Legendarische verloren steden zoek je tegenwoordig gewoon met lasers

Met behulp van absurd futuristisch klinkende lasertechnologie hebben onderzoeker iets gevonden wat lijkt op een eeuwenoude verloren stad in de jungle van Honduras.

Hoog boven de malaria, koraalslangen en de dichte begroeiing die expedities te voet in de La Mosquitia-regio onmogelijk maakt, produceerden Amerikaanse onderzoekers driedimensionale kaarten van het gebied. Ze gebruikten een soort optische radar die LiDAR genoemd wordt.

LiDAR werkt door 125.000 laserpulsen per seconde naar de grond te schieten om vervolgens de snelheid waarop ze weerkaatsen op te meten. De technologie is zo gevoelig dat hoogteverschillen van tien centimeter gemeten kunnen worden. Het uitrusten van een vliegtuig met LiDAR kost zo'n 800.000 euro, maar dure, onefficiënte en onveilige expedities te voet kunnen er mogelijk mee vervangen worden.

En laat dat nou precies zijn wat Steve Elkins, filmmaker en amateurarcheoloog, wilde doen tot zijn expeditie van de kaart geveegd werd door orkaan Mitch. Elkins droomt al 20 jaar over het vinden van de verloren Ciudad Blanca.

Mensen zoeken al sinds de 16e eeuw naar Ciudad Blanca en haar legendarische goudvoorraden. Volgens de legende woonde de Pech-stam in de stad, tot ze een Takawa-indiaan mishandelden die hun vervolgens vervloekte. De vloek leidde tot ziektes en rampen, waardoor de toepasselijk genaamde Pech-stam hun stad en hun goud achter moesten laten in de jungle.

Een wetenschapper van NASA wees vijftien jaar geleden op merkwaardige eigenschappen van een dal in La Mosquitia die mogelijk een stad zouden kunnen verbergen. Het dal lag toen echter te diep in de jungle om er iets mee te doen. Tot de dag dat Elkins het nieuwe National Center for Airborne Laser Mapping (NCALM) kon overtuigen om het gebied met LiDAR te scannen.

Onderzoekers van NCALM vlogen in 2012 enkele dagen met met LiDAR uitgeruste vliegtuigen boven een gebied van 150 vierkante kilometer. "99 percent van de teruggekaatste signalen komt van bladeren," vertelde Douglas Preston aan NPR. Hij was mee voor The New Yorker om verslag te doen van de expeditie. "Maar hier en daar raakt een laserstraal de grond en kaatst terug naar het vliegtuig. Vervolgens wordt met behulp van intense software-analyse een plaatje gemaakt waar de reflecties van bladeren vanaf worden getrokken. Zo blijft een scan van alleen de grond over."

De verzamelde data werd verstuurd naar de Universiteit van Houston, waar Bill Carter die zou analyseren. Nog geen vijf minuten nadat hij begon zag Carter al rechte hoeken en lijnen, kenmerken bij uitstek van menselijke bewoning. "Hij was als door de bliksem getroffen," vertelde Preston. Carter zag in het dal pyramides, gebouwen, pleinen, terrassen en wegen. Hij zag een enorme hoeveelheid structuren die hij zelfs zonder archeoloog te zijn meteen herkende.

Het netwerk van pleinen en pyramides strekt zich uit over drie locaties, waarvan de grootste, T3, vijf vierkante kilometer beslaat. De hoofdarcheologen van het onderzoek, Christopher Fisher en Stephen Leisz, vertelden The Independent dat de verborgen stad waarschijnlijk een geavanceerde Mesoamerikaanse samenleving huisde, inclusief geplaveide straten, parken, pyramides en een complex irrigatiesysteem.

Om plunderaars en wannabe Indiana Jonesen voor te zijn, houden de onderzoekers hun lippen stijf op elkaar over de precieze locatie. Nu de stad waarschijnlijk zo'n twaalfhonderd jaar onaangeroerd is gebleven, willen wetenschappers er erg graag komen voordat gelukszoekers alles verpesten. Preston gaf ook aan dat het mogelijk is dat illegale houthakkers de stad eerder zouden kunnen bereiken. Ze plannen nu begin 2014 een expeditie per helikopter, hoewel Elkins misschien al in de herfst terug wil keren.

@a_ben_richmond