Ο Κίνδυνος για τον Trump να Πάψει να Είναι Πρόεδρος των ΗΠΑ

Φανταστείτε το Οβάλ Γραφείο του Λευκού Οίκου. Ιερά τέρατα της αμερικανικής πολιτικής στέκουν περήφανα σε πορτρέτα που έχουν κρεμαστεί με προσοχή στους καμπυλωτούς τοίχους. Είναι 14 Φεβρουαρίου, η ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου και των ερωτευμένων. Στο γραφείο βρίσκονται ο Πρόεδρος Trump, ο διευθυντής του FBI, James Comey, και υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου, συμπεριλαμβανομένων του αντιπροέδρου Mike Pence και του γενικού εισαγγελέα Jeff Sessions. Θέμα της συνάντησης είναι η εθνική ασφάλεια και η τρομοκρατία.

Όταν το meeting φτάνει στο τέλος του, ο Πρόεδρος Trump ζητά από όλους να αποχωρήσουν, εκτός από τον James Comey. Σε ένα τετ-α-τετ που πρέπει να θύμισε τις συναντήσεις του αδίστακτου Frank Underwood με πιόνια της πολιτικής σκακιέρας του House of Cards, ο Trump φέρεται να ζήτησε από τον επικεφαλής του FBI να τερματίσει την ομοσπονδιακή έρευνα για τον Michael Flynn, πρώην σύμβουλο του Trump σε θέματα Εθνικής Ασφάλειας.

«Ελπίζω να μπορείς να το αφήσεις αυτό, να αφήσεις τον Flynn. Είναι καλό παιδί», φέρεται να είπε ο Αμερικανός Πρόεδρος, σύμφωνα με τους New York Times.

«Συμφωνώ ότι είναι καλό παιδί», φέρεται να απάντησε ο επικεφαλής του FBI.

Η επόμενη σκηνή ενός εν τη γενέσει πολιτικού θρίλερ βρίσκει τον διευθυντή του FBI να αποχωρεί από το Οβάλ Γραφείο σιωπηλός. Ξεκινά να σημειώνει λεπτομερώς σε ένα έγγραφο όσα ειπώθηκαν στη συζήτησή του με τον Trump και τα οποία ο ίδιος αντιλαμβάνεται ως ανάρμοστη προσπάθεια εμπλοκής του Προέδρου στο έργο του FBI και της αμερικανικής δικαιοσύνης. Στη συνέχεια, συζητά το ζήτημα με έμπιστους συνεργάτες του πίσω από κλειστές πόρτες. Ο James Comey συντάσσει και άλλα έγγραφα -κάποια από αυτά απόρρητα- στα οποία καταγράφει κάθε τηλεφωνική επικοινωνία και συνάντηση με τον Πρόεδρο.

Η παρότρυνση του Αμερικανού Προέδρου προς το FBI να εγκαταλείψει την έρευνα προς το πρόσωπο του Flynn, «είναι η πιο ξεκάθαρη απόδειξη ότι ο Πρόεδρος προσπάθησε να παρακωλύσει ευθέως το έργο του υπουργείου Δικαιοσύνης και την έρευνα του FBI γύρω από τις σχέσεις του Trump με τη Ρωσία», έγραψαν για τη συνάντηση οι New York Times.

Μετά από τις αποκαλύψεις των NYT, ο ρεπουμπλικανός Jason Chaffetz ζήτησε από το FBI να καταθέσει όλα τα έγγραφα και τα ηχητικά αρχεία που αφορούν τις συζητήσεις μεταξύ των Trump και Comey, αφού τέτοιου είδους στοιχεία, «εγείρουν ερωτήματα γύρω από το εάν ο Πρόεδρος επιχείρησε να επηρεάσει ή να παρακωλύσει» το FBI, όπως υποστήριξε ο ίδιος.

Οι παραπάνω εξελίξεις φέρνουν την ηγεσία Trump σε κάτι που μπορεί να εξελιχθεί καθοριστικό για το μέλλον του νέου Προέδρου. Όπως πολύ παραστατικά περιγράφει την κατάσταση στο Daily Beast ένας αξιωματούχος του Λευκού Οίκου, «δεν μπορώ να δω ένα σενάριο στο οποίο ο Trump να μην τα έχει σκατώσει τελείως».

Το ερώτημα που καίει όλους είναι απλό: πόσο πιθανό είναι ο Donald Trump να χάσει την προεδρία μέσω του impeachment (καθαίρεσης), μίας διαδικασίας μέσω της οποίας η Βουλή των Αντιπροσώπων μπορεί να κατηγορήσει επίσημα τον Πρόεδρο για διάπραξη αδικημάτων και να τον απομακρύνει από το προεδρικό αξίωμα με τη συναίνεση της Γερουσίας; Τελευταίος πρόεδρος που απομακρύνθηκε με αυτόν τον τρόπο από τον Λευκό Οίκο ήταν ο Richard Nixon, μετά την αποκάλυψη του σκανδάλου Watergate. Παίζει να γίνει στα αλήθεια ό,τι έχουμε δει σε πολιτικά θρίλερ, όπως το House of Cards και το All the President's Men (Όλοι οι Άνθρωποι του Προέδρου);

Η απάντηση στο καυτό ερώτημα δεν είναι απλή. Αυτό, επειδή η απόφαση του Trump να πει στον διευθυντή του FBI, «συμπαθώ πολύ αυτόν τον τύπο, είναι φίλος μου, άρα καλό θα είναι να είμαστε το ίδιο φιλικοί μαζί του», έχει πολλές και διαφορετικές διαστάσεις.

Η πρώτη διάσταση είναι η πολιτική. Από αυτήν την άποψη μπορούμε να πούμε με σιγουριά ότι η πράξη του Trump -αν τελικά αποδειχθεί ότι ισχύουν τα όσα φέρεται να είπε στον Comey- ήταν πολιτικά αισχρή και ανεπανάληπτη στην αμερικανική ιστορία. Ουσιαστικά, ο Αμερικανός Πρόεδρος ζήτησε να σταματήσει μία έρευνα που αφορά έναν πρώην συνεργάτη του και θα μπορούσε να αποκαλύψει πιθανές σχέσεις του με τη Ρωσία. Όταν ο επικεφαλής του FBI αρνήθηκε να συμμορφωθεί και συνέχισε τις έρευνες, ο Trump απλώς τον απέλυσε.

Όμως το δεύτερο ζήτημα είναι ότι ο Donald Trump, ως Πρόεδρος των ΗΠΑ, είναι κεφαλή της δικαστικής εξουσίας και έχει το συνταγματικό δικαίωμα να σταματήσει μία έρευνα, όποτε το θεωρεί σωστό και κρίνει ότι δεν χρειάζεται η περαιτέρω διερεύνηση της υπόθεσης. Μπορεί να ζητήσει από τον επικεφαλής του FBI να βάλει τέλος σε μία έρευνα. Μπορεί ακόμη να τον απολύσει, αν αυτός δεν ακολουθήσει την παραίνεσή του, όπως τελικά συνέβη με τον Comey.

Αυτό, ωστόσο, που δεν μπορεί να διαπράξει ένας Πρόεδρος είναι το ποινικό αδίκημα της «παρακώλυσης της δικαιοσύνης». Ήδη για το θέμα εγείρουν ερωτηματικά τόσο Δημοκρατικοί, όσο και Ρεπουμπλικάνοι. Όπως αναφέρει στο VICE o Noah Feldman, καθηγητής ιστορίας του Δικαίου στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, για να αποδειχθεί στην περίπτωση Trump, από νομική άποψη, ότι ο Πρόεδρος μπορεί να καθαιρεθεί, θα πρέπει να παραπεμφθεί για «προδοσία, δωροδοκία ή άλλα σοβαρά εγκλήματα και πλημμελήματα», όπως αναφέρει το Αμερικανικό Σύνταγμα σχετικά με το impeachment (άρθρο 2).

VICE Video: Μέρες και Νύχτες ενός Ξένου Ανταποκριτή στην Αθήνα της Κρίσης

Στην περίπτωσή μας, δεν συντρέχει προδοσία ή δωροδοκία, άρα μας μένει η τρίτη περίπτωση, δηλαδή τα «σοβαρά εγκλήματα και πλημμελήματα». Η λέξη «σοβαρά» (στο πρωτότυπο κείμενο «high») δεν αναφέρεται στη σοβαρότητα του εγκλήματος, αλλά στις συνθήκες υπό τις οποίες διαπράττεται. Συγκεκριμένα, για να υπαχθεί η περίπτωση Trump σε αυτήν την κατηγορία πράξεων που θα επιτρέψουν το impeachment, θα πρέπει να αποδειχθεί ότι ο Πρόεδρος Trump όχι μόνο διέπραξε το αδίκημα της παρακώλυσης της δικαιοσύνης, αλλά και ότι το έκανε -με πλήρη γνώση και πρόθεση- κατά την άσκηση των προεδρικών καθηκόντων του και με πράξεις που αποτελούν κατάχρηση εξουσίας, υποσκάπτουν την έννομη τάξη και είναι προϊόν διεφθαρμένης συμπεριφοράς. Τότε υπάρχει η έννοια του «σοβαρού» που απαιτεί το Αμερικανικό Σύνταγμα για την έναρξη της διαδικασίας της καθαίρεσης. Αυτό σημαίνει ότι ένας Πρόεδρος μπορεί να καθαιρεθεί και για πράξη η οποία δεν αποτελεί αποδεδειγμένα ομοσπονδιακό έγκλημα, σε περίπτωση που συντρέχουν οι παραπάνω προϋποθέσεις του «σοβαρού εγκλήματος».

Το γεγονός ότι ο Πρόεδρος έχει την αρμοδιότητα να σταματήσει μία έρευνα καθιστά δύσκολο να αποδειχθεί ότι ο Trump έπραξε παράνομα. Θα ήταν πολύ πιο ξεκάθαρο, αν ο Flynn ήταν μαφιόζος και ο Trump ζητούσε από το FBI να μη διεξάγει έρευνες εναντίον του, επειδή του χρωστούσε χάρη. Σε αυτήν την περίπτωση, ο μαφιόζος είναι ήδη εγκληματίας και ως εκ τούτου αποτελεί «διεφθαρμένο στοιχείο». Η κάλυψή του από τον Πρόεδρο θα ήταν διεφθαρμένη πράξη. Εδώ όμως, ο Flynn δεν έχει αποδειχθεί ότι είναι εγκληματίας. Στην περίπτωση του Nixon, το σοβαρό έγκλημα υπήρχε, επειδή ο Πρόεδρος ήξερε ότι είχε διαπραχθεί ένα έγκλημα -αυτό της εισβολής σε δημόσιο κτήριο- και προσπάθησε να συγκαλύψει, τόσο το έγκλημα όσο και τους εμπλεκόμενους.

Είμαστε ακόμη μακριά από το σενάριο που θέλει τον Donald Trump να παθαίνει Richard Nixon. Μέχρι σήμερα, δεν έχει αποδειχθεί κάποιο έγκλημα στην περίπτωση Trump. Υπάρχουν μόνο συζητήσεις για ένα ενδεχόμενο έγκλημα. Ωστόσο, αυτό που ήδη έχουμε στα χέρια μας είναι το γεγονός ότι λίγους μήνες μετά την ανάδειξή του στην προεδρία, ο Donald Trump παραβίασε τη μακρά δημοκρατική παράδοση που θέλει τη δικαιοσύνη να μένει μακριά από την πολιτική. Αυτό δεν είναι λίγο και μάλλον δείχνει ότι η υπόθεση Trump θα μας απασχολήσει για αρκετό καιρό ακόμη.

Ακολουθήστε τον Θοδωρή Χονδρόγιαννο στο Facebook και το Twitter.

Περισσότερα από το VICE

Ένας Ειδικός μάς Εξηγεί πώς να Σταματήσεις να Είσαι Χρυσαυγίτης

«Αγία μου, Ελένη μου» - Η Μέρα που η Ελλάδα Λάτρεψε ένα Ιερό Λείψανο Ένας Πρώην Άστεγος μας Ξεναγεί στη Θεσσαλονίκη με τον Δικό του Χάρτη