Προς Αρχάριους Χειμερινούς Κολυμβητές: Tι Συμβαίνει στο Σώμα σου Όταν Σοκάρεται από Παγωμένο Νερό

Κάποιοι κάνουν ουρές στην άμμο. Χνώτα βγαίνουν από τα ρουθούνια τους στον πρωινό αέρα των 4 °C, φτιάχνουν τα μαγιό τους και προετοιμάζονται. Το νερό είναι ακόμη πιο κρύο. Με κραυγές και τρέμοντας, κάποιοι περπατούν στις παραλίες χειμωνιάτικα. Είναι χειμερινοί κολυμβητές και αυτό το κάνουν οικειοθελώς.

«Καταρχάς, να πούμε ότι το κρύο είναι αφόρητο», λέει ο Dennis Thomas, πρόεδρος του Coney Island Polar Bear Club, που ιδρύθηκε το 1903, «δεν υπάρχει αμφιβολία γι’ αυτό». Ο Thomas κολυμπάει σε παγωμένα νερά για περισσότερα από 30 χρόνια και λέει ότι ποτέ δεν συνηθίζεται.

Όλοι φωνάζουν και πλατσουρίζουν για λίγη ώρα και στη συνέχεια τρέχουν πίσω στην παραλία προς τις πετσέτες και τον καυτό καφέ. Αν έχετε δει φωτογραφίες, θα έχετε παρατηρήσει ότι δεν μοιάζουν να υποφέρουν, αλλά, με έναν τρόπο, δείχνουν χαρούμενοι. «Υπάρχουν μερικά στοιχεία που υποδεικνύουν ότι οι άνθρωποι εκκρίνουν ντοπαμίνη, όταν βυθίζονται σε κρύο νερό», λέει ο Jon Rittenberger, αναπληρωτής καθηγητής επείγουσας ιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Πίτσμπουργκ.

Η ντοπαμίνη, όπως και η σεροτονίνη, είναι ένας από τους νευροδιαβιβαστές που απελευθερώνει ο εγκέφαλος και προκαλεί αισθήματα ευτυχίας και ευχαρίστησης. Για δύο ή τρεις μέρες μετά, λέει ο Thomas, οι άνθρωποι που κολυμπάνε σε πολικές θερμοκρασίες λένε συχνά ότι νιώθουν αναζωογονημένοι, σαν να ήπιαν μόλις ένα σφηνάκι καθαρής ενέργειας και ταυτόχρονα αισθάνονται ήρεμοι. «Έχω γνωρίσει πολλούς ανθρώπους που το κάνουν, οι οποίοι λένε ότι σιχαίνονται τον χειμώνα», λέει. «Έπρεπε να βρουν έναν τρόπο για να τον εκτιμήσουν και να τον αγκαλιάσουν».

Η απελευθέρωση της ντοπαμίνης και της σεροτονίνης μετά την άσκηση είναι καλά τεκμηριωμένη, λέει ο Rittenberger και σε αυτό συμπεριλαμβάνεται και η άσκηση σε κρύα νερά, όπου ένα άτομο γυμνάζεται σε μια παγωμένη πισίνα. Δεν είναι, όμως, ξεκάθαρο τι ποσοστό αυτής της ντοπαμίνης και της σεροτονίνης -σε αυτήν την περίπτωση- οφείλεται στο κρύο νερό και τι ποσοστό οφείλεται στο απλό γεγονός ότι αυτοί οι άνθρωποι γυμνάζονται.

Οι γιατροί, σε γενικές γραμμές, λένε ότι δεν υπάρχουν αποδείξεις πως το κολύμπι σε παγωμένα νερά κάνει κάποιο καλό στο σώμα πέρα από αυτά τα συναισθήματα, ενώ προειδοποιούν ότι αυτού του είδους το κολύμπι μπορεί να γίνει επικίνδυνο. Η ξαφνική βύθιση σε κρύο νερό μπορεί να προκαλέσει καρδιακή προσβολή, εγκεφαλικό επεισόδιο ή υπεροξυγόνωση και ακόμη και οι καλοί κολυμβητές μπορούν να πνιγούν, καθώς οι μύες παραλύουν από το παγωμένο νερό, λέει ο Rittenberger.

Η θερμική ικανότητα του νερού είναι πολύ μεγαλύτερη από τη θερμική ισχύ του αέρα, πράγμα που σημαίνει ότι το νερό μπορεί να ρίξει τη θερμοκρασία του σώματος περίπου 20 φορές πιο αποτελεσματικά από ό,τι ο αέρας, λέει ο Rittenberger. Τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων λένε ότι το κρύο νερό ρίχνει τη θερμοκρασία του σώματος ακόμη πιο γρήγορα από αυτό, περίπου 25 φορές πιο αποτελεσματικά από τον κρύο αέρα.

Με εξαίρεση το χτύπημα από κεραυνό, το σοκ λόγω ψύχους είναι από τα μεγαλύτερα σοκ που μπορεί να υποστεί το ανθρώπινο σώμα, σύμφωνα με το Εθνικό Κέντρο Ασφάλειας Κρύων Υδάτων, ενός μη κερδοσκοπικού οργανισμού που ιδρύθηκε από τον Moulton Avery, πρώην διευθυντή της σχολής εκμάθησης τεχνικών επιβίωσης Carolina Wilderness Institute. Είναι ο λόγος για τον οποίο οι αρχάριοι χειμερινοί κολυμβητές πρέπει να είναι προσεκτικοί και να συνοδεύονται από έμπειρους χειμερινούς κολυμβητές.

VICE Video: Ψυχική Υγεία σε Κρίση

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.

Αυτός είναι επίσης ο λόγος που όλοι οι κολυμβητές έχουν την τάση να μπαίνουν στο νερό σταδιακά, αντί να βουτάνε απότομα. Πέρα από το αρχικό σοκ, ο Thomas λέει ότι αν μπορείς να αντέξεις τρία λεπτά σε τόσο κρύο νερό, τότε πιθανώς μπορείς να αντέξεις και για δέκα, αν και λέει ότι αυτό είναι το ανώτατο όριο.

Για τα πρώτα περίπου δέκα λεπτά, ο οργανισμός αντισταθμίζει το κρύο στέλνοντας το αίμα στον πυρήνα του σώματος και μειώνοντας τη ροή του αίματος στην επιδερμίδα, λέει ο Rittenberger, αλλά μετά από δέκα έως 15 λεπτά θα προκληθούν προβλήματα στα νεύρα. Η ικανότητα των νεύρων να μεταφέρουν τα ηλεκτρικά ερεθίσματα που επιτρέπουν στον εγκέφαλο να μετακινεί τους μύες ελαττώνεται και αυτό μπορεί να δυσκολέψει το κολύμπι και την έξοδο από το νερό. Στα 15 με 30 λεπτά, η ικανότητα του σώματος να διατηρήσει τη θερμοκρασία του πυρήνα σιγά-σιγά καταρρέει. Ξεκινά η υποθερμία και τα σοβαρά προβλήματα σταδιακά κλιμακώνονται. «Αυτό που τείνει να σκοτώνει τους ανθρώπους», λέει ο Rittenberger, «είναι το γεγονός ότι το κρύο κάνει την καρδιά να σταματάει».

---

Ο Thomas, 30χρονος βετεράνος της χειμερινής κολύμβησης, λέει ότι δεν έχει δει κανέναν να παθαίνει καρδιακή προσβολή. Οι κολυμβητές, στον βαθύ χειμώνα, συνηθίζουν να βγαίνουν από το νερό μετά από δέκα λεπτά, για να αποφύγουν τα συμπτώματα που περιγράφει ο Rittenberger. Αν αποφάσιζες να πας στην παραλία μόνος ή μερικούς φίλους και σε έναν-δυο από εσάς παρέλυαν οι μύες λόγω του κρύου, οι πιθανότητές σας να επιβιώσετε δεν θα ήταν πολύ μεγάλες.

Με σωστό προγραμματισμό, μπορείς να προετοιμάσεις το σώμα σου, ώστε να έχει αντοχή στο κρύο νερό, κάνοντας κρύα μπάνια ή κολυμπώντας σε πισίνα με κρύο νερό. «Το σώμα έχει την ικανότητα να προσαρμόζεται στη ζέστη και το κρύο», λέει ο Rittenberger. «Υπάρχουν κάποιες ενδείξεις που υποδηλώνουν ότι, με το να εκτίθενται επανειλημμένα σε κρύα νερά, οι άνθρωποι μαθαίνουν να χειρίζονται καλύτερα το κρύο και να προσαρμόζονται σε αυτό».

Η μέθοδος Wim Hof συνίσταται στην ενσωμάτωση ψυχρών ντους στην καθημερινή ρουτίνα, αν και ο απώτερος σκοπός της μεθόδου είναι η γενική ευεξία και όχι η κολύμβηση σε κρύο νερό συγκεκριμένα. Η χαλάρωση είναι το κλειδί. Αν δεν είσαι συνηθισμένος στα κρύα ντους -ποιος είναι, άλλωστε;- η μέθοδος συνιστά να τελειώνεις τα κανονικά ζεστά ντους με 30 δευτερόλεπτα κρύου νερού. Με αυτόν τον τρόπο, θα «παρατηρήσεις γρήγορα ότι είσαι σε θέση να ανέχεσαι το κρύο όλο και περισσότερο», γράφουν οι συγγραφείς. Παρόλα αυτά, οι τακτικοί χειμερινοί κολυμβητές το βλέπουν αυτό ως μια περιττή επιπλοκή ενός απλού πράγματος. «Κανείς δεν κάνει σοβαρή προετοιμασία», λέει ο Thomas, προσθέτοντας ότι σιχαίνεται τα κρύα ντους και δεν θα έμπαινε ποτέ σε μια μπανιέρα με παγωμένο νερό. Οι περισσότεροι κολυμβητές απλά έρχονται στην παραλία και το κάνουν.

Πάντως, η καλύτερη στιγμή για να πάει κανείς είναι τα Σαββατοκύριακα, καθώς υπάρχουν αρκετοί έμπειροι χειμερινοί κολυμβητές γύρω για να σε προσέχουν - και για να σε πιτσιλάνε με κρύο νερό, όταν δεν κοιτάς.

Περισσότερα από το VICE

Η Marseaux Ζει το Όνειρο Λίγο Μετά τα 17

Η Ζωή στο Α' Νεκροταφείο Αθηνών - Συζήτηση με Έναν Πρώην Φύλακά του

«Tα Πάντα Ρει» στα Παραδοσιακά Τσιπουράδικα της Μακεδονίας