DJ/producer/purple lover MartyParty heeft tijdens zijn reizen zoveel misverstanden de ronde horen doen, dat hij ons nu in zijn maandelijkse column vertelt hoe het nou echt zit en hij vertelt hoe het er achter de schermen aan toe gaat. Het is alles wat je altijd al hebt willen weten over EDM, maar nooit hebt durven vragen.
Sinds ik in 2006 begon met het produceren van EDM muziek zijn "Wat is een remix?" en "Welk spel is dat?" de meest verwarrende discussies die ik tegen ben gekomen. Ik heb besloten maar gewoon mijn filosofie over dit onderwerp te delen – of liever, hoe ik ertegenaan kijk als producent van dat soort dingen. In dit internettijdperk verandert alles razendsnel, dus dit is hoe ik er vandaag over denk, en misschien verander ik morgen al van gedachten... maar hier gaan we dan.
Laten we beginnen met welke onderdelen je een electronic dance track maakt. Even wat feiten voor de leek, daarna gaan we wat specifieker op de materie in. Tegenwoordig download je standaard een mp3-bestand, wat eigenlijk een "reproductie" is van meerdere kanalen en meerdere audio lagen (genaamd "stems" in moderne muziekproductie) samen. Tracks zijn standaard opgedeeld in drums, sub bass, mid-bass, synth melodies, synth pads of akkoorden, analoge opnames van instrumenten, opgenomen vocals en ga zo maar door.
Als de producer klaar is om het definitieve bestand te maken, worden alle lagen samen 'gemixt' tot een audiobestand. Mixen houdt aanpassen, analyseren en configureren van het volume van elke laag in, en dit ook plaatsen in een luisterveld (bijvoorbeeld: links, rechts, op de voorgrond, naar de achtergrond). Als dat klaar is wordt het geheel gecomprimeerd naar een digitaal bestand (mp3, wav, aiff) en wordt het dat ding dat je downloadt en speelt en waar je hopelijk op staat te dansen en te springen. Je kan je bijna niet voorstellen hoeveel verschillende combinaties in lagen mogelijk zijn. En nu er honderden makkelijk te downloaden plug-ins zijn om aan te passen aan de klanken van de laag – die reverb, compression, panning, brightness, distortion toevoegen – wordt de gehele mix subjectief en ligt het echt aan de persoon die de track mixt.
Hier zie je een track en alle lagen in de productie omgeving:
Hier zie je alle lagen die voorkomen in de mix stand, met alle verschillende niveaus en instellingen:
OPMERKING: "Mixen" is een kunst op zich. Net als met produceren, is het een opzichzelfstaande discipline. Sommige mensen zijn geboren mixers. Anderen zijn geboren om te creëren. En dan heb je ook nog mensen die het allebei kunnen. Niet alle mensen die tracks produceren kunnen mixen, en vice versa.
Oké! Nu de vraag over remixen. Laten we bij de basis beginnen...
Wat is een Remix?
Nu je snapt wat een mix is, begrijp je dat verschillende mensen elke laag anders aanpassen afhankelijk van smaak. Bij een traditionele remix vraagt de artiest een andere mixer op producer de audio lagen te veranderen naar hun eigen smaak. Het resultaat kan alles zijn van een klein verschil, tot een totaal anders klinkende track. Lagen kunnen toegevoegd, verwijderd, gemanipuleerd, omhoog of omlaag geplaatst worden. Het is belangrijk dat de remixer hiervoor gevraagd is en toestemming heeft gekregen om de remix te maken. Met andere woorden, de originele elementen zijn door de artiest beschikbaar gesteld aan de remixer. Deze worden vaak de officiële remix genoemd, zeker als er een grote popster bij betrokken is.
Wat is een Acapella?
Stems worden goed beveiligd, zeker als het vocals zijn zonder beat eronder. Deze noemen we 'acapella's'. De elementen van een nieuwe track verlaten in principe nooit de studio of productieomgeving. Ze zijn onderdeel van de kostbare metadata van de track en artiesten willen die beschermen zodat anderen hun bijzondere bassline niet stelen – of in het geval van Beyoncé – de vocals.
OPMERKING: In de 80's en 90's waren vocal acapella's van beroemde tracks gemakkelijk verkrijgbaar – veel vinyl platen met hip-hop, R&B en house acts kwamen met een acapella track en een instrumental. Die zijn nog steeds verkrijgbaar op sample cd's via Beatport en je kan ze overal op internet vinden bij BitTorrent en sites als Acapellas4U.com.
Met de grote stroom digitale producers, het uitgebreid digitaal delen en de piraterij van vocals brengen artiesten nauwelijks meer pure acapella's uit om op die manier tegen te houden dat er illegale remixen gemaakt worden. Aan de andere kant geven opkomende en minder bekende vocalisten dingen juist sneller vrij, in de hoop dat een producer hun vocals gebruikt en ze nieuwe publiciteit krijgen. Waar het op neer komt: Moderne popartiesten brengen hun acapella vocals niet uit, ze geven ze alleen aan geautoriseerde remixers voor officiële remixen. Maar als je de juiste mensen kent of je het internet afspeurt kan je ze vinden. Of je kan je eigen maken (zie hieronder).
Wat is een Bootleg?
De meeste remixen die je hebt gehoord, gedownload of hebt gemaakt, zijn bootlegs – dat geldt voor alle audio lagen of nummers waar vooraf geen toestemming voor is gegeven door de artiest. Een bootleg gebruikt doorgaans een vocal acapella van een bekend nummer en een deel van de originele melodie. Het is de kunst om het moment in de track te vinden waarop alle beats en muzikale componenten een tijdje uitvallen en alleen de vocals of melodie overblijven – meestal in het intro, outro of de bridge.
Hier heeft de bootlegger een stuk acapella audio gepakt en gesyncopeerd bij het dupliceren om een hele nieuwe ervaring te creëren; dit is gebruikelijk bij de 'trap-formule'.
Met een paar skills en een beetje kennis over produceren kan je ook je eigen acapella's maken:
Een klassiek bootleg voorbeeld dat ik heb gemaakt:
Wat is een Remake?
Een remake is mijn persoonlijk favoriete variatie op een remix – een coverversie zeg maar. Als een producer een track wil remixen maar geen toegang heeft tot de artiest of een van de elementen, kan hij het hele nummer van begin af aan opnieuw maken, en ondertussen een eigen draai geven. Hier komt meer bij kijken dan gewoon even simpel een stuk audio bewerken – hier is een grote kennis van geluidsontwerp en synthese voor nodig. Mijn favoriete aanpak is om een remake te maken van een track die ik goed vind, maar de melodische delen een goede boost te geven met veel meer intensiteit en penetrerende instrumenten en patches, vaak door de melodische lagen en structuur uit te breiden en er meer harmonie in te brengen om de track echt af te maken.
Voor het maken van een remake zijn veel technische vaardigheden en kennis over hoe het originele geluid gemaakt is nodig, en het dan noot voor noot weer helemaal opnieuw opbouwen. Alle remakes zijn doorgaans bootlegs, en meestal zo gemaakt dat ze een hommage brengen aan het origineel in een ander muzikaal genre, tempo of richting.
Voorbeeld van een remake:
Ik was gek op dit hiphop nummer maar ik had het gevoel dat het beter in een EDM club ervaring veranderd kon worden. Het enige wat ik van het origineel kon gebruiken waren de vocal hooks in de bridges, de rest is opnieuw gespeeld met software synthesizers en gelaagde drum voorbeelden.
Zal ik worden aangeklaagd?
Om de uitgebrachte track als een 'origineel' uit te brengen en het te verkopen in een online winkel of er een licentie voor te krijgen voor een commerciële applicatie moet elke opnieuw gebruikte sample, gebruikt in de compositie vrijgegeven worden – wat betekent dat de originele artiest schriftelijk toestemming moet geven en afhankelijk van de sample betaald moet worden. Vrijgegeven samples komen in duizenden EDM tracks voor. Niet vrijgegeven melodische covers komen zoveel voor dat het haast normaal wordt. Advocaten en intellectueel eigendom experts ontwikkelen zich ook en hebben steeds meer kennis over de EDM-wereld, ze worden strenger en zijn niet te beroerd een proces aan te spannen om een kopie of cover. Maar geloof me niet zomaar op mijn woord – ga ervoor en breng maar een bootleg of cover op een groot platform als Youtube of SoundClous uit. Je krijgt meteen een vervelende waarschuwing of foutmelding die zegt dat iemand anders de rechten over de vocal of melodie bezit. De software wordt steeds slimmer!
Ik denk dat dit allemaal alleen maar meer originele content afdwingt en de rechten van artiesten beschermt. En je krijgt zo veel meer gratis muziek. Als artiesten deze versies niet legaal kunnen verkopen, geven ze ze meestal gratis weg. Het is een goede manier om een carrière op te bouwen en je fanbase te op te bouwen, zolang je maar niet op de verkeerde tenen trapt.
Samengevat; er zijn officiële remixen, onofficiële remixen (bootlegs) en remakes, dus laat je niet misleiden (en label niet verkeerd). Tot over een maand!
