MONO is geen club maar een tweede thuis voor wakkere Rotterdammers

Rotterdam mag dan wel de strijd om het Eurovisie Songfestival hebben gewonnen, het nachtleven in de stad ligt momenteel op z’n gat. Zo zit de lokale politiek in Rotterdam een bruisend nachtleven in de weg met een achterhaald vergunningenbeleid en moest club BAR recent nog de deuren sluiten. Iemand die zich keihard inzet om de tweede stad van Nederland het nachtleven te geven dat het verdient, is Shirin Mirachor (31), die al ruim tien jaar in de culturele sector werkt. Sinds maart is ze mede-eigenaar en artistiek directeur van het Rotterdamse MONO, dat onder andere als club en expositieruimte fungeert. Haar missie: de gemeente flink wakker schudden met haar boodschap dat het nachtleven een enorme meerwaarde heeft voor de stad. Ik sprak Shirin over haar visie, de angst voor meer Amsterdammers in Rotterdam, en maakte de balans op van het afgelopen half jaar.

VICE: Wat is het verhaal achter MONO?
Shirin Mirachor: MONO is bijna vier jaar geleden opgericht door de eigenaar van een koffiezaakje in Arnhem, die ook in Rotterdam een zaak wilde beginnen. Een jonge programmeur had een aantal jaar geleden aangeboden om op de vrijdagavonden te programmeren en dat trok veel kunstacademiestudenten aan. Daardoor groeide het uit tot een underground-plek waar opkomende namen kwamen draaien en waar geëxperimenteerd werd.

De vorige eigenaar besloot uiteindelijk een nieuwe weg in te slaan. In maart namen Hajo Doorn – mede oprichter van WORM – en Erik Fiegel de toko over om het een nieuw leven in te blazen. Daar zijn we blij om, want je ziet veel Amsterdammers met horeca-slimheid en succesformules deze kant op komen. We waren bang dat MONO ook een commerciële plek zou worden.

Waarom?
Rotterdam is vergelijkbaar met steden als Bordeaux of Leipzig: betaalbare alternatieven voor hoofdsteden die voor creatievelingen steeds minder leefbaar worden door stijgende huurprijzen en gentrificatie. Er komen steeds meer Amsterdammers deze kant op. Deze buurt – het Zomerhofkwartier – is een aantrekkelijke plek voor ondernemers omdat het dichtbij Centraal Station ligt en er tegelijkertijd veel ruimte is – er zijn hier nog weinig winkels en andere ondernemingen. Daarbij had dit terrein toen MONO opgezet werd nog een redelijk slechte reputatie. Nu zien investeerders de potentie en verandert de buurt erg snel. Het Zomerhofkwartier is nu nog een van de weinige rauwe stukjes. Het zou zonde zijn als dat verdwijnt.

Wie zijn de programmeurs van MONO?
Richard Nazier en Linder Purperhart zijn onze programmeurs en zijn verantwoordelijk voor de nachtprogrammering en muziek. De één is meer geworteld in eclectische muziek en de ander in elektronische muziek. Onze visie is dat je hier binnenkomt en weet dat het sowieso goed is — of het nou techno of hiphop is.

Wat is jouw visie voor deze plek?
Wij willen graag dat MONO een shared space is waar kunst en politiek samenkomen. Jongeren kunnen hier een eigen expositie neerzetten of naar een paneldiscussie komen en daarna lekker dansen. Sprekers die bijvoorbeeld ook in De Balie of Arminius spreken en moeilijk contact maken met jongeren, kunnen dat hier wel doen en daar hopelijk ook iets van opsteken. We willen verder dat MONO een plek is waar nieuw talent een kans krijgt. Er kan hier veel, en onze bezoekers noemen MONO dan ook hun tweede huis. We zijn laagdrempelig, waardoor het voor onze bezoekers voelt alsof het een plek is die zich kunnen toe-eigenen, dat vind ik mooi. We beschrijven MONO dan ook eerder als een thuis dan een club.

Wat mist het Rotterdamse nachtleven volgens jou?
Het zou mooi zijn als de gemeente zou inzien wat de meerwaarde van het nachtleven is voor sociale cohesie, emancipatie en talentontwikkeling. Ik heb het idee dat Rotterdam in een soort identiteitscrisis verkeert. Er is geen visie vanuit de gemeente op het nachtleven. In het nachtleven komen mensen uit verschillende economische, etnische en sociale achtergronden samen. Deze nachtelijke ontmoetingen zijn erg belangrijk voor een cultureel diverse stad als Rotterdam.

Wat willen jullie Rotterdam met jullie visie brengen?
We willen een plek zijn voor een nieuwe generatie wakkere Rotterdammers: bewust, kritisch, fluïde en geworteld in meerdere culturen. We richten ons daarom ook op grootstedelijke makers, denkers, artiesten, critici en activisten.

Mensen die woke zijn, bedoel je?
Ik zeg liever wakker. Wij willen Rotterdammers aantrekken die niet doen aan hokjesdenken en die genuanceerd blijven over bepaalde thema’s. Je hoeft bijvoorbeeld niet tégen witte mensen te zijn als je vóór black empowerment bent, en niet per se naar een lhbt-club te gaan omdat je lhbt’er bent. Er is hier plek voor iedereen, ongeacht etnische achtergrond of seksuele voorkeur. In Rotterdam zijn ontzettend veel mensen met een gemengde afkomst die tussen verschillende culturen opgroeien, zij voelen zich in MONO thuis omdat wij mensen niet op basis van identiteit verdelen maar verschil omarmen en samenbrengen. Ons team is divers en jong, dus een goede vertegenwoordiging van de doelgroep die we willen aantrekken. Daarbij zijn we bewust over wie we een plek bieden op ons podium, omdat we het belangrijk vinden dat sprekers en artiesten dichtbij het publiek staan dat we willen hebben. Daarbij krijgt iedereen die bij MONO werkt de kans om mee te denken over onze programmering, dus ook mensen die achter de bar werken mogen programma’s ontwikkelen– we runnen MONO als een soort familie.

De aandacht gaat vaak uit naar het Amsterdamse nachtleven. Wat maakt Rotterdam juist interessant?
In Rotterdam is minder geld, waardoor creatievelingen gedwongen worden om vindingrijk te zijn. In Amsterdam moet je een goed uitgedacht verdienmodel en een succesformule hebben om iets op te zetten. In Rotterdam is er dus letterlijk en figuurlijk meer ruimte. Daarbij is de meerderheid in Rotterdam van kleur, dat betekent dat hier een andere soort dynamiek is, omdat wit niet de norm is. Het is hier vanzelfsprekend dat jongeren met een migratieachtergrond meedoen in de culturele sector en wij vinden het bijvoorbeeld ook belangrijk dat vrouwen achter de dj-booth staan. We staan voor een nieuwe status quo.

Tocht floreert het nachtleven in Rotterdam nou niet bepaald.
De lokale politiek lijkt een bruisend nachtleven helaas nogal in de weg te zitten. Nachtleven wordt door de gemeente nog te vaak gelijkgesteld aan platte horeca. Wij zien het nachtleven meer als tegencultuur. We begrijpen de meerwaarde van jongerencultuur. Het beleid in Rotterdam is momenteel niet ingespeeld op plekken als MONO. Je kunt bijvoorbeeld twee soorten vergunningen krijgen: eentje waarmee je tot 02.00 uur open mag blijven en een 24-uursvergunning. Maar wat als je, zoals wij tot 03.00 of 04.00 uur open wilt blijven? Voor ons zouden die één of twee uurtjes extra enorm schelen. Nu gaan jongeren juist op straat hangen of naar huisfeestjes die je minder goed kunt reguleren. Rotterdamse jongeren balen van dit beleid. We zijn een grote stad, maar vergeleken met vergelijkbare grote steden is er veel minder te doen. Hoe komt dat?
Rotterdam zet erg in op het beheersen van de stad om ervoor te zorgen dat het hier veilig is en fijn om te wonen. De stad had vroeger een slechte reputatie, maar dat is inmiddels wel anders. Er komen meer investeerders en bedrijven deze kant op.

Hoe wil je de politiek het belang van plekken als MONO laten inzien?
Ik denk dat het sowieso problematisch is dat allerlei mensen die over vergunningen en beleid rondom het nachtleven gaan, erg ver van de realiteit en jongeren staan, en soms niet eens begrijpen wat wij doen. Ik denk dat het enorm zou schelen als er mensen op posities zouden komen die überhaupt begrijpen wat wij willen, en waarom een uurtje of twee langer open blijven bijvoorbeeld wél het verschil maakt.

Bedankt!