Afbeeldingen en video's met dank aan de kunstenaar
Niemand weet van wie deze gevangeniscel is. Wat we wel kunnen zien is dat de bewoner blijkbaar sojamelk drinkt, en Brinta eet, en een bril draagt. Ook zou het zomaar kunnen dat hij bij het Korps Mariniers heeft gezeten, gezien de zwarte sticker, en heeft hij een oude familiefoto hangen. En een witte badjas.Het feit dat we niet weten wie de eigenaar van deze spullen is, betekent niet dat we hem niet kunnen leren kennen. Dat is het idee achter de portretreeks Rooms/My Room van de Israëlisch-Nederlandse kunstenaar Matan Bellemakers, waarin hij de persoonlijke eigendommen fotografeerde van gevangen in de Esserheem-gevangenis in het Drentse dorp Veenhuizen, op zoek naar het verhaal van hun eigenaar.
Advertentie
De celbewoner in kwestie blijkt Indonesische grootouders te hebben en de foto herinnert hem aan zijn afkomst, zo laat Bellemakers me aan de telefoon weten. “De gevangenen voelen zich een nummertje,” licht hij toe. “Om niet te vergeten wie ze zijn en waar ze vandaan komen, bewaren ze allerlei persoonlijke voorwerpen in hun cel. Voorwerpen die ons als buitenstaanders wat kunnen vertellen over wie ze zijn, of over wat ze hebben meegemaakt.”
De afgelopen maand stelde Bellemakers de reeks tentoon tijdens de Dutch Design Week in Eindhoven, in gezelschap van twee telefoons. Daarop was te beluisteren hoe de gevangenen de inhoud van hun cellen toelichten. Eén celbewoner zegt het te confronterend te vinden om foto’s van zijn familie te bewaren; wel zijn er vissen en een vogel die hem in gezelschap houden. De vogel vernoemde hij naar zijn vriendin. “Je voelt je eenzaam,” hoor je de gevangene zeggen, “maar de dieren helpen me. Het zijn mijn beste vrienden.”
Bellemakers wist in de meeste gevallen niet waarvoor de gevangenen waren berecht, of hoe lang ze al vast zaten. Dat wilde hij ook niet weten, want hij beschouwde die onwetendheid vooral als voordeel. “Ik wilde ze vooral als persoon leren kennen, zonder bevooroordeeld te zijn.”De celbewoners zouden van alles op hun kerfstok kunnen hebben, maar dat betekent volgens Bellemakers niet dat ze geen aandacht verdienen. Juist bij aandacht zijn ze gebaat, zegt hij. "Het doet de gevangenen goed om hun verhaal kwijt te kunnen. Ze voelden zich gehoord en het gaf ze een kracht. Hopelijk draagt het op die manier bij aan hun rehabilitatie, op wat voor manier dan ook.”
Door je in te schrijven voor de VICE nieuwsbrief ga je ermee akkoord dat je elektronische communicatie van VICE ontvangt die soms advertenties of gesponsorde content kan bevatten.
