Οι Ανασφάλιστοι Δεν Χωρούν στο Ιατρείο των Γιατρών του Κόσμου στη Θεσσαλονίκη

Φωτογραφίες: Αλέξανδρος Αβραμίδης

Η Ελεονώρα εργαζόταν σε βιοτεχνία ρούχων στη Θεσσαλονίκη. Η επιχείρηση χτυπήθηκε από την κρίση, το αφεντικό κράτησε μόνο τον κόφτη υφασμάτων και απέλυσε τις μοδίστρες. Η 60χρονη γυναίκα έμεινε άνεργη και ανασφάλιστη στην πιο μαύρη συγκυρία. Πριν από έξι μήνες επισκέφτηκε για πρώτη φορά το Πολυϊατρείο των Γιατρών του Κόσμου και σήμερα βρίσκεται στον μικρό χώρο αναμονής μαζί με δεκάδες ακόμη ασθενείς, που περιμένουν να εξεταστούν ή να προμηθευτούν φάρμακα δωρεάν.

Εννιά στους δέκα στην ουρά, που φθάνει ως έξω στον διάδρομο της πολυκατοικίας, είναι Έλληνες ανασφάλιστοι μεσαίας αστικής τάξης. Ειδικά μετά το 2011 ο αριθμός των ανασφάλιστων που επισκέπτονται τους Γιατρούς του Κόσμου έχει εκτοξευτεί. Και είναι τόσο σημαντικές οι ανάγκες, ώστε το Πολυϊατρείο της Θεσσαλονίκης αναγκάζεται να μετακομίσει σε μεγαλύτερο χώρο, μετά από 13 χρόνια λειτουργίας στο διαμέρισμα της Ι. Δραγούμη, πάνω από την Εγνατία. Οι γιατροί και εθελοντές πακετάρουν τις τελευταίες μέρες φακέλους ασθενών, εξοπλισμό και φάρμακα. Ο νέος χώρος θα ανοίξει μέσα στον Ιούνιο και οι προετοιμασίες είναι πυρετώδεις.

Η Σοφία Γκαρανέ, διευθύντρια του Πολυϊατρείου των Γιατρών του Κόσμου στη Θεσσαλονίκη, περιγράφει το αποτύπωμα της διάλυσης του συστήματος υγείας με αριθμούς. «Το 2001, όταν άνοιξε το ιατρείο, δεχόμασταν περίπου 40 άτομα τον μήνα, κυρίως μετανάστες και πρόσφυγες. Σήμερα, ο αριθμός φθάνει στα 1.500 άτομα τον μήνα. Επτά στους δέκα είναι Έλληνες άνεργοι και ανασφάλιστοι, που δεν έχουν χρήματα ούτε για φάρμακα».

Γιατροί και εθελοντές περιγράφουν δεκάδες ιστορίες ανθρώπων, ακόμη και ορισμένων που μέχρι πριν λίγα χρόνια ήταν δωρητές των Γιατρών του Κόσμου, όμως τώρα επισκέπτονται το Πολυϊατρείο και προσπαθούν να πουν ότι δεν ήρθαν για κάποια δωρεά, αλλά γιατί έχουν ανάγκη ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Υπάρχουν πολλοί έμποροι, που έκλεισαν το κατάστημά τους και χρωστούν στον ΟΑΕΕ μια περιουσία, πρώην εργάτες και υπάλληλοι που δεν πληρούν ούτε καν τα κριτήρια για να γραφτούν στην Πρόνοια.

«Οι περισσότεροι δεν θα μπορούσαν να σκεφτούν πριν λίγα χρόνια ότι θα είχαν τέτοια ανάγκη. Υπάρχουν κάποιοι καλοντυμένοι, που βουρκώνουν, πολλοί δεν θέλουν να μιλούν γι' αυτό, μια μέρα κάποιος έφερε να κεράσει κουλουράκια γιατί αισθανόταν τόσο άσχημα που επισκεπτόταν γιατρό δωρεάν» περιγράφει ο χειρούργος Τάσος Σούπαρης. Ο ίδιος πριν από χρόνια παραιτήθηκε από την θέση του στην Ιατρική Σχολή του ΑΠΘ για να προσφέρει εθελοντική εργασία στους Γιατρούς του Κόσμου.

Στις αρχές της εβδομάδας έγινε γνωστό ότι το Υπουργείο Εργασίας καταρτίζει σχέδιο για παροχή ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης στους ανασφάλιστους πολίτες και τα προστατευμένα μέλη τους ως τον Φεβρουάριο του 2015. Υπάρχουν ωστόσο δύο αυστηρές προϋποθέσεις που αφορούν το ετήσιο οικογενειακό εισόδημα και τα ασφαλιστικά βάρη της τελευταίας τριετίας.

Γι΄ αυτά συζητούν όσοι βρίσκονται τώρα στην αίθουσα αναμονής του Πολυϊατρείου στη Θεσσαλονίκη, που γεμίζει. Πίσω από τα οικονομικά κριτήρια υπάρχουν άνθρωποι. Οι περισσότεροι έμαθαν για το Πολυϊατρείο από στόμα σε στόμα σε παρέες ανέργων, κάποιοι από τις αφίσες στον ΟΑΕΔ, όπως η Λία, 62 ετών, που έρχεται σήμερα για πρώτη φορά εδώ. «Είμαι χρονίως άνεργη, χρειάζομαι 50 ευρώ τον μήνα μόνο για φάρμακα» λέει. Οι άνθρωποι δεν θέλουν να φωτογραφηθούν ή να δηλώσουν το επώνυμό τους, όμως οι ιστορίες τους πέφτουν βροχή. Η Ελένη, 40 ετών, έβγαλε μετά από δύο χρόνια βιβλιάριο της Πρόνοιας, «όμως τώρα βλέπω ότι τα νοσοκομεία έχουν σοβαρή έλλειψη σε βασικά φάρμακα» λέει.

Ανθρώπινες ιστορίες καθημερινών ανθρώπων, που πληθαίνουν. Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση των Γιατρών του Κόσμου, το ποσοστό των ανασφάλιστων στην Ελλάδα φθάνει στο 28%, πιο απλά 3 εκατομμύρια άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε δωρεάν πρωτοβάθμια ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.

Στο Πολυϊατρείο της Θεσσαλονίκης εργάζονται εθελοντικά με βάρδιες 45 γιατροί και 130 άτομα ως διοικητικό προσωπικό. Ακόμη 77 γιατροί στην πόλη δέχονται δωρεάν ασθενείς στα ιατρεία τους. Αυτό το δίχτυ αλληλεγγύης απλώνει καθημερινά μαζί με το ανθρωπιστικό ζήτημα. Εθελοντές εργάστηκαν για την ανακαίνιση και το στήσιμο του νέου Πολυϊατρείο στην οδό Πτολεμαίων 29 Α. Ο πρώην βιοτεχνικός χώρος ανήκει στην Ισραηλίτικη Κοινότητα Θεσσαλονίκης, που τον παραχώρησε έναντι συμβολικού ενοικίου. Καλή συνεργασία υπάρχει και με ορισμένα νοσοκομεία της πόλης. Την ίδια ώρα, πάντως, οι Γιατροί του Κόσμου σημειώνουν ότι έχουν ανάγκη από δωρεές και ζητούν κυρίως φάρμακα παντός είδους, τα οποία παρέχονται στους ασθενείς.

Στα μαύρα στατιστικά στοιχεία του κοινωνικού αποκλεισμού στην Ελλάδα περιλαμβάνονται χιλιάδες ανασφάλιστες έγκυες που στερούνται προγεννητικής φροντίδας, καθώς και παιδιά που δεν εμβολιάζονται για τέτανο, ηπατίτιδα Β, ιλαρά και κοκίτη. Τα παιδικά εμβόλια αγοράζονται από τους Γιατρούς του Κόσμου με χρήματα από δωρεές. Όταν υπάρχουν χρήματα, ως και 250 παιδιά εμβολιάζονται κάθε μήνα στη Θεσσαλονίκη.

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.