Een Japans bedrijf is bezig met de massaproductie van spinnenzijde

Er bestaat een materiaal dat zo sterk is als staal, zo rekbaar als rubber en ook nog eens extreem schokdempend en natuurvriendelijk is. Het wordt organisch geproduceerd en is verkrijgbaar in de natuur. Het kan voor van alles gebruikt worden, van onderdelen voor auto's tot kleding of verband voor wonden. De textielindustrie heeft nog geen methode gevonden om het materiaal in grote hoeveelheden te produceren, maar dat kan snel gaan veranderen.

We hebben het over spinnenzijde. Mensen proberen het al jaren te reproduceren vanwege deze overweldigende wetenschappelijke eigenschappen. Het is haast onmogelijk om echte spinnen te gebruiken gezien ze behoorlijk territoriaal zijn en sosm elkaar oppeuzelen. Dat is best onhandig voor de spinnenboer. Nu komt de Japanse start-up Spiber met een bijzonder ingenieuze oplossing voor het probleem. Ze passen micro-organismen aan met DNA van spinnen zodat ze de proteïnes gaan maken die ook in spinnenmelk voorkomt, zonder echte spinnen te hoeven gebruiken.

Ik sprak met een paar Spibermedewerkers over hoe dit precies werkt en voor wat voor toepassingen ze spinnenmelk willen gebruiken. Businessdeveloper Daniel Meyer legde hun proces uit.

"We bewerken het DNA tot micro-organismen en dan volgt er een gistingsproces, zoals bij het maken van bier," legt hij me uit. "We voeren de micro-organismen suiker waardoor ze groeien en die proteïne uitscheiden die we hebben ontworpen."

Die proteïnes worden dan gezuiverd en er blijft een poeder over. Hiervan wordt een oplossing gemaakt, die dan weer door microscopische poriën wordt geduwd en voila: het zijn vezels. Maar dat proces staat zeker nog helemaal in de kinderschoenen zeker? Nee hoor, er is zelfs al samen met The North Face een prototype gemaakt van een jas, de Moon Parka. Een jas met een gouden glans, met een buitenste laag volledig van synthetisch geweven spinnenzijde van Spiber. Dus ondanks dat het nog niet klaar is voor massaproductie, is er al wel een supermooi, functioneel prototype.

En volgens Spiber is de potentie voor synthetische spinnenzijde gigantisch. Spinnen produceren allemaal verschillende soorten zijde voor verschillende doeleindes – voor het van gebouw naar gebouw springen, vijanden vangen of zachte bedjes maken. Spiber gebruikt al die eigenschappen van het DNA om een perfecte combinatie te maken. "Verschillende aspecten van de verschillende eigenschappen van de vezels kunnen we aanpassen aan het DNA-ontwerp dat we gebruiken om de proteïnes te maken," zegt de uitvoerend directeur Kenji Higashi. "We hebben enorme controle over de eigenschappen van ons materiaal, omdat we de proteïnes op moleculair niveau aanpassen."

Spinnenzijde kan ook voor iets totaal anders gebruikt worden, zoals auto-onderdelen. Spiber is al een samenwerking aangegaan met Kojima Press, een bedrijf dat de onderdelen levert voor Toyota. Ik vraag hem hoe de moderne spinnentextiel kan helpen in de auto-industrie. Higashi legt uit dat spinnenzijde koolstofvezel kan vervangen in vezelrijk plastic, ofwel FRP (Fiber Reinforced Plastic). Die voordelen zijn dubbel. "Autos hebben de potentie om steeds lichter en sterker te worden. Je kunt je voorstellen dat je bij een botsing extra beschermd wilt zijn, maar je wil ook dat de auto zo licht mogelijk is en dus zo min mogelijk brandstof gebruikt," aldus Meyer. En die FRP wordt niet alleen in auto's gebruikt, maar ook in vliegtuigbouw, gebouwen en kogelvrije vesten. Spinnenzijde is sterker en dempt schokken beter dan Kevlar, dus zou FRP kunnen vervangen.

En omdat spinnenzijde is gemaakt van organisch materiaal, is het een stuk vriendelijker voor het lichaam en medische toepassingen. In maart bracht Motherboard verslag uit van een team dat op zoek is naar mogelijkheden om spinnenzijde te gebruiken in huid- en spiertransplantaten. Spiber stelt zich voor dat die metalen pinnen bij botbreuken ooit ook met spinnenzijde vervangen kunnen worden. Zoals Higashi zegt: "Onze visie komt er op neer dat we deze materialen willen gebruiken om een groot deel van de huidige plastic- en synthetische polymeerindustrie te vervangen. Dingen als polyester of nylon zijn gemaakt met petroleum, wat niet duurzaam is. We moeten meer manieren bedenken om industriële producten te maken en we denken dat wij een oplossing hebben."

Natuurlijk is Higashi op de goede weg. Die productie van textielen en plastic is verwoestend voor het milieu. Met de bijzondere eigenschappen van spinnenzijde kan het zomaar eens de textiel van de toekomst worden. Dus denk je de volgende keer even twee keer na voordat je die spin onder je bed doodtrapt.