Hoera, je hoeft geen extra rente over je studieschuld te gaan betalen

Je was je er misschien niet helemaal van bewust, maar de kans is groot dat een vergadering in de Eerste Kamer jou gisteravond een paar duizend euro heeft bespaard.

Het ging over het plan om de rente op de studieschuld te verhogen. Minister van Onderwijs Ingrid van Engelshoven zou vragen beantwoorden die de Kamerleden daarover hadden, en het was de bedoeling dat die Kamerleden er vervolgens volgende week over zouden stemmen. Maar toen bleek dat de meerderheid in de Eerste Kamer tegen zou zijn, besloot de minister om het plan in te trekken. Ze gaat nu eerst overleggen met de ministerraad over wat er moet gebeuren. Dat betekent dat er volgende week hoogstwaarschijnlijk niet over het plan gestemd gaat worden door de Eerste Kamer, en dat is goed nieuws.

In het regeerakkoord van 2017 werd afgesproken dat de rente die je moet betalen over je studieschuld vanaf 2020 langzaam verhoogd zou kunnen worden. Bij een gemiddelde studieschuld (van 21.000 euro) zou je volgens het plan van de regering 12 euro per maand meer moeten gaan betalen. Dat klinkt misschien niet als een bedrag waaraan je direct failliet gaat, maar over de 35 jaar die je erover mag doen om je schuld af te betalen zou je dan in totaal ongeveer 5.000 euro extra kwijt zijn. Dat is sowieso een behoorlijke smak geld, maar over een lening van 20.000 euro is het al helemaal een enorme bak extra rente.

Behalve de regeringspartijen was niemand echt enthousiast over het plan. Alle oppositiepartijen waren tegen, en ook regeringspartij D66 – de partij die zegt er te zijn voor het onderwijs – stond niet echt te springen om studenten met een extra tegenvaller op te zadelen. Ondanks dat, en protesten van de studenten, probeerde de regering het plan toch door te duwen. Dat ging lange tijd best wel goed. Eind vorig jaar nam de Tweede Kamer een wet aan die de verhoogde rente mogelijk moest maken, en daarna was de Eerste Kamer aan de beurt om die wet goed te keuren. Maar daar ging er iets mis.

Vorige week protesteerden studenten nog tegen de plannen om de rente op de studieschuld te verhogen.

Dat D66 niet overtuigd was van het nut en de noodzaak van die plannen was nog tot daaraan toe, maar toen ook Eerste Kamerlid Anne-Wil Duthler besloot dat ze dit plan niet zag zitten, had de regering een probleem.

Even een klein uitstapje om dit probleem uit te leggen: Anne-Wil Duthler werd onlangs uit de VVD-fractie getrapt omdat ze door Quote werd beschuldigd van belangenverstrengeling. Ze spande een zaak tegen het blad, die ze verloor. Daarop besloot de VVD haar uit de partij te zetten. Je kan er als Eerste Kamerlid dan voor kiezen om op te stappen en iets anders te gaan doen, waarna de vrijgekomen zetel door een andere VVD’er wordt gevuld. Maar je kunt er ook voor kiezen om gewoon te blijven zitten, als Kamerlid zonder partij.

Duthler koos voor dat laatste. Dat betekent dat Duthler niet meer hoeft te doen wat de VVD wil (zoals vóór het plan om de studierente te verhogen stemmen), maar dat haar stem net zo goed geldt. Duthler is geen voorstander van het plan om de rente te verhogen, waardoor er geen meerderheid meer voor is in de Eerste Kamer. De regeringspartijen hadden tot Duthler uit de VVD werd getrapt namelijk 38 zetels in de Eerste Kamer, precies één meer dan de helft. Zonder Duthler hebben ze die meerderheid niet meer. En omdat alle oppositiepartijen én Duthler tegen het plan zijn om de rente te verhogen, zou dat plan het in de stemming niet halen.

Dat zag ook de minister van Onderwijs in, die daarop besloot om het hele plan terug te trekken. Er wordt volgende week dus niet gestemd, maar wat er wel gaat gebeuren is nog onduidelijk. Misschien gaat het kabinet proberen om een nieuw plan te maken, maar dat moet dan wel eerst weer naar de Tweede Kamer, en daarna naar de Eerste. Bovendien wordt volgende week de nieuwe Eerste Kamer beëdigd, waarin de regeringspartijen sowieso geen meerderheid meer hebben, dus zo’n nieuw plan moet wel érg overtuigend zijn om het deze keer wel te halen. Het lijkt er dus op dat we voorlopig geen verhoogde rente op onze studieschuld voor onze kiezen krijgen. Een overwinning voor onze verder al vaak genoeg verneukte generatie.

Update: Na publicatie van dit artikel liet minister Van Engelshoven aan RTL Nieuws weten dat het plan voor de verhoging van de rente nog niet definitief van de baan is. Ze wil de stemming van volgende week dinsdag in de Eerste Kamer afwachten. Pas als de wet daar wordt weggestemd is het tijd om de vlag écht uit te hangen.