Θέατρο

Από την Αφρική στην Αθήνα: Μία Ιστορία Trafficking, Διαπόμπευσης και HIV

Η Επίφανυ Γκούντμαν δεν είναι πραγματικό πρόσωπο. Τη δημιούργησε ο Θανάσης Τριαρίδης και έκανε την ιστορία της θεατρικό κείμενο.
Screen Shot 2019-09-23 at 7

H Επίφανυ Γκούντμαν γεννήθηκε στην υποσαχάρια Αφρική. Όταν οι διακινητές μπήκαν στο χωριό της και την άρπαξαν από τη μητέρα της, ήταν ακόμα παιδί. Μαζί με άλλα κορίτσια, τη μετέφεραν σε έναν απομονωμένο χώρο, όπου την «εκπαίδευσαν» για κάποιους μήνες. Τη βίαζαν και της έκαιγαν το δέρμα με σίδερο. Αργότερα, έβγαλαν την ίδια και τα κορίτσια που ήταν μαζί της στις πιάτσες της Ευρώπης.

Η Επίφανυ φτάνει στην Αθήνα και δουλεύει χωρίς τη συναίνεσή της ως εργάτρια στο σεξ. Είναι θύμα sex trafficking. Το 2012 η φωτογραφία της δημοσιεύεται μαζί με τις φωτογραφίες άλλων γυναικών στα ελληνικά δημοσιογραφικά μέσα. Διαπομπεύονται ως εκδιδόμενες και οροθετικές γυναίκες με τη δικαιολογία της «προστασίας της δημόσιας υγείας». Η Επίφανυ συλλαμβάνεται και αυτοκτονεί στο κελί της.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Η Επίφανυ Γκούντμαν δεν είναι πραγματικό πρόσωπο. Τη δημιούργησε ο Θανάσης Τριαρίδης και έκανε την ιστορία της θεατρικό κείμενο.

Η παράσταση «HIV» βασίστηκε σε αυτό το κείμενο και ανέβηκε σε Βερολίνο, Αθήνα και Κύπρο, υπό τις σκηνοθετικές οδηγίες των Έλενα Σωκράτους και Οδυσσέα Κωνσταντίνου και την ερμηνεία της Βασιλικής Κυπραίου. Στην πραγματικότητα, το κείμενο -και κατ’ επέκταση η παράσταση- αποτελεί έναν προβληματισμό πάνω στο ζήτημα του ανθρώπινου trafficking, το στίγμα γύρω από την οροθετικότητα και την εργασία στο σεξ.

Όπως εξηγεί η σκηνοθέτις της παράστασης, Έλενα Σωκράτους, «Η Επίφανυ Γκούντμαν δεν έχει υπάρξει στην πραγματικότητα. Είναι ένα φανταστικό πρόσωπο, αλλά όσα έχει "ζήσει" ως φανταστικό πρόσωπο θα μπορούσαν κάλλιστα να αποτελούν πραγματικά γεγονότα. Η βασική θεματική του κειμένου είναι η δημοσιοποίηση των φωτογραφιών και των προσωπικών δεδομένων οροθετικών γυναικών που έμεναν στην Αθήνα, το 2012. Τα γεγονότα αυτά συνδυάστηκαν με το ζήτημα της διακίνησης γυναικών από την υποσαχάρια Αφρική».

Ο Οδυσσέας Κωνσταντίνου, επίσης σκηνοθέτης της παράστασης, συμπληρώνει ότι «στην παράσταση γίνεται αναφορά σε ένα περιστατικό όπου σωφρονιστική υπάλληλος πετάει την ομελέτα της Επίφανυ στο πάτωμα για να μην χρειαστεί να πλύνει το δίσκο της, ακριβώς επειδή είναι οροθετική. Πρόκειται για ένα αληθινό περιστατικό. Ο Θανάσης Τριαρίδης το ξέρει αυτό διότι είναι δικηγόρος και του το είχε διηγηθεί πελάτισσα που είχε αναλάβει στην Θεσσαλονίκη. Αυτό που συμβαίνει θεατρικά στο μονόλογο είναι ότι τα δεδομένα αντιπαρατίθενται με την πραγματική ζωή της ηθοποιού (Βασιλική Κυπραίου) . Η ηθοποιός δεν υποδύεται κάποιον ρόλο, δεν υποδύεται την Επίφανυ, το δηλώνει ξεκάθαρα στην αρχή της παράστασης. Μπαίνει μέσα και λέει “είμαι η Βασιλική. Φανταστείτε ότι δεν ήρθατε σε μία θεατρική παράσταση αλλά σε μία διάλεξη”».

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
1569257471330-HIV_photo4

Θεατρολόγοι που παρακολούθησαν την παράσταση περιέγραψαν αυτού του είδους το θέατρο ως θέατρο-ντοκιμαντέρ, θέατρο της σκληρότητας ή in-yer-face και αυτό επειδή τα γεγονότα παρουσιάζονται με ωμότητα. Ο Οδυσσέας Κωνσταντίνου σημειώνει ότι στόχος τους ήταν να μοιραστούν την πληροφορία μη ωραιοποιημένη, να βγάλουν το κοινό από μία παθητική θέση και να μετατρέψουν τη διαδικασία της θέασης σε μία «ενεργητική και όχι παθητική δράση».

Σε αυτήν την προσπάθεια εντάσσεται και η διοργάνωση συζητήσεων μετά το τέλος ορισμένων παραστάσεων, όπου ξεδιπλώνεται ένας διάλογος μεταξύ του κοινού και ειδικών/ακτιβιστών γύρω από την οροθετικότητα, την εργασία στο σεξ και το ανθρώπινο trafficking.


VICE Video: Ο Μαιευτήρας των Οροθετικών

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.


Η Μαρία Ξανθάκη, ψυχολόγος MSc και υπεύθυνη επικοινωνίας και διεκδίκησης δικαιωμάτων του Red Umbrella Athens*-Συλλόγου «Θετική Φωνή», η Άννα Κουρουπού, ιδρυτικό μέλος του Red Umbrella Athens και ο Ραφαήλ Μπιλίδας, μέλος του Συλλόγου «Θετική Φωνή», παρακολούθησαν την παράσταση και συμμετείχαν σε μία από τις συζητήσεις που διεξήχθησαν.

Συζητώντας για τα γεγονότα του 2012, η Μαρία σημειώνει πως ο τρόπος με τον οποίο τα media και ορισμένα πολιτικά πρόσωπα διαχειρίστηκαν την κατάσταση τότε, οδήγησε στη διαπόμπευση όχι μόνο των ίδιων των γυναικών αλλά και των οικογενειών τους: «Έχω γνωρίσει προσωπικά δύο κυρίες και ξέρω ανθρώπους που πολέμησαν να κατέβουν οι φωτογραφίες από το Internet. Ωστόσο, παρ’ όλο που έγιναν κάποιες κινήσεις και κατέβηκαν τελικά από τα επίσημα site, οι φωτογραφίες εξακολουθούσαν να εμφανίζονται σε μικρότερες σελίδες, πολύ απλά γιατί η αναπαραγωγή ήταν αδύνατο να ελεγχθεί. Αυτές οι κυρίες μου έλεγαν δύο χρόνια αργότερα ότι ζωή τους έχει καταστραφεί εντελώς. Και αυτό επειδή δεν υπάρχει πιθανότητα να γράψει κανείς “εκδιδόμενες του 2012” -γιατί, έτσι τις κατέγραψε η ιστορία, παρ'ότι ποτέ δεν τις έπιασαν με πελάτη και παρ’ ότι κάποιες από αυτές ήταν απλά εξαρτημένες γυναίκες- και να μην εκτεθεί στις φωτογραφίες τους. Ούτε την εξάρτησή τους δεν σεβάστηκαν, σε ένα πλαίσιο ανθρωπίνων δικαιωμάτων, και τις άφησαν σε ένα κελί για μέρες χωρίς ούτε ένα υποκατάστατο ή έστω παυσίπονο, σύμφωνα τουλάχιστον με τις δικές τους μαρτυρίες. Οι γυναίκες αυτές τελικά αθωώθηκαν από την ελληνική Δικαιοσύνη, αλλά καμία αποζημίωση δεν μπορεί να επαναφέρει την αξιοπρέπεια τους και να αναιρέσει την εξαθλίωση που έχουν υποστεί τρεις γενιές: οι ίδιες, τα παιδιά τους και οι γονείς τους. Δεν αναφέρομαι καν στις γυναίκες που αυτοκτόνησαν μέσα στην απελπισία τους. Και υπάρχουν μαρτυρίες από αυτές τις γυναίκες για το στίγμα και την απομόνωση που βίωσαν, ειδικά στις επαρχιακές πόλεις. Κάποια παιδιά έπρεπε να αντιμετωπίσουν σχόλια του τύπου “είδαμε την μάνα σου που έχει AIDS στην τηλεόραση”. Εξόντωσαν πολλούς ανθρώπους τα γεγονότα του 2012 και τίποτα δεν μπορεί να επανορθώσει αυτό που έγινε».

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
1569257517418-DSC02003-01

Σύμφωνα με τον Ραφαήλ Μπιλίδα, «στα περιστατικά του 2012 δεν είχαμε μόνο το στίγμα της οροθετικότητας. Ήταν γυναίκες, ήταν οροθετικές και κάποιες από αυτές ήταν εργαζόμενες στο σεξ. Οι ταυτότητες αυτές φέρουν πολλά στίγματα η καθεμία ξεχωριστά, αλλά όταν συνδυάζονται οι επιπτώσεις που μπορεί να έχουν στην ψυχική υγεία και στην ασφάλειά ενός ατόμου είναι ανυπολόγιστες, ειδικά όταν μιλάμε για γυναίκες. Γιατί στο δυτικό κόσμο η επιδημία είναι επικεντρωμένη στον πληθυσμό των ανδρών που κάνουν σεξ με άνδρες. Εγώ είμαι gay άνδρας και είμαι οροθετικός από το 2014. Το να σχετιστώ σεξουαλικά ή ερωτικά με ένα άτομο είναι σχετικά εύκολο επειδή στην κοινότητά μου αυτό είναι κάτι πιο κοινό. Οι γυναίκες, όμως, που κόλλησαν επειδή μπορεί -για παράδειγμα- να είχαν κάποιο σύντροφο που πήγαινε και με άντρες και με γυναίκες, πραγματικά αναρωτιέμαι πού θα βρουν straight άνδρα να δείξει κατανόηση».

Ο ίδιος πιστεύει ότι δεν προκύπτει από πουθενά ότι οι πρακτικές της κυβέρνησης γύρω από τα περιστατικά του 2012 είχαν στόχο τη διαφύλαξη της δημόσιας υγείας. Υποστηρίζει, επίσης, ότι μερίδα της κοινωνίας κατηγόρησε τις γυναίκες αυτές για τη μη χρήση προφυλακτικού και «δεν αναρωτήθηκε αν τελικά οι γυναίκες αυτές είχαν διαπραγματευτική ικανότητα με τον πελάτη και αν το κρατος είχε φροντίσει να τους δώσει την κατάλληλη εκπαίδευση για να προστατεύσουν τους εαυτούς τους».

Η Άννα Κουρουπού διηγείται ότι την ιστορία του 2012 την είχε ζήσει πολύ έντονα ως τρανς γυναίκα και εργαζόμενη στο σεξ. Θεωρεί ότι μεγάλο τμήμα της ελληνικής κοινωνίας αδιαφόρησε για τη διαπόμπευση αυτών των γυναικών: «Η κοινωνία δεν κοιμάται, απλά δεν ενδιαφέρεται. Γιατί δεν αναρωτήθηκε κανείς με ποιον τρόπο αυτές οι γυναίκες κόλλησαν τον ιό; Από κάπου τον άρπαξαν, δεν τον γέννησαν μόνες τους. Αυτό είναι το πιο απλό πράγμα και δεν το λέει κανείς». Συμπληρώνει ότι «δεν είναι τυχαίο ότι την επόμενη μέρα στο ΚΕΕΛΠΝΟ έπεσαν 170.000 τηλέφωνα. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι είχαν επισκεφτεί την Ομόνοια ή κάποια sex worker και ανησυχούσαν ότι είχαν κολλήσει κάτι». Αναφέρει, ακόμα, ότι κάποιοι πελάτες συχνά πληρώνουν κάτι παραπάνω για να πείσουν τις γυναίκες αυτές να κάνουν σεξ χωρίς προφύλαξη.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Η Άννα μού λέει ότι η παράσταση την συγκίνησε βαθιά, γιατί θυμήθηκε πολλά άτομα που είχε γνωρίσει στο παρελθόν με ζωές παρόμοιες με αυτές της Επίφανυ Γκούντμαν.

Η Βασιλική Κυπραίου, όμως, δεν δίνει την ίδια παράσταση κάθε βράδυ. Η παράσταση δεν εξελίσσεται κάθε βράδυ με τον ίδιο τρόπο και μου εξηγεί ότι ο τρόπος που θα τελειώσει εξαρτάται από την επαφή της με το κοινό: «Έχει να κάνει σε μεγάλο βαθμό με αυτό που εισπράττω από τον κόσμο που βρίσκεται από κάτω. Υπάρχουν πάρα πολλές φορές που η σιωπή είναι εκκωφαντική. Δεν το έχω ξαναβιώσει αυτό στο παρελθόν. Ορισμένα βράδια νιώθω ότι το κοινό έχει σταματήσει να αναπνέει. Υπάρχει μία σιωπή, ένα μούδιασμα. Νιώθω λες και ακούν την ιστορία αυτών των γυναικών για πρώτη φορά. Ελπίζω αυτή η σιωπή να αφήνει λίγο χώρο στο θεατή να σκεφτεί λίγο παραπάνω αυτή την υπόθεση».

*Το «Red Umbrella Αthens» (RUA), είναι ένας πρωτοβάθμιος φορέας πρόληψης και ενδυνάμωσης εργαζόμενων στο σεξ, στο κέντρο της Αθήνας.

Για τα καλύτερα θέματα του VICE Greece, γραφτείτε στο εβδομαδιαίο Newsletter μας

Περισσότερα από το VICE

Μια Γυναίκα που Μένει σε Κακοποιητική Σχέση «Δεν Είναι Άξια της Μοίρας της»

«Εδώ Βλέπεις το Έργο Όλου του Κόσμου» - Πώς Είναι να Ζεις σε Έναν Μύλο στις Κυκλάδες

Εικόνες Αποσύνθεσης με Χιλιάδες Νεκρά Ψάρια στις Όχθες της Λίμνης Κορώνειας

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.