο των Narcotics Anonymous (NA) τον Σεπτέμβριο του 1999. Εκεί, παρακολούθησε μια συζήτηση σχετικά με το αν οι χρήστες έπρεπε να στέλνονταν στο NA ή στην φυλακή. Κατά την διάρκεια της φάσης των ερωτήσεων, ρώτησε -αν και τώρα αναγνωρίζει ότι ήταν κάπως αφελές- πιο ήταν το νόημα του να στέλνεις κάποιον στο NA αν δεν ήθελαν εξ' αρχής να βρουν βοήθεια.

«Όλη η αίθουσα σίγησε. Και ήταν μεγάλη αίθουσα. Απόλυτη σιγή», μου λέει. «Ένας από το πάνελ με ρώτησε: "Και τι; Πιστεύεις ότι ήρθαμε εδώ λόγω κάποιας επιφοίτησης; Όλους εδώ μας έφεραν με το ζόρι"».

Ήταν μια στιγμή που άλλαξε πολλά για τον Neil. Μια στιγμή που τον έκανε να καταλάβει ότι οι χρήστες με τους οποίους συναναστρεφόταν για τις ανάγκες της δουλειάς του δεν ήταν εγκληματίες, αλλά ευάλωτοι άνθρωποι που χρειάζονταν βοήθεια. «Μετά από αυτό, κάθε φορά που έβγαινα και συναναστρεφόμουν με χρήστες στον δρόμο, αντιλαμβανόμουν πως στο παρελθόν τους έβλεπα ως λιγότερο ανθρώπινους, νομίζοντας πως εκείνοι έφταιγαν για το πρόβλημά τους, ότι πλήρωναν τα δικά τους λάθη. Στην πραγματικότητα ήταν απλά άνθρωποι που χρειάζονταν βοήθεια, αλλά ήταν πολύ άρρωστοι για να την βρουν μόνοι τους».

Ο Neil θεωρεί πως οι τακτικές τις αστυνομίες, εκθέτουν ευάλωτους ανθρώπους σε ακόμα μεγαλύτερο κίνδυνο.

«Το μεγαλύτερο όπλο των οργανωμένων εγκληματικών συμμοριών είναι ο φόβος», τονίζει. «Όσο περισσότερο πίεση δέχονται από την αστυνομία, τόσο περισσότερο θα χρησιμοποιούσουν αυτήν την δύναμη του φόβου που κάνει τους ανθρώπους ευάλωτους».

Ο Neil εξηγεί πως οι χρήστες που φυλακίζονται έχουν συνήθως χρέη τα οποία πρέπει να πληρωθούν σε κάποιο έμπορο. Όσοι δεν μπορούν να ξεπληρώσουν τα χρέη τους, μπορεί να δουν τις οικογένειες και τους φίλους τους να πέφτουν θύματα εκμετάλλευσης για την αποπλήρωση αυτού του χρέους, μια εκμετάλλευση που μπορεί να οδηγήσει στην πορνεία, ή στο να αναγκαστούν να πουλήσουν ναρκωτικά. Όταν οι χρήστες αποφυλακίζονται, συνήθως παρανομούν άμεσα, μιας και έχουν ακόμα χρέη τα οποία πρέπει να αποπληρωθούν.

Ο Neil στάλθηκε με αποστολή στο Brighton το 2005, που εκείνη την στιγμή είχε αναλογικά το μεγαλύτερο ποσοστό υπερβολικών δόσεων στην χώρα. Όταν έφτασε, ανακάλυψε πως οι μέθοδοι των μυστικών αστυνομικών εκεί, χρησιμοποιούνταν για τόσο καιρό, που οι έμποροι ναρκωτικών πλέον τις ήξεραν. «Οι γκάνγκστερς χρησιμοποιούσαν άστεγους ως τα άτομα που έκαναν την πρώτη επαφή με τον "πελάτη". Ο κόσμος ήταν πολύ τρομαγμένος. Η αίσθηση φόβου που υπήρχε στην κοινότητα των αστέγων ήταν κάτι το φοβερό».

Γνώρισε δύο άστεγους που του αποκάλυψαν πως άλλοι άστεγοι που είχαν άθελά τους φέρει σε επαφή τους μυστικούς αστυνομικούς με τους γκάνγκστερς, είχαν δολοφονηθεί. «Ο οποιοσδήποτε μπορεί να ξεφορτωθεί ένα πρεζάκι», εξηγεί ο Neil. «Απλά τους δίνεις μια υπερβολική δόση».

Σε εκείνο το σημείο είχαν σημειωθεί 58 υπερβολικές δόσεις εκείνη την χρονιά. «Ήταν ένα νούμερο πολύ μεγαλύτερο από οποιαδήποτε αντίστοιχη πόλη, αλλά η ομάδα μου απλά γελούσε με αυτό», λέει ο Neil. «Οι υπόλοιποι χρήστες ήταν πεπεισμένοι πως κάποιες από αυτές τις υπερβολικές δόσεις ήταν φόνοι. Δεν θα ήθελα να σχολιάσω, μιας και δεν υπήρξε η κατάλληλη έρευνα, αλλά το γεγονός ότι οι χρήστες ήταν τόσο πεπεισμένοι για αυτό, έπρεπε να ανησυχήσει τους αστυνομικούς».

Μετά από έξι εβδομάδες μιας αποστολής που κανονικά θα διαρκούσε έξι μήνες, ο Neil βαρέθηκε να κυνηγά τα βαποράκια και όχι τα άτομα στην κορυφή της πυραμίδας. Έφυγε από το Brighton και αρνήθηκε να αναλάβει ξανά παρόμοιες αποστολές.

Ο Neil σταμάτησε να ασχολείται με τις μυστικές αποστολές το 2007, αλλά παρέμεινε στο σώμα μέχρι το 2012. Σήμερα, δηλώνει ευχαριστημένος που έφυγε και χρησιμοποιεί τις εμπειρίες που άντλησε για να βελτιώσει το σύστημα ελέγχου των ναρκωτικών. Υποστηρίζει την πλήρη νομιμοποίηση και τον έλεγχο όλων των ουσιών, ώστε να «αφαιρεθεί η δύναμη από τα χέρια των εγκληματιών».

«Δεν σου κάνει καλό να ασχολείσαι με κάτι που θεωρείς πως είναι ανήθικο, σε διαβρώνει», δηλώνει χαρακτηριστικά.

«Αυτά που έκανα δεν ήταν μόνο δική μου ευθύνη. Είσαι απλά ένας στρατιώτης, σου δίνουν εντολές και εμπιστεύεσαι το σύστημα. Είναι μια πειθαρχημένη οργάνωση και εμπιστεύεσαι τις αποφάσεις των άλλων. Εμπιστεύεσαι τους νόμους, αλλά στο θέμα των ναρκωτικών οι νόμοι είναι λάθος».

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.