Γιατί Δεν Έχει Σπάσει το Ρεκόρ Ταχύτητας Επανδρωμένης Πτήσης Εδώ και 50 Χρόνια

Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο Motherboard.

Η δεύτερη εβδομάδα του Οκτώβρη σηματοδότησε την 50ή επέτειο από το γρηγορότερο πιλοτάρισμα αεροσκάφους που έχει σημειωθεί στην ιστορία, όταν ο επισμηναγός William J. «Pete» Knight άγγιξε με το πυραυλοκίνητο X-15 A-2 την ταχύτητα των 7.274 χλμ/ώρα, ξεπερνώντας κατά έξι φορές την ταχύτητα του ήχου, τον Οκτώβριο του 1967.

Αυτό διαφέρει από το εναέριο ρεκόρ ταχύτητας, καθώς το συγκεκριμένο ρεκόρ προϋποθέτει την ύπαρξη πιλότου. Έκτοτε, το αεροσκάφος X-43A έχει αγγίξει την ταχύτητα των 11.764 χλμ/ώρα, πετυχαίνοντας παγκόσμιο ρεκόρ το 2005, όμως το αεροσκάφος δεν ήταν επανδρωμένο. Το περίφημο SR-71 αποτελεί το αεροσκάφος με το οποίο έχει σημειωθεί η γρηγορότερη πτήση, μετά την περίφημη υπερηχητική πτήση του Knight πριν από μισό αιώνα, αν και ποτέ δεν έφτασε τα 4.830 χλμ/ώρα.

Ζούμε σε μια εποχή στρατιωτικών στόλων από drone, προσγειώσεων ακριβείας τροχιακών πυραύλων και σύντομα γιγάντιων πυραύλων με προορισμό τον Άρη (ίσως). Πώς το ρεκόρ ταχύτητας επανδρωμένου αεροσκάφους παραμένει εδώ και μισό αιώνα;

Η απάντηση σε αυτήν την ερώτηση κρύβεται στην ιστορία του Χ-15, ενός μοναδικού προϊόντος της εποχής του.

Το 1967, ο Στρατός των ΗΠΑ εξακολουθούσε να χρηματοδοτεί τη στρατιωτική βιομηχανία που δημιουργήθηκε κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αν και οι στρατιωτικές δαπάνες σε χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γαλλία και τη Γερμανία έπεσαν περίπου στο 1/3 των δαπανών της πολεμικής περιόδου, μετά το 1946, οι ΗΠΑ διατήρησαν σχεδόν κατά το ήμισυ τις στρατιωτικές τους δαπάνες. Στα 25 χρόνια μετά τον Πόλεμο, η Αμερική διοχέτευσε περίπου 328 δισ. δολάρια (προσαρμοσμένα για τον πληθωρισμό του 2000) ετησίως στον Στρατό της.

Υπηρεσίες όπως η NASA και η Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ, προχώρησαν σε αυτές τις δαπάνες με σκοπό τη χρηματοδότηση πειραματικών οχημάτων και τεχνολογιών.

Το «ερευνητικό αεροπλάνο» Χ-15 ήταν ένα από τα 30 (και παραπάνω) «οχήματα Χ» που κατασκεύασαν αμερικανικές στρατιωτικές υπηρεσίες, όπως η Πολεμική Αεροπορία, το Ναυτικό και η NASA, μεταξύ 1946 και 1971. Τα οχήματα Χ, τα οποία ήταν κατά βάση αεροπλάνα και πύραυλοι, αποτελούσαν πειραματικές τεχνολογίες οι οποίες αναπτύχθηκαν με την ελπίδα ότι θα σημειώσουν ρεκόρ υψομέτρου και υπερηχητικών ταχυτήτων.

Αυτά τα υπεροχήματα δοκιμάστηκαν στην απομακρυσμένη έρημο της Νεβάδα, με στόχο την εξαγωγή δεδομένων που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τον σχεδιασμό διαστημικών σκαφών – συγκεκριμένα, σκαφών που θα μπορούσαν να μεταφέρουν ανθρώπους. Ο Neil Armstrong, μάλιστα, εκπαιδεύθηκε για την αποστολή Apollo 11 πιλοτάροντας το X-15.

Προκειμένου να αγγίξει υπερηχητικές ταχύτητες, το Χ-15 σχεδιάστηκε με πυραυλοκινητήρα που τροφοδοτούνταν από αμμωνία και υγρό οξυγόνο. Το αεροσκάφος σίγουρα δεν είχε την υψηλότερη αποδοτικότητα από πλευράς κατανάλωσης καυσίμων: Μέσα σε 80 μόλις δευτερόλεπτα, η μηχανή καταβρόχθιζε 1.800 λίτρα καυσίμων.

Μετά από δεκάδες δοκιμές σε όλο και πιο φιλόδοξες ταχύτητες, η Πολεμική Αεροπορία θέλησε να δοκιμάσει το απόλυτο όριο ταχύτητας του Χ-15. Από τους 12 ανθρώπους που πέταξαν με το Χ-15, ο επισμηναγός Pete Knight ήταν η ασφαλέστερη επιλογή: Είχε ήδη τρία χρόνια εμπειρίας με το Χ-15, έχοντας στρατολoγηθεί προσωπικά, μέσω ενός εκπαιδευτικού προγράμματος της Σχολής Πιλότων Αεροδιαστημικής Έρευνας.

[VICE Video] Ο Εισπράκτορας Χρεών

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.

(Αν σας φαίνεται γνωστό το όνομα του Knight, αυτό μάλλον συμβαίνει, επειδή είναι διαβόητος για τις ομοφοβικές του αντιλήψεις. Ως γερουσιαστής, ο Knight εισήγαγε ένα νομοσχέδιο που καθιστούσε παράνομους τους γάμους μεταξύ ιδίου φύλου στην Καλιφόρνια, το 2000.)

Όμως παρά την εμπειρία που είχε ο Knight ως πιλότος, οι κίνδυνοι της πτήσης δεν ήταν σαφείς. Τον Ιούνιο του 1967, παρουσιάστηκε βλάβη στον κινητήρα του X-15 τη στιγμή που ο Knight βρισκόταν 107.000 πόδια πάνω από τη γη. Χρειάστηκε να κάνει αναγκαστική προσγείωση στο κέντρο της λίμνης Μαντ στη Νεβάδα.

Ο Knight δεν ήταν ο μοναδικός πιλότος που πραγματοποίησε αναγκαστική προσγείωση. Το φαινόμενο ήταν πολύ συχνό για χρόνια και οι τραυματισμοί επίσης.

Μία από τις πιο επικίνδυνες αναγκαστικές προσγειώσεις του Χ-15 έγινε στις 9 Νοεμβρίου του 1962: Το αεροσκάφος παρουσίασε μηχανική βλάβη με τον επισμηναγό Jack McKay στη θέση του κυβερνήτη, ο οποίος αναγκάστηκε να προσγειωθεί με μεγάλη ταχύτητα στη λίμνη Μαντ. Ο McKay εκτίναξε την καλύπτρα ακριβώς πριν από την προσγείωση, για να είναι σίγουρος ότι θα μπορέσει να βγει από αεροσκάφος, αλλά τραυματίστηκε στην πλάτη και το κεφάλι από την πρόσκρουση. Ωστόσο, κατάφερε να αναρρώσει και πέταξε με το X-15 ακόμη 22 φορές.

Όταν όμως ο Knight έσπασε το ρεκόρ ταχύτητας επανδρωμένου αεροσκάφους, η πτήση έγινε χωρίς απρόοπτα. Στην πτήση της 3ης Οκτωβρίου, ο Knight επιτάχυνε στα 7.274 χλμ/ώρα και κατάφερε να διατηρήσει πλήρως τον έλεγχο του αεροσκάφους.

Αν και το X-15 ήταν ένα αεροσκάφος που έσπασε τα ρεκόρ, δεν ήταν ασφαλές. Λίγες εβδομάδες μετά την πτήση του Knight, ο επισμηναγός Michael Adams έχασε τη ζωή του κατά τη διάρκεια πειραματικής πτήσης του Χ-15.

Ο Adams επιλέχθηκε για να τεστάρει τα υψομετρικά όρια του Χ-15 και κατάφερε να σκαρφαλώσει σε ύψος 80 χιλιομέτρων από την επιφάνεια της γης, φτάνοντας στη θερμόσφαιρα. Αν και από το ύψος αυτό ένας δορυφόρος είναι σε θέση να εισέλθει σε τροχιά γύρω από τη Γη, η Πολεμική Αεροπορία ενθάρρυνε τους πιλότους να αγγίζουν αυτά τα επικίνδυνα ύψη και μάλιστα απένεμε παράσημα αστροναυτών στους πιλότους που έφταναν σε ύψος 80 χιλιομέτρων.

Όμως όταν ο Adams επιχείρησε κάθοδο, ηλεκτρικές διαταραχές κατέστρεψαν τα συστήματα καθοδήγησης και ελέγχου. Ο Adams έχασε τον έλεγχο του αεροσκάφους, το οποίο ξεκίνησε να περιστρέφεται με υπερηχητικές ταχύτητες, μέχρι που συνετρίβη στο έδαφος. Λόγω του ιλίγγου, ο Adams δεν κατάφερε να εγκαταλείψει τα αεροσκάφος και σκοτώθηκε κατά τη σύγκρουση του X-15 στην έρημο Μοχάβε. Ήταν 37 ετών.

Παρά την τραγωδία, το Χ-15 δοκιμάστηκε εννέα ακόμα φορές την επόμενη χρονιά. Η 200 η πτήση του αεροσκάφους ήταν προγραμματισμένη για τον Νοέμβριο του 1968, με κυβερνήτη τον επισμηναγό Knight, όμως τελικά ακυρώθηκε, λόγω σειράς τεχνικών προβλημάτων που παρουσιάστηκαν, με αποτέλεσμα την επίσημη απόσυρση του Χ-15. Παρόλο που τα πειράματα με τα οχήματα Χ συνεχίστηκαν μέχρι το 1971, δεν σχεδιάστηκε καμία δοκιμή με σκοπό την κατάρριψη του ρεκόρ ταχύτητας επανδρωμένων αεροσκαφών που κατείχε το Χ-15.

Γιατί λοιπόν δεν έχει καταρριφθεί το ρεκόρ ταχύτητας επανδρωμένων αεροσκαφών εδώ και 50 χρόνια;

Ίσως μετά την επιτυχία του προγράμματος Apollo και την ανάπτυξη ισχυρών πυρηνικών όπλων, οι ΗΠΑ να έχασαν απλώς το ενδιαφέρον τους για τη δοκιμή των ορίων ταχύτητας πτήσεων.

Μετά τον χαμό του Adams, όμως, όπως και αρκετών επικίνδυνων πτήσεων, με πιλότους όπως τον McKay, η NASA ξεκίνησε να αξιολογεί πιο αυστηρά την αναγκαιότητα της παρουσίας πιλότου.

Αυτή η αλλαγή είναι εμφανής στον τρόπο που η NASA προσεγγίζει πλέον τα ερευνητικά αεροσκάφη. Ένα ενημερωτικό δελτίο της NASA για το Αεροσκάφος Αξιολόγησης Πρωτότυπης Τεχνολογίας και Έρευνας (PTERA) εξηγεί ότι όλες οι δοκιμές διεξάγονται σε εργαστήρια:

«Η δυνατότητα τροποποίησης της διαμόρφωσης του PTERA έχει ως αποτέλεσμα την οικονομικά αποδοτική δοκιμή αντισυμβατικών σχεδίων, τα οποία σε διαφορετική περίπτωση θα ήταν υπερβολικά επικίνδυνα ή δαπανηρά, για να δοκιμαστούν με πλήρως επανδρωμένα αεροσκάφη».

Οι πιλότοι μπορεί να μην κινδυνεύουν πλέον από τις επικίνδυνες δοκιμαστικές πτήσεις σε υπερηχητικές ταχύτητες, όμως ίσως αυτός ο κίνδυνος να έχει μετατοπιστεί προς τους ανθρώπους που βρίσκονται στο έδαφος. Οι αμερικανικές, οι κινεζικές και οι ρωσικές αεροπορικές δυνάμεις διενεργούν αυτήν τη στιγμή δοκιμές με drone σε υπερηχητικές ταχύτητες. Αυτές οι χώρες, μάλιστα, έχουν ήδη αναπτύξει υπερηχητικούς πυραύλους που μπορούν να ταξιδέψουν με ταχύτητες που πλησιάζουν τα 5.000 χιλιόμετρα την ώρα.

Αυτά τα όπλα μπορεί να χρησιμοποιηθούν ευρέως σε μελλοντικούς πολέμους, πράγμα που είναι μια ανησυχητική προοπτική. Φανταστείτε φτηνά, μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα να βομβαρδίζουν περιοχές και να φεύγουν, προτού καν προλάβει ο κόσμος στο έδαφος να ακούσει την έκρηξη.

Οι δοκιμές του Χ-15 αναμφίβολα έγειραν σημαντικούς ηθικούς προβληματισμούς γύρω από τη σχέση μεταξύ των ανθρώπων και των υπερηχητικών δημιουργιών τους. Αν και το ρεκόρ ταχύτητας που σημείωσε το αεροσκάφος παραμένει το ίδιο εδώ και 50 χρόνια, οι ηθικοί προβληματισμοί σίγουρα δεν έχουν ξεπεραστεί.

Περισσότερα από το VICE

Τα Εξάρχεια Έχουν Λόξιγκα

Συμπτώματα, Θεραπείες και Αλήθειες για τη Σύφιλη

Μια Ιστορία Μίσους με Πρωταγωνίστρια μια Παίκτρια σε Ριάλιτι Μόδας της Ελληνικής Τηλεόρασης