De datingsite Ashley Madison onthult de overspeleconomie van Japan

Seks in Japan is veel in de media gekomen de laatste tijd, deze keer is het de explosie van Ashley Madison, de grootste 'affaire-datingsite'. Het succes van Ashley Madison onthult de cultuur van het overspel in Japan, waar vreemdgaan hand in hand lijkt te gaan met het huwelijk.

Volgens de CEO van Ashley Madison, Noel Biderman, is het succes van de website het bewijs van een simpel, moeilijk te accepteren feit: "Wij mensen zijn niet monogaam. We doen alsof we dat zijn. We maken onze beloftes, maar we komen ze niet na, dat is bewezen. Dus laten we niet meer doen alsof," vertelt Biderman ons.

Of je hem nou leuk vind of niet, Biderman weet waar hij het over heeft. De vriendelijke ex-advocaat geeft korte antwoorden en verspreidt met een glimlach feiten over de mislukking van het traditionele huwelijk. Volgens de koning van het overspel hebben meer dan 25 miljoen leden in 38 landen een profiel op Ashley Madison, compleet met leeftijd, uiterlijke kenmerken, locatie en een beschrijving van wat ze zoeken. Mannen betalen om e-mails te versturen en chats te kunnen beginnen, en sturen virtuele cadeautjes naar vrouwen. De vrouwen kunnen zich gratis aanmelden en de website gratis gebruiken.

De populariteit van de controversiële datingsite is vooral explosief in Japan, de snelst groeiende markt van de wereld voor Ashley Madison. In Japan bereikte de site sneller dan ooit de eerste miljoen gebruikers, namelijk in acht maanden. Er zijn nu meer dan een miljoen mannen en vrouwen die daar een profiel hebben op de site, in een land waar sociale status en een fatsoenlijk voorkomen heel belangrijk zijn.

"Overspel bestaat in elke cultuur, maar er zijn verschillen. En die verschillen zijn groot," zegt Biderman. Maar nergens zijn deze verschillen duidelijker dan in Japan, waar de "overspeleconomie," zoals Biderman die noemt, naast de traditionele cultuur van een goed huwelijk voor komt.

De historische achtergrond van de Japanse kijk op het huwelijk kan makkelijk achterhaald worden. Volgens Jennifer Robertson, Professor Antropologie aan de University of Michigan is "monogamie geïntroduceerd in de eerste moderne burgerwet van 1890, na de val van de feodale Shogun [bevelhebber] in 1868 en de formatie van een constitutionele monarchie daarna."

Voordat de naoorlogse grondwet van 1946 opgesteld werd, was overspel slechts gedefinieerd als een misdaad voor getrouwde vrouwen. "Op deze manier werden de mannelijke seksuele verlangens de vrije loop gelaten. Deze eenzijdige, straffende definitie werd goedgepraat als een manier om verwarring te voorkomen over wie de vader van het kind was," zegt Robertson

Dat is sowieso niet eerlijk, en ook geen goede basis voor romantiek. Maar in Japan is romantiek volgens Robertson "niet de belangrijkste reden voor de wettelijke basis van het huwelijk. Het huwelijk verbindt twee families met elkaar, en maakt het mogelijk voor de partners om 'sociale volwassenheid' te bereiken. Daarnaast is het de enige geaccepteerde context om kinderen te krijgen, en dat zorgt weer voor continuïteit in de afstammelingen."

Deze praktische benadering van het huwelijk verwart de westerse media. De 'grasetende-mannen-trend' en de BBC-documentaire 'No Sex Please, We're Japanese', zorgen voor een wijdverspreid idee dat suggereert dat Japanners geen seks meer hebben en het prima vinden om hun populatie te laten imploderen.

Maar de realiteit is te lezen op de straattegels, en deze vertellen een heel ander verhaal. Als je voor de deur van één van de 30.000 'Love Hotels' in Japan gaat staan, zie je genoeg. De eindeloze stroom van getrouwde en niet-getrouwde koppels, die hun best doen om zo onopvallend mogelijk het gebouw te verlaten, is veelzeggend. Of ga op een willekeurige hoek van Kabukicho, de rosse buurt van Shinjuku, staan en aanschouw de stromen van aangeschoten zakenmannen die gebouwen binnengaan voor een onschuldig flirterig gesprek. Vaak brengen ze ook een bezoekje aan het andere eind van het erotische spectrum en gaan ze voor een erotische massage of een 'soapland'-ervaring.

"Ik denk dat in de Japanse cultuur een diepgeworteld verlangen ligt om zich als het ene voor te doen maar zich als het andere te gedragen," zegt Biderman. "Japanners houden gewoon van seks. Ze doen het alleen op zo een dubbele manier, dat ze het zichzelf moeilijk maken."

Volgens Biderman is de Japanse benadering van het huwelijk, met de focus op praktische zaken en niet op passie, in bepaalde opzichten verder ontwikkeld dan op andere plekken in de wereld. Zijn inschatting is dat dit iets goeds is en kan het zelfs als voorbeeld dienen.

"Voor Japan is er zeker een kans om dit nog verder door te ontwikkelen, om zo een nieuw succesvol platform voor het huwelijk te vinden waarbij het huwelijk iets economisch is. Het gaat erom dat kinderen goed opgevoed worden, niet om seks. Dat is  secundair."

Het aantal scheidingen in Japan ligt op 27 procent, de helft van het aantal scheidingen die plaatsvinden in Amerika. En het interne klantenonderzoek van Ashley Madison zelf geeft aan dat de belangrijkste reden van de ondervraagden om een affaire aan te gaan "niet genoeg seks" is. 55% van de vrouwen en 51% van de mannen noemt dit als hun drijfveer om zich aan te melden bij de site.

Combineer die twee, en je begint de rol van buitenechtelijke relaties in de Japanse cultuur te begrijpen. Daarnaast voelen Japanners zich minder schuldig over overspel dan anderen in de wereld. De enquête van Ashley Madison wees uit dat van 3500 van de ondervraagden, slechts twee procent van de vrouwen en acht procent van de mannen zich schuldig voelen over hun vreemdgaan, vergeleken met acht procent van de vrouwen en negentien procent van de mannen wereldwijd.

Het maakt niet uit dat sommige experts de enquête over het schuldgevoel bekritiseren - de gebruikers van de site zouden al een hele bewuste keuze maken om vreemd te gaan, en zouden dus sowieso een laag schuld gevoel hebben. Maar de enquête reflecteert hoe gemakkelijk de Japanners met buitenechtelijke seks omgaan.

En steeds meer mannen en vrouwen beginnen er zo over te denken. Maya Yamashita, een onderzoeker naar romantiek en seksualiteit uit Tokyo, en auteur van het boek Tokyo: Departing for Global Love and New Rising Sun: The Future of Multicultural Japan, legt het uit.

"Ik sprak laatst met vier vriendinnen die allemaal huisvrouw zijn en een affaire hebben. Meestal krijgen ze interesse nadat ze kinderen hebben gekregen," vertelt ze me. "En ze voelen zich er niet schuldig over. Ze overwegen geen scheiding. Ze denken dat een affaire een positieve uitwerking op hun huwelijk heeft." De cijfers ondersteunen die theorie. De enquête van Ashley Madison wijst uit dat een flinke 84 procent van de Japanse vrouwen en 61 procent van de Japanse mannen hun buitenechtelijke relaties als positief voor hun huwelijk zien.

Religie speelt ook een rol in de tweezijdige sekscultuur van Japan. "Japan heeft natuurlijk geen joods-christelijke samenleving, en de morele waarden rondom seks en seksualiteit zijn anders. In het Shintoïsme worden vruchtbaarheid en seks uitgebreid gevierd, en het boeddhisme is redelijk onverschillig over dit soort dingen," zegt Gabriele Koch, een PhD-student in antropologie aan de University of Michigan, die haar proefschrift schrijft over de Japanse seksindustrie.

Hoe groot is de Japanse seksindustrie eigenlijk?

Koch zocht eerst de officiële statistieken op die waren verzameld door de politie. Legale seksindustrieën, die erkend zijn na de val van het Tokugawa shogunaat, zijn gevestigd in toegestane gebieden en bieden geen echte geslachtsgemeenschap of dergelijke diensten aan en betrekken geen minderjarigen of buitenlanders zonder visum in hun zaken. Japan telde afgelopen jaar 30.969 van dit soort bedrijven, een combinatie van gevestigde locaties en aan-huis-diensten.

"Mijn eigen schatting is dat er door het hele land op zijn minst een kwart miljoen vrouwen legaal in de seksindustrie werken," zegt Koch. "Natuurlijk gaan deze cijfers niet op voor de illegale praktijken. The Japan Subculture Research Center schat de seksindustrie van het land op een waarde tussen de 7,2 en de 18 miljard euro, waarbij sommige sekswerkers rond de 71.900 euro per jaar verdienen.

Als seks op deze schaal te koop is, zou het geen verrassing moeten zijn dat de moraal op dit onderwerp zich omgewenteld heeft tot iets dat "meer om uitbundigheid draait dan het beperken van mannelijk genot," legt Koch uit. "Het is overdreven om dit als een probleem te zien. Ja, er is een dubbele moraal – de mannelijke seksualiteit leeft zich uit, terwijl de vrouwelijke seksualiteit zeer beperkt is en binnen het huishouden thuishoort."

Dit is geleidelijk aan het veranderen. Vandaag de dag "tolereert Japan een groot aantal host clubs, die seksueel entertainment voor vrouwen bieden," zegt James Farrer, een professor sociologie aan de Sophia University in Tokyo, die onderzoek doet naar seksualiteit in Japan en China. "Dus ik denk niet dat er voor Japanse vrouwen veel obstakels zijn bij het zoeken naar een affaire. In ieder geval niet meer dan in andere landen, het is een vrij liberale samenleving voor vrouwen."

Met de komst van Ashley Madison krijgen vrouwen de kans om te doen wat mannen al zo lang doen in rossebuurten door het land. En als je naar de cijfers kijkt pakken ze die kans met beide handen.

Dit wekt misschien de schijn dat Japan makkelijk en open is over seksualiteit, maar zo simpel ligt het niet. In Japan wordt veel waarde gehecht aan een nette verschijning, en Ashley  Madison brengt hiermee dus iets aan de oppervlakte dat altijd verborgen was. Ondanks het succes van de website, zorgt het verlangen om schone schijn op te houden ervoor dat Google Japan weigert te adverteren voor Ashley Madison, uit respect voor de culturele normen.

De dichotomie zorgt voor een conflict. Maar het idee leeft dat Japan gewoon vrede moet hebben met hun benadering van het huwelijk, en zich moet realiseren dat buitenechtelijke seks misschien zo slecht nog niet is. En hoewel in sommige landen dit sowieso niet gaat werken, zullen sommige anderen dit ook wel gaan overwegen als een benadering van het huwelijk.

"Natuurlijk is het niet ideaal om een affaire te hebben," zegt Yamashita. "Maar binnen de sociale omstandigheden in Japan, is het misschien de beste manier om een balans te vinden."