blue man
De auteur. Foto's door Raymond van Mil
Experiment

Ik ging blauw geschminkt naar de Blue Man Group om hun geheim te ontdekken

Hoe kunnen drie trommelende blauwe mannen al zo lang zo succesvol zijn?
Tim Fraanje
Amsterdam, NL
Raymond van Mil
foto's door Raymond van Mil

Als je op de hoogte wil blijven van onze beste stukken zonder je suf te scrollen, schrijf je dan in voor onze wekelijkse nieuwsbrief.

Jezelf blauw schminken is dé manier om jezelf opnieuw uit te vinden. Mel Gibson en Michael Stipe, de zanger van REM, deden het toen hun carrière eventjes niet zo lekker ging, en rapper Blueface vernoemde zichzelf naar het fenomeen, met veel succes. Maar het blauw verven van je gezicht werd het allerbeste uitgemolken door de Blue Man Group. Ze bestaan al sinds 1987 en bouwden hun decennialange succesvolle carrière ogenschijnlijk puur en alleen op het feit dat ze een groep trommelende blauwe mannen zijn. Ik ging naar een van de zes (!) shows die de Blue Man Group in AFAS Live Amsterdam speelde, om erachter te komen of er meer achter hun succes zit dan alleen een gimmick.

Advertentie

Om te beginnen bel ik met Brian, al twaalf jaar lid van de Blue Man Group, die vanavond ook zal spelen. Ik ga hem gewoon op de blauwe man af te vragen naar het geheim. Brian klinkt erg sympathiek, maar zijn uitleg is wat vlak: “We willen die kinderlijke naïviteit in mensen naar boven halen, die later in je leven vaak verloren gaat. Het gevoel dat je deel bent van een groep is ook heel belangrijk. Dat verdwijnt steeds meer, doordat er een soort technologisch isolationisme aan het opkomen is. Bij ons staat het publiek centraal, niet wijzelf.”

Ik kan niet geloven dat dát de verklaring is voor decennialang succes.

Het succes van de blauwe mannen heeft iets mystieks, alsof ze lid zijn van een geheime sekte die ervoor zorgt dat je beroemd wordt als je je onderdompelt in zwijgende, blauwe anonimiteit. Wat gegoogel leert dat ik niet de enige ben die het niet helemaal vertrouwt. Er is een gearchiveerde pagina op de satirische Uncyclopedia waarop staat dat George Bush en Bin Laden een tijdje lid waren. Iemand wierp op zijn persoonlijke blog de voorzichtige suggestie op dat marketinggoeroe Seth Godin erbij heeft gezeten. Op Reddit vond ik een meme met de naam ‘the cult of the Blue Man Group commits mass suicide’. Maar de meeste weldenkende mensen lijken het volkomen normaal te vinden dat drie trommelende blauwe mimespelers in wisselende samenstellingen al drie decennia lang grote zalen overal ter wereld uitverkopen. Ik moet grondiger op onderzoek uit.

Advertentie

De snelste manier om te kijken of blauw zijn een bovennatuurlijke aantrekkingskracht in je losmaakt is door zelf blauw te worden. Ik was er al van op de hoogte dat het voordelen heeft om een man te zijn, en met een blauw hoofd zal de roem en rijkdom vast vanzelf op me afkomen. Bij de feestwinkel geven ze me een goed advies: “Kies een kleur blauw waar jij je comfortabel bij voelt.” Ik koop een diep indigoblauwe maquillage en laat mij vakkundig schminken door een collega. Aan de uitvoering zal het in elk geval niet liggen. Als ik me mentaal zit voor te bereiden in de lobby komt er iemand langs die eerst schrikt, en zich vervolgens meteen herpakt: “Ik accepteer deze situatie.” Toch hoop ik op iets meer dan enkel acceptatie.

Op straat zijn de mensen wat meer welwillend. Iemand komt schreeuwend uit het raam van een huis hangen om me te filmen, mensen die langslopen schenken me een gulle glimlach, en toeristen vragen of ik van de Blue Man Group ben. Een wat oudere man vraagt achterdochtig of het soms iets met Zwarte Piet te maken heeft. Daar schrik ik van, omdat ik nog nooit zo’n weinig polariserende huidskleur gehad heb.

Op het plein voor AFAS live, waar het concert gaat plaatsvinden, wordt mijn eerste fotomomentje gecreëerd. Een Blue Man Group-fan groepeert zijn familie tot een tableau vivant met mij als stralend middelpunt, en neemt daarna nog een selfie. Blauw zijn is zéker een onderdeel van het succes, maar volgens mij vallen er nog veel meer geheimen te ontrafelen.

Advertentie
1567774715911-2019-09-04-19-30-42-0041

“Ik weet wel waar jullie voor komen,” zegt de portier spottend als de fotograaf en ik ons melden bij de persingang. We worden opgevangen door twee medewerkers van Mojo. “Dit gaat zo niet lukken met die blauwe schmink, vrees ik,” zegt een van hen. “Hij begint te bellen met de manager van de Blue Man Group, die in een vergadering zit met de Blue Man Group en later meer van zich zal laten horen. Tijdens het wachten op zijn oordeel vraag ik om uitleg. “Het publiek hier heeft een kaartje gekocht voor de voorstelling van de Blue Man Group, en als jij dan ook blauw bent, trek je de aandacht naar je toe.” Heel mijn leven hoor ik al dat ik gewoon moet doen waar ík gelukkig van word. Dat zorgvuldig door andere mensen opgebouwde zelfvertrouwen wordt hier even flink de grond in getrapt. Het gaat niet om mij. Ik ben niet speciaal. Alleen de Blue Man Group mag blauw zijn. “Ik zal het doorgeven.” zegt de Mojo-man, en hij hangt op. “Nee, dit gaat hem echt niet worden.” Ik moet in de wc mijn gezicht wassen. Met de blauwe schmink verdwijnt ook mijn ego in de afvoer van het minuscule wasbakje.

1567774778879-2019-09-04-19-50-47-0054

Ik ben niet de enige die voorafgaand aan de show wordt gekleineerd. Er zijn nogal passief-agressieve led-tekstborden in de zaal, met instructies over hoe je je moet gedragen: “Don’t be digitally annoying. No WhatsApp. And no drone piloting either.” Steekproefsgewijs worden er mensen nog even extra vernederd. “Laurence is just an average guy without particular distinction. Say hello to Laurence.” Laurence staat op om begroet te worden. Sportief van hem – ik zou me intens beledigd voelen.

Advertentie

Er is al veel gelachen voordat de show is begonnen, en ook als het spektakel losbarst is er veel gein. Er wordt geworsteld met het wachtwoord van gigantische smartphones en er wordt gekliederd met cornflakes. Scenario’s die zo ontzettend herkenbaar zijn, dat je bijna vergeet dat ze worden uitgevoerd door drie blauwe mimespelers. Dan wordt het allemanstoneel bruusk onderbroken door een zoemer en een geel scherm met daarop de tekst “LATE ARRIVAL”. De vrouw die onopvallend achter mij langs probeerde te kruipen, is nu opeens te zien op het scherm. Een van de blauwe mannen schijnt met een zoeklicht op haar. “You should have been here twenty minutes ago,” klinkt een ingeblikte stem.

1567774812664-2019-09-04-20-25-54-0057

Er is hier geen ruimte voor individualistische grillen. Elk mens is inwisselbaar en onderhevig aan de regels van de blauwe mannen: zelfs genieën als Goethe en Beethoven moeten het tijdens de show ontgelden. Soms wordt er iemand uit de zaal naar voren gehaald om te assisteren. Een man op de voorste rij krijgt een camera heel diep in zijn slokdarm geduwd, en we zien zijn binnenste op het grote scherm. Iemand anders wordt met blauwe verf ingesmeerd, ondersteboven aan een haak gehangen en tegen een schildersdoek gesmeten. Yves Klein meets Abu Ghraib. Je bent een stuk vlees, niets meer en niets minder.

Ik stel al lang geen vragen meer op dat punt: ook ik ben een stuk vlees geworden. Met mijn handjes in de lucht sta ik te gillen, opgezweept door de virtuoze trommelmuziek. “Ik heb plezier,” constateer ik hardop en een beetje verbaasd. Een concert van de Blue Man Group is een transcendente ervaring, alsof je tantraseks hebt met het universum. “Different people, one music” knippert er op het scherm. Het voelt als een diepe waarheid.

Het geheim van de Blue Man Group zit hem niet in het Blue, niet in de Man, maar in de Group.

1567774869129-2019-09-04-21-24-34-0096

Als jij ook je ego wilt laten slopen kun je nog kaarten kopen voor de shows van dit weekend.