Deze Spaanse krakers zitten geramd

Dit spandoek werd door de straten gedragen tijdens een van de vele grootschalige demonstraties georganiseerd door de Indignados in Barcelona. Hier staat: “De straten zijn van ons. Wij betalen niet voor hun crisis.” Het symbool van de Spaanse strijd tegen de inbeslagname van woningen is een gebouw in Barcelona dat bestaat uit vier verdiepingen pure vriendelijkheid. “Hoe vriendelijk?”, hoor ik je vragen. Nou, zo vriendelijk dat ik op mijn weg naar de voordeur flarden ‘You’re the one that I want’ uit Grease uit de ramen hoorde schallen. Elke revolutie heeft een soundtrack. Ik word in het gebouw ontvangen door twee meisjes. Zij behoren tot de groep die dit gebouw, oorspronkelijk bedoeld als winkelruimte, hebben getransformeerd tot een geïmproviseerde informatiebalie. Hier krijg je gratis pamfletjes over 15-M (zoals de Occupy-beweging in Spanje bekend staat) en informatie over de bewoners van het gebouw. Mijn eerste vraag aan de informatiebalie: waarom heeft de politie de bezetters er niet uitgeknikkerd? Vroeger stond dit blok onbeduidende voorstedelijke huizen leeg, nu is het een paradijs voor krakers. Dat is een toevallige bijkomstigheid van de onroerend goed- en projectontwikkelingsbubbel die eind 2008 uiteenspatte. Net na het ‘15-O’-protest van 15 oktober (de wereldwijde ‘actiedag’ georganiseerd door de Occupy-beweging) begon de bezetting van het gebouw door allerlei families. Na de protestmars bestormde een menigte van ongeveer 2.000 mensen het gebouw, dat in het district Nou Barris staat. Het gebouw veranderde in een onderkomen voor zigeuners en Spaanse, Dominicaanse en Colombiaanse families, die allemaal uit hun vorige verblijfplaatsen waren gezet en grote schulden hadden. Volgens Hibai Arbide Aza, de advocaat die optreedt namens de families die het gebouw bezetten, beroepen de krakers zich op een opmerkelijke juridische maas in de wet. “De juridische overtreding geldt voor inbraak en huisvredebreuk van het gebouw,” zegt de advocaat. “Maar aangezien er geen bewijs is dat een van de bewoners heeft ingebroken, heeft de rechter besloten om de zaak in het archief te stoppen. Toch wachten we nog steeds op de uitkomst van de zaak.” Dit proces kan tussen de één en drie jaar duren. De krakers profiteren dus tijdelijk van unieke juridische voordelen, maar hun benarde uitgangssituatie is niet zo vreemd in Spanje. Ongeveer 500.000 Spaanse families zijn dakloos geworden omdat ze hun hypotheken niet konden betalen. De werkloosheid in Spanje is opgelopen tot 21%; het hoogste percentage van Europa. De frustratie heeft geleid tot groeperingen als Plataforma de Afectados por la Hipoteca (Platform voor Slachtoffers van de Hypotheken), die al twee en een half jaar lang campagne voeren voor het herinvoeren van ‘dación en pago’, een juridische procedure die bankroete huizenbezitters hun schulden kwijtscheldt in ruil voor de sleutels van het huis. Tot dusverre hebben de financiële bazen van Spanje echter nog steeds een hekel aan schulden. Terwijl het publieke debat stevig woedt, is de politie begonnen met de bedreiging van de bezetters van het gebouw in Nou Barris. Dat vertelt Ana Laura, een 27-jarige Colombiaanse die in het kraakpand woont. “Helaas wisten ze een van de oudere dames hier ervan te overtuigen dat ze een huiszoekingsbevel hadden,” zei ze. “Die vrouw liet hen binnen en nu staan er zeven volwassen mensen voor de rechtbank terecht voor inbraak en huisvredebreuk. En dit weekend nog maakten drie politiemannen alle kinderen wakker door om zeven uur ‘s ochtends de voordeur in te trappen. Waarom zou je zoiets doen?” 20 november zijn er weer algemene verkiezingen. Als ik de krakers vraag of ze gaan stemmen, word ik getrakteerd op een hoongelach dat zó luid is dat het alle vogels op het nabijgelegen rustige Spaanse pleintje wegjaagt. “Fuck die politici, allemaal,” zegt een van de krakers. Ik vraag hem waar hij na de uitzetting heengaat. “Nou, denk maar niet dat Spanje een tekort heeft aan leegstaande gebouwen.”