Hugo Chavez en de wereldwijde armoedesamenzwering

Greg Palast is een bestsellerauteur bij de New York Timesen een onbevreesd onderzoeksjournalist wiens rapportages op de BBC worden uitgezonden en te lezen zijn in The Guardian. Palast vreet de rijken op en spuugt ze vervolgens uit. Check hier zijn rapportages en films.

Londen, februari 2002. Een kleine donkere vrouw wachtte aan het eind van een lezing totdat ik alleen was. Ze kwam naar me toe, bracht toen haar gezicht dicht bij het mijne en fluisterde, “President Chavez heeft je nodig. Nu. In Caracas. Jij moet naar hem toe.”

President Wie? Het enige wat ik wist over deze Hugo Chavez was dat hij een Latijns-Amerikaanse jefe was die een halfslachtige coup had geleid en vol zat met populistische onzin en olie.

En ik wist ook dat niemand van BBC Newsnight budget ging verspillen om mij naar Zuid- Amerika te laten vliegen en te praten over een land dat 92% van onze kijkers nog niet eens op een kaart zou kunnen of willen aanwijzen.

“Stuur me maar een mailtje.”

“Er zal een coup plaatsvinden op 15 maart.”

“Het midden van maart. Dat vind ik wel leuk. Zijn er niet altijd coups gaande daar onder de evenaar?”

“Ze zullen hem vermoorden, alles ongedaan maken. Hij wil dat jij het tegenhoudt, hij wil het jou uitleggen omdat hij weet dat jij het begrijpt.”

Nou, het zal je verbazen hoeveel ik niet begrijp. “Dus leg uit.”

En dat deed ze. In deze vier uur wist ze me te overtuigen. Maar bij Newsnight stond ik goed voor lul toen 15 maart voorbijging met wat enkele geweerschoten in Caracas.

Drie weken later werd Hugo Chavez, de president van Venezuela, gekidnapt en gegijzeld door het hoofd van de Kamer van Koophandel van Venezuela. Plotseling zette de BBC me op het vliegtuig.

Toen ik bij het Presidentiële Paleis aankwam zat Chavez alweer achter zijn bureau, maar de kogelgaten in de muren van het paleis waren nog niet opgevuld.

Chavez vertelde me dat hij had afgesproken om zich te laten gijzelen door de schutters, op voorwaarde dat zijn gevangen genomen personeel en hun kinderen vrij werden gelaten. Hij werd meegenomen in een helikopter, en toen deze boven zee hing ging hij ervan uit dat hij eruit zou worden geduwd: “Ik bleef kalm. Ik was er klaar voor.”

Wie zat hierachter?

Chavez gaf me wat informatie over de Amerikaanse militairen die hadden gesproken met de samenzweerders. Ik kon geen specifieke Amerikaanse leidinggevende traceren om te ondervragen, maar dit bleek ook niet nodig: ik had foto’s van de grijnzende nieuwe Amerikaanse ambassadeur van George W. Bush, Charles Shapiro, die Chavez’ kidnappers feliciteerde.

De vraag was; waarom? Waarom moest Chavez worden uitgeschakeld door middel van een coup, een kogel, propaganda, een embargo, of waar we later achterkwamen; door de manipulatie van de  verkiezingsuitslagen van Venezuela?

Er was geen twijfel over mogelijk dat voor de oliecraten van Bush het verdubbelen van de royalty’s betaald door Exxon en Chevron de prijs van een kogel wel waard was. Maar het was niet meer dan de hoeveelheid die Sarah Palin zou innen van de oliebedrijven toen ze de baas was over Alaska. Dus wederom rees hier de vraag; waarom?

Het antwoord zat in de film Network.

“AM I GETTING THROUGH TO YOU, MR. BEALE? The Arabs have taken billions of dollars out of this country, and now THEY MUST GIVE IT BACK!”

“It is ebb and flow, tidal gravity. You are an old man who thinks in terms of national and peoples. THERE ARE NO NATIONS. There are no peoples. There is only ONE HOLISTIC SYSTEM OF SYSTEM, one vast and immense, interwoven, interacting, multi-variate, multi-national dominion of dollars. Petro-dollars. Electro-dollars. Multi-dollars. IT IS THE INTERNATIONAL SYSTEM OF CURRENCY which determines the totality of life on this planet. Am I getting through to you?”

Chavez had de zwaartekracht uitgedaagd, het getij overmeesterd. Venezuela had miljarden verdiend aan de oliedollars van de V.S. Maar Chavez weigerde om deze 'terug te geven'.

Het is niet de bedoeling dat Derde Wereldlanden de dollars houden die ze betaald krijgen voor het  uitzuigen van hun olie en mineralen. Voor iedere dollar die de Amerikaanse consument betaalt aan de Saudis voor hun olie, wordt ongeveer $1,24 teruggegeven omdat de Saudis Amerikaanse staatsschulden of delen van Amerikaanse banken kopen, zoals CitiCorp.

Globale Kapitaalstroom in 2005, van Armed Madhouse door Greg Palast.

In 2005 gaf de V.S. $227 miljard uit in Latijns Amerika, waarbij het haar eigendommen en grondstoffen aftapte. Maar het geld keerde gelijk terug en, samengevoegd met de fondsen die naar Miami worden gestuurd door de Zuid-Amerikaanse elite, werd direct een lening van $379 miljoen verstrekt aan de Amerikaanse schatkist en financiers.

Argentinië leende aan de V.S. tegen een rente van 4%, maar moest toen haar geld teruglenen tegen 16% rente. Deze constructie dwong leraren in Buenos Aires de vuilnisbakken te doorzoeken voor een degelijk avondmaal. Er volgde rellen en in Peru, Ecuador, Argentinië en andere landen leidde dit tot tanks in de straten, valutadevaluatie, crisis en de 'redding' door het IMF. Dit hield in dat er massaal staatsbedrijven verkocht moesten worden, van de olie- tot de watermaatschappijen. Ook gingen de vakbonden ten onder.

En dit was het plan. Letterlijk. Ik heb het bewijs in mijn handen gehad, ongeveer vijfduizend pagina’s aan financiële overeenkomsten, allemaal gelabeld 'vertrouwelijk' en 'niet te worden ingezien door  ongeautoriseerde personen', en voorzien van eufemistische titels als 'World Bank Poverty Reduction Strategy, Argentina'.

Waarom zouden het IMF, de Wereldbank en de bankiers niet willen dat hun prachtige plannen om de armoede te verminderen openbaar werden? Het was om dezelfde reden dat de ministers van financiën die de documenten hadden ondertekend het zelfs hun eigen presidenten niet hadden verteld; het waren eigenlijk 'reduceer-tot-armoede'-plannen, wat moest zorgen voor een complete overlevering van grondstoffen.

Deze met opzet failliet verklaarde landen hadden nu de keuze tussen ondertekenen of verhongeren. Totdat Hugo Chavez om de hoek kwam kijken. Aan het begin gebruikte Chavez $20 miljard van Venezuela’s geld, dat geleend was aan de Amerikaanse Federale Reserve om een microkredietprogramma voor zijn burgers op te zetten. Toen ging hij een stap te ver, omdat hij praktisch een 'tropische IMF' oprichtte, zoals de Wall Street Journal dat noemde.

Na 2000, toen het IMF en de banken zich in hadden gezet om deze landen financieel te wurgen door hun schulden onverkoopbaar te maken, draafde Chavez op in zijn met olie vergulde strijdwagen. Hij stond praktisch garant voor de schulden van Argentinië door ze $250 miljoen aan leningen te verstrekken, en assisteerde Ecuador. Nadat Enron het watersysteem van Argentinië had overgenomen en Occidental de olievelden van Ecuador, vertelde de president van Argentinië Nestor Nirchner de Amerikaanse banken en het IMF om het lekker uit te zoeken. Evenals de president van Ecuador: Correa.

En er was nog een grotere speler: Brazilië. De 'Armoede Reductie Strategie' verplichtte Brazilië om haar publieke banken te sluiten, haar enorme olievoorraden te verkopen, haar energie-industrie weg te geven en, om de nieuwe eigenaren blij te maken, de lonen en pensioenen te halveren. Maar Chavez was bereid de nieuwe president, Lula Ignacio de Silva, te steunen, en de machtige kleine man van de Socialistische Arbeiderspartij vertelde het IMF het plan daar te steken waar het licht van de vrije markt niet schijnt.

Voor het eerst in de recente geschiedenis weigerden staten om het geld terug te geven dat ze hadden gekregen voor hun grondstoffen. Tijdens de begrafenis van Chavez prees Lula Ignacio de Silva, de voormalige president van Brazilië, deze revolutionaire daad van Chavez.

Nu bleven de miljarden aan Zuid-Amerikaanse kapitaal in Zuid-Amerika, in plaats van dat ze naar het noorden stroomden. Het is heerlijk ironisch dat de Europese en Amerikaanse investeerders die de economische vuurzee ontvluchtten die ze in hun eigen landen hebben aangestoken, hun buit op vliegtuigen naar Brazilië laadden. En dat de centrale bank van Venezuela een munt sloeg uit haar intercontinentale leningen.

En dus werd er opgeroepen tot een coup.

In 2002 vertelde Ali Rodriguez, de chef van Chavez’ oliebedrijf, aan me: “Amerika kan ons niet aan de macht laten. We zijn de uitzondering binnen de rangorde van de Nieuwe Globalisatie. Als we slagen, zijn we een voorbeeld voor alle Amerika’s.”

Dat was je, Hugo Chavez. Dat ben je, Venezuela. En alle Amerika’s zijn er klaar voor.

Volg Greg op Twitter.

Bij wijze van zuivering voor alle schijt over Chavez die de Amerikanen is gevoerd biedt mijn stichting, The Palast Investigative Fund, de film The Asssssination of Hugo Chavez aan als gratis download. Deze is gebaseerd op de ontmoetingen van Palast met Chavez, zijn kidnappers en gefaalde moordenaar, gefilmd voor de BBC. Dvd’s zijn ook beschikbaar.